장음표시 사용
101쪽
bam, facete, et urbane Stoicos irridente, statua est in Ceramico, Chrysippi sedentis, porrecta manu; quae manu Significet illum in hac esse rogatiuncula delectatum. Numquidnam manu tua Sic affecta, quemadmodum affecta nunc est, desiderat λ Nihil sane. At, si voluptas esset bonum, desideraret. Ita credo. Non est igitur voluptas bonum. Hoc ne statuam quidem dicturam pater aiebat, si loqui pos-Set concluSum est enim Contra Cyrenaicos satis acute nihil ad Epicurum nam si ea sola voluptas esset, quae quasi titillaret sensus, ut ita dicam, et ad eos cum Suavitate b anflueret, et illaberetur β nec manus esse contenta posset ulla
vacuitate doloris in jucundo motu voluptatis. Sin autem Summa voli1Pta est, ut Epicuro placet, nihil dolere' primum tibi recte, Chrysippe, Concessum est, nihil desiderare
manum, Cum ita 8Set affecta: Secundum non recte, Si voluptas esset bonum, utSSe desideraturam iccirco enim non desideraret, quia, quod dolore caret, id in voluptate est. Extremum Ruten eSSe bonorum voluptatem, ex hoc fa 12 cile perspici potest. Constituamus aliquem magnis, multiS, Operpetuis fruentem et animo, et corpore voluptatibus, nullo dolore nec impediente, nec impendente quem tandem hoCStatu praeStabiliorem, aut magis expetendum possumus diceres inesse enim necesse est in eo, qui ita sit affectus, et firmitatem animi, ne mortem, nec dolorem timentis, quod mors Sensu Careat dolor in longinquitate, levis in gravitate, brevis Oleat esse : ut ejus magnitudinem celeritas, diuturnitatem allevatio consoletur. Ad ea cum accedit, ut ne-41que divinum numen horreat, ne praeteritas 3 voluptate es h. fluere patiatur, earumque aSSidua recordatione laetetur quideSt, quod huc poSSit, quod melius sit, accederes Statue contra aliquem Confectum tanti animi, Corporisque doloribus, quanti in hominem maximi cadere possunt, nulla Spe proposita, fore levius aliquando, nulla praeterea nec praeSenti,
ne eXSpectata voluptate : quid eo miserius dici, aut singi potest y Quod si vita doloribus referta, maXime fugienda
est Summum profecto malum est, vivere Cum dolore. Cui sententiae consentaneum est, ultimum esse bonorum cum voluptate vivere nec enim habet nostra mens quidquam, ubi consistat, tamquam in extremo omnesque et metu et aegritudines ad dolorem referuntur nec Praeterea est res ulla, quae Sua natura aut sollicitare possit, aut angere. Prae 42
terea et appetendi, et refugiendi, et omnino rerum gerendarum initia proficiscuntur aut a voluptate, aut a dolore quod
51 ueret et imberetur Davisius fecit ne ulla pars v. d. c. non beneri
malebat allaberetur, non male addidisset Cicero sine dubio corporis. 52 nec manus contenta esse posset ulla d voluptates intuere patiatur Int ex vacuitate c. Davisius e vestigiis ss. animo, ut Sequentia docent.
102쪽
cum ita sit, perspicuum est omnes rectas res atque laUd biles, eo referri, ut Cum voluptate vivatur quoniam autem id est vel summum bonum, vel ultimum, vel extremum,
quod Graeci τελος nominant, quod ipsum nullam ad aliam
rem, ad id autem res referuntur omne : fatendum St, Summum esse bonum jucunde vivere.
