Opera omnia;

발행: 1810년

분량: 639페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

321쪽

LIBER TERTIUS. 3I3 reo nihil admirari, cum acciderit; nihil antequam evenerit,

non venire POSSe arbitrari.

Quamobrem onmes, cum secundae e Sunt maxime, tum maxime Meditari secum oportet, quo pacto advorSam rerumnam ferant Pericla, damna, peregre redien semper se m cogitet, Aut silii Eccatum, aut uxoris mortem, aut morbum illis Communia esse hic, ne quid borum umquam accidat animo Dium

Quidquid praetὐ spem eveniat, omne id deputare esse in lucro. Ergo hoc Terentius a philosophia sumtu i 9 Cum tam com 15mode dixerit, nos, e quorum fontibu id haustum St, non siet dicemus hoc melius, et constantius sentiemus hic est enim ille vultus semper idem, quem dicitur Xanthippe praedicare solita in viro suo fuisse SoCrate, eodem Semper Cvidisse exeuntem illum domo, et revertentem. DOC VCTO CRDon erat, quae M. CrasSi illius veteris, quem semel ait in omni vita risisse Lucilius Sed tranquilla, et serena. Si enim accepimus. 60jure autem aerat Semperi idem vultus, cunimentis, a qua is fingitur, nulla seret tutatio. Quare acci-b. pio equidem a Cyrenaicis haec arma Contra CASUS, C CVentUS, quibus eorum adveniente impetus diuturna praemeditatione frangantur: sinuitque judico, malum illud, opinionis esse,

non naturae.

Si enim in re essent, cur fierent provisa leviora λ sed est 32 iisdem de rebus quod dici possit subtilius, si prius Epicuri

sententiam viderimus qui Censet, DCCOSSO OSSC Omne in aegritudine esse, qui se in malis esse arbitrentur, Sive illa ante provisa, et eXSpectata sint, Sive involeraverint. Am neque Vetustate minui mala, nec fieri pro meditata, levior stultamque etiam esse meditationem futuri mali, aut fortasse ne futuri quidem satis esSe odiosum malum omne, Cum CniS-Set qui autem semper cogitavisset, accidere posse aliquid adversi, ei fieri illud sempiternum malum: si vero ne futurum quidem Sit, frustra Suscipi miseriam voluntariam cita Semper angi, aut accipiendo, aut cogitando malo. Levatio 33nem autem aegritudinis in duabus rebus ponit, avocatione Cogitanda molestia, et revocatione ad Contemplandas voluptates parere enim Censet animiam rationi OSSe, et, quo

illa ducat, sequi. 6 vetat igitur ratio intueri molestias abstrahit ab acerbis cogitationibus . hebetem aciem ad misequam paullo ante dixit. Burmannus ergo erat mirandum. etiam volebat praetractatas, probante i vetat igitur ratio intueri iisti mihi Bulierio sed id necesse non est. h. l. Suspecta est et glossatorem Apere 59 cum an cum delevit Davisius ita videtur nam metas videtur ad Epicurum oratio fit elegantior et emcacior pertinere, unde et post additum est LGO jure autem jure moes loco aest quibus ille praeteritarum Sic et conVenienter rerum naturae aliter esse visum Benileio, qui pro non dedit nos. non poterat sed sic esse debebat non 62 Aet m aetem ad miserias contem-

322쪽

ria Contemplandas a quibus cum cecinit receptui impellit

rurSuni, et incitat ad Conspiciendas, totaque mente Contrectandas varias voluptates, d quibus ille et praeteritarum memoria, et Spe On Sequentium, Sapientis vitam refertam putat. Haec nostro more nos diximus: Epicurei dicunt suo. Sed, quia dicant, videamuS, quo modo negligamus.

