Fasti ducales ab Anafesto 1. ad Siluestrum Valerium Venetorum ducem ... Adiectae sunt adnotationes, ad vitam cuiusque principis, rerum, quae omissae fuerant, studio Ioannis Palatii ..

201쪽

fustis innumerabilitas, quod tribuant, non habent. Provinciales nova imperata pecunia Uri me suis praeter morem censet ad cris,conquerantur, nec nisi coacti

bonorum venditione qWHaam conferant in errarium. Vectigali portoriis ob bel. iam ι edtis,anguste redimuntur. Mercatores nostri ad eneras nationes, extera ad nos mari commeare non permitis tur . Nisi nos ergo,qviorum maxime interes,

belu plumbus accurramus, qxis opemorat ': Legem hanc inviti qusdem es cum dolore feramus,sed e pecunia,quae est belli nervus,arma non tractamH. Auid cravius 'pomonem ercedis pro sua quemque parte remittere, vel urbes minas ab hostibus dirui,regiones vastari,popalos dissipari cives inuoso, in femitutem MaeWι ' Deus V sana, templa spoliari non re ic, ut hostem propulsemus -- purissimum qui Chrsum Redemptorem nostrum, anigenitam Dra filium, tamquam mendacem inradet se s Ostorem.Deos Minias sobis annuntiat ira os, ira tos oppido stariis,qui macte agos, qui improbe Rempublicam geram meae si pa tim interi antearaim extio m Mati poenas lareum condignas. Vos si quae decet. a Mue a liberratis praesidiumst meritis, prospera omni perate. Iniustia ν bιs Mamus praenuntians legis occasio proposita, Pas ad quastum converseri sint laedices, coniec uram de aliorum mortias a simo dismit,qui tinguam,su nium ab incunabulis Urae adsenium venalem habuit, opesque tam grandes ea sibi ratione conciliavit. Cives Afros Minias tres distribuit in clam s locul e meauperum, medi-- eosque ιυ fecerni, ut pia i nil solvans, reliqui oneraumnia sustineant. Regnare illos dixisti, hosfervire; quod in ea civitate,qua libe-Ta nata est,te non piauit me in concione mentitum. Tria esse genera civium, non pedis Menim in civitatibus omnibus non aliter societas humana eo fit e Divites nihil conferre: caeteros omnia , Mum se inuriosum. Nulti enim parcu Fiscuae: qui ct nolentes comprimit, bonorummendatione frequensi. maerea M si ratibus Ff A rationes supputa, se querelas tuas se distofis agnos res, ODADL God bona dimitum sta hasta non υ.eneunt,pauperum autem quotarier illos non istos arguis debitores e mase. Si inbis morem agnoscis, vel non agnoscere Amulas: divites quia solvendo fant,sua ae trahi non an ponte conferunt inerrarium: quod eum νeligat non fac ιan praedia eorum per praeconem publicantur. At quid tandem regni,ctfervitutis odiose morabula in Re ablicam induxisti eissat civem in cives concitames cluramque civium partem in alterius anuidiam impuris vocitas cogitas ι ρ.- xi ab Me condita uni atque isdem femper fata mas uinc at di fudeamas, conaris se postulas ' Vos appello Magistri Decemvirumqxibus improbos coercendi esses attributa potesas, causim a Mimo repo Lie, cur in eo,quod cum Ligure bellam gessimH, quarto errario exhausto, iuranon m hiritatis,quam Comitiarum contulerint iis, i Rempublicam pecunia iuva μ' es hoste devicto, familias triginta ad Rempublicam admis rim, .nobiscum imperii arcana communicant. Notis hoc tempore sellum eum barbaris cum Insidelibus,qui torias Orbis meditantur imperiam, o pecuniae portionem Reipublica donairici resiluere pigebit' idi civisatem, imperiam, comitia in exterosereario conferentes,libolf me ιν-filerunt , vos vestrorum stipendiorum par-

202쪽

ino LEONARDVSI AVREDANUS DUX LXXIV.

