Octauii Pantagathi vita auctore Io. Baptista Rufo

11쪽

so VITA Aabatur unde plures dis gentiam mi-muint, operam frangunt) appeti s aegressura modum, & auiditate occupasse inopportuna,qtio ad artatu . Multis iam tunc instris tus auctusque documentis dati; sermonis erat non apud Pomponium Letum Romae , ut quidam.

suspicati sunt ex inscriptione libeus de Magistratibus eiusdem ad quemdam

M. Pantagathum ., cum PomponiuSi seculum quartum stipi a decimum non. iuperauerit, & tunc Octauius admo dum puer erat, sed apud dodio S. Ma- gistros conij cere par est . Igniculi virtutum , & semina nobis indita a natura, instructoris arte excitantur, &commouentun, & Brixianus tractus ferax est Viror heloquentia & doctrinae Clarissimorum . facerem igitur Praeceptorem humanarum litterarum Fau-Binum Civicum, vel Ioannem Britta. nictim, utrumque Brixianum , & do ctissi iniim , ω temporis, quo octauius erat erudiendus,& propior vem aremo ueremeum, di adscriberem Brittanni-ico is enim tunc praecipuus,'marimae

existimationis obcommentarios in prε-

12쪽

clarissinios Poetaru , Ouidiuin,Persium, dc Statium ; & quia in obseruationibus lingiue Latinae mirifice. addictus , habebatur . Sed Parisiis Collegis Sorbonici Auditor in primis fuit, utrisque satis congruum, satis aptuM accidit, praeceptoribus: optimis, capax genius iubditur . In hac se de , & litterariae ossicina semper sollicitus , ne sibi tempus elaberetur, anxior', & intensiopagere, discere a solidioribus, sequi Oectiores , alios percontari, quibusdam dubitationes anteponere, in aduersari multa referre , unde insima Moctora tus Iurisprudenti es dc visologiae preti 1 meritus, & consequutu,-ae illat inois - declaratur,& ubi olim discipulus ea fama Theologiam docuit, qua facilietate didicerat. Hoc temporis non mi nus ornamenti sibi comparauit ex necessitudine , dc alloquhs eorum, qui omnem vim, & aciem ingensi in vel res Scriptores conserentes, eloquen tiam,et artificium rimantur,signatis diis ligenter cuiusque charaeteribus,dilatio.

nibus, moribus, instituti : eoque Ne nus, di diues cognitionis euasit, ut narium

13쪽

tum cum sis, quos legerat, indistinctε

reputares s tam eos apte inspiciebat, examinabatque . Nec vero Chri1ti , nos Auctores octauius seorsim habuit, immo vero peculiari delectu ac nexu copulavit,quo facultates inuicem coniunguntur, de inter se iuuantur,ac Graeci sermonis etiam gnarus, Palliatorum sapientum volumina indiscretim cum nostris retinuit. Studium litterarum, amorem artium liberalium , ubi ea altius se abscondunt ac celant, semper. sibi Gallia auocauit, & in primis, fouit Lutetia,tunc praecipue summis Capitiabus Budaeo, Scaligero Patre, Turne-ho,Conano, alijsque,quorum ad exemplum properat . iuuentuS , i& conse mat se animus: cumque Parisios con-

, fuat quidquid egregiI pex prouinciam spargitur , non dubitarim Octauium hinc omne decus doctrinarum deduxisse , & ad nos adsportasse. Sed nihil stimulabat magis pectus, nihil exagitabat acrius, quam commendatus f ma , fortunaque ciuis suus Ioannes Franciscus Quinetanus, qui in eadem

Urbe vector , & Princeps Gymnasi,

14쪽

PANTA GATHI.eIectus,dein FRANCISCI REGIS stu .

