Methodus nova muscorum : ad naturae mormam melius instituta et muscologiae recentiorum accommodata

11쪽

Nonnulla de Methodo nostra Muscorum

Dillonius Hed igiusque immortales viri prima melioris muscorum

doctrinae fundamenta posuerant, ille methodi naturalis sectator, hic artificialis, praeunte tamen Elirharto nostrate, Conditor aut potius reformator. Uterque tamen multa Posteris emendanda perficiendaque reliquit. Dillenius enim peristomium in omni muscorum bona methodo solemne non satis acriter accurateque observavit partesque gravissimas quas illi natura in harum Iantularum organisatione, praesertim ad seminis emissionem pro tempestatis ratione aut moderandam aut promovendam tribuit, praetervidens, in Iassif1catione sua ex habitu potissimum instituta prorsus negIexit. Hed igius contra muscorum fructificatior is eatenus ignotam rationem in patulo ponere studens exualibus organis extricandis ac delineandis describendisque potissimum incumbens, caractere naturales generum ex habitu, vivendi ratione , D finitatibus etc. desumendo aut praetervidit, aut pauci fecit hinc quamvis totam hanc fami Iiam multo meliori norma quam ad illum usque

factum erat instituerit, potius tamen fragmenta egregii aedificii nobis reliquit quam aedificium ipsum commodum ac regulare cujus contignationes aptae ac firmae, parteSque Omnes nexu naturali atque eleganti coordinatae pro Starent Argumenta praebent hinc Tetraphis , Ortho trichum, Barthramia, Funaria, immia, paucaque alia pulcherrime ab Hed igio naturae ad nutum condita aut castigata pnera quae omne per aevum et in quacumque methodo permanebunt illinc pleraque caetera praecipue Grinamia, Dicraniam, issidens, Trichostomum, Nechera , Hypnum ab eodem natura invita e speciebus multifariis habitu, floris fructusque structura, folioriam reticulatione , vivendi modo tandem diversissimis alienissimisque conflata , quae aut emendanda aut in plura diducenda ipsa ratio iubet. At quantis vitiis haec prisca Hed i-giana methodus laboret hic Xponere nostrum non est jamdiu enim

illa

12쪽

VIII

illa ex prima huiusce pexis parte declaravimus ne parum doluimus

eximium illum bryologiae reformatorem peristomi nimiam dignitatem tribuisse , praetereaque Serius rationem, Vitam monoicam dioicam , poIygamam hermaphroditicamve , masculi floris denique formam, nec satis distincta nec facile investigandas, nec in omni genere constantes anxie nimis et inneano systemati plus quam aequum fuit inservientem ad genera sua condenda adhibuisse, unde familiarum naturaIium perturbatio ac depauperatio in magnum disciplinae detrimentum exortae sunt. Hed igius autem iter carptum firmo pede perrexit nec a methodo sua arte eximia summaque sagacitate confecta deflexit ne Schwagrichenius probatissimus ejus continuator, in Suo Hedit igit Pecierum nuscorum su Plemento , opere omni laude digno Sive ad specierum novarum copiam respicias, sive ad accuratissimas deperistomi et genitalibus Iantularum nostrarum Observationes, sive ad

elegantissimas fidelissimasque optimi Ludwigii peritissima manu deIbneatas cones, sive tandem ad humanitatem qua erga alios bryologos usus est, aliam ingressus est viam, generaque Hed igiana sancte retinuit paucis tantum exceptis quae aut nova condidit aut ab aliis condita castigatave inter Sua recepi ; nos qui ipsi Hod igium a primordiis ducem secuti, quamvis aliam methodum jamdiu meditati esssemus imo pro parte adumbreVissemus, eodem tenore inceptum opus prosecuturos esse declaraVimus, et hucusque clientelam a nobis electam professi sumus. Non ita plerique alii Hed igiani discipuli ac sectatores. Hi etenim peristomium solum ad genera sua instituenda provocantes illa plus aequo contraxerunt et familias naturales Vel in omni systemate artificiali, quantum licet tuendas ac servanda perverterunt. πιemplo pauca hic fiterint. Hi Fissidentem Dicratio aggIomeraverunt illi Orthotrichum crimum a gente sua divulsum inter ecaeras repudientes militare jusserunt imo nonnuIli Sphagnum, genus tam belle illa

' Ex gr. in Phasco, Hedmigio ipso una Hist. Nat musc. I. M. 8a maSCulorum florum externam formam in speciebus nonnullis discrepare declarante. Eebentiso in Flora Neomarchic etc.

