장음표시 사용
131쪽
VI. De modo ignem eliciendi. Igna illis nascuntur,quae vocant Vrahuciba, illa exiccan , dehinc duci ex illis digiti unius crassitudinem aequantia inuicem terunt,e quo ata tritu puluis deraditur; qui calore attritotum lignorum inflammatur, atque hoc modo focum instruunt. VILE Gratis,quibus noctu incuban . Octu indormiunt reti ex ossipio contexto Inni vocant 4 ad duos palos stupia terram religato Focus autem tota nocte colluacet, nec facile in tenebris tuguria egrediutur, Vt naturae opus reddant, nisi ignem praelucentem habeant; adeo Daemonium, In gange ipsorum lingua dictum, exhorrent, quod ispius ipsis ob
VIII Auam sim exercitati inseris a scibus iaculis con gendis.
Iue nemora petant, siue flumina ubiuis arcu ac sagittis in structi incedunt. in siluis obuersantes, oculos sursum in alborum cacumina perpetuo figunt, si quas ex maiorum aurum genere consipiciant, vel Cercopithecos, aut alia animalcula, quae in arboribus versari solita. Vbi quid deprehenderint, eo usque sice tantur, his donec praedam nanciscantur, raro admodum vacui domum retauertentes,si venatum exeam Pisces non minus solerter inuestigant in ipsi litto re:vic enim acuto praediti sunt ubi quem natante viderint,eum iaculis figunt, l vix unqualm aberrantes. Fixum autem natando quam primum consequuntur.
Sunt quidam maiores pisces, qui ubi vulnus sienserint, fundum pellit. Illo ipsos etiam sese sub aquas mergentes, vel ad sex orgyias in profundum sicquuntur,4 captos protrahunt Sunt Lillis reticula, contexta ex filo detracto e sol, quibusdam oblongis &acutis,ipsorum lingua Tochaun vocatis quo reti, si pis cari instituunt,conueniunt aliquot, quisque siuum affert, ingrediuntur mare, qua unda alta non est, reticulaea in circum componunt, tum altiorbem eum ingrediuntur, c aquas ictibus verberant, quo factoo,pisces profundum petere v9 tes,in re ia incidue. Qui plures ceperint,diuidunt eos cum reliquis
132쪽
Saepenumero'illi,qui longe a mari absunt, aduentantes pisces eiusmodi in magna copia capiunt, S ad ignem torrefactoos contundunt in farinam quam probe exiccant,Vt aetatem ferre possit, sic praeparatam domum auehunt,&cum farina radicum mixtam comedunt sin pisces torridos aueli erer, corrumpere u-tur illi ante iustum tempus, utpote qui seleri acerati non sunt. Ad haec facina ar-aetius convasatur, quam pisces integit,licet aridi
Destatura,s habitu corporis e gentis Ens est concinnadi iusta corporis proportione redita in utroq;
Te infrumentis, quibin insecandos dendo tuntur, videt
cum locis,in qua cultri curras forfices nonperferuntur. iiii quam naues in eas oras appelleret,&nunc quoque quibus dam in locis,quo nullae vehuntur,quoddana genus lapidis colore veneto aut caeruleo saturo in modum cunei format, tum partem latiorem obtusi modo acuunt i spiram se longitudinem habet palmae autem latitudinem, duorum digitorum crassi--tiemuevariant autem magnitudine: hinc lignum aliquod summa parte inflectunt in angulum, cui lapidem insierunt, vimine astrictum inno
Eadem Arma est serreis illis cuneis,quos Christianis quiandoque accipiunt. Sed nunc manubria aliter formant foramen enim in summo conficiunt, cui lapidem inuerunt,&quiduis pro libitu ita secant. Pars dentes aprugnos in medio acuunt, quos ligno duplici includunt, saagittas ac arcus suos illis radunt, tamque glabrasvi rotundas cddunt, ac si torno Muigata ac perpolitaessent. Estvi aliud dentis genus in usu, animantis cuiusdam, Pacca illis vocati illum
133쪽
intercus ipsis re sanguinem esiciantivi quandam sacrificationis rationem reserat.