16 Principio male reprehendunt praemeditationem rerum fu-s4turarum Nihil est enim, quod tam obtundat 6 levetque

p. 108. aegritudinem, quam perpetua in omni vita cogitatio, nihil R CSSe, quod accidere non possit quam meditatio conditionis

humanae quam vitae lex, Commentatioque parendi quae non hoc affert ut Semper maereamus, Sed ut numqUam neque

enim qui rerum naturam, qui vitae varietatem, qui imbecillitatem generi humani Cogitat, maeret Cum hae cogitat, Sed tum vel maxime sapientiae fungitur munere utrumque enim Consequitur, ut et Considerandi rebus humanis proprio

philosophiae fungatur ossicio, et adversis casibus triplici consolatione Sanetur primum, quo posse accidere 6 diu cogitavit; quod Cogitatio na maxime molestias omne extenuat et

diluit deinde, o quod humana ferenda intelligit poStremo,

quod videt malum nullum esse, nisi culpamri culpam autem nullam esse, cum id, quod ab homine non potuerit praeStari,

35 evenerit. Nam 8 revocatio illa, quam affers, Cum a Contuendi nos mali avocas, nulla St. non est enim in OStra Potestate fodicantibus iis rebus, quas mala eSSe Pinemur, dissimulatio, vel oblivio. lacerant, vexant, stimulo admo-Vent, igne adhibent, respirare non sinunt Et tu oblivisci jubes, quod Contra naturam est y 69 quod a natura datum est uimilium extorqueas inveterati dolori. est enim tarda illa quidem medicina, Sed tamen magna, quam affert longinquitas et dies jubes me bona cogitare, oblivisci malorum di

cere aliquid, et magno quidem philosopho dignum, si ea

planda ri Uitium est sine dubio in hebe me in Gueis et est ante sapientiae fungrtenet, quod nullum sensum commodum munere Frustra obloquitur ophen- hic habere potest menti eius et Davi sius. Sius e S. reposuere hebetat non male. 6 dis cogitavitJ Male vulgo cogita- Euherius melius e vestigiis s. hae, en veris: sic et in altero est intelligit et in rem quamquam alias Cicero hoc ver ultimo vidit.bum tropice Cum dicit, ungit praepo fi quod humane ferenda intelligit J Dasitioni in cum abl. visius addit humana sane bene sic et 63 quibus ille furit m et spe consJ s. Vatic itaque et ipse addidi. I. propter memoriam et spem Sed fa 68 re*ocati, illa quam iners eracitior est lectio Davi si quarum, si modo didi pro a eri, sensu et contextu O- a libri esset stulante nam et post est et tu obli viscio elevetque LMss. duo ap. Davis te jubes c. similiter dedi vocas. s. vetque bene. s. velf tammbluudat uel f autem habet a fertur. elemet forte fuit obi et levet. 69 quod a natura datum ess Sic edd. 65 r. philosophiae fruatur ineio Pro Junt Ald Uict Lamb. s. uel f ad- fruatur dedi fungatur quod in aliquot dit autem aliae quia natura d. e. quod Iibris scriptis a Davisio repertum est, a male revocavit ruter .'

323쪽

LIBER TERTIUS. 315 bona sentires esse, quae essent homine dignissima. Pythago liras mihi sic diceret, aut Socrates, aut Plato Ouid jaces aut s6quid maeresse aut cur SuccumbiS, Cedisque fortunae quae pervellere te forsitan potuerit, et pungeres Ionon potuit Certe vires frangere magna vi CS in Virtiatibus eas excita, si forte dormiunt jam tibi aderit princeps fortitudo, i quae te animo innio SSO Cogat, Ut omnia, quae possint homini CVenire, ContemnaS, et pro nihilo UtCS aderit temperantia, quae est eadem moderatio a me quidem paullo ante appellata frugalitas λ quae te turpiter, et nequiter facere nihil patiatur. Quid est autem nequius, aut turpius est seminato viro λne justitia quidem sine te ista facere : 2 Cui minimum esse videtur in hac causa loci quae tamen ita dicet, dupliciter esse te injustum, tam et alienum appetaS, qui mortali natus, conditionem postules immortalium, et graviter feras, te, quod utendum acceperis, reddidisse. Trudentis vero quid respon-37debis, dicenti, virtutem sese Sse contentam, V modo ad bene vivendum, sic et ad beates quae si extrinsecus religata

pendeat, et non oriatur a Se et rursu ad Se revertatur, et Omnia sua complexa nihil quaerat aliunde non intelligo, cur aut verbis tam vehementer ornanda, aut re tantopere OXPC-