13쪽

natura sancitum et Instar aseos ab omnibus aliis disiunctum atque remotum in Gymnostomi tale subsidium denegantis gratiam abrogaverunt; quia et nonnulli nium Bryumque nomina antiqua Veneranda, sustulerunt et Hypno iam specierum dissimillimarum variegata caterva gravat moleque Sua ruenti adscripserunt, omnia tandem quasi systematico furore correpti naturaeque nutum a Vocem aspernate, tumultuante perverterunt. Dolendum equidem ipsum chreberum, probatissimum gravissimumque Virum prima huiusce miserae HedWigianorum generum confusionis exempla dedisse, cum in generibus suis Iantarum eissiam et Grimmiam, issidentem et Dicranum etc. non satis providus conjunxerit. Genera naturalia muscorum frondosorum, quantum per methodiaptae et regularis qua fili ariadne instar harum stirpium investigatores uterentur liceret, incorrupta servari sicque Dillenium cum Hed igio coriciliari et accommodari iamdiu in votis omnium bonorum erat. ΝoVuI

autem iter Xenendum esse, novas observationes intsituendas ad finem. illum assequendum omnes sentiebant. Genitalia enim muScorum, Primum Hed igianae methodi momentum, Omnium tenerrima et in penetralibus suis abscondita extricare et investigare non est omnium. otium, pertinacitas, Vitrorum Summopere augentium apparatus, ars b- servaradi paucis tantum mortalibus coelo concessa, hic potissimum sunt

necessaria. Hinc Hed igii methodus quae horum genitalium ardua ac minutula indagatione maxima pro parte nititur non tantum Summopere dissicilis est, sed etiam vix satis certa, cum floris masculi forma nullatenus constans, imo Saepe Verbi non facile declaranda sit, naturaque frequentius discrimina ex illo desumpta negligat Peristoniti equidem, alterius Hed igianae methodi momenti, investigatio minus est Iaboriosa; at omnis hoc unico fundamento superstructa methodus naturalem muscorum scientiam, ut prius dictum , nullatenus promovet imo potius pessumdat. Ita igitur fructificationis partes in consilium ducere et nova inde auxilia expetere necesse erat serius tamen manu ad

illam Hedwigianae methodi mendationem imo transformationem allatae Sunt.

14쪽

sunt. Hed Wigii enim auctoritas plures quasi vincuIo constringebat et

praepaediat alios laboris difficultus absterrebat; nec paucos codectionum inopia, praecipue muscorum Xoticorum defectus huic studio cum falicis eventus spe incumbere vetabat. Omnia tamen obstacula scientiae genius SuperaVit. Duo alia muscorum systematis momenta iamdiu botanicis innoluerant quorum usus ad genera melius instituenda unicuique praeiudicatis opinionibus libero nec auctoritati sed naturae soli obtemperanti elucebat, nempe flpri foemine in apice lateribusve trunci vel in foliorum duplicatorum gremio e pedunculi insertione declaratus et in uno eodemque genere, ut mihi quidem videtur, constantissimus , vita in una Iterave specie ' dubius aut non satis evidens situs , aut, ut aliis verbis utamur, fructus origo , et Q calyptrae forma ac Conditio. Quod ad floris foeminei sive fructus situm attinet jam anno 179 inoximo muscologiae nostro volumine P. 44, illum omnium caracterum genericorum constantissimum maximique momenti nobis esse disertis verbis diximus Calyptrae autem dignitatem ac gravitatem ad genera

naturae Congruenter convenienterque instituenda tum etiam agnovimus

ac declaravimus, sic in eodem opere p. 45 verba facientes: Corollais muScorum, quae calyptra nuncupatur, optimos post peristomium foemineique floris situm generis caracteres subministrat ' et paulo inse-xius quin et persuasum habeo, quo accuratius si studiosius calypti aeo investigandae incumbetur, eo certiores generis caracteres ex ea de , , ductum iri. Nec fuerunt haec tantum pia vota ab eo enim tempore, quamvis Hed igii methodum summi viri auctoritate nominisque reverentia moti secuti fuerimus, calyptrae observandae taciti studiosissimam operam dedimus et inter elementa nostrae nunc Vulgandae Ovae methodi, at caute et aliis gravioribus momentis praepositis, rece pimus. Duo interea viri de scientia nostra optime meriti , iter idem, nescio an casu, ingressi sunt amicasque manus incoepto dederunt,

Hed igianaeque mε thodi ab omnibus Bolanicis exoptatam ex hisce fontibus

Exemplo fuerint oscinodon ullulans, amyyἰ opus Afer, Paten elo.