epane,quo scunturis de nominibus rugum,it amatione paratione eo minustumes victum quotidianum. Rbores ijs in locis incidunt, quo plantationem suam instituere
vocantu nascuntur in sta fruticis ex peduis alti singuli
tres radices proferunt Quandos iaccreucrut, cucllunt fit uticem,&radices ccerpunt caulis autem ramulos abruptos terra: dc figunt, bradici gunt; quae siemestri spatio succres centes, usilli uisus esse possit item tribus pol ssimum modis. Primus est, ut supcriapidem contritae in minuatissimassustula comminuam un&siccus exprimatur, quod Sinstrumento ex solijs ramoruna palmae parato cui nonae est pippici: cλpressae siccantur, post per cribrum transmittuntur, ex farina autem illa liba pinsit tant Instrumetum allud, In quo farmana torrent&pinsunt, ex luto utino confectum est,sorna 4 patine capacioris. Alter modus est quando radices recentes in aqua macerant, donec putrescat, putrefactas in fumum stupedunt,donec exiccentur: aridas eius odi radices vocant Kein rima,&multo durant tempore, ubi inusium adhibere eas cogitant, inmortario ligneo contundunt:ea farina tam pura,tamque candida uadit, ut triticeae non cedat hinc liba pinsi tant,quorum nomen cit Byyv v. Tertius modus est, cum accipiunt probe putrefactas Maniliocas, antequam exiccentur,&1ll1sandam farinam,&allam adhuc recentem commisicent mixtam post desiccantiquae integrum annum incorrupta eru ur, &perinde est falticax haec ad eum modum praeparata, vocatur illis V. Υ. than. Sunt&aliae rationes farinam conficiendi, ex carnibus videsicet Dpi cibus paratam, &quidem hoc pacto Carnes vel pisice stuper ignem in fumo oc flamma assatos penitus an durant; hinc frustulatim captos lcnuo si perione invasiel seu artagine stulant torrefaciunt. Vasia ea in hos usius coctauunc&Υ neopaun illis dicuntur post inmortario ligneo minutissime teruntur S cribrantur Atque1ta farinaesticitur, quae diu asseruatur: nec enim vel pisices vel carnes vllas fale condire apud eos moris est. Hanc autem farinam cum altera ex ra dicibus naixtam comedunt, nec omnino inarati saporis est. A
134쪽
XII. De modo coquendi cibos , 'de nouo quodam salis
Leraeque ex illis nationes fale non vesicuntur: erant tamen quidam inter eos,qui me ceperat,siali assueti, edocti id a Gallis, quorum commercio fruuntur. Insiper commemorabant, esse nationem sibi vicinam,Karaya nomine, quae ex palmis alem conficeret incondimentum ciborum, verum qui eo liberallus Vt . πα--γ- rentur,vitae esse breuioris Illud autem eo modo parant, quo dc
pse parari vidi, in parando ipso iuui Palmam pro grandem incidunt, quam dii minutim; inc struem conficiun cui palmae segmma
perimponunt omnia simul ignitu si λ
li tui: parant,quod coctum cogitur,&fal illud producitatrum esse ar rabar, sed ignis exploratione secus se rem habere dep
'Ccquid coquant, sime carnes siue pisces fuerint, Vt plurimum my
condiunt ubi coctio sere consummata est, ex iure depromunt,&in liquidam
pultem redigunt Mingau eam vocant quam ex cucurbitis, quibus pro alis '' vel carnes spisces coquuntiquos aliquandiu durare cupiunt, eos sumasecum ad .sipitamas Eleuatos in cratibusligneis deponunt, tum ignem fatisqu- lentum 1 ruunt,atque fumo flammisque ustulant, donec humor o sciat. Mensis autem eius odi carnes non nisi bullitione recoctas apponunt, quas illi sua lingua Moch in vocant. T XII l.
De Magistratu, fleob ue iurei orun
Vssislesbus, nec iure sere ullo reguntur singula tuguria suos habent praeferos quos illi Regulos vocant quotquot autem, sunt, eodcm anouine fere omnes prognati sunt, pares Magistratus obtinent,' usiali sentiant. Fieri tamen potest,ut alter in bellis sit exercitatior, ac roinde maioris existimationis habeatur vi reliquis in expeditionabus praesera iuro: supra memoratus onyan ille Bebe lyraeter id sane nullas alias pecu nstitutiones interipsos dep ehendi,nisi quod iuniores in omnicon et do ipsiorum probauit, semotibus prompte obsequantur. morige-' eriosos homicidiumve ex telo, ves alio modo euen at, consanguinei ius,qui caesius est, ad stupplicium dehomicidasumendum parati sunt,quaquam id raro admodum Vsu Vcni se Prae
135쪽
praeterea onines nimatio cuidam sui tugurij parent is si cui hibi mandat, animo prompto id conficitur, nee minus aut viilla opus est sunt enim per separati&expediti. T XIIII