diorum ductor , omnium peritissimus audiebat, vel astrorum caelestium consideratione, vel metricae ,.& Pocseos Magna aemulatio hinc ei exorta, magna contentio ad profectum & imistationem . Interim obuersante animo Italiam , & reputante natale solum, paullatim sensit se avelli a Gallia,reuocarique in patriam ab affectu omnibus communi, nulli non honesto. Iam vir-- tutis fama , quae de ipse percrebuerat,

anteit reditum, atque vix iter remensum, pars in eum offici; salutare, alij hcnemerendi studio spem offerre, i timus quisque sollicitari, ne moram, interponeret ad capessendos honores. Cunctantem tamdem, & diu aspernantem Ioannis Salutati Cardinatis Florentini auctoritas & dignitas peruicerunt, animumque modestum, quietis, ac secreti cupidum superarunt, in familiam, & clientelam Octauio adscito. . Sororis Leonis X. filius erat Salutatus, natalibus aeque, ac laude prudentitae, virtutis amore, studiorum amoenitate

celebris: facilis inde conciliatio ben

15쪽

uolentiae erga O vim , iideo interiuraecipuos, & caros apud se adlegit, &, in rebus dubijs, ac dissicilibus in dies: maois eo 'tebatur . Impositus iam tum Reipublicae Florentinae Dux de caput praesederat Alexander Medices. Aegre id ferens Salutatus,ne sub specie retinendae, vel conciliandae pacta, munia & vim Senatus ad se trahendo ,

turbas maiores concireticommunito exitioque, auctor ei, ac suasor acceseserat , .n in ordinem redactus quietem

potius domi suae toleret: Facilius di ,cebat priuata moderatione, ac prudens ria morra compono fudia sedasis'rri' nara cinis A libertarem, qua nostra Bessinlibeati creuit, hodieque constat , arripies.sae tentabis fortasse , o inuades, Ammsoeην, qaissonesta prolant , qui eumdem

coaratumsecreto meditaniar ρ Grames seu mi alyssipares,s aequales. Velint ne igior arsimium nostrum, aut nvitum ad 8-deraista fortunas , ad continenda capita '. Eiusdem sententiar Nicolaus Rodul- .phius Cardinalis & ipse Florentinus, neposque itidem ex sorore Leonis X. familia. & meritis conlpicuus, patriae

16쪽

libertati, qua cohortationibus, qui argumentis fauens: manendo aiebat intra domesticos lares patriam consilijs subleuando, tutio ιs-honestioris rivis esse partes . diaurium tor annis , bellis internecionibus coalitam libertatem quis credat ciues nostros vita, o sanguine, non defensuros ' omnes pariter hanc:vim a natura , dominationem arcendi ab ipsis incunabulis docemur . An non es a parentibus, ct a patria quidquid retinemus' reddendum igitur instimmo eortim disri

mine. Non opes, non vis argenti, aut

auri , non Vita es huic debito par ,ict quodcumque irrogatari preciam gloriae est. Ita Cardinales ex humana consideratione consilia ac studia dirigentes, res patriae definiebant formabantque. Fatum interim res easdem arcanis suis aliter urgens & expendens,praeparabat

fastigium, & potentiam instruebat pOtiori & securiori beneficio pacis &tranquillitatis.Receptimoris est, clientes, & contubernium Praepotentum omne non tam consensu sequi Dominum , quam etiam si possis, setisti, &voce exprimere: Oetauius vero ut se

17쪽

VITA

tentiam suam daret, homo a domsinatione & fastu alienus, securitatem &quietem laudans & expetens , similia

protulerati Ne certa ac firmata aliqua do pshabendo , labrica est incerta imprudens appeteret. Turbata ex his omnis spei & fortunae eius alea , acci

pientibus ijs, qui Alexandrum summa rei potiri, studiis & factione optabant, ab Octauit ore & consilijs Salutatum,& ob necessitudinis vinculum etiam Ro-dulphium pendere. Inde odia in eum di machinamenta, quibus prohibitus ei

fuit dignitatum aditus, & locus augendi commoda. Sed non utique ab animis Cardinalium omnino cecidit. Virtus quatenus etiam oppugnationia 'hus obnoxia sit, non diti tamen iacet rnam experimento & fide in dies valia diore octauij, & veritate etiam connisu suo prodente se, ingenuitas eius ta dem patuit, innotuitque ipsi Salutato, qui, ut omnem suspicionem amoueret alieni erga eum animi, eo declarauit beneficio, quod cum quaereretur Abbas Marianensis in Sicilia, eius opera in demortui locum Oetauius suffectus