13 Id qui in una Artute ponunt, splendore nominis Capti,
quid natura postulet, non intelligunt errore maximo, Si Epicurum audire voluerint, liberabuntur istae enim vestrae eximiae, pulchraeque virtutes, nisi voluptatem essicerent, quis eas aut laudabiles, aut expetendas arbitraretur Ut enim medicorum scientiam non ipsius artis, sed bonae valitudinis p. 58. CAUSA ProbamUM: et gubernatoris ars, quia bene navigandi ' rationem habet, utilitate, non arte laudatur : Sic Sapientia, quae ar vivendi putanda est, non expeteretur, si nihil essiceret; nunc CXPetitur, quod St tamquam artifex conquirendae 43 et comparandae voluptatiS. Quam autem dicam voluptatem, jam videtis, ne invidia verbi labefactetur oratio mea. nam
Cum ignoratione rerum bonarum, et malarum maxime hominum vita vexetur o Cumque errorem et voluptatibus maximis saepe priventur, β et gravissimis animi doloribus torqueatitur : Sapientia Si adhibenda, quae et terroribus, cupiditatibusque detractis, et Omnium falsarum opinionum temeritate demta certissimam se nobis ducem praebeat ad voluptatem. Sapientia enim S una, quae maestitiam pellat ex
ptrice, in tranquillitate vivi potest, omnium Cupiditatum ardore restincto Cupiditate enim sunt insatiabile quae n*n modo singulos homines, Sed Universa familia evertunt to- 44 tam etiam labefactant saepe rempublicam. Ex cupiditatibus odia, o dissidia, discordiae, seditiones, bella nasciantur nec hae sese foris solum actant, nec tantum in alios caeco impetu incurrunt: sed intus etiam in animis inclusae inter se dissident atque discordant ex quo vitam amariSSimRm CCESSeest essici β ut sapiens Solus amputata Circumcisaque inanitate omni et errore, naturae finibus Contentus, Sine aegritu- έο dine possit, et sine metu vivere. Quae est enim aut utilior,
aut ad bene vivendum aptior partitio, quam illa, qua est usus Epicurus λ qui unum genus posuit earium Upiditatum, quae
5 et splendore n. capti Delevi et ni sta quod recepi.
hil enim ei respondet. 5 dissidia Sic bene Mss. plures pro
5 et pravissimis a. d. Edidi rivis discidia, quod in edd. Vett. est nam S simu pro Vulgato pravissisnis, ut habent Uuntur modo discordiae, et mox est
libri or quidam. Davisius e libris, dissidiis et discordiis mox respondent qui purissimis habent durissimis dissident et discordant. f. C. 18. 56 temeritate derepta Edd. pr. ut sapiens solum c. Legendum hent direpta, quod correctum S de esse solus quisque Viderit. repta melius etiam,ss. Parisini dem-
103쪽
essent et naturaleS, et neceSSariae : alterUm, quae naturales essent, nec tamen neCeSSariae : tertium, Uae CC naturales, nec necesSariae quarum ea ratio St, ut CCCSSariae nec opera
multa, nec impenSa XPleantur me naturales quidem multa 46 desiderant, propterea quod ipsa natura divitias, quibus con-' tenta sit, et parabileS, et terminata habet inanium autem cupiditatum nec modux ullus, mees finis inveniri potest. Quod si vitam omnem perturbari videmus errore, et inscien 14tia : Sapientiamque esse Solam, qua no a libidinum impetu, et formidinum terrore vindicet, et ipsius fortunae modice ferre doceat injurias, et omnes OnStret iaS, quae ad quietem, et tranquillitatem ferant quid est, cur dubitemus dicere, et Sapientiam Propter voluptatem expetendam, et insipientiam propter molestias esse fugiendam λ Eademque a 47tione ne temperantiam quidem propter Se Xpetendam Sse dicemus, sed quia pacem animis afferat, et eo quasi Concordia quadam placet, ac leniat. Temperantia Si enim, quae in rebus aut expetendis, aut fugiendis, rationem Ut Sequa-mUr mouet nec enim Sati est judicare, quid faciendum, non faciendumve sit sed stare etiam oportet in eo, quod sit judicatum plerique autem, quod tenere atque Servare id, quod Statuerunt, non possunt, victi et debilitati objecta specie voluptatis, tradunt se libidinibus constringendos, neC, quid eventurum sit, provident, ob eamque CauSum propter Voluptatem et parvam, et non neceSSariam, et quae Vel aliter pararetur, et qua etiam carere poSSent sine dolore, tum in morbos
graves, tum in damna, tum in dedecora incurrunt saepe
