장음표시 사용
171쪽
RERUM MOSCO VITI CARVM commoti, depositis, cuiuidam consilio, armis, ora & fustes tanquam in mancipia atri perent: quibus serui territi,inque fugam conuersi, loco quodam qui etiamnum Chloppigrod, hoc est Ser
uorum castrum dicitur,l e reciperet, defenderentque. Terum victi, meritis a dominis supplicij sat secti fuese Habet Nowogardia in solstitio aestitiali longissimum diem XVIII horarum , &vltra. Regio multo frigidior est ipsa Mosco hia. Gentem quoque humanissimam ac honestam habebat. sed quae nunc proculdubio peste Moraco aevitica, quam eo commeantes Molci secum
inuexerunt, corruptissima est.
Ilmen lacus, qui in antiquis Ruthenorum scriptis Ilmer vocatur,& quem alij Limidis lacum appellant , est supra diomogardiam duobus wet in longitudinem X I I, in latitudinem vero Y I II miliatibus Germanicis patet: duosq;
praeter alios, celebriores fluuios excipit, Louat& Scholona. Is ex quo da lacu emergit. Unum Vero emittit Vuolchovi, qui Nowogardiam interlabituri einentisque triginta sex miliaribus, La-doga lacuna ingreditur. Is in latitudinem sexaginta, longitudinem centum fere miliaribus, insulis tamen quibusdam interiectis, patet: effundioque magnum fluuium Neoa, qui Occidentem versus iri Germanicum mare sex fere mil. decurrit. ad cuius ostia, sub dominio Moici, in
medio flumine si cum est castrum Oreschah, quod Germani Nutem burg appellant. Rusis, olim antiqua Russi a cicta, atriiquu oppidulum
172쪽
COMMENTARII. Sidulu est sub ditione Nomogardiae, a qua duodecim,ab Ilmen vero lacu tredecim miliaribus distat. Habet falsum fluuium, quem ampla fossa in
modum lacus ciues coercent, indeq; aquam per
canales pro se quis in aedes tuas detitiant sal q;
Iwanowgorod castrum Ioannes Basilii, a quo etiam nomen accepit, ad ripam Nerdae fluuij,lapide exaedificavit. Est ibi quoq; ex aduerso in altera ripa Liwoniensium castrum, quod ab eodem fluuio N ema appellatur. Haec duo castra Nerina fluuius interlabitur, domini v q; Nomogardensium ab Livioniensi diuidit. Porio Nerwa fluuius nauigabilis, ex eo lacu quem Rutheni Cetuta ko,seu Cetudin, Latini Bicisseu Pe las, Germani vero Peijiues appellant, emergit: duobulque in se receptis fluuijs, Plescodia &Vueli hareca, qui venit ex Meridie, Opotsha oppidu Ples comia a dexteris relicta, praeterfluit. Facilis autem ex Plesco wia in mare Baltheum e set nauigatio, nisi scopuli quidam, non longe ab Iwanowgorod & Nerwa , impedimento
Plescodia ciuitas ad lacum sita est, ex quo eiusdem nominis fluuius emergit, ac per mediam ciuitatem decurrit sex mil. in lacum, quem Rutheni Cetuletho vocant, exoneratur. Sola autem Ples comia, in toto Mosci dominio, muro cingitur. estque in quatuor partes diuisa,quarum singulae suis moenibus cotinentur.Que res quibus- da occalione erroris praebuit, ut eam quadruplici
173쪽
R E R V M M O S C o v I T I C A R v Mmuio cincitam esse diceret. Huius ciuitatis ditici leu principatus, gentiliter P shod, leti Obskovocatur. Olim ampli sima, tuique iuris erat: sed eam tande Ioanes Basi ii anno Do m. M D l X. quorundam sacerdotum proditione occlipaui atque in se tui tute redegit, item camparia ad cuius pulsum Senatus ad rempublicam constitue-dam cogebatur, abstulit: ipsisque per colonias alio deductis, introductisq; in eorum locu Moscis,libertatem eorum prorsus imminuit. Vnde factum,ut pro cultioribus, atque adeo humanioribus. Plescowiensitu moribus, corruptiores in omnibus fere rebus Mosco mi enim moles sint introducti. Tanta enim in contractibus Plesco-mientium erat integritas, candor,& limplicitas, ut omni verbositate in fraudem emptoris omis sa,vno tantum verbo res ipsas indicarent. Plescodienses autem, ut etiam hoc obiter ad ij cia, in hunc usque diem caesarie non Ruthenorum, sed Polonorum more, bifurcata utuntur. Distat