Vlieres vasa,quae in usi habent oemodo praeparant:Lutum s-gulinum sibigunt, donec tractabile reddatur, hinc vasa diuersa pro libitu instituunt, qui; ad tempus in aere siccant,di lineis vetissicoloribus ductis affabre distinguunt. Vbi illa iam ignibus eracoquere volunt nuersa lapidibus imponunti&circumquaque siccos arborum cortices struunt, ignemq, supponunt quo tandem modo excoquuntur, tam candentia,quam in quovis fornace fiunt. A V. Demodopraeparandipotiones,quibus inebriaistur aede morsiluis ter compotandum recepto As potiones hac ratione apparant naulieres Radices maniliocas in ollis satis capacibus decoquunt coctas in aliud vas siue patelatam infundunt, donec deferbuerint tepefactis puella, virgi nes admouent, quae ore eas masticant, masticatas in peculiare poculum reponunt: Vbi omnes ad eum modum dentibus comminutae fuerint, refundunt eas in priores ollas,quas aqua ad summum complent,ignemque adia mouent,donec incipiarit bullire Hincpeculiaria vasa in promptu habent quae ad medietatem in terram de Iossa sunt:ea his potionibus asservandis paratisiunt,non secus ac nostra dolia vi naria seu cereuisiaria. In ea decoctiones illasinfundunt, probe obturant per biduum ita relicta sermentantur, inde maioris sit efficaciae atque generosio tis ea potio , cum sit crassioris substantiae probe nutrit. Hac se genialiter reficia tant,atque etiam inebriantur. Singula mapaliasuum potuit praepalant cum ergo eiusdem vici incola να nioindulgere constitutum habent, quod re se, in mense accidit, primum omnes in unum tugurium congregantur,4 illius potum ninem exhauriunt. Hinc ordinesmiliter ad alia procedunt, donec potum uniuersium per omnia iugaria evacuarin
136쪽
Quando compotant, considunt circum vasa,alij titiones pro sellis habent, alii nudo pauimento insternuntur, tum mulieres ex ordine illis decenter potum praebent, pars stantes concinunt,pars choreas circum vase instituunt V sicam exoneraturi in eodem , quo consedere vel constitere loco urinam reddunt. Compotationes per totam noctem continuantus: nonntiones disiectos saltant Earnores inconditos tollunt, & briati mire tumultuantur,&horrendos clamores ac Vociferatidiro inter se dissidenteqvideas, aut rixas vel iurgia sibi mouentles Optime autem inter ipsos conuenit,& fauore mutuo inuicem certant,ita,Vt 1 cui plus esicae suppetat,ille cum teliquis prompte communIc
137쪽
De cultusto ornatis virili,deque coloribus ad itisse eo m, tum qualiasibi nomina imponaia
Adunt verticem, coronam ex capillis circumquaque relinquunt, more monachorum Saepe illos interrogaui, unde sor-imani eam tondendi acceperint:Illi autem responderunt, obseruasse eam maiores suos olim iii viro, cui nome fuerit Meire humane,qui niusta miracula inter ipsos ediderit. dunt, eum vel Prophetam, vel ex Apostolis aliquem fuisse. Interrogas quo instrumento,si fuerint in tondendis capillis,antequam sotisces a nauigantibus acceperint, retulerunt id lapideo culleo fieri solitum fuisse, cui aliud quiddam supposuerint, in quo crines collisbs,confracto ue ferielido
decurtarint:verticem autem fragmento lapilli cuiusdam pellucidi rasisse, cuius adhuc triton ria multus apud ipses usius est Porro expentiis rubet consarcinatum habent redimiculum, quod ianiti
tare illis dicitur: id circum caput religant. In labij inferioribus foramen fatis amplum retinent, quod in pueritia adhuc
conformant,acuminato osse seu apice cornu ceruini labia terebrantes,&vulnean lapillum aut lignum insetelites,&vngueti illud di amen postm dum non conssilidatur, post ubi adoleverint,vi armis iam habiles esse credatur,ampliant illud, dapillum viridem mediocris magni tudinis illi inserunt Pars concisior intrat labia, quae crassior est foras appendit. Inferiora labia omnes habent pendula, ex pondere lapidis assixi. Similiter lapii luminutraque niaxillagestant,sed iiii
Est d aliud illis ornamenti genus, ex cochlearum marinarum Matte pue vocatarum,testis conformitum,instar Lunae sentiplenae candidum; quod a collo appendunt,&B6geshappellant.. Tum sphqrulas ex marinis cochleis opem crassitudine,quas ordirie iunctas, pari modo a collo suspendunt. Brachiis etiara plumactas cristas imponunt, tum cutem higro colore distinguunt,pennasque nigias ac rubras alternas corpori agglutinat,cum viscos, quadam materia, quae ex arboribus profluit, quam corporis partibus plumis decorandis illinunt, unde pennae apposivae tenaciter adlataereseunt umbrachiaipse
138쪽
