장음표시 사용
2쪽
g. I. Caussa est negotium, quo obligationes contrahun
tur; iura adquiruntur. Duo inde ad causam constituendam saciunt, primo , quod negotium quoddam adsit, & secundo, idem aptum sit obligationes afue jura constituendi. Comsentit haec cauta definitio cum illa, quae in L 23. de Verb. Signis occurrit: quare GoaDDa Us in Comment. ad Tit. de V S. legem hanc explicans sub rei vocabulo ejusdem substantiam , jus obligationis dc actionis in telligit: disserte insuper lex laudata indicat, ibidem rei vocem substantiam ejus, caussam atque jura in se eomplecti; subtracta ergo rei substantia pro notione caudiae obligationes atque jura negotio inducta remane .
3쪽
Certum In Jure vocatur, ubi constat, quid, quale, quantumve debeatur. Causse certa est , cujus negotium jura & obligationes certa : incerta, cujus negotium obligationes 3c jura incerta.
Negotium sub factorum genere continetur, facta Vero maxime dubio atque incertitudini subjeeta sunt; deinde, licet factum quoddam intercesserit, ambiguum fortean est, quaenam obligatio ex illo nata sit, S per consequens, quid alter negotii nomine ab alterost exigere. Leges quidem in se certae sunt, atque sic ex earum atque negotii distin ta cognitione jura atque obligationes negotii determinari possunt, quae ex illo, ceu fonte, scaturiunt et nihilominus tamen ob diversas interpretationes Doctorum obligatio per se quidem certa fieri potest incerta, utut negotium in se clarum atque evidens sita qua de re in I. I. de Trans. transigentes su-Per re incerta &-dubitata convenire dicuntur, bene quoque Noon ae Pactis atque Tramact. cap. 3. animadvertit . ob juris ου facti ambiguitatem litem metuemdam esse. .
III Caussae ideo contrahuntur, quo jura adquir mus; g. I. nemo tamen jus ab altero sibi quaerere potest, nisi determinatum sit, quM petat, quod deest caussae incertae: Φ.2.γaisu ergo opus, quo jura st obi
gationes negotiorum incertorum determinentur, atque
constet, quid alter alteri catala incertae gratia praesta
g. IV. Actus, quo iura litigantium deserminantur, litis
deriso vocatur: lis tunc existit, quando alter contendit s
4쪽
dit , ius sibi ab altero deberi, quod alter eidem a
6. V. Caussa certa non indiget litis decisione g. a. 4.& 30 causa incerta non conseqmtur finem absque litis decisioue g. 3. .
Conventione causa incerta decidi potest. Conventio est mutuus consensus in idem praestandum, quo si igitur litigantes sibi promittunt, quaenam alter alteri ex caussa incerta Velit praestare, conventio adest, qua mediante determinantur jura & obligationes ex caussa incerta; iam actus, quo litigantium jura atque obligationes determinantur, litis decisio vocatur, g. 4. conventione itaque caussa incerta decidi potest. Propterea quidem iudicia eriguntur, quo in istis
caussae voluntariae publicam autoritatem Obtineant atque fidem consequantur, & praeterea litigiosa negotia vi iuris. dictionis decidantur: at, quis adeo in ordine judiciario hospes, qui inficias eat, eundem cum nimio Iemporis tra. ctu, expensarum ero atione, ambiguitatem victoriar, aliisque injunctum esse incommodis Z Reipublicae au tem interest, quo lites, quam primum fieri potest, dirimantur, quare his impedimentis ianuae clausae sunt litis decisione conventionali introducta, Per quam absisque strepitu forensi aliisque judicii ambagibus contro.
g. VII. Litis decisio conventionalis, absque judicis autoritate facta, amicabilis composito nominatur. Vim quamcunque, ei si justa sit, ceu imperfectionem nobis repraesentamus, smicus vero omni modo noltram intendit atque Promovet persectionem, hine A a. eum Digitigod by Corale
5쪽
eum vix amidorum numero habemus, qui mediante judicis potestate jus a nobis exigiti In restrietiori significatu compositio amicabilis sumitur de conventionubus super rebus Relligionem concernentibus , quod de selliui Oeciali oris denominationis magis attribuendum esse puto, quam ut arctioribus includam limitibus amiscabilem compositionem: sane non raro peculiares sipe- cies in Jure exprimuntun generatiocibus nominibus, ubi specialiores desunt denominationes, uti factum in m teria de Possessione , Adoptione . Actionibus SQ S ne f. et Ic num Recess. IN. An iis omnes accipiunt de amicabili compositione , in quo tamen ad eam rese
S VIII. Arbiter est, qui caussam litigiosam secundum regulas ordinis judiciarii ex compromisso litigantium dirimit; decisio ejus latidum Vocatur. Arbitrator eo mandato litigantium caussas litigiosas absque cognitione judici praescripta componit i decisionem ejus arbitrium nuncupare solent. Hoz modo discernere poteris arbitratorem a proxeneta; hic inservit negotiis contrahendis atque conciliandis ; ille eadem reconciliat atque litimosis interpositione arbitrii finem imponit per inconstantiam tamen loquendi arbitrator cum Proxeneia uerum iterumque eonfundituri.
