Responsio civitatis Gedanensis ad scriptum quod circa irruptionem militum exercitus regni Poloniae, in bona istius civitatis patrimonialia, sub manifesti forma nomine illustrissimi domini DN. Jacobi Sigismundi Rybinski, regni venatoris & generalis lo

1쪽

LUCANUS

Lib. IX. V. 58s.

Urum iter ad Lege Patrisq;

2쪽

Nisesis θ' ingulis, myuscunque Statiis, Dignitatis atq; Conditionis, obstequiorum ostiorum I amicitiae debita testatione praemisy, Notum facimis

Nos Prae Consules , Consules, Scabini, Centum Viri, totaq; Comiani nitas Civitatis Geda

Odem proras tempore, quo tu

mas aliqtiot Polonici exercitus die a9 Mensis praeteritiOctobris in praedia nostra patrimonialia inopinato irruptionem fecisse nobis nunciabatur, ad manus nostras venit Exemplum Scripti, privatis literis Illustrissimion IACOBI

Poloniae venatoris atq; Generalis Locum tenentis, huc transmissum, ovo Ille praedictae militaris invasionis rationes exponere sisti cire allaborat. Quod in vernacula sua atque ex eadem latine redditum fidelita sisti mus. M. .LBOna Ominis loco reputassenius, quod scripti Au- a tor

3쪽

tor mitio stitim agnouci it excusatioine indiguisse suam, ut sitetur, privati officialia, riatum Universales Mani&ctationem, cum ferare licuisset in careris quoq; veritatis, atquitatis parem inventiun iri rejectum sed quicquid se, sequitii optima haec principia, a verecundiae legibus iriniis

alienum, docuit, non esse falsa, quae de iis, quibus ibus fines transilire seine placuit, proverbium monet. Fiuitia eliinanium vocabulorum cortice involvere inconsideratius facta,& cum patrata simi, ne in malam partem accipiantur, spe. ciosa modestia rogare. Cujus generis esse , quae des lite Reipublicae in hanc Provinciam Prusitae ea inconsulta saepius 'hucusq; introducto allegantur , quis non videt Ea licetsi alios antea magis ac nos affecerint, tamen nulli dubitamus, quin amantes Patriae cives sua qui bona ncirunt, ostensuri sint commodo tempore, non excidisse suis animis, quae in Generalibus Provinciae hujus Conventibus contra militares

incursiones, licentiose ausus toties totiesq; graviter sine sancita Neque enim expedit permittere, ut Fratribus satres, quibus in eos nullum in aperium est, onus imponant, quod apud Ipse serenissimos Polon arum Reges, Dominos suos sedulo semper deprecati sunt Majores nostri. Exemplo, si 'mus seret, esse possent, uae ex innumeris studio omissis

No. -i3 pauculasi fio et 8 Dadducta exhibemus testicillitatem ai*i liberalitatem, quam in hac Provincia se reperisse gloriatur illustrissimus Regni venator, utrum de ea praedibosse reverentius, quam eidem exprobrasse sertius ceniendus sis, respondebunt rerum gesturum gnari, suisq, damnis edocti, quanto intervallo a blandis, quae nunc leguiuur, vocibus fila a sermi, non ita pridem distiterint rigida manus militis, qui in Regiis, in Ecclesiasticis, in equestribus 9 civilibus fundis, ut leniter scribamus, I MIMIoruna instar sese gessit.

An autem ipsi, qui tunc tragoediam nobis adornarunt, in se

descena

4쪽

descendentes, diffiteri vix poterunt, sui causa potissimum promulganda, edenda fuisse, quae a Serenusinio Pac D mino nostro Mariaeburgens Civitati Anno ario praesista No 1'.J&ψγnventuGenerali harumTerrarum hoc Anaria I adverius militares oppressiones extors erit Marat sunt,

No. ao. quaeque Celsissimus quondam Princeps Episcopus D m.

