Primae lineae topographiae medicae Agri Ticinensis

61쪽

J0gitanti mihi saepenumero, et subtiliter perpendenti multarum caussarum complexionem , quae valetudinem infen-Sam tum civium, tum Villicorum efficit, illa videri solet ex aere aut atmo Spherae Constitutione, e natura soli, ex habitaculis , e temperamento , ex instituto Vitae Tegimine, exercitatione , et tandem e X se induendi arte repetendam iri. Coo titutio atmOSPhe Da. Ac quod attinet ad atmospherae Costitutionem, insularum loco habent Physici omnes , qui eius Salubritatem examini subiicerunt Papiens e Coelum Concretum , ac humiditate ita refertum e S Se ,

ut ab omnibus limitaneis omnino disset. xat neque id gratis es fingitur, cum IdygP0- metrum plenissimum sit huius consilii testimonium . Tanta tenax atmospherag

62쪽

sos , qui huic nostri agri Colonis familiarissimi . Ilumenti conditioni addatur

ventus notus dictus , qui creberrime perflat, tum que quivis medicinae etiam tVPo. Praefatarum invallatudinum Spontaneum et expeditam colligat gene Sim. Cultura. otiam soli indigenis. excoquit malum , iisque exitio est , cum enim agri affluenter Stercorentur, eum prata liberali te ad aqua re Hostri consuescant villici, tum nulla porrecta loca , tum latifundia ODYZa consita, quibus largiorem aquarum vim, antiquis fructibus ab usu deiectis opes et potentia largiuntur; immensique proinde campi teterrimum ac noxium virus Caloribus eructantes , quo proximi pagi, Vici, Villaeque, gravissime infestantur, et habitatores tabeSCendo Corrumpuntur. Ad haec mala iniquissima , ac noxiosissima animal culorum examina in fermentata colluvie nata ad homines involant, eosque die ac nocte exagitant ,

63쪽

et per os respirando hausta caecis ac Ietha libus morbis mi SeTOS mortaleS Cou- sumunt. Subeunt domo S nutrice S, ser-Ρente S , ranae Omne genus , et aliae aquaticae ac Palustres Pestes , quae Venerio , Putore, a C maligno et Virulento

halitu tam humana corpora Vitiant, quam partas ad hiemis subsidium fruges depravant. O diva hominum cupido, et inhumana quaestus fames' Agrorum cultus ad homines alendos, no Stram que Vitam et salubritatem conservandam in- Ventus , auctuS, et probatus , in mortalis generis perniciem propter avaritiam convortitur. Numquid dubia consectanda fallor, Nec nota omnibus ac perspicua prostero 'At invaletudines manant etiam a domiciliis . Pervagatum vitium istorum

est , quod Pluscula ex hisce hyperb0-

64쪽

reae frigidis ventis tentatae, pauca orien iis , vel totum meridiem excipienti orae

obversa sint , Cum tamen multi aegre scant assectionibus morbOSi S., quae omni no loca Ventis pansa ac in Solata, ut Valetudo in melius eat , desinite TeΡΟSCunt. TemPs amfuta.

Corporis . habitudo, quae a plui ibus novissimis pathologis flocci sit, magni

interest in investigatione caussarum illorum morborum, qui quasdam Perturbaetiones inducere queunt in pristino Cori textu corporis humani, atque in hac per Ha tractatione a primis. infantum aetatulis exordiar, pro Ocatum enim est a dissi milibus vitae periodis, perinde a C Si cor

haerentis Cum omni CΟΓΡOre mombra essent, dissimiles manare Corporis rationes ad tum physicas quam morales impressiones percipiendas. Nostri ergo pueruli , meo quidem animo, coeteri S Cum elatiores Videntur in . proprii corpusculi

65쪽

eV0lutione . PaIIent, sit, Vact e or in si a cin cidae et Pela Xatare, Color I ut Voluue, sicin Gpinguedine sero fas oorpuΙerati en habizi , nun C tam gra di malle torridi, ut maro Ore et latis Daeue labo Pante, Fidenutus Paucos salie osse dimus qui beIIo se habent quorum quaedana Coloris, Sua las oculos alii Hat, qui alaeri sint an o nulla tandem in iis Per DCta et, Cori vetans corporis absolutio, et quo adolescunt eo, e videntius Primarum notartam, VeStigia emergunt, ita ut, Si quispiam, medi cibnae guttOD Contentionem instituit inter triginta ab hine an ui S iu eues Cum iis , qui eade xi, soluntlir in praesentiaΓum iu venia , facile sφntiet immane quant di screpat ambortam comparatio iriter primorum Corpo Pis explicatiuuem et 'im , et secundorum robur incrementumque , Ex quibus conflatu C extra ioc dici

primaevo habitui respondere, neque enim ampliu& videtur quaedam Corpori,

66쪽

Tigura, quaedam a Lhletica firmitudo. Id

temporis iuvenes brevi longuriones OVadunt, hinc plantarum aemuli, quae in calculoso et permacro vel nimium solibus exposito agro figuntur, in Cori Cinne . aC

