장음표시 사용
351쪽
fuit exemplum dum pertingimus manu vem haemorroidibus, fluxu sanguinis narium exemplum cum non pertingit, ut sit ex ventri cu',iecore: exemplum valdo profundi. vesicinulmoni renibus, ut Galeni utar exemplis. iunt igitur ducti quatuor in quinque iam viginti modi u
venae, vel erosio, ut in ulceribus vel diuisioenae. Haec vero duplex, aut tota diuisa, est ancissio:Vel pars, ut plerumque est, I vocatur lectio. Sed uterque horum modorum,seetia aerotio sit a causa exteriore vel interna, ut iam a lint septem modi,erosio scilicet violenta,& a Causa interna, ita de incisione. diuisione, M sint sex modi: deinde apertio, Gerut septem odi. duo qui sunt a causa interna diuidun-m in tria vel a multitudine, vel a malitia hu
umoris, vel a motu seu caliditate.
cum eros contineat malitiam,erut
Huplicati modi a sectione, incisione latum ui cum essent quatuor, fiunt octo,additis igi- ur tribus sunt i r. hos igitur si duxeris in ro aent modi omnes quibus profluere potest an uis a corpore ro Ex his sunt in carne seu ex vertulisse . hi sunt faciliores Inter hos tamen difficiliores sunt ii quiri ut in prosundo oc ex his insanabiles, propemodi unus qui ab erosione interna ex 33 reliqui diffi- les omnes, qui ab erosione, sesunt sex. igit ut
352쪽
in caria difficillimus, laps profundus cun leto si ne, inde ali se ex erosione no in pro fundo loco: decem in profundo loco, nore ex actione. His proportione respondent, secdeteriores q. in venis paruis:adebit unus si propemodum insanabilis, sex ali difficiles se inpia cum tanto periculo . reliqui decen cum magno etia periculo, reliqui I facilest his ab rteriis parui lilonge deteriores, de respondent primis, adcc ut primus sit en insanabiis, sex alii non cur paruo periculo difficiles etiam, alii decem c maximo periculo difficiles post qui sunt ex venis magnis Vnus est absque cura, ite et . qui fit in imembro non subiecto tactui, ite alius omnes is cum imminenti morte reliqui 27. cum maximo periculo 4 vix sanari potat sunt. Modi tamen q. qui oculis subiiciuntur, facile sanantur in comparatione ad reliquos
post . . alii quibus saltem specillo auxilia ad-lmouere licet Modi vero arteria diuis e magnae 3; sunt mortales, id est, qui non sunt extra: ex ῖν lethaliores, praesentem magis lasferunt mortem, qui in locis iuxta cor vel spinam dorsi,& ita patet ratio praedicendi, item curandi,quae difficilliores morbi auxiliis validioribus curari debent.
INTENTIONE duae curatiuae sunt enerales,auertere in uente sanguinem, S pro
hibere suentem de in omnibus his praesup-
353쪽
ponitur, ut tollatur causa anteccdens. Di te timus secundum direci una inter iecur loculaesum remotu sit, vel si locus laesus sit propinquus iecori ultra iecur sita quod semper vel iecur vel locus unde diuertimus, sint in medio nunquam locus ex quo fluit sano uisnam tunc plus attraheret,ex duobus crymodis in loco remoto, ubi sanguis sua di persiotia iuxta iecur si aut e propinquo 'hra iecur. haec etia coirenit, si a remotis fluat, ita quod si uuat a remotis,prim debemus incit vltra iecur dc inde inter iecur de locum ae imm propinquo cum loco iecoris si autem at ex loco propinquo iecori, fiat et iactio ex lo
Q vii fmguis ex arteria fluat, idem in
corde oo seruetur quod in venis deiecore di ximus, semper ex latero patientis loci. Sed
prohibui fit tribus modis,uel uini ri quae proprietate agunt, vel locunt implendo, vel partes diuulsas iungendo. Quae implent,vel aliena materia implent, vel sanguine ipso, vel carne vel eschara. Ergo in uniuersum sex modi, horum quatuor trifariam adhiberi os .
