Praxeos medicæ universæ præcepta. Auctore Josepho Frank ... Partis primae volumen primum partis secundae vol. octavum Partis secundæ vol. tertium, exhibens continuationem doctrinae de morbis systematis nervosi, et speciatim de morbis columnae vertebr

181쪽

aliquando pallet si oo , aut livet i, Arteriam

temporalem ad crassitudinem calami scriptorii dilatatam, chordae metallicae instar rigidam his

vidimus sa). Similia viderunt alii 3). Strias, veluti vibices in fronte, ad nasi radicem non conspeximus ; illas vero gingivarum 5 conspeximus 6 . Febris nec umbra 7 ; pulsus enim v ct normalis, vel sano leutior 8). Quo sortior dolor, eo brevior insultus: generatim

borante.

pulsum suisse aliquanto sortiorem, sed simul erat minutus; et ScΗLm ηL l. . asserit , pulsum a naturali statu ne iana quidem vibratione aberrasse , nec duriore, negsortiore. ' Lκsτin l c. animadvertebat pulsum paulo pleniorem , sed tardiorem ita , ut io- I5 Pulsationes solito horae se magesimae partis numero deessent.

182쪽

per horae nonnulla momenta durat : raro ultra quartam horae partem, et rarissime ad horam 9) protrahi iur. Terminatur paro xysmus, dolore gradatim decrescente , aut extemPlO , uli 3C-

nientibus fluxu salivae Io , lacryiuarum si I), nauci narium si I), et flatuum eructatione I3). Libera in i crvalla, quae paro Xysmos Sine typo recurrentes s Ili) separant, ad horas, dies, hebdomadas, menses, quin immo ad annos exten

duntur i5 . Rarissimis quibusdam in casibus

s) Observavi in judaea, de qua 1uPra.

io Rei L l. e. ait: a Solivae ingentem copiam ex ductu ste-nOniano cum levamine exprimebat . . At vero ptyalismus non semper salutaris hic est; salivationis enim depascentis a Pud aegrotam, quae ex suppressa PSOra Pro SOPAlgia laborabat, mentio sit in annotatione ad rece usionein operum FoetuEncintili in Abh. f. ρr. Aerate. 3. B. ii C. SpaENGEL Pathologia. 3. Vol. MAsius Ionas I. c. BiEUDE apud WATox l. c. ΚLEis in Si EBOLD l. c. HARTHANN l.

e. P. II.

tuisse.

i5) Per annum, et ultra, scilicet per totum tempus helli 18ia liber a morbo fuit aeger Rossiae albae, de quo sup -

183쪽

Post paroxysmum tumor partis assectae 16 , quandoque crusta obtectus II) relinquebatur. Visa quoque est peculiaris sympathia inter dolorem faciei, et scrotum 18).

obi tunica nervorum faciei affectoriam extensa,

morem scirrhosum ad latus dextrum protuberantiae annularis jacentem detexerunt, qui nervum trisacialem ad originem ejus circumdabat.

S. XXIX.

CAUSSAE. Caussae Praedis'Onentes.

I. Feminae frequentius maribus prosopalgiae obnoxiae esse dicuntur II). Τempus, quod vi-

ai) inter septuaginta sex casus triginta duos viros, mulieres autem quadraginta, et unam reperit HARTNANN I. c. p. 6. de reliquis tribus sexus non commemorabatur P. Coutra vero inter vovem a me observatos aegrotos sex eranto Disiligod by Cooste

184쪽

FACIALI. 3 7 7 tae medium sequitur, maxime lauri morbo favet, ita tamen, ut seminae Citius, mares tardius

in eum incidant Ia . Pros algia nobis saepius inter divites quam inter pauperes obvenit 23), alii contrarium obscrvarunt 24 . Ad clima quod

Spectat, morbum . de quo agitur , Vtinae vix crebrius , quam Viennae Conspeximus generatim tamen magis septentrioni addictus videtur

mares. Et alii medici Vilnenses prosopaloam crebrius in maribus obvenire conveniunt. 22 In easthus viginti et uno, ait H aTMANN l. c. aetas virorum memorabatur, et numerus medius annorum erat quadraginta, et unius; in viginti quatuor casthus, in quihus aetas mulierum notabatur, numerus medius erat quadraginta, et duorum annorum , ita ut id scre, quod medium vitae sequitur , tempus, apud utrumque sexum huic morbo praecipue sit obnoxium; sed notandum, mulieres multo rarius invadere hunc morbum, si sexagesimum jam excess rint annum, viros vero post ipsum octogesimum quartum vitae annum adhuc prosoPalgia corripi, et mulieres interdum a vigesimo ad tricesimum annum jam hoc morbo vexari, viros vero potius, si tricesimum jam exces

serunt n. l

γ3 Nullum exemplum prosopalgiae in nosocomio Vind honensi magno octo annorum spatio vidi , quatuor in urbe Quinque, quos Vilnae videram, omnes vel superiorem Ci-Vium classem spectabant, si duos Iudaeos utriusque seXus e cipiam, vulgares quidem, at commode Viventes. αέ) ΗΛ aTMANN I. c.

185쪽

25). De imperio constitutionis annuae in prΟ-sopalgiam observationes desiderantur 26). Morbus illo plerumque in hominibus haemorrhoidibus, arthritidi, vitiis viscerum abdominalium, et Catamentorum, scirrho a ), plicae set 8 obnoxiis evolvitur ; quandoque Vero persecte

sanos invadit a9 .

Caussae excitantes.

Inter caussas prosopalgiam excitantes numerantur non sine dubitatione vulnera capitis

3O , larvae oestri nervos faciei vellicantes 3 i , et sucus 3a , procul dubio vero transpiratio

i haere.

