De canticis Plavtinis ..

3쪽

QUAM

DIE VIII. H. FEBR. MDCCCLXIIII. HORA Xll. IN AUDITORIO MAXIMO

PUBLICE DEFENDET

4쪽

pira tatrii l.

5쪽

Codicis ambrosiani' in sabulis plautinis restituendis utilitatem cum summis sempor laudibus extulerint uiri docti ex eo quo innotuit tempore, mirum est quod in recensendis canticis eam quam praebet uersuum distinctionem magis minusue neglexerunt. ducti autem uidentur eo, quod cum in optime traditis ipsi difficiliorum aliquot canticorum numeris non recte perspectis uorsus constituissent ab illius discrepantes distinctions, eam quam in nonnullis deprehendisse sibi uidebantur sabulis neglogentiam ad omnes paulatim extendere consueuerunt. ducti sunt eius simul corruptelae cognitione, quam

codicis I. Camerarii .ueteris' B) praeter ambrosianum Α ducis in crisi plautina probatissimi quisquis suit scriptor in distinguendis uersibus chartis magis quam traditionis fidei parcens irrepere in textum non semel tantum siuerat, simile aliquid palimpsesti librario accidisse conicientes. ducti sunt ea quoque non insolita opinione, qua aliquot post Plauti aetatem saeculis,

eum arte metrica item atque prosodia commutata quae in canticis componendis essent leges non iam probe sciretur, grammatici adumbrata magis quam accurata instructi graecorum metrorum peritia adulterinos numeros in textum pro lubitu inserendo nouae uersuum diuisionis putabantur auctores. pellecti sunt denique ingeniosa doctrina, qua ambrosiani etiam tum destitutus ope huius opinionis auctor et defensor clarissimus Godosredus Hermannus .ueteris' versuum distinctione susque deque habita si non semper plautinam dignam saltem Ρlauto εὐφω tau canticis reduxit. rem incohatam non minore extructi ingenio eaquρ ut par erat abiecta ' ferme opinione, qua grammatici cantica in noua scientes metra coegisse arguebantur, continuabant

Fridericus Ritschelius Alsrodus Flechoisonus Theodorus Berghius, illi in editionibus Hermannum corrigendo et noua simul plerumque eximia Promendo, hic in libellis praesertim academicis et dissertationibus uariis insertis diurnis philologicis subtilissimo in rhythmis indagandis praeditus sensu duos illos ubi uisum est iterum castigando. praeter hos alii multi de canticia plautinis meriti sunt. sed cum propter licentias, quas in rhythmis graecis latino tractandis sibi sumpserunt scaenici romani, plurimi uersus uariis

metria possint describi cf. Ritschelii protegomm. ad trin. p. CCLXXXXIIII

sq.) et terentianae artis metricas trochaicum cum iambico numero liberius

6쪽

confundentis haud immemores quaevis cum quibuslibet in plautinis canticis metra poetae consociare licuisse putauerint uiri docti, tantum nunc discrepant eorum de plerisque locis opiniones totiesque iidem nouam de eodem loco protulerunt sententiam, ut difficilius quidquam excogitari nequeat quam perpensis omnibus illis quae in quoque cantico metra Plautus ipse posueriteXplorare. Profectus autem ab ea, quam plautinam quisquis admirabitur elegantiam dignam eo esse concedet, coniectura, qua fieri non potuisse ut temere metra misceret poeta non iis multo post romanae comoediae primitias florens pro certo habui, librorum scriptorum uestigia quam accuratissime premendo leges illas studui indagaro. haesitantem uero, ne iuuenili aetate ea, in quibus uiri primarii elaborauerunt, retractaturus arrogantiae uitium conualierem, ut partem eorum, quae in canticis novanda censerem, colligerem, adanonuit insignis Th. Berghii erga me indulgentia et liberalitas, qua quod nuperrime per aliquod tempus Halis uti licuit sortunae numquam non summam gratiam habebo. ac praeter rilachelianas sabulas nouem nunc eas quoquo quinque insuper a Fle heiseno recognitas sub iudicium uocaui; nam Dum neque, Amphitruo neque asinaria neque Curculio insint in . ambrosiano os C. E. Geppertum de cod. ambros. Lips. 1847 p. 26 sq.), si agmenta autem captiuorum i et rudentis nihil serme prosint ad illarum cantica cf. eundem

ibid. et praef. ad edit. captiu. Berol. 1859 p. III), Philippi Paret qualicumque contentus palatinorum collatione eo magis rem adeundam e8Se censui,

quod et Flecheiseni et Gopperti editionibus multum sum adiutus, et siquid

peccauero eo facilius ueniam impetrabo. adieci aululariam et Poenulum rationes meas metricas eXpert us. Sub Canticorum uero nomine omissa tota de uocabuli huius apud ueteres usu quaestione, quae ad nostram rem nihil. refert, omnes eas scaenas Iiceat mihi comprehendere, quae neque senariis conscriptae Sunt neque Septenariis. ceterum ne academicae dissertationis fines nimis transgrederer, cum eas tantum opusculi mei partes. typis exprimendas curauerim, quae maximi uidebantiar momenti, in iis locis, do quibus nihil adnotaui, cum recentissimis editoribus me constanter consensisse minime ere