alternis coloribus variat hoc rubro illud nigro colore inscientes iineturibus&reliquo corpore Aliud insune habent gestamen exstruthiocameli pennis compos tum,m- tundum Mamplurii, hoc supra nares post tergum religant, cum belligeratum hostes exeunt; aut sestiuitatem aliquam celebrant Enduapnomen illi Nomina propria cum seris ac beluis communia habent,nec uno aliquoso trioaudent sed plura sibi imponunt,ea tamen differentia. Recens nati
io od neulare additur liud tamdiu retinent,donec best , idonei lint quo ergo quis plures hostes internecioni dederit, eo nomina sibi
eodem duo viri modo,sed hae coniam alunt, quemadmodum nostra mulieres, quo ornatu solo sere gaudent praeterquam, ouod auriculas perforatas habeanti ex quibus suspedunt quoddam lenodii enus,illis Nambibeia dictum, pilam longit dine;ex marini; illis cochlais, Mattepue dictis,efformatum. Nomina muliebria ab auibus,piscibus,&arborum fructibus desumpta sit ,
de V si eeuliare a primis cunabulis sortitur atque recinpro numero mancipiorum,quae mariti occiderint,tai multiplicant. Pediculis sibi mutuo caput purgantes, eos comedunt si causiam roratae, N
Non hab obstetrices ordinarias: quansiis parizt,
que proximus,sive viris fuerit,sivescemina Vidi ipse antemnum placide interim capiunt, fatis sie commode habent, quantumcunque sane quassentur,dc interturbentur. CAPUT
139쪽
Deritu imponendi rima infantibin nomin
Xor alterius heri niet,qui me ceperat,enixa est filium, paucis die bus post partum recens editum conuocat eos,qui proximi illi a latere erant in eodem tabernaculo costultant, quidnominis natato recens puerulo imponendu videatur, quod dc virile sit,&ire mendum .Enumerant aduocati varia, quorum nullum patrianridebat. Tandem ipse constituit, quatuor imaioribus suis no men mutuari, id boni ominis esse assirmabat,quippe qui ab illis denoniinen tu foelicitero prospere siccrescere,& sagaces fieri in/apiendis hostium manci piis. Tunc recenset ex ordine nomina illorum rimen erat primus uesecundus Hermittanuetertius Κoemuequartus memoria mihi excidit. Cum audirem nomeΚoem,suspicabar fuisse Cham verunt Koena illorum lingua idem est quod no stris,aurora Ego qui praesens aderam, hortabat heru, ut retineret nomen Κoem, ut qui 'tique ex maioribus illis fuerit. Puer ergo natus unum ex illis nominibus retinuit atque haec est infantibus nomina indendi ratio, nullo Baptismo, nulla circumcisione adhibita. IX. De xoribus ducendis Ude conuersatione cum isdemG. Aiore ex parte una aliqua uxore contenti sint,non desunt tamequi plures habeant. Quidam ex Regulis, vel tredecim quatuom decim uesiperinduculas cui ultimo dono cesseram, quo Gabii me redemerant. Abbati BoTange nomine, complures in coniugio laabebat. Sed quam primam sibi iunxerat; stuprema erat: quaelibet in tugurio priuatum suum habebat conclave.&peculiareret cum instruebat, adhaec proprios agros radicibus colebat. Versiabatur autemRex in illius contubernio,cum qua noctem traduecturus esset,eadem ipsi cibum praebebat psie autem ordine ad singulas procedebat. Proles,quas ex coniugio suscipiunt, masiculi uident, ubi adoleverint,venatui student, praedam quisque siuae offert matri quam illae percoquunt,&reliquis communicant optime autem inter uxores illas, coniuges conuenit. Morispraeterea est, vis pertaesium alicuius uxoris sir,eam alteri dono offerat de filiabus etiani 4broribus i dem fit.
140쪽
ro maturis detondent capillos.Dorso peculi ves quasdam rimas ac vulnera inscalpunt de collo susipendum dentes serarum, donec capilli succresicant; vulnera consolidentur, nihilominus notis seu vestigii s remanentibus, si quidem ita vulneri medici tur, ut signa nigricantia relinquantur post curationem, quod maxime stibi illae honori ducuns F1nitis eremonijs, sponsio nuptam o uni serme absque ullis solemnit tibus Coniuges se decentervi modeste in maritalibus gerunt,ciam debitum 1i-Vidi eoo Praesectum quen)am summo mane transeuntem per omnia tu- ouila, in antum crura acuta pisicis dente affricantem, quo terrorem illis incu-Gre doso idolosio essicerςt, ubi a parentibus commonefierent imminentis monstri,si quando insiolenter fletibus: eiulatibus indulgerent.
Ilij negociantur, nec monetam ullam norunt Theseurus illis sunt auium pennae,quo, qui illis magis abundat,eo ditior censetur:tum,qui ex labi; lapillos habet propendentes, inter locupletiores reputatur. Qu9dque coniugii par, siuos agros proprios colit radicibus, unde vitam sustentat.
res hostium cepit Moccidit. Receptum enim habent consuetudine, ut tot numero sibi quisique nomina adsiciscat, quot hostes ipsie asse captos propria manu consecerit Illi ergo reliquis praeseruntur, qui plura sibi nomina comparauerint CAP v T