etiam legum judiciorumque poenis obligantur Qui autem 4Sita frui volunt voluptatibus, ut nulli propter a dolore Consequantur et qui suum judicium retinent, ne voluptate victi faciant id, quod Sentiunt non esse faciendum : a voluptatem maximam indipiscuntur, praetermittenda voluptate. idem etiam dolorem saepe perpetiuntur, ne, si id non faciant, in- p. 9.cidant in majorem Ex quo intelligitur, ne intemperan- μ' tiam propter se fugiendam esse : temperantiamquO OXpetendam, non quia voluptates fugiat, Sed quia majores ConSeqUatur. Eadem fortitudinis ratio reperietur nam neque labo Ibrum perfunctio, neque perpessio dolorum, per se ipsa allicit: 49 nec patientia, nec assiduitates, ne vigiliae, nec ea ipSa, quae laudatur, industria, ne fortitudo quidem Sed Sta Sequimur,
ut Sine cura, metuque vivamu animumque, et torpus,
quantum essicere possimus, molestia liberemus Ut enim
mortis metu omnis quietae vitae statu perturbatur et Ut,
Succumbere doloribus, eosque humili animo imbecilloque ferre, miserum est ob eamque debilitatem animi, multi parentes, multi amicos, nonnulli patriam, plerique autem ei ipso penitus perdiderunt: sic robustus animuS, et eXCelsus,
104쪽
omni est liber cura et angore cum et mortem Contemnit, qua qui affecti sunt, β in eadem a Sa Sunt, qua antequam nati et ad dolores ita paratu est, ut meminerit, maximos morte finiri, parvos multa habere intervalla requietis, medio . erium nos esse dominos ut, si tolerabiles sint, feramus sinminUS aequo animo e vita, cum ea non Placent, tamquam e
theatro, exeamus. Quibus rebus intelligitur, nec timidita*tem, ignaviamque vituperari, nec fortitudinem, patientiam que laudari suo nomine : sed illas ejici, quia dolorem pau1Oriant; hasi optari, quia voluptatem. Gustitia restat, ut de 5Oomui virtute sit dictum, sed similia fere dici possunt ut enim
Sapientiam, temperantiam, fortitudinem, Copulatas esse do b. Cui cum voluptate, ut ab ea nullo modo nec divelli, eo di- , trahi possint sic de justitia judicandum est quae non modo numquam nocet Cuiquam, sed Contra se semper alit aliquid tum vi sua atque natura, quod tranquillet animose tum pe, nihil earum rerum defuturum, qua natura non depravata desideret quemadmodum temeritas, et libido, et ignavia Semper animum excruciant, et Semper Sollicitant, tu phulentaeque sunt: 6 sic cujus in mente consedit, hoc ipso, quod adest, tUrbulenta non potest fieri; et si vero molita quippiam est, quamvis o Culte fecerit, numquam tamen confidet id fore semper occulium Plerumque improborum facta primo suspicio insequitur deinde sermo atque fama; tUm accusator, tum judec multi etiam, ut te consule, ipsis se indicaverunt Quod si qui satis sibi contra hominum Coo scientiam septi esse, et muniti videntur, , deorum tamen horrent, easque ipsas sollicitudines,' quibus eorum animi nocte atque dies exeduntur, a diis immortalibus supplicii causa importari putant. . Quod autem tanta 6 ex improbe factis ad minuendas vita, molestias accessio feri potest, quanta ad augendaS, cum conscientia factorum, tum poenallegum, odioque civium λ Et tamen in quibusdam neque pe- Cuniae moduS St, neque honoris, ne lue imperii, nec libidib. num, DC epularum, nec reliquarum cupiditatum inuas nulla praeda umquam improbe parta minuit potius inflammat ut 52 coercendi magis, quam dedocendi esSe videantur. Invitati igitur vera ratio bene sanos ad justitiam, aequitatem, fidem asi neque homini infanti atque impotenti injuste facta Condu
59 in eadem causa i. e. conditione, 62 deorum tame J Sc conscientiam. statu 63 ex improbis cIis Correxi improba 6 s-por ah aΓ1uid Git, Ilibet ali factis. Sic paullo post i justefacta sunt. quid in se nisi legendum est he it, quae LMI, 16. verba etiam alibi permutantur. i. nequae homini in nid Maesi cum 61 si estis in m. o isedit Puto aliis .in infanti. Si est a Cicerone, inexcidiisse justitia turbulenta c. mens dicat hominem, qui caret ingenii et e- ejus quae et in moles ait intelligi de loquentiae pibus nam infantes oppo-bet nuntur disertis sic ut post foretum opes