tenda videatur. Ad haec bona me si revoCaS, EpiCUre, Pareo, Sequor, Litor te ipso duce, Obliviscor etiam malorum, ut jubes, eoque facilius, quod ea ne in malis quidem ponenda Censeo. Sed traducis Cogitationes meas ad voluptates quasi Corpori S Credo, aut quae propter CorpUS vel recordatione, vel Spe Cogitentur numquid est alius rectene interpretor sententiam tuam Solent enim isti negare nos intelligere, quid 33 dicat Epicurus hoc dicit, et hoc ille acriculus, me audiente, Athenis senex Veno, istorum acutiSSimVS, Contendere, et P 199. magna voce dicere solebat eum Sse beatum, qui pro Senti-R'bus voluptatibus frueretur, Confideretque se fruiturum aut in omni, aut in magna parte vitae, dolore non interveniente aut si interveniret, si summus foret, futurum brevem si prodrictior, plus habiturum jucundi, quam malici haec cogitantem fore beatum, praesertim si et 7 ante perceptis bonis Contentia eSSet, ne mortem, nec deos extimesceret Habes 18

formam Epicuri vitae beatae verbis Zenonis Xpressam, nihil 39ut possit negari. Quid ergo hujusne vitae propositio, et cogitatio aut Thyesten levare poterit, aut Eetam, de quo

7 non potitit certe Davisius poterat. Iuni Ald. Manut loqui e ss. Pall. re- non male sed et vulgatum bene habet vocavit Gruterus Sensus est, cujus 71 quia Ie a. r. esse cogat cogat dedi motum ad hanc causam non videtur Pro coget. nam ita ele nantia latinitatis pertinere. Postulat et series orationis : nam post, Id me perceptis bonis Sic edd. vett. Post idem aderit, est qui aliatur. Aldi aliae made praeceptis ut Iunt quod 7 cui minimum e. v. in hac causa io repetiit ruterus.

qui Immo loci, ut habent edd. vett.

324쪽

316 TUSCUL QUAESTIONUM

paullo ante dixi, aut Telamonem, pulsum patria CXSulantem, atque egentem y in quo haec admiratio fiebat:

Hiccine est Telamo illa, modo quem gloria ad coelum extulit erem aspectabant ρ cujus ob os Graii ora obvertebant sua.

O Quod si cui, ut ait idem, simul animus cum re concidit, a gravibus illis antiquis philosophis petenda medicina est, non ab his voluptariis quam enim Sti bonorum copiam dicunt fac an esse summum bonum, non dolere quamquam id non vocatur voluptas. Sed non CCESSO est nunc iamia.

idne est, quo traducti ictum levemus λ Sit sane summum malum, dolere in eo igitur, qui non St, Si RlO Rreat, Con-ή tinuone fruitur summo bonose Usu tergiverSamur, Epicure, nec fatemur eam nos dicere voLaptatem, quam tu idem, Cum os perfricuisti, soles diceres sunt haec tua verba, necnes in h. eo quidem libro, qui Continet onmem disciplinam tuam fungar enim jam interpretis munere, ne quis me putet fingere)dicis haec : Nec quidem habeo, itod 33telligam bonum illud,

detrahens eas oluptates, quo Sapore percipiamtur detrahens ea sum auditu, et cantibus; detrahens eas etiam, quom formis percipiuntur oculiS, Suaves motis nes, Sive quia alim voluptates in toto homine gignuntur quolibet sensu. Nec vero ita dici potest, me/llis notitiam solam esse in bonis litantem enim mentem ita novi, Ne eorum o=nnium, quo Supra dixi, fore ut 42 natura iis potiens dolore careat. Atque haec quidem his verbis, quivis ut intelligat, quam voluptatem norit Epicurus deinde paullo infra, inpe quoesivi, inquit, ex iis, β qui appellabantur sapientes, quid haberent, quod in bonis relinquerent, si illa detraxissent, nisi si vellent voces inanes fundere nihil ab

