Libri sibyllistarum veteris Ecclesiae crisi, quatenus monumenta christiana sunt, subjecti. Disquisitio auctore Birgero Thorlacio..

1쪽

. 4.

. . D

2쪽

LAT. ORDIN UNIVERSITATA REGIA HAVMENSI. t

i LIBRI SIBYLLISTARUM

VETERIS ECCLESIAR

. QUATENUS MONUMENTA CHRISTIANA SUNT.

. . .

SUBIECTI.

DISQUISITIO

4쪽

Quod generi humano, divina qua assiatum est aurae sibi conseio k inditum a natura fuit studium ad

coelestem originem, sive praeterita metiendo seeula animo se revolvendi, sive sutura lustran do tempora spe generosa adnitendi, apud variis nationes varias protulit sententias variaque dogmata , ex quibus nullum vulgatius fuit, quam istud de aureo quodam ae o, sive antiquitus florente, sive in posterum exspectan- do. Ideae de regno Messiano, hute affini, quae inter Iudaeos olim. - data quoque inter Christianus dominabatur, non solum ea inest jucunditas, quod universae illius meliorum exspectationis pars fuisse eernitur, quodque gentis Israeliticae fatis ingeniique cultui pes Gngam seculorum Teriem innexa erat;

. a. umrid 'mul Pa vitatis acet, j qui Met plus3 si divinus religionis nostrae doctor, spem regni Messiani jam jamque adsuturi ultimis praeeipue suis orati nibus intexuit, et apostolorum plerique, quomodo doctoris in hane rem effata intellexissent, in suis

5쪽

stii piis sive simpliei expositione, sive poeticis coloribui explicuerunt. Q 'Verum dum primo post Christum natum seculo Petrum lubenter legimus in Jesu verba sic commen

tantem, ut noVum coelum novamque terram se ex-

' spectare profiteatur ; dum Pauli acumen admiramim de judicii extremi tempore, de piorum tum viventium conditione, deque corporum quae resurrectutis attribumda essent, subtilitate, prudenter et cordateraupcinantis , dum amagini tir j I9 o percellimur, Apocalypseὀs autoris, hinc Iudaismi atque Ρaganismi ruinas, Illitie Christianismi victoriam miro aud

cis phantasiae servore depingentis; non videmur dedignari debere , siquid lucis, orationibus Jesu de rebus extremi , quae praeeipue capitibus evangelii Mat. thaei XXIV et XXV continentur, tempora Apostolis proxima, seculum -videlicet arrae Christianae secundum, adsperga ir T Contigit Pastibuli A stolieis, ex quibus quosdam tamen premit operum iis adscripto tarum incertitudo, nonnullos ingeni i mediocrita, splendidissimas nancisti editiones , eruditissmsque comis mentato es. --At spris vel nostro tempore jacent m. . ibri, Patrum Apostolicorum operibus et rempore maxima ex parte antiquiores, et, nisi valde fallimur I eorum plerisque argumento praestantiores, Libri, qui 'SU3llinorum nomine vulgo insigniuntur. -

6쪽

Lieet Patres Eeelesiastici antiquissimi, atque adeo ipsi Patres Apostoli ei summa eos et superstitiosi quod non listemur) veneratione fuerint prosecuti.

licet Clementis Alexandrini' eruditio atque Origenis eritica perspicacia iis patrocinaretur, licet dwique ne Celsi quidem cavillationes ad verum eorum pre- tium diminuendum , sed modo ad falsam eorundem dijudicationem pertineant, nimis tamen illis no euit. inveterata nomini Sibyllino infamiae. Seilicet. orbis literati judieia haud raro per plura secula a ' iverbis ' pendent i Ex quo 'stus Betu ur a Sibyllina e codice Augustano primo promulgaverar, nil valde ornamenti per editotes nisi O Uzit ad 'que Gaasti e spera nacta sunt, quorum ille notas breves, sed aeeuratas et eruditas, hie operosas, ve- rum saepe nugatorias et ad αλλοτρια divergentes, ra-

b Σιβυλλικει χρησμον, hoc est Sibyllina Oracula ex vett. Codd. 'aucta, renovata et notis illustrata a D. A. O viso Brettano. Cum interpr. Iat. Sebast. Castalionia et i dice. Paris. 1589. 8. et pluries. Nos usi sumus ua. . . quae prodiit R. I 6 7. , H Σιβυλλι-οι , h. e. Sibyllina oracula ex vere. Codd., emendata et restituta, et commantariis diversorum il-

lustrata, opera et studio Sematit GaIIaei. Accedunt otiam oracula magica Zoroastris etc. Amstelodami

7쪽

ro autem loca d Te ilia expedientes, subieeit. Qu6d Ber ut ejus, Castalio, et Erasmus Schmidius d) vera Sibyllarum, Erythriere , Cumaeae vel aliarum, de Christo valle inia in his libris se legere autumabant, id pr*posteram quandam in hoc genere pietatem induxit,

Silae a recta eorum, quatenus monumenta Christiana essent, aestimatione lectores diu avoeabat. non desii

de Sibyllis opus e) quod nunc rarioribus accensetur , quamvis multa erudite et sollerter illustravit, quaestioni tamen de Sibyllis gentili Laum ijs inhaesit, quam ut Christianos Sibyllistas in justa luce ponerer. At enim vero et hujus viri disquisitionibus, et Iohannis