Certissimus dux in diuidendis uersibus . est palimpsestus, quamuiS leuioribus non careat sortuitisque erroribus. salsus enim uidetur Rilachelius, quod in epistula ab Italia ubi tum uorsabatur ad Hermannum data cs diurn. antiqv. stud. 183 7 p. 756ὶ a scaena Stichi Ii prosectus tam singulariter di-Stinctos esse uersus consuit, ut fieri non posset quin abi indocto posterioris temporis grammatico pro ueris bacchiacis tetrametris non iam . intelleolis

substitutos eos censeremus eum in modum, ..ut ipso uerborum textu nou commutato e. g. Primos uersus sex in singulorum choriambicorum sormam

praemissa basi bisyllaba redigeret.' similiter idem in indice lect. Bonn. 184V. p. VIII ,- parerg. plautin. I p. 552 iudicauit. contradixit recte sed parum indulgenter Geppertus de cod. ambr. p. 92 sq., qui tamen tu posteriore tantum

Scaenae Parte metra recte cum Hermanno constituit. quibus uero totum illius

7쪽

oantici initium scriptum sit et quam genuina palimpsesti Ait diuisio, II IIII g 3 sq. explanabitur; de trin. IIII i ex tr. autem cf. II VII g 1. ' Raro in Α eosdem atque in B deprehendimu8 errores: ut aut cum longo uersu breviculii in Sequentem librarius aequaturus prioris caudam cupiti posterioris praefigat: Pseud. 186 sq. uel iriuerso ordine: II 3l sq. , quo mendo B exemptus est cf. III V ς 2)οῦ aut membranarum parcus duos in unum praecipuo in certis quibusdam fabulis coniungat: Pseud.

Pers. 494 sq. propter nouae personae initium uox uiuas in superiorem uersum uidetur adscita: ita enim eOS uersus correXerim praee te e parte

l Vnde tu pergrande lucrum sacjus: il laciam ut mei memineris, dum uitam Vivas. l D. Beno d etis it tuis bene facta aures meas auxilium exposcunt. l li

oct. anap. et sept. . Rit. deleto in priore faciam ut et in altero palatinos' Secutus, qui expostulant praebent pro exposcunt Α , anapaesticum octon. Posuit cum septenario troch. In mediis anapaestiois uix probabili

os III V k l)r anapaesticum. enim 496 quoque uideri iam Riti non megauit. distinetionem in A per i notaui, in B per li, ut constanter in hoc libello.

' Α:mbrosiani' autem 'cum B comparatio dummodo pauca perlustrentur cantica in utroque bene habita, hoc coarguit discrimen, quod cum A membranis parcendi infrequens admodum cultor uersiCulos ea qua e poetae Prodierunt manibus circumscriptione soleat reddere. .uetus' ante omnia id agens, ut ne quid frustra consumatur chariurum, simulque minusculis pro maiusculis usus breuiores cum uideat esset uersus quam in ea librorum semilia, cuius membrum est A, uersus complures quam maxime fieri potest commode in

unum paucioresue contrahit: in cantico Stichi egregie tradito cf. II iiii g 4 Ι 1 e,tant in Α primum recte diuisi sex uersiculi - 1. 2R , quorum binos B cf. Rif. editionem pp. 6 et 7 singulis uersibus comprehendit; at tres illi qui deinceps secuntur in A longiores 3 - 5R eodem prorsus modo B distinguit; priori iterum generi adnumerandi sunt insequentium mox uersiculorum quattuor 6. 7aR) et deinceps duorum - 8R) ambitus, posteriori uersuum 7bR et quinque continuorum, quos Ritschelius alio usus metro septem descripsit uersibus: 9-15. eadem est condicio uersuum I 6 et 17,

Ρseud. 212 sq. 216 sq. 22I sq. 917 sq. 9l9 huno enim v. apud Rit.' octonarium ia. in duos totius dimetros ac. dispescendum esse docet A, dispescebat ia m Weisius . 927 sq. 929 sq. 11 29sq. 1281 sq. 1285-94. 1296 sqq.