Varmiensis b. m. alusis Tomo I. Epistolarumsuarum .

p. 87I. notata protulit. Verum de ista,& quibus vitas laec edanensis partis quam adverse experitur, scripto satis calumniose gravatur, nullo alio fundamento niticommonstrabimus, nisi quod igno, rantiaStatus Provinciae pruinae, cujus membrum haec Civita; est, vel etiam utriminuidentium malevolentia suppeditavit. Non arbitramur repertum iri, qui rutherios polono rum armis subactos belli iure a Regno Poloniae teneri somnia.

bum, quibusq; An. Is 74. Cracoviae circa Coronationem D. Regis Henrici per Consiliarios Prox inciae Prulliae germanae priscae aetatis sinceritate exemtum esse hunc erroren Reci:ssus illorum temporum referunt. Publici nimis sunt Annales, qui evincunt hanc, in qua degimus, Prusi iam olim sub Potuestate Crucigerorum qui tun a Polonia ejusq; communione distinctam Provinciam extitisse , posteaquam horum DO- . minorum intolerabili Saevitia: ltimulante atq; stiperiorum,qui saepius frustra requisiti erant , cura, auxilio deficiente, . excutiendi sugum nece sitas imposita fuit, coeptum consilium,

junctis viribus feliciter executam esse. ' ignotummagis erit, Pruthenos it missius jam amplius imperio obnoxios, bus suis commodum existiniavisse eam, quam rursus acqui. fuerant, libertatem Dominorum prioribus meliorum tui tioni submittere, ikcui eam prae caeteris crederene aliquot

mensib deliberantes, serenissimos Pololii Regies elegisse

5쪽

atq; iisdem semet dedidisse. Quae cle ditio Mialis fuerit, non rantiam loquitur Diploma D. Regis Casmira IV in cujus manusprimum fuit facta, quod communiter Incorporationis vocatur, maliis Provinciae Iuribus, quibus typographi colle risxe incuria municipalium titulum praefixit, cum fit mentalia convenientius appellasset, insertum est; veri etiam ipsa olivis sana ratio suggerit , Pruthenos dum ad Reges de Regnuiri Poloniae accedebant, non ad novam servitutem reverti, vel in scyllam e Charybdi transire, sed libertatum avitarum usum restiurare, conservare, augere voluisse. Aliememoratus Divus Rex Casimirus pro se, Successeribus

suis pollicitus erat, quod Terras , Cives O bicolas

Prusia injuribita, libertatibvis, literis, Privilegii su unitati , qua a Principi spirituabbis secularibus istinebant, confer are, fomere, defendere,

nec unquam ea violare , aut, sicuti verba sonvaricar tac vesic rutheni vicissim peculiares Senatores, Ossiciales, peculiarem illum Z juramentum ad Corpus,

cui inserendi erant, asserentes 'ra sua sibi semper salva

expresse sint stipulari. Quod subinde status, ordines Prus non obscvia inculcasse, ea quae ex scripto ipserum nomis ne An. a s 7 . public exhibito excerpta jungimus inter aliam a L probabunt i ix K a1. I Ad prae tem scopum nosti um4--

ciet ex Iuribus illis ea saltem adumbrasse, quae Documento erunt, qua ratione fas sit procedere in negotiis Provinciae Prussae, quae alicujus momenti sunt atque contributiones publicas assiciunt. Varia Prusiis a primo illico Crucigerorum in eos suscepto imperio indulta fuisse, quibus Iura Regiminis cum iisdem communicata sunt, si ex nulla re alia, quod tamen docere in

6쪽

patet. Imprimis sib Magistro Generali ordinis Teutonici, Micitae te a terren berg, qui Culinae Magister vulgo Euch meis e audiebat , Anno I I . Considium publicum Pro τω Prussiae elactis Consiliariis exEquesset, Cixili Oridine institutum est, inter quos haec etiam Gedanensis Civitas locum habuit, sine quorum placito consensu integrum esse non debuit Magistris Ordinis, quicquam in gravi tribus cam iis fulcire, legesiqndem alit, ictiones operari publica, imponere Cujus consilii conservatio, persenis talem immu ratis, Qvitatis autem Gedanensis priori jure circa illud relicto, deinceps Anno scilicet i 3o tempore Magistri Generalis Pauli Belliet ri de Rusdori seleniti Elbingeniis Conventus statuto confirmata est. Atque huic siue 1ertatis tantost bilimento adeo pertinaciter inhasere prutheni, ut constat