diri contra vos ipses. His si s Medit Princeps &ius in onoidi expunnatione totam insulam silperavit.Vtinam Galli Anno a tem qu simile accurrerant auxiliatores manus conserere voluissent. Hac vitatoria fracta BaiaZethi ad pacem dene

exemplo oppida illecta vicina Veneto se p μα

ventia a Florentinis corrupta Venetos non admisit Legatos. Hinc armis expugnata in obsequii testimonium oratores destinavit .PEituantibus tamen invidia Principibus vicinis; Flaminiae Imperium non fuit diuturnum. Gravius inde cum Maximiliano Imptratore discrimen ne foedus frangerent quod Gallo traverantPrinvocati itaque terrestres destinam copias Duce Nicolao Ursino Ι'etiliani Comite & Bartholomaeo Liviano, per quos Cadubriore

lia cum omnibus Europae Regibus communicavit, amer en-1emque illam conflavit tempestatem, qua ad nihilum migenda erat Reipublica praeclaro praetextu, quasi de bello sacro iseri zgitarent prius tamen retundendos Venetos,per quos stabat,ne app*terentur Saraceni. manus dedere Paulus II. I. R. Ariminum , F, ventiam , aliaque Flaminiae oppida Ecclesiae reposcens erepta Romanae . Sic Veronam , Patavium maximilianus impeia

203쪽

tor Cremonata Gallus horam maritimam Nea politanam Hi spanus sua Ferrariensis ci Mantuanus. Dux Allobrogum Cypri titulum Regium. Gathis inruiebant Vngari Britanni. Turca solus repertus ad norandam caeterorum perfidiam qui memor datae pacis indigne orerestis auxiliaobtulit , sed ut decebat) reiecta a Republica Chi': stianissima, a Deo violatorum foederum ultore certissimo victoriam expect ante.Ludovic Gallorum Rex, qui bes.liastum pserat exordium per praeconem bellum indixit Cum venis set in ur m euuaen tam in popuIo turbam ubente Laureclano Principe 'orda de via in vestibula rie admissus veste indutus L, liis aurcis intor exta aliuns inquit) anie Patauin subsellia. Et Ilum --

sedens responditi Re publica haec Galle, quam adiim nihil in stes Undet :Iure agit rec sim fauit cuiquanae. tuam certe Dem nis valde plus iusto ferυavi semas Rσι tuo: pedem minime haberet in Raha - Sed praestat nos campericuloe se,quisemper μι-as. AH, ct Rera rao nam ia Tellum, quod nobis tam arroganter indios,o e Dei Immorarios fortiterpropulsabimas, quem vindicem h biturus

est hic, vel apud Inferos obfretas rvri sederis. Nuncio remisso; cum undique adventantem ho item tabellarii nunciarent & tot & tanta5 expedition terrestrem aeque navalem pecunia deficeret, C acto natu, Lauredanus Princeps auri libras decem mutuo obtulit,civesque reliquo& in idem facerent, cohortatus; eo die, posteroque multum auri in errarium collatum urbem metu levavit. Non longe post irruere Gallicum o. armatorum millibu&, anathemate Iulius, Idibusque Μartii ad Abduae Glaream i quae Veneto ut olim Romano anna fuit ubi Petiliani Comes&Livianus cum triginta peditum, ac decem levis; gravisque armaturae equitum millibus Iub Legatis Georgio Cornelio,& Andrea Gritti viris amplissimisonanus conseruit, Venetorum adiuvante discordia: Pitilianus namque belli usu, senilique experientia dubios bellorum

eventas considerans, Livianum retra nebat Apusna, sperans. Gallos inopia coactos brevi excessuros cum ignominia. Exadverso Livianus. iuvenis, animo ferox, pu3nandi cupidus temere ruebat in pugnam clamins cunctando,& sedendo perdi Rempublicam, quae frustra tantum conflasset exercitum, tot opes, thesaurosque profudisset,si ante ipsorum oculos oppida nullo inclamante expu- gnaremur. Quibus Petilianusini pulsus castrae movit magna on,