8쪽

I II. HI

sit b cf. III IIII). . Non nulla in B peccata unam uel duas uoces ad priorem proprie pertinentes uersum posteriori praefigente uel inverso ordinG sanat A: Men. 592 sq.; Pseud. 139-4l. 210 sq. 223 sq. 928 sq. 1325 sq.; Pers. 170 sq. etc. In trinum mi praesertim canticis, ut membranis parcatur, duo Saepius uv. in A conscribuntur, quos .uetus' etiam probe separatos tenet, cs Rit. Progr. XV octobr. 1848 p. 3 sq. , proli. trin. p. CCC: 237a et b. 238a

cs etiam II i, 12. 13 secundum numeros Rit. in adnot.); quin etiam tresin Α in duos aliquo modo coguntur: trin. 273 - 75, aut quinque in quattuor: 255-59 secundum Weisii restitutionem. IV. Verum etiam ubi palimpsesti ope. destituti sumus, dummodo ea menda distinctionis, quae a .ueteris' scriptore saepius admittuntur, accurato dignoscamus, in .uetere' certum superest refugium cs. Rit. proli. trin. p. CCC, praes Bacch. P. X). nam cum neglegenter is et ab ignaro latini sermonis homine

conscriptus sit, non consulto sed temere si qui insunt illatos esse errores quin statuendum sit dubium non est. Primum autem breviculum uersum cum antecedente aut Sequente maiore in unum solet contrahere:

genus metrorum si non uersus ipSos probe recognouit Holutus); Pseud. 186 sq. 22 I sq. 261 sq. 576 sq. 578 sq. 1107 sq. cs. A. Spengelius in dissertatione diligentissima .de uersuum creticorum usu plautino' Berol. 186 I p. 27 ;Cvrc. 133 sq.; Bacch. 652 sq. cs II III ἔ 2); capi. 783 sq. most. 126 sq.; Pers. 30 sq. si enim B sequemur, quaternarius troch. .Basilico - uictu' cum septenario .Vah - loqui' restituetur, quos quaternarius ia. excipiet .Set - eSt' 3M. 37 sq. 196 sq.; Men. 773 sq. 1005 sq., quos ita distinguas:

1004. ll O lacinus indignum et malilm-, Epidamnis ciues, emim li100b. Meum hic in pacato oppido luci derupier in uia,

Qui liber ad uos uenerit. ll Rit. dimetrum praemisit .- malum', Submisit duos tetrametros; quod quamuis ab exclamationis--malum' segrogatione habeat quo se Commendet, .ueteris' tamen diuisionem Praetuli, quia octonariorum iamb. 995-1005 trochaicis insertorum septenariis clausula postremum aptius tenebit locum. non multum autem a mea Berglai:

9쪽

b cum breviculo sequentem uersum longiorem B in unum sacit in alescen

II, VI g lG. - εaepius stiam laetum est, ut breuem istum cum antecedente longiore quam maXime aequaturus scriptor cum totum vergum Sequentem cum breviculo , consociare aut alia re aut chartarum impediretur angustiis, partem tantum' illius cum hoc . coniungeret, alteram partem proprio uerSucomprehenderet: ' Pseud. 209 sq. 593 sq.; similiter rud. I 3, 35 sq.; Curc. 98b - 100. 120-22; Pors. 490-95; rud. 949-53. 954-57; Curc. 106-8, quia 106 post longos 102 et 105 nimis breuis uidebatur; uii. enim 103 Sq. in mss. post I 09 traditos cur Flech. e sua sede remouerit, non satis intellego, siquidem nec 103 sq. iuxta 109 positi sententiam turbant et pronomen πρωτοτραου in li0 cum quidem positum non magis offendit quam repetitum in 104 Jiaeo huic anui' statim post 103 .haec anus.' Bacch. 1158 sq. septenariis anap. sine dubio admiscetur quaternarius:

11b8. li P. Tactus sum uehementer uisco, IIbs. . : Cor stimulo foditur. ii N. Pol tibi multo aequius est coxendicem. li , ubi

locunas et additamenta non recte excogitauerunt uiri docti. I 179 sq. cs. II vii si 1 . . . 'I Tum breviculo antecedentis longioris caudam solet praefigere: Bacch. 1098 sq., ubi tetrametris anapaesticis duo immiscuntur dimetri - 110M;