his potui cog=ioscere qui sis virtutes ebullire nolent, et Sapientias, nihil aliud dicens, nisi eam viam, qua ficiantur ec υ0luptates, quas supra dixi. Quae equuntur, in eadem Sententia sunt totus lite liber, qui est de summo bono refertus 43 et verbis et sententiis talibus. Ad hanccine igitur vitam Telamonem illum revocabis, ut leves aegritudinem λ et siquem tuorum amictum maerore videris, huic acipen Serem potius,

quam aliquem Socraticum libellum abi. hydrauli hortabere ut audiat voces potius, quam Platonii CXponeS, quae flectet sorida, et varis fasciculum ad naris admovebis 3 11- Cendes odores et sertis redimiri jubebis, et rosa 7 Si vero 19 aliquid etiam : tum plane luctum omnem absterseri. Haec

74 ut i iidem lunt poeta, Ennius placuit ulterio, aut in principio nisi. 75 qui appellabantur Sic scripsit Ci sed illud magis placet. Cero, non appellantur, Sic et Ss. p. 77 Si vero aliquid etiam, tum Si au- Darisium, mulierium, uel f. et edd. tem maxime aliquid his rebus profece-Pr. ris tum mihi non satis aptum videtur, 76 si ii, fures ebullire nolentJ Sic scri putoque aut tum v, Ut tunc Potius. hendum fuit necessario ex sensu, ut

325쪽

LIBER TERTIUS. 317

Epicuro confitenda Sunt, aut ea, quae modo eXPrOSsa ad verbum dixi, tollenda de libro, vel totus liber potius abjiciundus. est enim confertus voluptatibus. uaerendum igitur, quem - 44 admodum aegritudine privemus eum, qui ita dicat p. 200.

pol ibi fortuna magis nunc est, quam genuS. Namque regnum suppeldbat mihi ut scias quanto loco, mantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat.

Quid' huic calix mulsi impingendus est, ut plorare deSinat, aut aliquid ejusmodi Ecce tibi ex altera parte ab eodem poeta:

opibus summis opis egens, Hector, iux. Hic subvenire debemus quaerit enim auXilium. Quid petam prisi es, aut exsequar st quove nunc auxilio, aut fuga Treta sim st arce, et urbe orba sum quo accedam ρ quo applici 'Cui nec arae patriae domi stant fracti, et disjectae jacentis Fana amma de grata e fosti alti Stant parietes, Deformari, atque Sabiete riva.

Scitis, quae Sequantur et illud in primis,

O pater, o patria, o Priami domus, Septum altisono cardine templum Vidi ego te, adstante ope barbarica, Tectis caelatis, laqueatis, Auro ebore instructam regi ce.

poetam egregium t quamquam ab his cantoribus Euphori-4s

onis contemnitur. Sentit omni repentina, et nec opinata esse graviora. exaggeratis igitur regis opibus, quae videbantur

Sempiternae fore, quid adjungit λ

Hinc omnia vidi i fammari, Priamo vi vitam evitari, Iovis aram sanguine turpari.

Praeclarum Carmen est enim et rebus, et verbis, et modis b. lugubre eripiamus huic aegritudinem quo modo λ Colloce-qs mus in culcita plumea : psaltriam adducamus : 7 hedrychum incendamus demus scutellam dulciculae potionis : aliquid videamus et cibi. Haec tandem bona sunt, quibus aegritudines gravissimae detrahantur λ tu enim paullo ante ne intelligere te quidem alia ulla dicebas revocari igitur portere a maerore ad cogitationem bonorum conveniret mihi cum Epicuro, Si quid esset bonum, Conveniret.

Dicet aliquis : Quid ergo λ o tu Epicurum existimas ista 20

78 abiete crispa J Quales sc trabes S tu E. existimas J Sic in s Balliol. abiegnae esse solent, Cum Sunt adustae, reperit Davisius, et sic edd. Ald. an. non plane combustae Lamb. olim conjeci existimabis et sic 7 hedryphum V. Clav. in h. v. est inis Leid. p. Butierium.