Laudum atque arbitrium eX compromita pamtium feruntur, quod quis autem per alium vult fieri, ipse id fecisse dicendus, quare per laudum atque ambitrium caussae conventione litigantium deciduntur
6쪽
absque jurisdictione : laudum atque arbitrium eris Isteries amicabilis compostionis constituunt. g. 7. l. I. de recepta arbitr. l. I. C. de durisd. omn. Jud. & for compas. X. Laudum sit antecedanea caussae cognitione, quae arbitrum in ordinem judiciarium attendere jubet, g. 8. hines de meritis caussae nonnisi ea penitius inspectaeon σοῦ la dum raeponendmn arbitrio, quod absque tam solide instituta cognitione fertur: g. 8. Ubi autem qualitas caussae satis adperta, vel res sit vitioris momenti, laudo anteponendum arbitrium, temporis atque expensarum Prodigo, in compensationem laboris a hitro faciendarum. g. XI. tauoties sine maximis impensis judicem ordinarium adire nolumus, vel ob judicii nimis remotam disantiam; dubium jurisdictionis fundamentum ἰ temporis dilationem; partium studii suspicionem, a syrepitu judiciali rectinamus : toties de amicabili compositione fossiciti mmus. p. & sch. g. 6.)
Arbiter atque arbitrator ex consent Iitigantium Hs dicunt g. 8. , sicque Potestate publica atque autoritate, proinde jure eXequendi destituunturi g. 7. & 8. in causes igitur executioni proximis per compendium temporis ad judicem ordinarium confugiamus.
In antecedens consentiens, consentiat in conse
quens, utut inde quis caussa laudo vel arbitrio finita plane excidat, nihilosecius Vsis standum: nec semet
7쪽
facto compromisso peries litigantes postum est, quaenam in specie sibi ex eaussa incerta dare, facere di remittere
velint. Instas forsan, a laudo ex inimicina vel per χrdem pronunciato , ab arbitrio reductione ad boni viri aris bitrium tamen recedi l At respondetur, nunquam in dolum arbitri arbitratorisve litigantes consentire. Quae de arbitris hic dicta, cave ne omnia promiscue intelliis gas de Austregis: horum enim alia est ratio, quin imo, cum post OrdinationemCameralem in necessitatem abieis rint Austregae, atque judices primae Instantiae passim intestibus Imperii nuncupentur , illorum potestas non ex compromista partium unice derivanda , quocirca ipsis etiam a nonnullis jus exsequendi adjudicatur, quod facere amant LYNCKER degram extraquae P. II. cap. 8.s . n. 2. TEXTOR Dis. 3. ad Recess. Imp. nom. 8 .ia dubio haeret Scu WEDER rn Compendio Puris PtibLParte Dec. S.IL q. 26. Ubi tamen plures vias, prolixum in modum in Supr. Imp. Cam. Jud. Ordinatione definitas, pervestigamus, ex ipse Austrestarum iudieii constitutione atque natura concludendum, in plerisque calibus Austregas jure exequendi destitutos est e. Veiarum haec nimis a scopo praesenti deviant, sit quoque ampli sunt Scriptores Camerales ad Tit. de AHyreos, at-S c ii u E H. Trin. sing. de Austreos.
