Pub. Terentius Afer. Theodo. Pulmanni Cranenburgensis studio accuratissimè castigatus, ... Cum indice verborum veterum, & rarò vsitatorum apud eundem

4쪽

TERENTIUS

Cranenburgensis studio castigatus,& annotationibus variis ' designatis, ill astratus.

rndice verborum veterum, usitatorum apud eundem.

5쪽

Lectori S.

E mireris candide Lector, sicubi in hoc nonro Terentio nonnulla mutata, at-

. C diuersam 2 Nulgata thm lectio- nem , tum scriptura passim inuen ris e nam haec, quae ex eruditissimis priscorum,stneotericorum Icripto' commentarijs Lludiose reposui, in vetustissimis codicibus inuenta, O docti simorum virorum iu stila recepta esse , si diligenter animum

intenderis, comperies.ne igitur ea, si Ni praua, corrupta flatim damnes , atroque carbone notes , Nelim.

6쪽

P. TERENTII VITA,

V B L I v s Terentius Afer Carthagine natus seruiuit Romς Teretio Lucano sena tori : a quo ob ingentu,&forma no institutus modo liberaliter, sed & mature manu missus. Qui dam captu esse existimanta qd fieri nullo modo potuisse, Fenestella docet: cum in rine secundi belli Punici, S ante initium tertii natus sit,&mortuus: nec, si a Numidis,aut totis captus sit, ad ducem Rona anu perueniret potu i sset nullo comercio iterualicos,&Asios,niu post delatam Carthaginem , coepto. Hic cumultis nobilibus familiariter vixit, sed maxime cu Scipione Africano,& cu L lio, si bus etiacorporis gratia cociliatus cxistimatur. Quod &ipsum Fenestella arguit, cotondes utroq; maiore natu fuisse: quamuis Cornelius Nepos qualeis omneis fuisse tradat, SI Porcius suspicione de consuetudine per haec faciat. Du lasciuia nobiliu, dc fucosas laudes petit, mi Africani voci diuinς thiat auidis aurib', Du ad Furiu se cςnitare &Lςliti, pulcru puta Dum se amari ab hisce credit, crebro innum rapi id ob florem qtatis suς: ad summa i noItaq; e conspectu omnium abiit

terram Vltimam d.

Mortuus est in Stymphato Arcadiae op

7쪽

hil sublius scipio profuit, nihil ei Laelius . nil rufi uri

Tres per idem lcmpus qui agitabant nobiles facillime .. Eorum ille opera ne domum qui de habuit conductitiam , seruulus. Saltem ut esset, quo referret obitum clomini scripsi t comi dias sex, ex quibus prima Andriaeu Aedilibus daret, iussus ante Cecilio recitare ad c nate cu veni sici, dimis est ini tisi quide fabulae st, erat coteptiore vestitu, subseltio iuxta lectu tu resides, legisse: post paucos vero versus inuitatus ut accumberet, coena sie una, deinde caetera percurri sse, non sine magna C cilii admirationem hac aut, & quinq; reliquas squaliter populo probauit. Quamuis Volcatius de enumeratione omnium ita scribit. Sumetur Hecyra sexta ex his fabula . Oct. II S.dti Eunuchus qui de bis acta est, meruitu; pretium stentorum,p- qua nisi nulla antea cuiusqua Coni clia, 'videlistisi eff. Pra- cet, octis millia nummu: iuptelea suma quoq;

iamι Monan titulo adscribitur . Nam Adelphoru principiuaero Tereη- Varro et praefert principio Menadri. No obscura fama est , adiutu Terentia inscriptis a Lelio& Scipione, quibusca familiariter vixit. Eande ipse auxit: nunquam enim nisi leuiter se tutari conatur, ut in prologo Adelphorum. Na qd isti dicunt malevoli, hores nobiles Hunc adiutare, assidueque una scribere: Qd illi maledictum vehemens existimant, Ea laude hic ducit maxima: cum illis placet. Qui vobis uniuersis, di populo placent: Quorum opera in bello, in otio, in negotio, Suo quisque tempore usus cst sine supbia.