326쪽

31S TUSCUL QUAESTIONUM

voluisse, aut libidinosas ejus fuisse sententia. Ego vero minime video enim ab eo dici multa severe, multa Praeclare. Itaque, ut Saepe dixi, de acumine agitur HuS, non de mori-bUS; UamVi Spernat voluptates eas, qua modo laudavit: ego tamen meminero, quod videatur ei Summum bonum. non enim verbo solum posuit voluptatem, sed explanavit quid diceret. Saporem, inquit, et corporum complexum, et ludos, atque Cantuς, et formas eaS, quibuS Cydi jucunde ODeantur.

Num fingo' num mentiori cupio refelli quid enim laboro, nisi ut veritas in omni quaestione explicetur At idem ait,

non Crescere voluptatem dolore detractori Summamque vo-

luptatem, nihil dolere. Paucis verbis tria magna peccata: UnUm, quod Secum ipse pugnat modo enim, ne Suspicari quidem e quidquam bonum, nisi sensus quasi titillarentur

volUptate : nunc autem, Summam voluptatem esse, dolore Carere. PoteSine magis secum ipse pugnares alterum pecca-tUm, quod, Cum in natura tria sint unum, gaudere alterum, p. 201. dolereri tertium, ne gaudere, nec dolere hic primum, et δ' tertium putat idem esse, nec distinguit a non dolendo voluptatem tertium peccatUm Commune cum quibusdam, quod, Cum virtus maXime expetatur, ejusque adipiScendae causa

philosophia quaesita sit, ille a virtute summuni bonum 8 Se-48 paravit. At laudat, et saepe, virtutem. 8a Et quidem C. Gracchus, Cum d largitiones maximas fecisset, et effudisset aerarium, verbis tamen defendebat perarium. Quid verba audiam, cum facta videam Piso ille Frugi, semper contra legem frumentariam dixerat is lege lata, consulari ad frumentum accipiendum venerat animadvertit Gracchus in concione Pisonem stantem quaerit audiente populo Romano, qui sibi constet, cum ea lege frumentum petat, quam dis- Suaserit. Nolim, inquit, mea bona, Gracche, tibi viritim dividere libeat sed si facias, partem petam. Parumne declaravit vir gravis, et sapiens, lege Sempronia patrimonium publicum dissipari y Lege orationes Gracchi patro rium era-49rii esse dices. Negat Epicurus jucunde posse vivi, nisi cum

virtute vivatur negat ullum in sapientem vim SSO fortunae tenuem victum antefert Copioso negat ullum eSSe tempUS,

quo sapiens non beatus Sit omnia philosopho digna, sed Cum voluptate pugnantia. Non istam dicit voluptatem. Dicat quamlibet nempe eam dicit, in qua virtuti nulla pars insit. Age, si voluptatem non intelligimus, ne dolorem qui-

81 separavitJ Discrepat hoc a supe quidem saepe, Vel et saepe quidem. rioribus putat. distinguit, et sequente 83 largitiones maximas Lege frumen-

Ludat. taria.

82 Et quidem C. Gracchus J quidem h. 84 quam dissuaseris Sic bene Davit. Si lienum an transpositum est ex sius pro Vulgato dissuaserat, atque id et antecedentibus, degendumque aut et s. Guel f habet.

327쪽

LIBER TERTIUS. 319

dem' nego igitur ejus esse, qui dolore Summum malum metiatur, mentionem facere virtutis. Et queruntur quidam Epi 21 curei, vir optimi nam nullum genu eS minus malitiosum 5o me studiose dicere Contra Epicurum. Ita Credo, de honore, aut de dignitate contendimus mihi summum in animo bonum videtur, illi autem in corpore mihi in virtute, illi in voluptate et illi pugnant et quidem vicinorum fidem implorant multi autem sunt, qui Statim convolent ego Sum is, qui dicam me non laborare, actum habiturum quod egerint.