15쪽

hus haustam emendationem plus minus felici successu susceperunt et melioris in hac doctrinae muscorum parte strum ordinis fundamenta posuerunt, et Visius nempe Palisot-Bear uois in sua Aethmamia Parisiis anno Bos in lucem edita, et eberus in Tabulamuscorum frondosorum genera exhibente, , Niliae Br3 vulgata BeIvisius equidem nonnullas tantum caIyptrae formas observaVit, at pleriumque hoc criterio ad genera sua condenda summa sagacitate Usus est, hincque eximiam sedem inter scientiae promotores ac reformatores obtinuit. Weberus autem altius adhuc in calyptrae usum ad muscorum doctrinam melius instituendam penetravit, plura ipSeiOVa genera, natura ipsa annuente, condidit, totam tandem hanc disciplinam pulchre et magna solertia instituit. Tuuidem ejusce methodi umbram quamdam in sua Germaniae ora cryptogamicὰ una cum claro commilitone vita citius defuncto Moliro ipso generum nonnullorum novorum confectore, delineavit; serius autem cautiori pedes iter incoeptum tenuit, genera quae Molirus incaute nimium naturaque invita conjunxerat iterum separavit et omnia firmis caracteribus facile dignoscendis instituere studuit. His viris praeeuntibus , adhortantibus, adiuvantibus, methodum nostram iam viginti ante annos meditatam et inchoatam, bryologis serius promissam, imo quodammodo am ab Ilis elibatam, cum jam plura e nostris genera ex gr. Syntrichia, chlotheimia, PaludeIIa cic illis innotuerint, nunc magno studio elaboratam, emendatam, in omnibus partibus suis absolutam, sicqtie ad systematis dignitatem profectam evulgare suadet

animus, tamquam muscologiae OStrae Summum ac necessarium complementum Genera nonnulla e clarissimorum a nobis laudatorum virorum operibus mutuati sumus , Iura autem nostra ut antiquiora

iamdiu a nobis esticia et ad methodi nostrae rationem aptius instituta

retinuimus, novaque non Pauca condidimus. Nec tantum tria haec in omni muscorum Sana doctrina Solemnia elementa, nempe peristomium,

fructus sitiun et calyptram in methodo nostra adhibuimus, sed et alia Ievioris sorte momenti at ipsa natura nobis indicata et quasi imperata,

16쪽

go pedunculus esseta, improprie satis dicta D inseritur; et capsulae

formam regularem aut irregularem, POphysi utentem Ut carentem etc. in auxilia adduximus. An felici V fecerimus aequus Iector e tabula synoptica hic praemisSa quaeque omnia muscorum frondosorum genera ad novam methodum nobis forte eclectieam dicendam, coordinata sistit judicabit. Plantarum calypiratarum aliae operculo instructae sunt, aliae carent. Illae iterum fructu integro gaudent nobis locaryae dictae, aut fructu fisso seu schisito caryae Prim divisio omnes muscos frondosos complectitur ad alteram Andreae pertinet.

I. Plantae calypiratae perculatae locareaei Μusci frondosi.

Set vaginulae nulli iri exta s. vaginulati

a . . .......... SPHAGNUM

Set vaginulae inseria. s. va ei mael ad i.

Thecae inapertae decidentes. Stomate nullo s. Ast Omi.

' Quod no letam aut peduncisum In muscis vocamus, est, ut Belvisius optime Vidit, pars integrans fructus, peculiaris structurae, superne e vasibus suis ampliatis ac ramificatis in thecam 11 pyxidium dilatata, inferne autem vaginulae ut pedunculo suo propriae indolis inserta.