Marthii s) de eirhoinibus Sibyll. disputationibus HI

A demicis, diligenter magis quam iacute seri pris, id effectum fuit, ut libri, de quibus nunc agimus, non amplius pro antehomericis vel adeo N ehiel temporis foetibus haberentur. Ih. Alb. Fabricius,

qui singularem in illis operam Posuilla videtur g ,

Sibyllina. Wittebergae a sit 8. 8. 'Des Sibylles celebretes tant par Pantiqui te payennst, que par les salneis Peres, par David Blondes. Charemo. 1649. q. Franckerae 1682. 8. Bibliotheca Graeca, eurante G. C. Hartes, vol. Ι. Ηambis 179Ο. 4. p. 227-29o. Extant in Bibliotheea Univorsita-

tis nostrae inter Μsta Fabriciana Viri huius eruditi Emendationes in unum,. altarumque locum Sibri linorum a

8쪽

observationibus haud adeo brevibus, quas Bibliothe- ear Gi aecae inseruit, saniora in multis judicia indur it; sed idem uti in paganorum Sibyllis disquirendis nimis longus, ita In librorum crisi, eorumque in dogmatibus Christianorum. informandis vi exponenda nimis brevis et L Ex reeentioribus nemo, quantum .

equidem se io, nisi Curodi h), ab illustrata Chilias mi

er Canonis historia egregie meritus, diligentiori exari,ini Sibyllina subjecit; verum severitas, qua Apocalypsin Johanne ana dijudicabat, ad hos quoque li- . bros transiit, eju*que censuram interdum sub iniquam reddidi r. Ex quo Biumgarten atque Semlerus professi suerant i), se in historia controversiarum theo-

logicarum nullim horum librocum rationem habit ros, ex recentioribus, qui de Historia Dogmatum Christianorum scripserunt, nullum reperi, qui inter sontes theologiae Christianae:seculo Udo cognoscendae orae uia Sibyllina posuerit, aut eos hoc nomine 'al- legaverit; cum iidem tamen ne haereticorum quidem - scrip-

rum, ipsius manu adscriptae margim Editionis Op paeanae, quibus alia occasione, haec cle Sibyllinis continuaturi . soria utemur.

9쪽

seripta ab isto loco excluserint, eumque nulla pro- habilis adferri possit ratio, curni ex libris, quorum 'maximam partem seculo Antoninorum deberi omnes satentur, vulgatae inter multos Christianos sententiae queant derivari. Cum itaque diligenti horum librorum investigatione mihi persuasissem, injusta esse uete de iis vulgo seruntur dudieia, nec justiori silentio eos ab eruditis theologis plerumque premi, i statui in eorum rationes, quatenus libri Christiadi sunt, accuratius inquirere, ipsosque eris exactiori subjicere, eo imprimis consilio, ut in jura, quae pri ima secula Christianalis 'vindicarunt, ea quidem, quae non superstitio, sed internum pretium asserat, illos, si fieri possit,

restituere tentem. Ar audire mihi videor. non neminem. de religio,

nis videlicet honore sollieitum, vultu indignabunda oeelamare: ' Quid vero' sustinesne theologiae Christi nae eognoscendae sentibus aniles sabulas inserere' Sibyllamne , ganam, aut infirmius hominis Chrisiani' eerebrum I male sedulum illius nugarum imita- torem, e tenebris suis provocabis, ut nobilem doctrinae simplicitatem impura hac scaturigine vities 3 Sine, potius soli a Sibyllis digna in ventos et aerem vel in 'blattas abire, quam illa sie protrahe, ut puros religionis sontes turbent.' Audio equidem et ausculto,

10쪽

et doctriive Christianae securus respondeo: Si historia evincit, hos libros. seculo aerae nostro .secundo consecros, atque multorum Christianorum manibus oeulisque tritos fuisse, ipsa res seri . . ut sementiarum tum in istis coetibus vulgatarum pars fuerint, utque earum cognoscendarum fons sint et esse debeant. Quod theologiae Christianae, qualis ea ineunte seculo I, to exr: tit, lucem assundit, religionis fontes tu bare nequit. Argumentum librorum ad fabulas aniles redire considenter nego. Ostende sis ex Patribus Apostolicis quibuscum Sibyllinos. auetores ob aevi Viciniam proxime comparare oportet) ullum, in quo uel tam 'cultum et liberali lectique nutritum appareat ingenuim, vel puriora morum praecepta quam ab his auctoribus tradantur. . Aniles sabulas vix serio nostris objiciet, qui Barnabae, vel Hermae, vel Papiae meminerit. ne quis putet, me magis in aliorum erroribus, quam in propria operis quod tractamus praestamia, patrocinium illi quaerere, ex' multis locis pulcherrimis unum alterumque apponere liceat, qni facere debeat ad nostra de eo judietam oderatius in antecessum, temperanssa. Docebunt haec exempla, libros Sibyllistarum, licet eorum origo poeticam in tota coagmentatione artem exclude-

ret, multis in earminibus singulis lumὶnibus splen-

. , dere