Quid enim λ de bello Punico agitur λ de quo ipso cum aliud 51

M. Catoni, aliud L. Lentulo videretur, nulla inter eo Con-b. certatio umquam fuit hi nimi iracunde agunt, praesertim cum ab his non sane ' animosa defendatur Sententia, Pro qua non in senatu, non in concione, non apud XerCitum, neque apud Censores dicere audeant. Sed cum isti alias, et eo quidem animo, nullum ut Certamen instituam : verum dicentibus facile cedam tantum admonebo: Si maXime verum Sit, ad Corpus omnia referre sapientem : sive, ut honestius dicam, nihil facere, nisi quod expediat sive omnia referre ad Utilitatem suam quoniam haec plausibilia non sunt, ut in sinu gaudeant, gloriose loqui desinant. Cyrenaicorum restat sententia qui tum aegritudinem cen-22 Sent CXSistere, si nec- opinato quid evenerit. est id quidem samagnum, ut supra dixi etiam Chrysippo ita videri scio,

quod provisum ante non sit, id ferire vehementius. Sed non sunt in hoc omnia D quamquam hostium repen adventus h magi aliquanto conturbat, quam eXSPectatUS: et maris subita tempestas, quam ante provis terret navigante vehementius: et ejusmodi sunt pleraque sed cum diligenter necopinatorum naturam consideres, mihil aliud reperias, nisi omnia videri subita majora et quidem ob duas Causas : primum, quod, quanta Sint quae accidunt, considerandi spatium non datur deinde cum videtur praecaveri potuiSSe, Si provisum AESSOt, NURSi Culpa Contractum malum aegritudinem acriorem facit Quod ita esse dies declarat quae procedens 53 ita mitigat, ut iisdem malis manentibus, non modo leniatur p. 202.

aegritudo, sed in plerisque tollatur arthaginienses multi

Romae Servierunt, Macedones rege PerSe capto vidi etiam in Peloponneso, cum essem adolescens, quosdam Corinthios.

hi poterant omnes eadem illa de Andromacha deplorare,

Hic omnia Udi.

Sed jam decantaverant fortasse eo enim erant vultu, oratio-S animosa sententia LEst, in qua vel S magis aliquanto Sic et in sq. re- defendenda vel oppugnanda facile vehe pertum est, et edidere Aldus Manutii, mentius moveantur animi, etiam ira Lambinus, Davisius alii aliquando quodcundia, quales sunt, quae sequuntur, de nihil est labus publicia.

328쪽

32O TUSCUL QUAESTIONUM

ne omni reliquo motu, et statu, ut eos Argivos, aut Sicyonio diceres magisque me moverant Corinthi subito adspectae parietinae, quam ipsos Corinthios quorum animis diu-54turna Cogitatio Calliam vetustatis obduxerat Legimus libriana

Clitomachi, quem ille versa Karthagine misit consolandi

Causa ad captivos Cives suos in eo est disputatio scripta Carneadis quam se ait in Commentarium retulisse. 8 cum ita

positum esset, videri fore in aegritudine sapientem, patria Capta quae Carneade Contra di Xerit, scripta sunt. Tanta igitur calamitatis praesentis adhibetur a philosopho medicina, quanta 8 in inveterata ne desideratur quidem nee Si aliquotannis post idem ille liber captivis missus esSet, vulneribus mederetur, sed cicatricibus. Sensim enim, et pedetentim progrediens extenuatur dolor non quo ipsa res immutari soleat, aut possit sed id, quod ratio debuerat, usus docet, minora

23 ' Quid ergo opus est, dicet aliquis, ratione, aut omnino

55 Consolatione ulla, qtan Solemu uti, Cum levare dolorem perentium volumus λ hoc enim fere tum habemus in promtu, b nihil potetere inopinatum videri 9 Atqui tolerabilius feret incommodum, qui Cognoverit, necesse esse homini tale aliquid accidere haec enim oratio de ipsa summa mali nihil detrahit tantummodo affert, nihil evenisse, quod non pinandum fuisset neque tamen genus id orationis in Consolando non valet: a sed id haud sciam an plurimum ergoiSta nec-opinata non habent tantam vim, ut aegritudo ex his omni oriatur feriunt enim fortasse gravius 9 non id essiciunt, ut ea, quae accidant, majora videantur, quia recentia 56 Sunt, non quia repentina. Duplex est igitur ratio veri repe

riendi, non in iis solum, quae mala, Sed in iis etiam, quae

hona videntur nam haut ipsius rei natura, qualis et quanta Sit, quaerinia IS, Ut de paUPertate nonnumquam, CHUS onus disputando levamus, docentes, quam Parva, et quam PAUCA