autem Ples odia in Occidentem triginta sex miliaribus a Nowogardia , ab Iwanowgorod quadraginta, totidem a Uue lilii tu i . Pet hane quoque ciuitatem ex Moscowia & Nomo gardia itur Rigam. Lidoniae metropolim, quae te xaginta miliaribus a Plesco ista distat.: V uotri a regio inter Occidentem & Septentrionem sta, viginti sex,aut ad summum triginista miliaribus abest a Nowogardis, inque sinistra castrum Iwanowogorod relinquit. In hae regione hoc prodigii loco refertur: animalia,cuiuscu qud
174쪽
COMMENTARII. Setque generis in ea induista tuerint, colorem suum in albedine mutate. Locus hic postulare videtur ut rationem locorum & dumorum circa mare,
usq; ad fines Swetice perstringa Nerina fluuius quemadmodum lupra dixi, Lihoniam a Mossci ditione diuidit: a quo si ab I wanowogorod
secundu littus maris, Septentrione verius progrediare , plussa fluuius occurrit, ad cuius ostia Iam a casti u situ est. Duodecim mil. abiwanowgorodi a lamma totidem, spacio quatuor miliarium'. occurrit castrum & fluuius eiulde nos minis Coporoia: inde ad fluuiu Neoa,&castiuorelchach, sex miliaria numeranture ab Oieis scha. vero ad fluuium Corela, unde ciuitas nomena accepit, sunt septem miliaria OAtque inde tandem itinere duodecim miliarium peruenitur ad fluuaum Potna, qui dominium Me sci a Fin-landia quam Rutheni Chainsha demia vocant, quae sub ditione Regum smetiae est, diuidit. Est & alia Corela praeter iam nominatam, prouincia,quae suum territorium atque idio mahabet, lexaginta fere &. amplius miliarib .a Nomogardia in Septentrionem lita. Ea quamuis a finitimis quibusdam gentibus tributum exigit, nihilominus & ipsa regi Sinetiae ite,& Mosco, ratione dominis Nomogaidess, tilbutaria est. Solowki insula in Septentrionem, inter D miis nam & Corelam prouinciam,a continenti octo miliaribus in marista est: quae quantu a Mosco mi a distet,propter crebras paludes, bluas,& vastas solitudines. certa interualli ratio nohabetur.
175쪽
R E R V M M o S C O VITICARUM Quamuis sint qui eam so o. miliaribus a Moscoomia, a Bieloiesero autem roo. abesse dicant. Salin ea insula copiosus decoquitur. Estque ibi monasterium in quod mulierem aut virginem ingredi, grande piaculum est . Est etiam ibi piscatio copiosa piscium, quos indigenae Selgi vocat,
quos nos haleces esse putamus . Aiunt hie Sole testiuali solstitio perpetuo, duabus tantum horis exceptis, splendere. Dimitrio m ciuitas cum castro, a Mosco mia,
ab Occidente in Septentrionem parum deflectedo, duodecim miliaribus distat. Hanc Georgius magni Ducis frater, tuc possidebat. Eam Iachroma si uuius, q ut Sest fluuium influit, praeterlabatur. Porti, Sest Dubnam, qui in V uolga exoneratur, excipit. Vnde tanta fluuiorum como ditate, magnae ibi mercatorum opes, qui merces ex Caspio mari per V uolgam, labore non ita magno, in diuersas partes, atque adeo Moscowiam viaque inducunt. Bieloiesero ciuitas cum castro, ad lacum eiu dem nominis sita est. Sonat autem Ruthenit Bielotes ero, albus lacus. Porro ciuitas non est in
ipso lacu sita, ut quida retulerui:paladibus tameita undequaque cingitur, ut inexpugnabilis esse videatur. Qua re ducti Principes Moscoui ,thesauros ibi suos recodete ibi El. Abest aute Bielo-iesero in Septentrionem centum miliarib. a Mostomia, totidemq; a Nomogardia magna. Duae ero viae sunt,per quas ex Mohowia,itur Bielo-iesero:altera propinquior per vglitet, hyemali tepore
176쪽