18쪽

ctus est. Sed non est hic mihi reticen, dum, extare quaedam acta, quae nullius quidem prolatae sentcntiae meminerint, verum quia noluit Salutato suadere,ut deposita huius negotij prouincia, sibi ac suis curis vacaret, non mianus Alexandri quam etiam postmodum Cosmi, quem ex eadem constantia idem Cardinalis detrahere cona-hatur,indignationem incurrisse,eorumque fautorum odium prouocasse, qui Co acrius insectantur, quo ministri fortunarum videri volunt, idque alleui animi vitio factum fuisse, ut disturbatus ab honoribus diu aduersam sortem toleraverit. Vtcumque res se habuerit , superatis aestibus non suo ingenio , quo non utebatur nisi ad bonum de salutem, sed modestia & patientia declaratus Abbas, non veste &amictu Beligionis dehinc incessit, at concessistunc more, Clericorum consuetudine usus , occasione nouae Dignationis. Aperuit is dies aliud vitae genus,in quo

tamen, nec reprehensione nec mod ratione opus. Luxus, pompa, Oste

latio, supernua aberant, oblectame B tum di

19쪽

tum & deliciae , vel ieetiones, vel amiacorum congressus, ac in ipsa praesertim Cardinalis domo , contubernales Lilius Gregorius Giraldus, Io: Baptista Pigna, Madius, dum Norentiae moraretur, Petrus Victorius, quibus cum disputationes linguae Latinae, &Graecae, disquisitiones Philosophicae, Poeticae, dii1ertationes humanarum diuinarumque rerum in medium propone bantur.In hac Cardinalis clientela,st diorum vigilijs laetus , patrocinio desiluitur, Salutato morte sublato sub annum millesimum quingentesimum quinquagesimum tertium, cuius obitu utpote amantissimi & humanissimi Patroni vehementer conflictatur. Innotuit is moeror Venetijs Paullo Manutio, qui ad hoc ei datis litteris conse-

latus est. Ante aliquot annos excessus

Salutati, Epistola Petri Vic torij ad familiares Ciceronis,Benedicto Accollo Cardinali, Ferrariae, Octauium addicit. assignatque. Hic Cardinalis Aretinus Patria, prudentia & litterarum nOmine praecipuus, fortasse illuc diuemmat, vel negoth sui caussa,vel Salui

20쪽

aut ab eo datus ad explendum de- fidelium amici & familiaris sui , vemos est summorum Virorum , ossicijs ει beneuolentia certare. At hictu , &orbitate grauatus Romae conducta domo , suppellectili honesta , censu ex Sicilia aliquandiu vixit, spectabilis ob

eamdem exercitationem virtutum, &morum integritatem procul a turbis, procul a negorijs , a potentum limini-hus, nisi statis temporibus ad redimendam contumaciam ab obsequio & reverentia pertractus a donec Religioni , Ex obedientiae tandem redditur . Ediacente enim Paul* QPr' Pontifico, ne amplius vagi de diuisi agerent , qui Iegibus & institutis initiati tenerentur , dicto parens, dimissa statim libertate , sepsit se claustro S. Mariae in Via, eoque secessu adeo delectatus, numquam satiatus, ut raroinde pedem extrax rit. Non alias magis eius vultus in iucunditatem, animus in gaudium ivit. Vidisses apud eum dimensa temporara , partitum diem, assignatis horis uni

cuique rei,dispositis actionibus, distinetis humanis lacrisque negotijs , sleu-B α tio