nium alacritate,Ob quam trepidus Gallus bino relictαvoluisse pa- eo set cisti

204쪽

cisci constat : sed erant, quae Venetus lueret. Primus itaque Livia- nus cum suis certamen aggreditur primoque conflictu, viro audaci visa est arridere fortuna: turbata namque Gallorum acie, ad iPfa Regis castra penetravit: cum fama mendaci vulgatum per infidos Veneti equitatus ductores, qui transigae in nos pugnabant profligatas esse pedestres Venetorum copias; Galli erexerunt ani mos, retilianum vero subsidio retraxit.Hinc circumfusus Livianus dum fortiter dimicat,amisio ex vulnere oculo, vincula subit. Hac

fimestissima clade desiderati optimi quiq: duces, caesa militum decem millia vastata castra impedimenta direpta, illustratu': Gallorum victoria Aisnadelli apud Caravagium vicus ignobilis i Hoc

ultimum Reipublicae vulnus fuisset, ni Numina solidassent. Nemine namque resistente Brixia,Bergomum, Cremona moenibu&non manibus Propugnata cedunt . Piscaria diu oppugnata tan dem expugnata, Mediolani dum Gallus canit triumphos, ex Ger mania crupit Maximilianus eiusque phalangibus Istriae, Fori Iulii

laceratae urbes Patavium quoque Uincentia Verona cedunt.)Embliae arces Pontifex occupat Ferrariensis de Veneta classe ad Padum triumphat. Tantum im tum, cum sustinere minime possent umhesterrestres: eas Senatus fidei Sacramento prude ntissime liberavit, unoque temporis momento, terrestri abivit imperio, quod majorum providentia. integro saeculo posteris transmiserat. Utinum itum in Foro Iulio,& Tarvisium plebeio studio animatum, Venetam sortem sequi maluit, etiam cum ejus libertas spiritum traheret extremum.Hoste foris cladibus Oturato: domi lamescebat AErarium, ut constribendo militi nervi clestent. Adfuit porro opportune Princeps Lauredanus lingua aurea, opes ad Patriae ope in medium proserens, suoque exempla Patres, Civesque provocans: quo brevi factum, ut aurum privatum, Civium oblatione publicum veneretur in serrum; centuriatisque cohortibus, Patmvium Andreae Grilli Vigilantia redimeret. Reliquae urbes pari celeritate qua amisiae,etiam restitutae.Patavium tanquam in scopulum impegere foederati ibique fortuna instabili, maximilianus Imperator cum centum & viginti armatorum millibus adversus Ven tos sequi sola tria equitum, & peditum xv. millia alebant in castris Patavium flustra obsidet, aci cujus tutelam Lauredanus Princeps proprios nitos submiserat cum primariis ex Patricio ordire ades 1 centulis, qui in humeris lapides asportabant pro aggeris extrinctione, quem media in urbe Petilianus erigi curavit. Totis viribus concursum a foederatis Gallis,Hispanis qui in subsidium maximiliani convenerant,sed strage cruenta repulsi, quadragesimo obsidionis die, Calendis Octobribus, sublatis castris desperatus, & inglorius

205쪽

LEON ARDUS LAURETANVS DUX LXXV. r 3

glorius per Vicentinos colles Alpet traiecit. Hinc de Romano P. conciliando Reipublicae, Laurecianus 2llicitus Hieronymo Donato in iunxit eum omni obsequii genere demulcire ut coniunctis armis Italicae prospiceret libertati.Ρlacuit Iulio consiliu m, iuratoque foedere Ferrariensibus bellum indixit. si deinceps rem Venetam infestarent.Αnnis octo bello hoc Muod Cameracense dictu)Italia misere deflagravit, Gallis cum Ueneto quandoq; coeuntibus, dissentientibus. Pace inita Bruxellis inter Franciscum Gallorum Regem, & maximiliani Caesaris nepotem Carolu, in eaS conventiones cum Caroloitum: ut persolutis ducentis Aureorum millibus Respublica Veronam haberet,quae sola Caesaris fulciebatur praesidio.Εt hic Cameracensis foederis exitus, quo in Venetum tota cinversa Europa constantiam, prudentiam Veneti Senatus frangere minime valuit, nec Imperio spoliare. Consagrarunt per eos dies Crucigerorum Μonalterium,& Rivoaltinae aedes gravi mercium jactura unde plures mercatores coacti cedere bonis.Faces hae praeluserunt LauredaniPrincipis incra,postquam Anno sui Principatus vigesimo, liberos, opes pro libertate estu sisset, Spiritum etiam palmarum plenum in hos es efflavit. Laudatus in funere ab Andrea Navagerio ad DU.Io:& Pauli Principe digna sub mole jacet.