COMMENTARII. 8spore, aestate per Iaroslaw altera. V traque autem via,propter crebras paludes, & sylvas fluuijs obsitas, haud comode, nisi stratis pontibu 3, concretis glacie, conficitur, quo fit, ut ibi locorum difficultate miliaria sint breuiora. Accedit ad hanc itineris dissicultate, ut propter crebras paludes, bluas, ac undiq; concurrentes fluuios, loca inculta sint, nullisq; ciuitatibus frequentata. Lacus ipse duodecim miliatibus in longitudinem, totideq; in latitudinem patet in quem trecenti, v t fertur&sexaginta fluuis exonerantur. Vnus autem Schocksnatantum ex eo emergit, qui quindecim miliarib . supra larcstavi.& quatuor infra Mologa oppida, V uolga influit. Pisces qui ex Vuolgain hunc fluuium ac lacum perueniunt, meliore fiunt: imo tanto nobiliores, quanto diutius in eo fuerint,redduntur. In quibus agnoscendis ea est piscatorum peritia,ut pisces in V uolgam reue los, capto R;,quanto tepore in eo fuerint, agnoscant. Huius Ioci indigent proprium habet idioma:quamuis nunc ferme omnes Ruthenice loquantur. Longissimu hi diem in Solstitio taliuali dicuntur habere, decem & nouem horaru . Retulit nobis quidam haud parui nominis vir, leprimo vere,cum arbores iam frondescerent celeri cursu ex Moscowia Bieloie serum colendisse: superatoque Uuolga fluuio, reliquum itineris, quod omnia ibi nivibus glacieq; oppleta essent, vehiculis consecisse. Et quanquam longior ibi livems sit, fiuges tamen eo, quo in Mos comia, tepore & maturescunt,& colligui tit. A lacu Bieloiesero,
177쪽
RERUM M OS C O VITIC AR v MIoles ero, intra teli iactum, est alius lacus lulphur proferens . quod fluuius quidam ex eo manis, ceu spumas supernatantes, affatim te cum defert. Inscitia tamen populi, eius ibi nullus usus est. V glitet ciuitas cum camo, ad littus V uolgaesita est distatq; a Mosco hia viginti quatuor. a Iaroslaw 3 o. a Tmer quadraginta miliaribus. C tertim hec praedicta castra iunt in meridionali V uolgae ripa ciuitas vero ex Utraque parte.
Chloppigrod locus, in quem Nodo gardensium seruos coniugi se supra dixi, duobus miliaribus distat ab Uglitet. Haud procul inde castrum nunc demolitum conspicitur, ad fluuium Mologa, qui ex Nomogardice magnae ditione octuaginta miliaribus fluens, V uolga ingre ditur: in cuius os ijs eli eiusdem nominis ciuitasta castru, a quo duobus miliatibus in eius de fluminis ripa Chloppigrod ecclesia tantum lita est. Eo loci nundinae in toto Mosci dominio, quarum etiam alias memini, sunt frequentissimae. eo etenim,praeter Smetentes, Liwonienses, atque
Mosco vitas, Tartari, aliqq; qua plurim egetes, ex Orientalibus Septentrionalibusque partibus confluunt,aute rerum tantum permutatione utuntur. Rarus enim, ac ferme nullus apudinas gentes est auri, argentsue usus. V estes factas, acus, cultellos, coclearia, secures, aliaque eiustro
di, ut plurimum pellibus permutant. Pereaslaw ciuitas de castrum , a Septentrione aliquantum vergens in Orientem, viginti quas tuor miliaribus abest a Moscowia:sita autem est
178쪽
ad lacum, in quo, ut in insula Solowhi, Selgi pisciculi, quorum supra memini, capiuntur. Ager satis fertilis est,& copiosus, in quo perceptis frugibus, Pittacps venatione tempus fallere solet. Est in eodem agro lacus,ex quo sal decoquitur. Per hanc ciuitatem proficiscuntur, quibus No-wogardiam inferiorem, Castio ma , Iaros lavi MVglitet eundum est. In his partibus vera itineruratio propter crebras paludes & HIuas habeti non potest. Est etiam ibi Nerei iluuius,ex lacu
quo da proflues, qui lupra V glitet V uolga influit. Ros ow ciuitas & castrum, Archiepit copalis