ram iis subest illis aetatibus; ex quo consequitur valetudo anceps, Strigosum corpus, quibus omnibus demum subSequuntur emaciationeS , ConSumptio De S , phthises. Alii e contra horizontaliter SeSeextendentes Pugmiliones evadurit, Ut Ut ex avis giganteis oriundi, unde efficitur', quod sub quocumque 1 elatra eVolutio COI Pol is consideretur, quando iStud crassum fit, proceritate deficit, et econtra , C ΟΠ-tinuo aptae partium compositionis de

trimento , quae quod Physice ΡerΡul

chrum dicitur, decernit . Sexus T INIUCHS. Quoad sexum foemineum degenera habitudo corporis facile inspici unda e St.

67쪽

Ut pIurimum multores sibi vivont et domi sedae sunt , Vix ab aedibuS egre

diuntur ambulatiuncularuna Ca GS,a , Vel

duobias spatiis tribusque facitis iter iam

Lino earum fibrae molles motionibus iri egularibus facile Pariuat . Ex Isis o

omnibxis Consequet teV ViX aut ou Dinoe fieri potest, quod si ei ictae DoStrate, iu- sensae nori Sint Valetuditat S Cui suamara eri suorum Pr gUeS i P ti in uas Per lar batur, atque Ling Complicatae et ita- solitae anomaliae . Chloros is, s litores albi illis adsociaritur, ut veticeam Pleras alias Vi Scorum alterationeS, quae Viro in Praximedica apprime VCPSato SuSPigione in nota Levem iniiciunt aegrotarites Vitiis organi Cis toto Corpore Pertinentibus fractas esse, Atque Proinde Cum Stoma ctio et utero pectus ipSum adeo osset Stam , ut eaussa Phliseos Pulmonaris vel Proximao Ne I iuchoatae Salus desperanda videatur

68쪽

A vitae regimine , quod Variorum

locorum usus recepit, colliguntur Creberrimae caussae aegritudinum, quae ibidem Prae Coeteris Praesto Sunt. Medicus, qui ad morbo6 inopum et operariorum investigandos oculos Iabet advocatos , expedite adnoscit cur annos salubres Peragere nequeunt . didem inter omne hebdomadae tempus tenui utuntur cibo, Neque scopo Servandi pecuniam, eamque , cum res postulabit, erogandi, sed tantummodo ut festos dies agetates quae-Stus conteratur. Tum Saliarem in morem epulantur, tum frangunt horas mero, hinc hisce transitionibus insolentes et impuratissimi , in quibus VChementes exadunt in utramque Partem , aut largitate nimia aut parsimonia , morbis crapulariis obruuntur. Huc adde quod

trivit Consuetudo apud Obscuro S praesertim homilies agri ci Vitatisque nostrae,

69쪽

quod ipsi vino aquis laete arcientibus ultra modum indulgerit. Atque hoc malum a pueritia, nusquam intercepto Spatio, ad

sene Ciam et mortem ipsam perdurans, quasi a natura comparatum e SSet, importat pleram partem Vitiorum , quae Organum afficiunt digestioni inserviens, unde incommoda multiplicia, quae a dis epsia CauSSam emeΓgunt, neque aliam si quam coniecturam affeYt longinqui temporis

medicinam faciendi usus video hepatis

morborum, qui ferme uniVersim accolas miserrime torquent, quam largi, aqua- rum ex vino cli Stillata rum Potationibus . Attamen silentio minime involvenda animi pathemata, quae Politicae Vicissitudines abactis anni S Prodidere , sollicitosque nos habuit , et forsan effectus eminentis atmοSphericae costitutionis inh0pate validius explicarunt, Cum antΡadictae ratio De S contra hepatem Vim multifariam exercu 'Pint. In obserVatione demum esse debethou loci, modus, quo mulieres id aeta-

70쪽

tis se induunt. Ratio etenim eVincit eum

sas pector is affectiones Prompsisse, qui Psepe cum illae nulla alia velint paludamenta , nulla pePla aut amicitis quam quae Ps Pulati Diae morum Per uosce dies e Gallia nobis peregrinata Sunt, qua que C Oa aut avarae a voCaxi POSSunt, at quo hoc quidem mensibu& ipsis hyemantibus;

non aliunde quam ab hae Caussa pre texere eSt eXordium crebrarum ph histri Pulmonaritim, qua θ ab in Cia Patis ris glectis que pectoris tussibus spectatissimarum foeminarum mortem. Obtuleratat is Pauperes minime iusSis mancipati e Tum, qui noVis reboS Student Deo moroeno Vo induuntur, e regio De RuSpissa Ct te Padve Psis illidunt scopulis , nam frigus satis experti, inopia igniS, Dremmi, Ut Vestium a Caloris et frigoris vicissitudinibus declinare coacti sunt, quin litam neque ita di S crimeta adduci Pos arat abilis perculsos iri, cum eorum dolo MCulae vel nil vel Saltem Pauli una brumali