EPITAPHIVM.

D. .M.Leonardo L uredaςo Principi.Totiussere Euro e Virium Cameracensi foedere in rem Venetam conspirantiamfarore compresso, Patavio obsidione let ato,

fortunia, se filiis pro communi salute obiectis, Terrestris imperii post acerbi Dmum bellum,primna ampli 'udine vindicata dignitate, pace Reipublica restis tuta, eoq ira dioicillimo rem λre confervata, ct optim gesta Pio, Forti, Praedenti,

Leon ardus abnepos P. C. nxit Annos lxxxiii. In Ducatu Ura biit M. D. XII.

N V M M I S M A T A. Duo occurrunt. Tenent in fronte Imaginem Principis ad vivusculptam , sub epigra Phe Leonarias Laxredanus D-Venetiarem circ. In

postico stat iura, sinistia hastae innixa; dextera bilancem levans aequilibratam sub lemmate ελεμιtas Principis. In altero num-mismate legitur optimis Principis Memoria.

Utrumq; privatum dicitur, quia utrobique deficiat SC.&quod lic*.non consueverit in honore Principii nummos cudere. Legii hirtamen in M.STilioli, cui titulus me Corone della Nobilia Veneta. ιnZAI o heca Cornelia Piscvιa. Romanoru exemplo ex publico decreto, nummisma suisse percusium. Haec non pro veritate, sed pro inqui litione. Hoc citra dubium; quod mortuo Principe Inquisitores creati soliti cς perunt acerbius gesta Principis indagare:cumq; nultu stuperesset vestigiu Principatus non sancte administrati, vix ab

instituto recedere potuerunt,non sine totius civitatis querela,quod in memoriam tanti Principis am acreS videri Vellent. Eonat. p. I 68.

206쪽

ADTONIVS GRI MANUS

DUX LXXVI.

Attollentis praementi x ortana mi abi us iari emper despexi, quum infrincto animi vigore firmus se constans, ab ho flabri temporam Io me imo ma-rstr o clariore ferim.

'Ntonius Grimanus civis si quis alius prosperis, assiversisque rebus adeo iactatus, ut illum ad tuae inconstantiae spectaculum, Fortuna speculum exhibuerit. Patre mortuo, sub patrui tutela, a prima statim ado-- lescentia nauticae adscriptus, Syriae', AEgypti, Africae ' monstrahastravit, nec timuit vitiorum monil ra gladio debellaturus Iustitiae.Venetias reversus toga sumpta virili Μagistratus omnes excurrit Urbanos eo plausu, ut nunquam repulsam tulerit, maiora semper atque ampliora quam peteret,suffragantium consensu promeritus. Legatione exornatus ad ridericum Imperat rem, quod plerique Senatores ejus experientiam domi, quam so-

207쪽

ANTONIVS GRI MANUS DUX LXXVI. I s

ris utiliorem judicarent in non sine pudore recusavit, subrosato. Dominico filio ita permittente Senatu Cardinati suturo. Exinde