105쪽
cunt: qui nec facile essicere possit, quod conetur, ne obtinere, si effecerit : et opes vel 16rtunae, vel ingenii liberalitati
magis conveniunt qua qui utuntur, benivolentiam ibi Con- p. o. ciliant, et, quod aptissimum est ad quiete vivendum, carita-R tem praeSertim Cum omnino nulla sit causa peccandi Quae 53 enim Cupiditates a natura proficiscuntur, facile eXplentur Sine ulla injuria : si quae autem inanes Sunt, hi parendUm non
est nihil enim desiderabile concupiscunt, plusque in ipsa injuria detrimenti est, quam in iis rebus emolumenti, quae Pariuntur injuria. Itaque ne justitiam quidem recte quis dixerit per se ipsam optabilem, sed quia jucunditatis vel plurimum afferat nam diligi et carum SSe, jucundum St, Propterea, quia tutiorem vitam, et voluptatem est cit pleniorem. itaque non ob ea solum incommoda, quae eveniunt improbiS, fugiendam improbitatem putamus, sed multo etiam magiS, quod cujus in animo versatur, nuΠ1 quam init eum CSpirare, numquam acquiescere.. Quod si ne ipsarum quidem virtu-54 tum laus, in qua maxime ceterorum philosophorum exsultat oratio, reperire potest exitum, nisi dirigatur ad voluptatem; Voluptas autem est sola, quae nos vocet ad se, et alliciat suapte natura non potest esse dubium, quin id sit summum Rique XtremUm bonorum omnium: beateque vivere, nihil aliud sit, nisi cum voluptate vivere Huic certae, stabilique 17 Sententiae quae sint conjuncta, explicabo brevi. Nullus in ipsis error est finibus bonorum, et malorum, id 55 est, in voluptate, aut in dolore : sed in his rebus peccant, Cum, e quibus haec essiciantur, ignorant animi autem voluptates et dolores nasci fatemur e corporis voluptatibus, et doloribus. Itaque concedo quod modo dicebas, cadere Causa, si si qui e nostris aliter existiment quos quidem video SSO Ultos, Sed imperitos. Quamquam autem et laetitiam nobis voluptas animi, et molestiam dolor asserat: eorum tamen u-b. trumque et ortum esse e Corpore, et ad Corpus referri nec ob eam causam non multo majores esse et voluptates, et dolore animi, quam CorporiS. an corpore nihil, nisi PraesenS, et quod adest, Sentire OSSumVS animo autem, et Praeterita, et futura ut enim aeque doleamus animo, Um corpore dolemus : fieri tamen permagna accesSi potest, si aliquod 7 e ternum et infinitum impendere malum nobis opinemur quod idem licet transferre in voluptatem, ut ea major sit, si nihil
ad impotentem referuntur, sic ingenii non necessarias et Vanas. f. C. 18. ad infantem conjecturae virorum docto 66 Si qui eis altu existiment Sic le-rum minus probabiles sunt aut aptae gendum est, non existimant, ut est in huic loco, ut infami Davisti Si autem vulgatis. infanti servatur etiam atque servandum, G aeternum atque infinitum impendere non aut substituendum, ut factum a malum In vulgatis est malorum quod Davisio sine haesitatione correxi Davisius et 6 quae inanes suntJ i. e. appetunt res iniss reperit malum. Sic et edd. pr.
106쪽
56 tale metuamus. Jani illud quidem perspicuum est, maximam animi aut voluptatem, aut molestiam plus aut adie tam aut ad miseram vitam afferre momenti, quam oriam utrumvis, si aeque diu sit in corpore non placet autem, d tracta voluptate, aegritudinem statim consequi, nisi in voluptatis locum dolor forte hiscesserit at contra, gauderem me si omittendis doloribus, etiam Si voluptas ea, quae en- Sum moveat, nulla SuCCeSSerit eoque intelligi potest, quanta
57 voluptas sit non dolere. Sed ut iis bonis erigimur, quae exspectamus : Sic laetamur iis, quae recordamur. Stult autem malorum memoria torquentur sapiente bona praeterita, grata recordatione renovata delectant est autem situm in nobis, ut et adversa quasi perpetua oblivione obruamus, et secunda jucunde ac Suaviter meminerimus. Sed cum ea, quae praeterierunt, acri animo, et attento intuemur, tunc fit,
18 ut aegritudo sequatur, si illa mala sint laetitia, si bona o
praeclaram beate vivendi, et apertam, et simplicem, et directam viam l cum enim certe nihil homini possit melius esse, quam vacare omni dolore et molestia, perfruique maximis et animi et corporis voluptatibus videtisne, quam nihil praetermittatur, quod vitam adjuvet, quo facilius id, quod pro-