87 eum ita positum esset Sc. cum ali 01 tan ummodo affert J Non satis pla- quis hoc amrmasset et ad disputandum et Fert nam id est dicit. protulisset. 9 2 sed id haud sciam sed id non bene. 88 inveterati Davisius edidit in in puto legendum modo et haud sciam. veterata, quod non displicet et habent . non id ess iunt nam id est . correxit edd. Vett. ut uni Ald. item s. v. enti eius, recepitque Davisius sed id

inveterata absorpto in a verbi sequentis sententiae refragatur melius Lambinus syllaba prima. s. Paris plane in in qui locum totum sic constituit: non id veterata. itaque recepi et ipse inciunt, ut ea, quae accidant, maiora sint. 89 Guid opus est oratione Sic bene ιdentur, quia recenti sunt, non quia se edidit Davisius pro vulgato ratione, quia senIina Placet etiam haec correctio Bu- et Consolatio sequitur mox hoc cum herio, sed ut paululum mutet posterio- eodem dedi pro haec, quod et in s. Gu ra majora videantur quia recentia sunt,

est majora videntur, non quia inopinata.

90 Atqui Hoc alienum est. Davisius 4 aut ipsius rei natura Sic Mss. edidit ut qui cum Manutio, sic est et Leid Guel f sublato de quod est in in Guel f ego malim An quia edd. de ipsius rei natura.

329쪽

LIBER TERTIUS. 32IBint, quae natura desideret aiat a disputandi subtilitate ora

tionem ad exempla traduciniuS. Hi Socrate commemora

tur, hic Diogenes, hic Caecilianum illud,

Srepe est etiam sub passolo sordido sapientia.

Cum enim paupertati una eademque Sit vis, quidnam dici potest, quamobrem C. Fabricio tolerabilis ea fuerit, alii negent se ferre possese Huic igitur alteri generi similis est ea 57

ratio consolandi, quae docet humana SSe, quae ncciderint. non enim solum id continet ea disputatio, ut cognitionem asserat generis humani Sed Significat, tolerabilia esse, quae et tulerint, et ferant ceteri paupertate agitur: multi 24 Patientes pauperes commemorantur De Contemnendo honore multi inhonorati proferuntur, et quidem propter id ipsum leatiore L eorumque, qui privatum tima negotiis publicis antetulerunt, nominatim vita laudatur ne siletur 9 illud potentissimi regis anapaestum, qui laudat Senem, et fortunatum esse dicit, quod inglorius sit, atque ignobilis ad

Supremum diem perventurus. Similiter commemorandis ex-5Semplis, si orbitates quoque liberorum Praedicantur, eorum P. 20 . que qui gravius ferunt, luctus, aliorum exempli leniuntur. η' Sic perpessio ceterorum facit, ut ea, Uae acciderint, multo minora, quam quanta in existimata, videantur ita sit sensim Cogitantibus, ut, quantum Sit ementita Pinio, appareat at

que hoc idem et Telamo ille declarat,

Ego cum genui,

et Theseus,

Futuras mecum commentabar miseriaS.

et Anaxagoras, Sciebam me genuisse mortalem. Hi enim onmes diu cogitantes de rebus humanis, intelligebant, eas nequaquam pro opinione vulgi esse extimeScetidas et mihi quidem videtur idem fere accidere iis, qui ante meditantur, quod iis, quibus medetur dies: nisi 9 quod ratio quidem Sanat illos, hos ipsa natura, intellecto eo, 'NUod remedium illud continet, malum, quod opinati Sint CSSe maXimum,

95 illud potentissimi regis anapaestum quaedam dedi cum Davisio. Agamemnonis p. Euripidem Iphig. in se quo remedium illud continer I. e. Aul. 15. in quo est vis illius remedii, in quo re-