partes suas erga Rempublica umma implens moderatione,apud populum gratiosus tenore perpetuo, maximeque probatus apud Proceres, eo praesertim tempore, quo veneti pro Aragoniis adve Sus Carolum VIII. Gallorum Regem, accepto Maris imperio, in Apuliam prosectus, compluribus expugnat is oppidis, Honopolim urbem, Polygnanum molam,Brundusium, in Salentinis Hydruntem,Veneto adiecit imperio suasitque Senatui,pecunia levare Aragonium,quousque mutui restitutione, Rex oppida supraducta redimeret. Quo consiliores fractae Gallorum,&Aragonia in melius restituta. His gestis purpuram meruit D. inrci Ρrocuratoriam . Paulo post Senatus reiecta Ssortiae amicitia, cum Ludovico Gallorum Rege foedus percussit libero ore reclamante Grimano, qui invidiam re graviora pericula veritus suadebat, infirmum Re- Rulum potius,quam potentistimum externae gentis accolam sustinere vicinum.A Veneto itaque reiectus Mortia, ab Alexandro deceptus Romano Pontificeo Caelare pene praeteritu Iad BaiaZetem confugit Turcarum Regem Placuit occatio Barbaro calcandi Uenetos iam sibi invita, &suae imperii libidini obicem tollere, immissis protinus Schenderbalis Illytici,& Deutheamplissimae classis praesectis,ut Graecia obruerent. In hoc rerum periculo Grim, nus omnium suffragiis iterum Imperator clelectus priusquam navigaret in hostem, centum &sexaginta libris auri, mutuo datis

Reipublicae, inopiam publici sublevavit errarii, & in arrham san-fuinis, quem patriae in hostes devoverat, aurum deposuis pignus idei ει coedis quam spirabat in Thraces.Tantis auspiciis navigavit sorte varia. um enim apud Sporadas insulas congressuris claLesbus,non dubio eventu superari Turcas poste appareret, mutatis Venti nec opportune parentibus quibusdium Trierarchis, Grimanus spe victoriae dejicitur, am istis duabus onerariis, in quibus Andreas Lauredanus dc Albanus Armerius sortes periere patritii . Inde in Naupacteum sinum illapsus Turca, dum per ignaviam Veneti Trierarchae aleam declinant, arcem occupat Naupacti , Μ enico dedente Praesecto timide, aut avare. Ea Propter criminationibus rimanu expositus, Melchiore Trivi ano in imperium sibi subrogato non expectato, qui mandante Senatu compedes asserebat,eos sibi ultro injiciens, peculiari triremi Venetiascevectus Patribus sese obtulit compeditum spectaculo plane miserabili. Compede namque vinctus servili, causam dicere coactus coram totius Nobilitatis tr iis filium habuit consolatorem,qui brachia purpureo sustinebat gradientem, & manu sacra levabat

208쪽

catenas.Patris loco cum in carcerem postularet recludi , non auditus, ut suum tenerent auctore delicta permissus tamen libere adire

parentem. Ne in Rogatorum Consilio agitaretur causa sed in supremis mitiis, etelotypia voluit,in quibus, amnium ,&propinquorum caterva longe inserior civium multitudine, rigorem minime impediebat jumtiae.Triumviro itaque declamante Advocatore Communis, sorte designato mitisse Nicolaus Michaelius Doctor,& Eques tertio Idus Iunii, An n. 1 3oo. dignitate adempta Procuratoris S.Μarci in insulas Apsorum di Crepsam deportatur; Eius in locum michaelium subrogavere,quo interprete memora'hile exemplum Iustitiae ad posteros emanavit . Grimanus excelsi elatique vir animi aegre tam vile passus exilium,elanculo Romam ex insita elapsus ad Cardinalem se contulit filium non immemor se civem,& Reipublicae filium cujus arcana per novem Annos tractavit fidelis, supplens Legati vicem, praecipue Cameracensi fr-viente foedere, a quo coepit respirare Respublica, cum adnitente Grimano qui charus Pontifici, & a cunctis Ordinibu&crebro salintatus, villam aedificaverat sub Quirinali luculentissimam, adhuc Grimanam dictam Iulius II. Ρ. R. abiurato Cameracens foedere, Venetos anathemate solvit, & cum eis ad libertatem conspiravit Italiae.Tantis Grimani meritis, Fatorum revoluta serie, deliniti Pa tres specioso decreto, Mense Iunio,quo fuerat expulsus, Patriae restituerunt & dignitati.Haec enim verba suere decreti diuia nusquam