sedes, cum Bielotes e so& Murom, inter praecipuos & antiquiores Russiae principatus , post Nohogardiam magnam habetur. Eo ex Mo-stodia , recta per Pereassam itur, a qua decem miliaribus distat. Sita est ad lacum,ex quo Cotoroa fluuius, qui I aroslaw preterlabitur, emergit, V uolgamque influit. Soli natura fertilis est, piscibus in primis ac sale abundans. Regio haec olim secundo genitis magnorum Ducum Russiae propria erat,quo tu posteri nouissime per Ioannem Basilii patrem ea depulsi, exutique sunt. Iaroslam ciuitas & castrum ad ripam V uolgae, distat a Rosto vi duodecim mil. recta itinere ex Mostodia sumpto. Regio satis fertilis est, ea praelertim parte, qua vergit ad Vuolgam: quq etiam,quemadmodum Rostori , t ecundogenitoruPrincipum erat,quas monarcha ipse vi oppressit, Ea quanquam prouinciae Duces, quos
Nnesos appellantiadhuc supersinti titulu tamen
179쪽
Ptinceps, nesis, velut subditis regione cocessa, sibi usurpat. Tres autem Nnes secundo genitoru posteri, quos Rutheni Iosollawghi appellat. eam regionem possident. Primus est Basilius, is qui nos ex hospitio ad Principem duxit, & reduxit. Alter est Simeon Foedero ditet, a Nurba patrimonio suo Nurbshi dictus, homo lene sobrietate singulari,ac ipsa vitae rigiditate, qua ab
ineunte aetate ulus eli,valde exhaustus . multis
enim annis esu carnis abstinuit: piscibus quoq;.Solis, Martis & Saturni tantum diebus vescebatur: Lunae vero, Mercurii & Veneris, ab eisdem ieiunii tempore abstinebat. hunc magnus Dux aliquando per Permiam, in Iuliariam, ad longinquas gentes debellandas, cum exercitu supremuImperatorem mittebat. qui bonam eius itineris partem, propter nivis magnitudinem, pedes eo- fecit: quibus dissolutis , reliquum itineris nauigiis peregit,& montem Petetoram transgressus. Ultimus est Ioannes cognomento Possetgen,
qui Principis sui nomine Oratorem apud Caro lum Caesarem in Hispaniis agebat,dc nobiscum reuersus est equi adeo pauper erat, ut vestes, &Κolpac i(quod capitis tegumentum est aliunde quod certo scimus pro consciendo itinere
commodato sumeret. Quare multum errasse videtur, qui lcripsit, hunc Principi suo in quacunque necessitate triginta milia equitum ex ditione seu patrimonio suo mittere posse. V uoloclida prouincia, ciuitas & castrum, in
qua Episcopi Pcrmiae sedem quidem suam, sed
180쪽
COMMENTARII. Si sine imperio habent, ab eiusdem nominis fluuio
nomen accepere. sita est inter Orientem & Septentrionem,ad quam ex Mosco a per Iam lawitur. Abest autem a Iaroflaw quinquaginta milia lib. Ger. a Bielotes ero fere quadraginta. Regio tota palustris & sylvestris est, unde fit, ut exactam itineris rationem propter crebras paludes de fluuioru anfractus, hoc quoque in loco viatores obseruare non possint. Quo enim magis progrediare, hoc plures & in uiae paludes, fluuii acoluq occurru t. Porro Uuoloclida fluuius in septentrione, ciuitate praeterlabitur: cui Suchana nuuius ex lacu cui Noinethi nomen est, emergens, octo mili. infra ciuitatem iungitur, nomePque Suchanae retinet, atque inter Septentcionem dc Oriente labitur. Vuoloclida prouincia olim subditione N omogardiae magnae erat, quae cum castrum natura loci firmum habeat, aiunt princiape parte thesauri sutillic reponere solere. Eo anis no quo nos Moscowiae eramus, tanta illic erat annonae caritas,ut unus quo ipsi ututur frumeti modius, XI lii dengisvederetur: qui alioqui in
Mosco ia III I,V, aut sex dens is emi solet.Vuaga fluuius piscosus, inter Bieloiesero de V uoloclidam, in paludibus , densissimisque bl-uis oritur,ac D minam fluvium influit. Fluvij accolae, quod panis usu tere careant,venatione vi-uut. Capiuntur aute ibi vulpes nigrae, de coloris cinericei. Porro compediario itinere inde ad prouinciam de fluuium Dinina peruenitur.