96 orbitates . . pridicantur I. e. medium inest, cernitur DaviSius ComCommemorantur, ut et infra C. 3. hoc rexit, quod rem continet, illud, et sic verbum dicitur : ut enim tulerit quisque ahent Ss quidam, non male. In r dicandum est in OrbiIates Lberorum. Guel f est e. mihi Viberorum glossam sapere visum 99 m. quod opinatum sit, esse maxi- est. nam vulgo non additur orbitati ge vium Hoc quidem stultum sit, nec Cinitivus, cum sic et proprie dicitur, de Cero dixit legendum est opinari sint, ut liberis se a carri tropice. Sic in epist et Davi si visum est nec dubitavi reci- ad di U. est orbitas senatus virorum talium per hanc emendationem. Sed et sue

97 quod ratio quidemJ quidem pro deletum Velim. VOL. IV. P. I.

330쪽

322 TUSCUL QUAESTIONUM

nequaquam e SSe tantuna, ut vitam beatam possit evertere.

59 Hoc igitur essicitur, ut ex illo nec-opinato plaga major Sit,

non ut illi putant, Ut, cum duobus pares Casu evenerint, Smodo aegritudine assiciatur, cui ille nec-opinato caSUS evenerit itaque dicuntur nonnulli in maerore, cum de hac COmmuni hominum conditione audivissent, ea lege Ss no na- tOS, Ut em in Perpe illum CSSe posset expers mali, gravius 2D etiam tulisse. uocirca Carneades, ut video nostrum Scribere

Antiochum, reprehenderes Chrysippum solebat, laudantemio Euripideum carmen illud,

Mortalis nemo est, suma non attangat dolor, Morbusque multi sunt bumanda liberi, v. Rursum creandi morsque est inita omnibus. Qui generi humano ango m nequidquam a frunt. Reddenda est terrae terri tum vIta omnibuSMetenda, utfruges sic jubet necoSSitias.

6ONegabat genus hoc orationis quidquam omnino ad levandam aegritudinem pertinere id enim ipsum dolendum esse dicebat, quod in tam crudelem necessitatem incidissemus . nam illam

quidem orationem ex Commemoratione alienorUm malorum

ad malivolos consolandos esse accommodatam mihi vero longe vidOtur Secus nam et necesSitas ferendae conditionis humanae, quaSi cum de pugnare prohibet, admonetque esse hominem mute cogitatio magnopere luctum levat et

CnUmoratio Xemplorum, non ut nimum malivolorum Oblectet, affatur, sed ut ille, qui moeret, ferendum sibi id Censeat, quod videat multo moderate, et tranquille tulisse. Ut omnibus enim modis fulciendi sunt, qui ruunt, me cohaerere POSSunt propter magnitudinem aegritudinis ex quo ipsam aegritudinem ἡ λυπην Chrysippus, quasi Solutionem totius hominiS, appellatam putat qUae tota poterit evelli, Xplicata, ut principio dixi, causa aegritudinis est enim nulla alia, nisi opinio, et judicium magni praesentis, atque urgenti mali.

itaque et dolor corporis, cujus CSt morSUS CerrimUS, Perfertur Spe proposita boni et acta aetas honeste, ac plendide, tantam affert consolationem, ut eos, qui ita viXerint, aut non tangat aegritudo, aut perleviter pungat animi dolor.

1O Euripidium carmin Ex tragoedia perstare nam quae non cohaerent sed Hypsipyle perdita, de cujus fragmentis dissolvuntur, ea concidunt et ruunt. atque hoc ipso . aikenarium V. C. 4 λωιν Clio/sippus Ms Leid. et edd. in stagna Euripid. p. 212. Ueti quaedam, ut uni addunt, id est quem non aiIιnga, dolor I Sic s. λύσιν, quod a glosSatore est. Guel f male vulgati attingit, versu 5 periertur Sic s. Guelf et edd. proximo legendum multis sunt humandi veti non ut vulgς perferetur. liberi, ut et Benileio visum est. 6 aut non tangat oraritudo Μss hau pugnare prohibdis cites bene vis bent attingat, bene : aegritudo sane fri- Eliensi Leid pro vulgato rolibet. get nam attingat refertur ad animi. Nec coh rere possunt l. e. consiςtere, dolor ut pungat itaque delenda videtur.

SEARCH

MENU NAVIGATION