Tabacologia, hoc est Tabaci seu nicotianae descriptio medico-chirurgico-pharmaceutica vel ejus praeparatio et usus in omnibus fermè corporis humani incommodis. Per Johannem Neandrum Bremanum

291쪽

237re experientia habeo compertissi in tam quod pr dictus homo, aut alius quilibet ita asseclus interea temporis materiam hanc Tabaco frequentissime, de immodice suffumigas et quid, quaeso, facilius materia

eadem quam atro rem seu nigredinem fumi ejus contrahere potuisset'Secunctum, ut ut fumus Tabaci qualitate siccus sit, quia tamen substantiae ac consistentiae unctuosum,pinguem,lentum, ac facile concrescetatem humorem in se obtinet, fieri posse existimo, ut ex eo dense, ac crebro sui sium ascendente temporis diuturnitate a cerebri, &reliquarum partium frigore, seu remisso calore materia quaedam atra, pinguis, uligino sa concrescat,4 suo lentore partibus adhaerescat, quae

deinde indesinente sum ejusdem appulsu, appositione accrementum accipiens, tractu temporis obdurescat, atque crusto sium veluti corpus constituat. Idem enim etiam ex ignis accensi sumo quotidie in focisi fumarijs nostris accidere videmus: atq; interdirna haudita multo aliter rem se habere merito quis exi si licet in .i; , cliij bus hypochondriacae melancholiae gravi ac diuturnae, melancholia primaria ac partinax succedit. Tertium impollibile non esse existimo, ut a timii hujus acrimonia, de siccandi vi cerebri, aut capitis pars aliqua, in quam praecipue salvis adhuc viribus penetrat,atque an cursitonem facit, ita exsiccetur, arida fat, tabescar, corrugetur, atque indurescat, ut exterior ejus superficies respectu reliquae substantiae crustos veluti appa-G 3 reat.

292쪽

αῖ reat. Ita enim ii quodam, qui vivus neminem sibi in Tabaci usu parem exstare haud, ut soci attestabantur, immerito gloriatus fuerat, post supplicium dissecto papillares cerebri processus cum nervorum odoratoriorum extremitate prorsus defuisse, ita ut ne vestigium quidem eorum reliquum esset, hisce oculis una cum multis meorum aequalium consipeximus. Causa hujus defectus a spectantium doctioribus in vim sumi

Tabacini omnia siccandi, exhauriendi, arefaciendi, extenuandi, corrugandi ac proinde marcore quodam

consumendi conferebatur. Sic etiam vere, extreme,&deploratissime haeeticorum cutis, si cum sani ac succo pleni hominis cute comparetur, crustae potius universe corpori inductae quam genuinae cutis speciem praese ferre videbitur Et in ardentissimis febribus membrana linguam exterius involvens interdum ita sicca, arida, scabra rugosa, ac dura persentitur, ut crusta potius linguae inducta, quam vera membrana esse appareat Et quia ipse sumus abaci insigniter nigricat,

eundem suo indesinenter recenti contactu atque contagione praedictam cerebri, aut capitis particulam inficere ac denigrare posse, docet, ut alia omittam, eadem bribus ardentissimis laborantium lingua, quam saepe a fumis, S uaporibus febrilibus, exustis, faeculentis, nigricantibus corpore inscriore in eam exhalantibus insigniter nigrescere conspicimus. aod praeterea ex Te audio, eodem apud vulgum rumore circumferri,

293쪽

fumo abaci vim exsiccandi nullam aut exiguam, inesse, eundem in cerebro in meram aquam, unde erat, concrescere, atque reverti ac quemcunque humorem Tabaci suffumigio utentibus statim per os nares, defuere, atque expurgari idemus, una exsplo tum solo condensato materiam morioinem suam habere; praeterea eundem fumum veram mali gnitatem ac venenositatem, frequenter mortiferam obtinere,adeo ut virus, pestis,& tartarei sumi nomen audiat haec omnia mihi quidem non fatis arrident; nam fumum abaci per se humectare, aut mereaoueam qualitatem obtinere, ipso sensu experientia abunde refellitur; pugnatque cum eodem rumore ex diametro, quem eidem fumo adustam,in foedam acria Oniam, itemque unctuositatem quandam, pinguedinem attribuere mihi narras. crebrum metropolim fontem esse ejusmodi pituitosorum aquosorumque humorum, quales abaci fumo utentibus excernuntur, plusquam notissimum est. Iam vero si fumus ipse,&solus, materia est eorum humorum Qui per palatum, nares defluunt, cur, quaeso, isdem num ore non perinde ut fumus ipse ni ricant'curea demacrimonia, caeterisque qualitatibus iisdem non excellunt' cur substantiae unctuositatem, pm taedinem , quae aliquando igne accendi possit, non btinent' Cur excernuntur copia seu quantitate ita eno