R US is, quem vos nimi voluptatibus esse deditum dicitis, non posse jucunde vivi, nisi sapienter, honeste, justeque vi-58 vatur nec Sapienter, honeste juste, nisi jucunde. Neque enim civitas in editione beata esse potest, nec in discordia dominorum domus quo minus animus a se ipse dissidens, secumque discordans gustare partem ullam liquidae voluptatis et liberae potest atqui pugnantibus et contrariis studiis
Consiliisque semper utens, nihil quieti videre, nihil tranquilli 59 potest. Quod Si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur quanto magis animi morbis impediri necesse est λanimi autem morbi sunt cupiditates immensae et inanes, divitiarum, gloriae, dominationis, libidinosarum etiam voluptatum accedunt aegritudines, molestiae, maerores, qui animos exedunt conficiuntque curis hominum non intelligentium, nihil dolendum esse animo, quod sit a dolore corporis
praesenti futurove sejuncthun. Nec vero quisquam Sthuius non horum morborum aliquo laborat. 70 nem igitur est eo-6orum non miser. Accedit etiam mors, quae, quaSi saxum
Tantalo, Semper impendet tum Superstitio, qua qui est im-68 mittendis doloribus An amitten inanes bene habet, nec id loco moveredis p amittere et omittere in libris saepe suStinui. Confusa sunt. 7 in nemo igitur est eorum non miser J69 eupiditates immensis et inanes mss. Addidi cum mavisio e s. Ursin eo. ap. Davisium, et ed. Victorii immanes, rum, se stultorum quod abesa non quod non est abhorrens Sed tamen et potest.
107쪽
butus, quietus esse numquam potest. Praeterea bona praeter ita non meminerunt, praesentibu non fruuntur, futura modo exspectant quae quia Certa esse non poSSunt, Conficiuntur et angore, et metu AXimeque ruCiantur, Cum ero Sentiunt, Dustra se aut Pecuniae studuisse, aut imperiis, aut opibus, aut gloriae nullas enim consequuntur voluptates, quarum potiendi spe inflammati, multos labores, AgnOSque SUSCEperant. Ecce autem alii minuti et angusti, aut omnia sem-6IPer desperantes, aut malevoli, invidi, dissiciles 7 lucifugi, maledici, a monstrosi alii autem etiam amatoriis levitatibus dediti, alii petulantes, alii audaces, potervi, iidem intem - b.
perante8, et ignavi, numquam in Sententia permanentes quas ob causas in eorum vita nulla est intercapedo molestiae. πι- tu neque tutiorum quiSquam beatus, neque Sapientum non beatus multoque hoc melius O veriusque, quam Stoici. Illi enim negant bonum quidquam esse, nisi neSCi quam illam umbram, quod appellant honestum, non tam solido, quam Splendido nomine virtutem autem nixam ho honesto, nullam requirere voluptatem, atque ad beate vivendum seipsa esse Contentam. Sed ΟSsunt haec quadam rationeam dici, non modo non repugnantibUS, Verum etiam approbanti- 64bus nobis. Sic enim ab Epicuro sapiens Semper beatus inducitur finitas habet cupiditates negligit mortem de diis
immortalibus sine ullo metu vera Sentit; non dubitat, si ita melius sit, migrare de vita his rebu instructus Semper est in voluptate neque enim tempus S Ullum, quo non plus habeat voluptatum, quam dolorum nam et praeterita grate meminit, et praesentibus ita potitur, ut animadvertat, quanta Sint ea, quamque jucunda : neque pendet ecfuturis, sed exspectat illa, fruitur praesentibus : ab iisque vitiis, quae paullo ante collegi, abest plurimum : et, cum stultorum vitam viri Sua comparat, magna TCitUr voluptate dolores autem, si qui incurrunt, numquam vim tantam habent, Ut non plus habeat sapiens, quod gaudeat 7 quam quod angatur. Op-63time vero EpicuruS, quod exiguam dicit fortunam intervenire Sapienti, maximasque ab eo, et gravissimas res conSilio ipsius p. a. et ratione administrari neque majorem voluptatem ex infi- μ' nito tempore aetatis percipi posse, quam ex hoc perCipiatur, quod videamus esse finitum. In dialectica autem vestra nullam vim exiStimavit esse, ne ad melius vivendum, nec
ad commodius disserendum . . In physicis plurimum posuit.