17쪽

Thecae stomate nudo, . Gymnos tomi.

cuculliformi labili GYMNO STOMUM. Calyptra lyramidata latere rumpente Persistente. TDAMIUGLA. mitraeformi SCITISTIDIUM ORDO II.

Thecae stomate circumvallato, . Pia i s vom i.

a Peristo mi simplici. Indiviso LEPTOSTOMUM. Diviso 1 Dentibus solitariis integris basi liberis. 4. dentato TETRAPHS. 8 dentato OCTOBLEPHARUM apice coalitis CONO STOMUI

scylindrices campanulata ...... ENCALYPTA. mitraeformi laevi GniMMIA. 16 dentato Dentibus calyptri sinata GLYPHOMITAI

solidis ISSI A. cucullata exapophyset C OSCIN OM

18쪽

Dentibus 16 ad medium usque fissis Calyptrau Dentibus solitarἱis ylasis basi liberis.

5. apsula basi antica

Aegiceras.

3 Dentibus solitariis fissis basi membra id coalitis. DE SMA TOD O si Dentibus solitariis ante in funem contortis. basi subliberis membrana aut nulla aut brevissima

Dentibus aus connexis BARBULA.

basi membrana lata tessellata connexis p . . . . SI TAICHIA 5 Dentibus e Maria a Vroximatis. Dentibus 16 ' CYNODON.

exapophysata DIDI MODO S capsula apophysata HOONERIAE G Dentibus geminatis subc litis. Capsula apophysata SPLACHNVM. b Per isto mi simplici compositoque. Peristomi externi dentibus per paria ilicato- carinata ORTHO ICHVM approximlitis agglutinatis

e Peristomi composito. 1 Feristomi externi dentibus pie Iiberis. Fer ext. Dentes sedecim extrorsum in spiram revoluto. int. Membrana conica tandem in lacinias plures

irregulare longitudinaliter fiosa SCHLOTHEIMIA.

19쪽

Fer ext mentes sedecim lanceolati aeus. int. membrana brevissima sedecies denticulata punctis prominentibus intermediis Q. . . . . PALUDELLAE Fer ext. mentes sedecim acuti. int. membrana longata sedecies denticulata PO TA. Per ext. mentes sedecim cuneiformes. int. membrana plicato-carinata sedecies fissa laciniis

bifidis . . An THRAMIAE.

Per ext. mentes sedecim latiusculi acuti s int Membrana carinato- sulcata in sede loe IURN EDTVMcim processus latiusculos ciliis inteo inaequali ABHENOPTELUM Positis producta capsula

Fer ext. mentes sedecim latiusculi ascendenti erecti. int. membrana in lacinias sedecim perforata bifurcas

ciliis interpositis' producta MNIUM

Fer ext. mentes sedecim latiusculi acuminati. int. membrana sedecies laciniata laciniis varie divisis anamOStOSantibusque NMMIA. Fer ext. mentes sedecim obtusi curti. per paria approximata basi libera I PLO COMI M me . 1lia sedecim Dei r opere et1culato Connexa ME OLA. Fer ext. mentes sedecim acuti inflexi. int. embrana cupuliformis apice clausa sedecies perforata INCLIDIUM Fer ext. Subnullum. int. membrana conica truncata sedecies plicata pice dehiscens NI SCIVM Fer ext Submillum, s. dentes sedecim minime truncati, inaequalis. int. membrana conica truncata sedecies plieata, apice

dehiscens. Inter utrumque processuum corona peristomium

intermedium sistens TU AVMIAE 2 Perlatomi externi dentibus apice coalitis.

ORDO

20쪽

a Peristo mi simpΙici. I. Dentibus integris e Maria VProximatis.

29 Dentibus integris aequaliter distantibus. cuculliformi glabra TERI GYNA Dentibus 16 calyptra DRUM. conica basi multifida

50 Peristomi interni dentibus has liberis. Te exi. mentes sedecim erecto inflexi. int. xilia sedecim dentibus opposita ... - . . ANTI TRICHA. Ter ext Dentes sedecim reflexiles int Cilia sedecim cum dentibus alternantia. ANA CAMPTODON cuculliformi glabra NECNERA.Fer ext. mentes sedecim erecti. ine. xilia sedecim cum dentibus alternantia Calyptra 1 Capsula subfossili

Disticha. Pedunculata Nechera.