Videt aut se leuius defendiue, quia sciebat, Lae lio dera est,

8쪽

Ilo & Scipioni no ingrata esia hanc opinionce

tuae in magis,& Vsque ad posteriora tempora Valui t.in Memmius i oratione 2p se ait. Publi' Africanus, 2 a Teret in Psona mutuatus, q domi luserat, ipse note illius in scena detulit. Nepos auctore certo c5peri si e se ait. C. Laeliu quocia in Puteolano Calendis Mart ijs admonita ab Uxore, teporius ut discumberet, peti 1sse ab ea, ne interpellaretur: serius tande ingressu triClinici, dixisse,no stre in scribedo magis successisse sibi: dei de rogatu ut scripta illa ,sferre Pnutiasse versus, si sunt in Eαυτοντιμορουμενω. satis pol proterve me syri ymissa huciduxerunt. Senera Terentiu existimat, si modo i scribendo adiutoribus indiguerit, non ta Scipione dc Laelio uti potuisse, qui tu cadolescet uti fuere,n Sulpicio Gallo, hose docto, Ac qui cosularib ' η'rte Camludis initium fecerit fabulam dandarint vel Q RHibM . Fabio Labeone,& M. Popillio, consulari Vtroq; ac poeta. Ideo ipsu non iuuenes designasse. qui se adiuvisse dicerentur, sed viros, quoru Opera& in bello, in otio, εc in negotio populus sit ςxpertus. Post editas Com dias non dii quintuatq; trigesimu egressus annu, causa euitadς Opinionis, ' quia videbat aliena P suis edere , seu pcipiendi Graecorsi instituta, moresq; quos P inde exprimeret i seriptis, egrestus urbe est, neque ampli 'rediat. De morte ei' Volcati' tradit Sed ut Afer sex populo edidit Cona dias , iter hinc in Asiana fecit: navim cum semel γ Consstendit, visus nunqua est, sic vita vacat. Quintus Cosetius redeunte e Graecia periisse in mari dicit cum centu & octo fabulis couersis a Menadro. C teri . mortuu esse in Arcadie Stymphalo, siuς Leucadia, tradunt, Cn. Cornel io Do-

9쪽

Ferallime

Iabella, M. Fuluio nobiliore Cosulibus, morbo implicitu acri,dolore, ac taedio amissarii fabula Tu, quas in naui praemiserat, ac simul fabulam, quas nouas fecerat. Fui ste dicitur mediocri statura, gracili corpore,c lore fusco. Reliquit filia quae equiti Romano nupsit Ite hortulos Xx. iugeru, via Appia ad Martis villa. Quo magis mi-rcr Porcium scribere Nil Publius .aσὸhibi , ςxpio profuit, nihil ei Laelius , nil Furius,s.stat diu; Tyς pqr idem tempus qui agitabant nobi- res ae,r les facillime P. FI e' ' Eoru ille opera ne domum quidem habuit

conduistitiam : seruulus.

Saltem ut est et, quo referret obitum domini Hune Afranius quidem omnibus Comicis praefert scribens in Compitalibus. Terentio non similem dices quempia . Volcatius aut non sol una Naevio, & Plauto, A C cilio, sed Licinio quoque postponit. Cicero in Limone hactenus laudat. Tu quoque, qui solus lecto sermone Terenti Couersu, expressuq; Latina Voce Menadrum In medio populi sedatis vocibus effers, Quidquid come loques, ac osa dulcia dicens.

Item. C. Caesar,

Tu quoq; tu in sumis o dimidiate Menader Poneris, & merito, puri sermonis amator. Lenibus atq; utina scriptis ad lucta foret vis Comica, Vt aequato virtus polleret honore Cu Graecis, neq; in hac despect' parte iaceres Vnu hoc maceror,& doleo tibi deesse Tereti. H c Suetoni' Traquillus.m duos Teretios poetas fuisse scribit Metius: quom alter Fregellan'fucrit Teretius Libo, alter Libertinus Terctius Afer patria, de quo nuc loquimur. Scipioni 1 fa. ' . . bulas

10쪽

bulas edidisse Teretiti, Valgius in Amone ait. Hae quς vocantur fabulae, cuius sunt'Non has , qui iura populis recensens dabat Summo honore asi cistus. secit fabulas ' ' Honore Duae ab Apollodoro translatae esse dicuntur summa. omico, Phormio, & Hecyra'. quatuor reliquae a Menadro, ex qbus magno successu,& ptio stetit Eunuchus. Hecyra sepe exclusa, vix acta est.

PAEDAGOGIS S.

NVllus est omnino scriptor in Latina lingua, quem tantopere cognosci, edisciq; retulerit,atq; Teretiu. Na cu p rima Virtus in oratione sit, Pprie loqui, nec proprii ser et monis artifice meliore Terentio habeamus, lignus plane est, in quo perdiscedo plurimu opem ac studi j ponamus. Et ab iis .qui docent pueros, superstitiosam et diligentia in hoc auctore euarrando requiro. Primum prodest monere, qComoediae natura sit, quidue spectarint Comoediaria auctores: nonae in factsi sit. Atque liget idcDonatus copiose exposuit. Conuenit aut inter omneis , auctores Comoediam voluisse dccolam Oru,& casuu exempla proponere, quibus Velut admoniti, prudentius indicemus de rebus humanis; dc genere orationis facundiam locu

Pletare. Quae inculcabunt professores eo diligeatus, Ur sciant pueri, quid ex iIlis petere debeat. que fructu facturi sint legedis Comoedias. Nam quo proprius cognorint & vim literam & Vtilitate, eo impensius iuuat discere. Porro nomeComoedia factum est ut plurimi dicunt α τὰ τῆ κωιtΥ, i. a come ssatione , & Uri τους

id est a carmine, ut sit conuiuiale carmen