1 lucifugi Analogia in hoc genere . monstrosi vereor ne aliud verbum compositi fert lucifugae sed tamen et hic lateat. Blierum in quibusdam reperitur. 78 ιam quod angatur Promtum est 7 monstrosi Davisius Cum Lamb. corrigere quo sed quod accipi potest edidit morosi se hi et incitis, qui pro propter quod, ut ante in quod gau- ante sunt, nil differunt a qui sunt n. deat.
108쪽
Ea scientia; et verborum vis et natura orationiS, et ConSequentium repugnantiumve ratio potest perspici omnium autem rerum natura Cognita levamur superstitione, liberamur Diores1 metU, On Conturbamur ignoratione rerum, equa ipsa horribiles exsistunt saepe formidines denique etiam
morati melius erimus, cum didicerimus, quae natura desideret tum vero, si stabilem cientiam rerum tenebimus, servata illa, quae quasi delapsa de caelo est ad cognitionem omnium regula, ad quam omnia judicia rerum 7 dirigentur,
ii 4 numquam ullius oratione victi sententia desistemus. Nisi autem rerum natura perspecta erit, nullo modo poterimus sensuum judicia defendere quidquid porro animo cernimus, id omne oritur a sensibus 7 qui si omnes veri erunt, ut Epicuri ratio docet tum denique poterit aliquid cognosci et percipi quos qui tollunt, et nihil posse percipi dicunt ii,
remotis sensibus, ne id ipsum quidem expedire possunt, quod disserunt. Praeterea, sublata cognitione, et scientia, tollitur omnis ratio et vitae degendae, et rerum gerendarum. Sic e physicis, et fortitudo Sumitur contra mortis timorem ;et Constantia Contra metum religionis; et sedatio animi, omnium rerum occultarum ignoratione Sublata et moderatio,
natura cupiditatum, generibusque earum explicatis ut modo docui cognitionis regula, et judicio ab eadem illa constituto, veri a falso distinctio traditur. 20 Restat locus huic disputationi vel maxime necessarius, de 65 amicitia, quam, si volupta Summum sit bonum, assirmatis b. nullam omnino fore de qua Epicurus quidem ita dicit:
omnium remini, qua ad beate isendum Sapientia comparaverit, nihil esse majus amicitia, nihil berius, nihil jucundius.
neque vero hoc oratione Solum, Sed multo magis vita, et factis, et moribus comprobavit quod Uam magnum sit, fictae veterum fabulae declarant in quibus tam multis, tamque variis, ab ultima antiquitate repetitis, tria vix amicorum paria reperiuntur, ut ad Orestem pervenias, Profectus a Theseo. At vero Epicurus una in domo, et ea quidem anRusta, quam magnos, quantaque amori Conspiratione Consentientes tenuit amicorum grege. quod fit etiam nunc ab Epicureis. 66 Sed ad rem redeamus. 7 de hominibus dici non necesse est. Tribus igitur modis video esse a nostris de amicitia disputatum. Alii, cum eas voluptateS, quae ad amicos pertinerent, negarent esse per se ipsa tam XPetendas, quam nostras expeteremus: quo loco videtur quibusdam stabilitas amicitiae
74 dirigentur Malim dirigantur hominibus, quod in Μς. Palat. reperit 7 qui si omnes vertis. Omnes riget ruterus et probavit, in alio Guietus
puto ex antecedente omni natum eSSe. Saepe haec verba confusa sunt respicit 76 de omnibus dici non necesse estJim ad 4d, quod mi est: ad rem redea nibus vitiosum est Orrigendumque mus. -
109쪽
vacillare tuentur tamen eum locum, Seque facile, ut mihi videtur, expediunt ut enim virtutes, de quibus ante dictum est, si amicitiam negant Ome a voluptate discedere nam cum solitudo, et vita sitie amicis, insidiarum et metus plena Sit, ratio ipsa monet, amicitia Comparare: quibus partis
Confirmatur animus, et a Spe pariendarum voluptatum e-jungi non potest Atque ut odia, invidiae, despicationes, ad 67