. non modo ea ..ita a Magistro Ordinis sine totius ita compo siti consilii Conseia tu gesti vel pacta fuerant irrita reddita esse, sed praecipuam et lana ab Ordine Teutonico de Iiciendi ausam accepisse Pruthenos, cum iste An l43'. solas atqi non adhibitis, quos adllibere vi superius dictorum oportuitiet C in filiariis. Causas provincia dcterna inandi facultaten usu passet Haec Iura testina onio fide dignissiniorum Historico

riam fulta, cum ante sitim a I egni uti Polonia accessionem

habuerit Prusis a quis negaverit ad ea pertinere , quae circa hanc accessionem generali Iurium Suor una reservatione sibi

salva stipulata est, quaeq; salva fore Suo ue Success arum Rogum Poloniarn line Annori s 4. D. Rex Casmirus IV u modo indicavimus, promisit Immo ver, ut luculentius

aianc, de q*a agitur, aerogativam per Conjunctionem cum Regno hon abibrbendam exprimeret, pociatim Diplo

7쪽

cyrae Terras russae artieterent, cum communi Consii . hariorum Spiritualium resecularium Nobilium taci mitatum majorum Terrarum praedictarum consilio terminaturum, tractaturum, definiturum esse. Eum

etiam in finem eodem anno regimen huJus Provinciae Prus-siae in eum ordinem redegit, ut certis, licet nonnihil ab institutione Crucigerortim diversis Consiliariis , inter quos tunc

ut antea Gedanensis Civitas mansit, idem committeret. m. 22. vid. N. a a J Verum equidem est, subsequentibus temporibus aliquam iterum contigisse mutationem : sed illa uti in Gubernatore Episcopis, Palatinis Succamerariis , quibusdam Civitatibus, quorum pars abrogata, pars vel noviter addita, vel in locum aliorum suffecta filii , solum substitit, ita essentiam ipsius Senatus Prussiae& necess riam ejus in rebus Provinciae consultationem, atque consensionem nullatenus imminuit . neque Civitatem Gedanensem , quae ab initio inter Consiliarios fuerat, exclusit ' Prout id , quae a dictis temporibus ad praesentia usque rite, legitime gesta sunt, Regiae etiam ad Conventus Prustiae vocatoria literae

testantur. Inde est, quod ea sola, quae Senatum Pruthentisve ut aliquando meliori a Regni Senatu distinctionis gratia vocari maluit Consiliariorum Prusae scitu, placito recepta sunt Prussiae incolas obligare possunt, comitiorum Regni Statutis non prius obnoxios, quam cum in Conventibus generalibus harum Terrar ad commendationem plerum-cue Regiorum Nuntiorum eam ob causam mitti solitorum, contaneo tamen motu, unanimis assensus sua fecit. Posset

forte aliquibus subnasci contra ista scrupulus, quod prisco more. quo negotia Provinciae hujus in Provincia hac solummodo, reper ipsos saepe Reges tractabantur, minus religiose servato. jam

orate

8쪽

iuria temporibus D si sitiundi Augusti quidam ex Consi.

variis Prussissenatum Regnis equentare perint, atque ex Conventibus generalibus nujus vinciae Nuncii cum instimctionibus ad Comitia Regni expediri etiamnum sileant sed neminem ista turbabunt,qui simul consideraverit non modo ex Prussi Considiariis Succamerarios at Civitates Majores

Regni Senatum norata gredi vertim etiam eos qui ibidem

comparent de robus Regni praecipue uifragia ferre, non item dae NegotiisProvincia hujuscin quibus quicquam tunc rem. poris definiendi potestinem adeo nullam habent, ut ipserum Nuntiorum , qui ex Conventibus generalibus russiae ad

Comitia Regni ablegantur, facultas alia non sit, quam ut inde omnia si singula, quae ad Provinciana suam spectant, ad Fratres, ut dici solet in Provinciam referant, instructionibus ad id plerumq; expresse si Methonoreo conscientia

obstricti HujusIurisin observantiae tantoperEmajores nostri& qui nobiscum adhu ic vivunt, tenaces fuerunt, ut primae

dignationis viri ex Pruvia sep publice sint professi quod viae citius discrimen subire, quam polonicis constitutionibusse submittere mallent. Immo ne ulla ad pessundandam Patruelibertatem ansa tenuibus licet initiis daretur, neq;

conventus ante mitiale impos comitialibus mPrusti confundi voluerunt, neq; intermiserunt obviam ire praej dicio, quoties accidit, ut statibusa ordinibus Proesiae Comventus Generales literis Regiis non adiscernendas, sed adeas, qua dccreta in Regnuam erant executioni mandando contributiones sorte Cancellariae errore indicerentur. singularius aurem illi adstruunt, quae contra Constitutiones comitiorum Regni in Pruthenos sine ruthenis quidpiam dece