mite majori, quam est ipsa quantitas seu copia earum Tabaci

294쪽

Tabaci partium, ' qaecum qui in sumum , qui hinn-

tur, res olvuntur Inest fateor Tabaci sumo vim quandam multis adversam, aqua natura recte instituta, beneque temperata merito abhorret sed candem vere malignam venenatam,ac deleteriam non esse tot millia hominum tamque saepe, ac diu abaci sumo sime ullo veneni signo aut sympromate utentes pleno ore clamabunt. Haec paucula rudia informia, Vir ornatis me, nilotico calamo festinanter ad Te scribere per otium licuit; qu. e tu polito, sagaci ac limatissimo judicio Tuo dijudices, alitus perpendas,atque expolias; εο sit in illis mica salis, fruere. Vale.

295쪽

I ET ABACI DELECTU, CORRECTIO

NE, AC SOPHISTICATIONE.

cis, alijsve temporibus, maiore minore ve solertia colle

cisi erri,fo di inium, appellant error nominis inducantur ut existionent irinum in d

296쪽

esse Virginiensi vel nobiliorem saltem eius speciem iam reios idem sit Virilium ac Virginiense, neque ab eo disias nisi la nominis ab Anglis opinor deri Vata corruptaone. I rcet autem, a thbcneficio Nicotianam emendMe. Olent nonnullio e 1 que calida evanido addere Tabaco, quo fiat acrius; sed haec partim insuls ad rustica videtur ptae parati partim v ut per eam tantum facultatibus ipsius genuinis dece- 'uinium accedit acrimoniae. Omitto alias eius armatui . ation si unam subnectam faciamque publici ruris quae in Ton 'igua constitit molestia, ut ius compes fierem

Muriae limonum Aceti vini an .njCSyrupi convenient. b. f. Folior Tabac dii solui j iij. Cocauantur ad dimidias. in colaturam calentem, atque etiamnum servori Noximam abacum immittatur mox conglomeretur. Iusculi huius ea vis est tu on modo optimae notae abacum nulla ratione vi-

ua ipsum id Versus situm, aliasque temporis rerum

vis uati evotatur, renovaturque in restituitur m pristinum

statum adeo quidem ut si eo usque procesi erit Tab io ut incendium continere recus quod si cum e X- ei uerit hoc artificio mendari possit, sapno os oi' ut fieri ratis. Sed ne ad faciam iaciendum, CHaec tibi scrva m M ςqψμ' o Aiisfacere voluimus tribu Shis ae labellis, in quibus omnia ad V Vsim' prim mx x

297쪽

a DNOTAE AD PRIMAM

T A M. EXbibe tibi, Candide Lector, haec tabelia formas tubu- Araim aliquot, qua te apud Indos creberrimi sunt usio: etsi non Et stemur in tantis regionum in astu rus atlys, tot iocorum c latum, capitum cproinde Osententiarum disi i dij magnam sane arietatem hic ita observari m ab his ipsis multum d perre alios . citissimi lucis quibus luxus debosaeque, diviti e Per carum nationum pro iij qui rei contagio imorum' pocitatem vitiarunt. Sed de his o Z- modum dixero nunc quod prae manibus se aggrediar qui sibi elint tres di totidem distincti literis ubi breui annotatiuncula declarabo.

A. Trimus ergo eae longitudine ac propemodum forma, qu apud nos passim serpatur, materia tamen multum a noctratibus diuersa. Ex lapide quippe, cui colorridis , ex quo pocula, alia diuersi generis a fabrefaciunt, ea 'ausa quod vim ei tribuant venenis res endi. Porro partis eius anterioris dimidium ex rubro con tum es aere. B. Secundus quem exhibet liter B. multo quidem maior longitudine aequat brachium irile lignea ei materies artificio tornatili dedolata, cuius tu extremo apice Ethiopis residet effigiata siculptura. Ipsa theca ne idelicet accenso Tabaco L datur, intrinsecus oblita atque incrustata, nescio quo genereplumbaginis. Sed I extrinsecus tum ad ignis vim

298쪽

nonnihil, opinor, retundendam, tum ad tubi ipsas conservationem nusus deflexu , Mithecam mox excipit, redimiculo plumbeo ceu cathena torquatus. C. Tertius similiter ex ligno compasius similiterque the ea intis a Nersus incendium praemunita sed hoc maxime intercedit discriminu, quo superior uno coque continuo h quo constabat hic autem ex duobus inῬrcem coniunctis, commisisura iuxta ipsam thecam redimiculo ex lamma em rubri con- te Za Theca n ero ipsam conficendit fereque amplecfitur caniculus, cui in torques itidem ex aere caeterum longitudobuius ecundum etia operabat. NOTAE