verSantur voluptatibus: si amicitiae, non modo fautrices fidelissimae, sed etiam effectrices sunt voluptatum tam amiciS, quam ibi quibus non Olum praesentibus fruuntur, sed etiam Spe eriguntur ConSequentis ac posteri temporis . Quod p. d. quia nullo modo sine amicitia firmam et perpetuam jucundi-μ talem vitae tenere poSSumus, neque vero ipsam amicitiam tueri, niSi aeque amicos, a nosmet ipsos diligamus iccirco et hoc ipsum essicitur in amicitia, et amicitia cum voluptate connectitur nam et laetamur amicorum laetitia seque atque nostra; et pariter dolemus angoribu S. Quocirca eodem modo sapiens erit affectus erga amicum 68M in Seipsum : quosque labore propter Suam voluptatem SUSciperet, eosdem suscipiet propter amici voluptatem quaeque de virtutibus dicta sunt, quemadmodum hae semper voluptatibus inhaerent, eadem de amicitia dicenda sunt praeclare eniti Epicurus his paene verbis: Eadem, inquit, scientru Urmauit animum, ne quod aut sempiternum, aut diuturnum
timeret malum qum per exit, in hoc ipso itin spatio, amicitim prinsidium esse irmissimum Sunt autem quidam Epi-69curei timidiores paullo Contra vestra conviCia, Sed tamen Z tis acuti, qui verentur, ne, si amicitiam Propter nostram Vo- Iuptatem CXpetendam putemus, tota amicitia quasi claudicare videatur itaque primo congreSSUS, CopulationeSqUC, Ct Consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem : Cum autem usus progrediens familiaritatem effecerit, tum amorem morescere tantum ut etiam si nulla sit utilitas ex amicitia, tamen ipsi amici propter Se ipso amentur. etenim si loca, si fana, Si urbes, Si gymnasia, Si Campum, Si canes, si equos, si ludicra exercendi aut venandi consuetudine, adamare solemus : quanto id in hominum Consuetudines facilius fieri poterit, et justius λ 80 Sunt autem, qui rodicant, nedu quoddam esse sapientum, ut ne minus quidem h
amicos, quam se ipso diligant quod et fieri posse intelligi-
77 quemadmotam-inhaerentJ Immo habetes idque res et sententia postu- inhaererent, pendet enim a dicta sunt. lat. 78 ludicra exere et en eonsuetudine 79 f. f. poterit Sic edd. r. Ven. ordo est si adamare ludicra solemus, 1494. c. post male editum potuerit. exercendi et venandi consuetudine. SO Sunt autem, qui dicant Dicant ex Vulgo erat ludieras onsueItidines. Edd. lege bonae latinitatis edidi pro dicunt, veti omnes ludicra, deinde consuetudi quod volgo editur, ut in aliis locis saepe
l. d. Ven. 494. etiam eonsuetudine factum.
110쪽
mus, et Saepe id videmus, et perspicuum est, nihil ad jucunde vivendum reperiri posse, quod conjunctione tali sit aptius. Quibus ex omnibus judicari potest, non modo non impediri
rationem amicitiae, si summum bonum in voluptate ponatur, sed sine hoc institutionem amicitiae omnino non POSSe reperiri.
21 Quapropter si ea, quae dixi, sole ipso illustriora et Clariora
11 sunt: si omnia dixi, hausta e fonte naturae si tota oratio nostra omnem sibi fidem sensibus confirmat, id est incorruptis atque integris testibus : Si infante pueri, mutae etiam bestiae, paene loquuntur, magistra ac duce natura, nihil esse prOSPertim, nisi voluptatem, nihil asperum, nisi dolorem de quibus neque depravate judicant, neque corrupte : nonne ei maximam gratiam habere debemus, qui hac exaudita quasi
Voce naturae, Sic eam firme graviterque comprehenderit, ut omnes bene sanos in viam placatae, tranquillae, quietae, beatae
vita deduceret qui quod tibi parum videtur eruditus, ea causa est, quod nullam eruditionem esse duxit, nisi quae a beatae vitae disciplinam juvaret An ille tempus aut in poetis evolvendis, ut ego, et Triarius, te hortatore, facimuS, Consumeret in quibus nulla solida utilitas, omniSque puerilis est delectatio aut se, ut Plato, in musiciS, geometria, numeris, astris contereret quae et a falsis initiis profecta,
Vera SSe non possunt et Si essent vera, nihil afferrent, quo jucundius, id est, quo melius viveremuS. ea ergo arte Persequeretur, vivendi artem tantam, tamqtae perOSam, et Per-
p. 6' inae fructuosam relinqueret Non ergo Epicurus inerudi- tus, sed ii indocti, qui, quae puero non didicis Se turpe est, ea putent uSque ad senectutem esse discenda. Quae cum dixisset, Explicavi, inquit, sententiam meam, et eo quidem consilio, tuum judicium ut cognoscerem quae mihi facultas, ut id meo arbitratu facerem, ante hoc tempus numquam est data t