Transactio est conventio super re dubia & causa si incerta, qua lis dato, retento, seu remisib compo.' Transactio fiat mutuo consensu, in litigiosis vero alter ab gltero jus sibi quaerit, quod idem alter ipsi de negat: g. 4. conssensus mutuus in transamonem non concipitur, nisi eum sub motivo dati, retenti, reia missi vel promissi a se invicem controvertentes imp
8쪽
trent, seu alteruter alteri jus gratuitum remittat, quod remissorium pastum q. aa. . Nulla inde trans assio sine
dato remissi, retentove concipitur. l. 38. Coae de Trans-- My. alsu ad eodem BR U N N E M A N N. n. I. I. r. de trans. acta
In transamone lites finiuntur dato atque reten to . inde utrique concertantium ex causia Per tran actionem composita aliquid saltem remanet, contra in laudo atque arbitrio adquiescendum est, utut alteruter integra ceciderit caussa; g. 13. quam ob rem, si fundamentum juris nostri admodum dubium, trans- . . actio pinguior erit, quam ut caussam arbitri arbitratorisve committamus judicio.
g. XVI. Accedit & alia ratio in casu paulo specialiori
tranSactionem consuadens prae laudi atque arbitrii decisionem: dantur scilicet res, dantur etiam jura, quae Pro alio atque alio possessorum statu atque vitae conditione majorem ipsis praebent utilitatis fructum, quam quidem alii eadem detinentes ex iis perciperent; qua re, si lis de ejusmodi rebus agitatur, illorum remisisione atque translatione absque damni sensu alteri plus
concedere atque conferre possumus, sic crescente dandi ac remittendi motivo, eum ad remittendum Promptiorem, ad dandum liberaliorem nobis conciliamus: Cum e contrario, semel facto compromissis in arbitrum arbitratoremve, non amplius penes litigantes sit, quid sibi in specie dare atque remittere Velint, g. I 3. ut ideo hoc in caseu trumfactio praeferri increatur
9쪽
Arbiter post caussae cognitionem secundum omdinem judiciarium peractam laudum Pronunciat, cf.8. quod sine temporis jactura nequit fieri: Per tran actionem vero sola conVentione, abSque temporis tractu atque ambagibus controversiae dirimuntur: seo temporis intuitu transactum palmam praecipit Iacido
atque arbitrio. Sie itaque pro diversis litigiosae caussae circumstaniatiis modo transactio, modo laudum, modo arbitrium. prae reliquis litem amice componendi modis eligantur ι atque hanc ob rem leges Plures litis decisionis conveniationalis species permiserunt, ut earum quoque, instae mediorum, quibus in judicio experiundum, optio deis tur. Tanto Praeterea favore digna videtur amicabilis compositio, ut ea non solum in Raeces . IN. Missi. q. II o. verum etiam in plerisque Conliitui. Provinciat.
iudici tentanda iniungatur sub initio litis, das. Einbringung der glage vor allem alaberen ein terminium guttitheia Terglii ch anherstumet merden inus, atque
ne hanc judices sportularum cupidi praetermittant, leges Provinciales quandoque eorum facundiam excitare nituntur solutione honorarii pro tentata amicabili compositione. Haec ita dicta de conventionibus litis deci-1oriis mihi sussiciant; quae enim de electione transeactionis prae laudo & vice versa, laudi prae arbitrio &α innui, iam non praetereunda fuere, quod iis neglectis non adpareat, cur tot species amicabilis compositionis, atque in quibusnam una altera utilior sit: colligitur id
ex circumstantiis atque qualitate causarum conrrove
sarum, quare in Schol. q.4 sontes exhibui incertituo dinis cauuarum. Iam ia
10쪽
DIFFERENTIIS, QUAE INTER TRANSACTIO
NEM ET PACTA REMISSORIA INTERCEDUNT. g. XUIII. Remisis est declaratio, quod ius a debitore nostro nunquam exacturi simus. Unde alii eam abdiacationem juris nuncupant, modo id explicatum fusrit. Quid se iure abdicare vocetur.
Remissione ergo in alterum ex nostro in tantum transfertur, in quantum exactione juris nostrum adauctum fuisset phtrimonium: alienare vero est, ex suo quid in alterum transferre , Munatio igitur in reia flauibus deprehenditur. Pactum remissorium est, quo debitori nostro jus remittimus. Quando remissio gratis gratuitum sin sub reciproca praestatione, non gratuitum dicitur.
Super certis atque incertis paciscimur l. 29. de
don. f. I. N o DT. de Pact. atque Trans. cap. 3. hinc pacto tum jus certum eum litigiosum atque incertum reis mittimus.
g. XXII. Pacto remitario gratuito gratis In alterum ius transferimus, g. 2O. & I9 iam jura sub rerum denominatione comprehenduntur, Pactum autem, quorem gratis in alterum transferimus, donatio salutatur, o B ade