tractaram iusti offiti pietatem ulla in re erga patriae decas intermisesset. Ex mille tercentis,&sexaginta quinque, qui in Comitiis convenerant, soli quinque supra nonnaginta adversati leguntur. uorum judicio, calcata Fortunae insolentia ad gloria emersit duce virtute. Bis itaq; Procurator,gra'issimam postea ac splendidissimam lesationem subiit ad Franciscum Gallorum Regem una cum Dominico Trivisano,Georgio Cornelio,& Andrea Gritti, ut Senatus nomine Victoriam ei gratularentur de Helvetiis partam. Exinde Μagni Sa- pientis continuato honore usque ad Laure dani Principis mortem, post longam Candidatorum contentionem Antonii Throni, Dominici Trivi sani, Petri Capelli Aloysii Μolini Leonardi Mocenici, Aloysii Prioli,Georgii Cornarii, ad clavum collocatus Reipubl.

Biennium luctavit adversus morte:cui, peste grassante Italia penzrota succubuit. In aedibus D. Io:&Pauli, perorante riderico Valarasso, justa suscepit, & in templo D.Antonii mi Petro Iustiniano fides quiescit prope aram maximam; postea ad D. Francisci de Vinea

IranStatum. Ex M. S. in bibliotheca Cornelia.

quem lauroDux coronavit Grimanus teste Sansovino. Sub

209쪽

ANTONIVS GRI MANUS DUX LXXVI. rq

Sub hoc Principe lege eautum Μ. Consilii, die r8. Iunii ruexr'& r Μaii. 3 3ΣΣ.ut in Promissione Durali, quod nummus percutiatur argenteus, qui lingua vernaculfi ostia dicitur, quia loco succedat Cibariorum & Avium, quas civibus solebant Duces dono mittere: quemadmodum &Cappones qui usque in hodiernum diem donari solent a Principe Procuratoribus D. Marci & Iudicibus Ρroprij. Congiarium nummus iste ab aliquibus appellatur sed pessime: quia Populo illud Romani lares elargiri consueverant: ostia autem solis Patritiis, uti a Patre filiis, teste sanomno

lib. H. de Principis di it. Hinc Principis munus antiqua fuit in hisce

nummismatibus Epigraphes ; solo mutato nomine Principis; ut videre est in Gritto, Lando & aliis. ' ., Nummus ergo primus, quem auium, Gallinarum, Folicarum loco Gri manus substituit, nabet in recto Salvatorem in throno sedentem & benedicentem. Infra thronum stat Μarcus Euangelista vexillum porrigens cui inscriptum S. Μ. idest Sanctas Marcus, Grimano Duci flexis genibus immoranti, Benedic tymium tuum Domine. Nummis a Grimani esse ne dubites; sublegitur Antonius Grim. Duae. In obliqua nummi parte iungunt palmas Iustitia cr mae sub Lemmate Iustitia se Pax osculatae funt: cum tamen toto Grimani principatu, Bello quassata fuerit externo Res Publica. Suae ego crederem voluisse Ρrincipem Vitae exprimere periculum; & metamorphosim, quae Iustitia tandem & Pace, In patria armata triumPhat. Nummus alius recurrit privatus , in ovo imago Principis ad vivum exculpta sed cum eodem symbolo in postico, quem hahes in nummo Publico.

210쪽

DUX LXXVIL

perium μουd arma s foris, fummis meis periculis amissem resti eram, domi Princeps, ct acerrimis kastabas, o fame saepe oppugnatum isa confervavi, m nulla ex parte immi Mum moriens reliqueri .

Bitiam esse vitam hominis super terram, si nescis, attende. In castris natus A reas, serocem prius edoctus sonitum Μartis, quam voce hominis, eXratero venit ululans potius,quam lugens. Tessielm Iam expertus fortunam, eam 1leiu nunquam e cepit sed furore, vindictam cogitans. ByZantium missus a genitore, ut mercimonijs praeestet, regnante BaiaZethe, qui simulata amicitia cum Andrea Zancanio Veneto Legato,scta duS