Tertium: duos aequales breviculos in unum saepissime contrahit:

quam in mediis aequalibus recte seiunctis: most. 136 sq.; Men. 590 sq.; Bacch. 645 sq. 647 sq. 1110 sq. 1126 sq. - quod quominus efficeret, chartarum saepius impeditus angustiis plures in pauciores coegit nec nimis longos nee nimis breues i. e. e. tribus duos aut e quattuor tres most. 95 - 98i Pseud. 246-48. 253-55 duos tetrametos bacchiacos unumque quaternarium

t och. cs. II VI g Ia) in duos ita redegit, ut in medio uerbo .obse-Cro' prioris finem poneret item 2 10 sq. in .amato-Res'). 914 - 16 probo iam separati in Α; Amph. 176 - 79; Ρers. 177-80; aut o quinque uersiculis duos longiores effecit: 277a-78b cf. III IIII); turbarum in 770-75 'vestigia

extant maiusculae; Ρseud. denique 922-24 quinque emendandos conicio uersiculos, quos B tribus uersibus complectitur: de 922 cs A. Spengelius de uerS. cret. usu plaut. p. 23 sq. , 923 et 24 uero, qui apud Rit. sunt octonarii iamb., quattuor potius dimetros esse coarguit Λ, qui 924a et b

10쪽

duobus uersibus describit; 'nec non 923 item in duos diuisum extitisse e lacuna SeX uersus eXaequante, quae in Α in principio paginae 159 ante 924a extat, concludi potest, quippe quae a .Numquid eto.' 919b inia ceperit. nec non tres vergiculos in- unum coniungit Pseud. 1308 quo

nlia exempla passim in dissertatione adnotabo. multi uersus, longiores, in B 'ab editoribus frustra temptati in duos diuellendi sunt: Curo. 113 cf.'

et 24 cs II v1I g l). saepius ut cum longo uersu insequentem Paulo breuiorem aequaret, tertii alicuius capite hunc auxit B, tum uero ne longi a in serperet salsa diuisio, tertii illius dimidiam alteram multo breuiorem qunm Par erat solam reliquit: uelut mos t. t 33 sq., ubi ut longo 132 similior fieret 133, illud Jn fabrorum' e l34 adnectebatur 133mo. Coria uersiculorum: duorum in B in unum contractorum indidia non raro Supersunt litterae grandiusculae, quas in libris antiquioribus in uersuum fronte extabant, postea in mediis uersibus a neglegente .ueteris' scriptorerolinquebantur cs Ritscholium de biblioth. alexandr. p. l 22. parerg. I p. 439, proli. thin. p. XXVIIII . unde simul in pro putulo est codicem eum, eX quo B plautinas fabulas duxit, iam minusculis scriptum fuisse aut certe maiores singulis uersibus praeposuisse initiales. exempla sunt in Ρersa 773.'77b. 777;most. 887 ot 903 cf. IIIIII fg b); o Pseudolo Rilachelius in adnot. ad 243 sqq. laudat 248. 252. 303, addi potuerunt 354. 359 sq. 587. 909 falso' adhuc neglectus: cs II VII g l). 9l8. 921. 928. 930. 1286. 1288. 1290. 1294.1299. 130 l. l.303.1305.1307. 13l0. 13l2.33l9 et 24 of II vII g l . 1332 sq.

cs infra); Men. 974 sqq. non numquam in B sextant 'in mediis uersibus λmaiusculae reiectaneae, quod ubi in archetypo propter' membranarum angu-stias per binortim spatium uersus non nulli pertinebant, pro binis uersibus' integris priore longiore, breuiore Secundo aut .veteris' aut ex eius parentibus alicuius scriptor eos accepit: 'ita P littera .Prosperoque' Pseud. 574 explicanda est, item 1104, item 9l0, quem cum palimpsesto pristinam tuente

diuisionem in octonarium anap. redegi: l li Tum pol ego intwrii, homo si ille abiit, neque hoc opus, ii quod nolui, hodie ecficiam; il l

Rit. deletis Tum et hoc opus nec. non illic substituto pro ille et abit pro abiit septenarium effecit an ., Flech. deleto hoc octonarium tr. - alia uero caussa grandiusculae in B salso positae inde potenda est, quod iam ei libri, ex quibus is excriptus est, non dissimiliter atque A uerSus praue Se- . parauerant: ita Pseud. I 297, nec non 1 330 Sq. excusandi, quos ego ita distinguo:

1330 R. 1330 b. 1333. Numquid iratus os afit mihi li aut silio Propter has res, Simo ξ llS. Nil profecto. - P. I - hac. S. Te sequor. quin uocas liSpectatores simul p P. I Iercle mi isti hau solent il