9쪽

decernentes, vel in ipsa Reipubi facie, quod etiam i secre. tariis Civitatum Majorum ante aliquot lcstra factum legitur, illico auditae sint protestationes vel brex post atqi in Comventibus ipsis Generalibus Prussiae seb sigillo totius Proviliariae prodierunt, Manifestationes, Lauda, alia remedia. Exhibet eorum aliquot epistolaintiae sub nomine Generosa Lipitis i nuper prodiit , a quibus dis lilia ilia non sunt, quae Gy No.a3-3s. JItbnectimus Patuit ita quani fragila si ex segumentis, quibus in nos insurgit illustras musis binscius, palmarium a Comiti vim ei aliis Regini Sancitiae alum

modo mutuatum. Ostendendum est , non habere vim maiorem, tiae

immiscuit. Hoc ut exequamur vana brevissime in memoriam revocanda sunt , quae de Provinciae rustiae singularibus praerogativis edisseruimus praecipue , qu ad Caugas notabiles pertinent, uiroi ex quibus stat sponte fluit, Pruthenos injudicialibus pariter Negotiis extra patriam

suam protrahendos non esJe. cq', protracti fuerunt olim, cuiri velGedanenses causas non est 4nPolonia decidendas aliquat do. .RexSigisnatatulus I dccl.ira eicit. Sed etiamsi partini

provocati ad Aulam Regiam a foris Prustiae jam in v luerit, partim sub finem Seculi miti Pruthena Nobilitas sua M,nte in Tribunali Regni serum amoverit, reserva . fibi ad Iudicia Aulio regressu receperit, si equentibuste bus, ceu publicorum actorum recessis perhibent, facti μν istentiam nonraro prae se ferens tamennmhilinct ad Civit, tesPrusta damniaut praejudicii diffindi potuit. Namillieis initio stitia isti inodi coiratibus Nobilitatis sidue Unu,

10쪽

dixerunt suri juns deseri intinini attolenni, ut m sub publico Statuum, ordinum prusfiae sigill6cohsuluerunt. flvi=.37.38.Jlstius rei quodne etavitatesPrussis et earum N 3768

Magyraturalibi quam injudiciis Regiis, Hulicis, ut1 v ι--, 'scurialibus. Relationum vel Apesserialitas

nugum forum habeant, praecipua argumenta per indiculum quasi M. Sc . ex laibemus. Intcr quae nona illa deprehenden No. 39, tur,immunitatem a foro Tribunalitioutiam in is Viri pri renseonibus dilucide probantia Ut tamen an quo cardo ejus, quod demonstrandum suscepimus, negotii, verti videtur, adhuc planius ob oculos ponatur ambigentibus alia super

addimus lis. o 9J quae docebunt, utroversias stati N. o. yy.bus Prusiae vel integra etiam Provi actae aut Admini- 'iso lacis his ratione Contributum publicarum Aquarumcuumto, Rarimensis es alterius ali us

Trib His Regni remtioni aut decisioni mis subesse ,

neq; solitam esse provinciam pati, ut eo trahantur. Hoc altero scripti in nostram injuriam concinnati nervo succi , nihil putamus ain superefle, quod produci in m dium queat ad defendendam contributionis exactionem a Pruthenis, quae vel in Regni solius placitis Prustiae legitimo consensu destitutis, vel in tribunalitiis atq; similibus extra Regium forum prolatis decretis praetextum collocat. Nec tamen ideo suspicionibus, quod faciundissὸcupientes, Oneranda est Provincia russiae, ac si suis, quibus eam gaudere eertum ex privilegiis, abuti eum in finem cuperet, aut abuteretur, ut ab omni prorsus subsidio in communis corporis h. e. Reipubi salutem pro virili conferendo semet eximat.

Id enim tantum abest , ut verisimile reddi queat, ut potius . Ba etiamsi