186쪽

xosea 37 retropulsum , sorte meta Stasis urticationis ad nervos 38 , contagium venereum

30), frequentissime suppressio haemorrhoidum 4 o), menstruoxum H , insarcius abdominis

33ὶ Iosas l. c. Salab. med. chir. Zest. miles quum sudore Perfusus Per numen equitaret ). ScnL En I. c. Doliorum faber vino deditus, postquam saepius refrigerio, et madori expositus esset . LEiD Fnon ad FOBGMANNI diss. In Ou- ET l. e. Nobilis Lithuana. quum hyeme an. idia belli tempore a militibus vehementer terrefacta ac indusio tantum obtecta e Iecto fugam in nemora petiisset, illico in rebellem prosopalgiam incidit. Ex refrigerio morbum mn traxit aeger Bossiae albae. 34 Lκsetis in BLuM 3Acu med. chir. Bibl. a. B. P. I 56. 35 M si os l. c. RADEN LCIIER I. C.

41 Biri Ea in IIuFELAND Ioi ιν n. II: B. 3. St. P. 37. SAU-TER I. c. Exceptionem nobis narrat Bn ErΥiNG I. c. ubi , ex quo malum aegrotam 34 annorum invaserat, mensium siu-Xus consueto largior aderat, atque cum impetu rectam lenebat rationem , quamvis tune temporis , quo BuziTINGeam videbat, quadragesimum jam ageret annum; manescen te vero jam menstruatione, dolor jam per dimidium sau tus annum , tamen non amplius apparuit.

187쪽

4a , animi pathemata, praesertim moeror gravis , diuturnus, ira cohibita 43 , et refrige

3. Morbi jam stabiliti parorysmi provocari solent ab ira 45 , terrore 46 , luce nimia

fg, ID 'cLER , LOENEN , ΤΠυras x , LENTHL 43 Hi plurimis aegrorum meorum gravia animi pathemata Praegressa erant, ac duae feminae ante morbi evolutionem per plures menses diu noctuque lacrymis innataverant. CD. WEisnotio in HuPELAND Ioum. 18 2. Oct. P. rar Contra in viro ex Bossia alba, de quo supra, gravia animi pathemata tempore belli I 8a a tolerata morbum suspenderunt. 44) Positio Iecti prope mnrum, cujus aIfera su Perficies alaris erat, in uno aegrorum meorum Caussam Prosopalgiae constituere Videbatur ; neque mirum , faciem , utpote unicam corporis, ceterum tepore lecti si uentis, denudatam Partem , per horas septem , et ultra frigori humido expositam, prae aliis locis affici. 45ὶ Salab. med. chir. Zeit. l. c. 46 Uxor fabri feriniarii, quae decem jam menses a Proso-Palgia liberata erat, post terrorem ex vicino incendio oris tum , denuo prosopalgiae paroxysmo dubito invadebatur, este Ba Ei Tina. Felicior fuit judaea Vilnensis, quae jam a duobus annis a Prosopalgia immunis vivens, quamvis ab incendio propriae domus Valdopere terrefacta fuerit, at tamen morbi reditum Perpessa non est.

188쪽

7), attactu diversarum regionum corporis 48), maxime a leni loci affecti attactu 49 , a man

ducatione , sermocinatione , et riSu.

Caussa proxima.

4. Caussa Proxima prosopalgiae quaerebatur in vitio arthritico 5o , catarrhali 5 i , abdominali 5a , carcinomatico 53 , in malo nervi

ipsius iopico 54 , in morbosa Canalium osseorum , quos nervi faciales intrant, angustatione

55), et in asthenia, ut dicunt, directa 56). Ad nos quod spectat, nulli hujusmodi opinio

num exclusive addicti, illarum pro varia rerum positione modo unam, modo alteram admittimus.

189쪽

S. XXX.

r. Priusquam vero nos ad prosopalgiae variam indolem perscrutandam accingamus, de morbo generatim conveniendum est. Εum potius ad neuralgias, quam ad neuritides revocamus , Cum fugax illius apparilio, et indoles apyretica inflammationem neutiquam admittere

D Fessis confusio. u. Ρrosopalgia vix errori in diagnosi subiici potest. Quamvis enim nullum agnoscat signum

pathognomonicum 58); attamon quis hodie lum 59 morbum periodicum, acerbissimo, et su-

dem statuit, quae salsa est, cum ischias ad ueuritidespertineat. 58 Musia1r I. e. motus conoutimus muscularum faciei neutiquam Pro constanti prosopalgiae signo declarare debuis

set.

190쪽

FACIALI. 183gaci, circa ramos saciales quinti, et septimi paris nervorum, dolore insignitum, qui dolor attactum , dummodo sortem, nequaquam respuit, et saepe Convulsionibus musculorum laciei sti- Patur, quis, inquam, talem morbum vel cum hemicrania, vel cum trismo, vel cum Od-- lalgia confunderet Τ Rheumatismus enim musculoruin faciei dolore constante motum partium affectarum impediente 6ο , attactum potissimum rudiorem fugiente, noctuque maximo urgente stipatur. Hemicrania utplurimum typo exacto alligatur 6I , signis prodromis annunciatur , ad plures horas protrahitur . et ad amplam Encephali, plerumque lateris sinistri 6 a), superficiem extenditur.

Prosvastino indoles.

3. Prosopalgiam pro re nata variae Py'Orsus indolis esse , illius aetiologia, et incrapia docent. Juvabit hinc eam in varias species dividere

Puros ait I. c. p. f., se villisse mulierem, quae ei assi mabat, durante acerbissimo doloris faciei, paroxysmo se iusua Penitus potestate sPmet habere, ut omnes motus musculorum faciei possit impedire, sed eam ob caussam id omittere, quia existimet, eos leuaminis aliquid sibi ad