1 unt. nam escharotica sol sim super locum ad bibetur, vel igitur intus, vel extra suprali Culo
vel e directo locis anti . modi auxiliorum. Quaedam autem habent intentiones plii res stimul,agam tamen de sinagulis scorsum. P in v s modus cst si istentium a propi e-
354쪽
332 Π. CARDANItate sanguinem appllicando extra e dire sto, &estiaspis orientalis valde viridis cum fan
guineis guttis magnus d si nesciatur locus, lapplicetur super iecur in sanguine venarum super dextrum hyppocondrium, in arteriali super cordis apicem inter quintam sextam costam,ascendendo ab ultima spuria. locum ex proprietate agit stercusas ninum, ego tame addo acetum: sic sicci iillud &melius, quod Maio colligitur. Item herba sicula,quae in xxiiii.horis consolidat:&est quasi similis anetho. Timo iuri est silens a proprietate intus, i& est lachry ma cerasii, item cortex oui tritus. R s modus est cum eschara,& est ut super venam candenti ferro eschara excitetur,& est potens valde,sed oportet ut vena vel arteria non sit multiam profunda.
tes iungantur hoc autem fit duobus modis, subitb,& cum tempore subito fit tribus modis,cum digito comprimendo,& vocatur bucelatio,donec sanguis cogatur. secundo ligando arteriam vel venam iam a carne liberata. tertio fit incidendo venam pertransuersum. dicebat Galenus Concidit caro, comprimitis venae,& ita sistitur.dico etiam quod in bucelatione fit compressio loco eius cum
puluinis paruis constringendo Sed consolidatio, quae fit cum tempore, fit cum auxiliis,
355쪽
modus est, ut istud sat intus a cipiendo:&hoc ficum conglutinationibus Sin hoc genere siria lachrymae omnes ferme 'thus gari ophylli incogniti pro his viribus symphitumi mucilagines omne gelatini cibi glutinosi, ut caseus, en
pedes porcellorum, itria.' p ira modus cst eorum,quae exterius applicat interiora ulcera consolidant,
haec parum faciunt si tamen aliquid iuuat. est exemplum ex symphito, luto rmeno Uue modus est implendo alienan ateri : ita facimus exemplum ex gipso reglutine piscium, & non est melius. N 'N' fit implendo sanguine ipso omnia quς refriserat et u potestatόue, vel coqui. itur primo aqua frigida assiduo superimposita, bolus armenus orientalis lemnia terra, aqua plantaginis: apud Galenum haematites non ille vulgaris, sed optimus, ieiba ca- maecissos vocata vinca prouinca materno se mone, acalia,hypocistis, citini, portulaca, polygonium Eadem ver,inseruiunt intus exhibita,vel e directo loci apposita,sed cum modico aceto, ut virtus in profundum possit penetrare ita patet decimus ista decimus
D von sc 1Μvs fit cum his quae carne senerant, vest auxilium Galeni, primo cum
356쪽
thure, aloe, pilis leporis.consolidant de sarcocota,unde illi nonaen inditum. strenue quoque achry ma abietis, item mastix eadem ut dixi, etiam consolidant venas in pueris, de a rterias quandoque, aut generant an eurysima. Omnium prae sentaneum auxilum auferens ad hoc. N. lachryma abieris, m. i. masticis, sarco colae thuris an ,s .aloes paticio viii. destillentur per cineres calidos, oleum ita ut noniuratur Aliud si . hyperi conis cum herba sui. fructuum balsaminae 3 iiii. teibentina clarae, id est, lachryma laricis nam ferme idem potest cum abietina m . croci ci gari ophyllorum misce uir m vi olei veteris:& maneat in sole per xl. dies caniculares, vase bene conclusb: de vis antiquius, oleum eo redditur melius. Eadem haec sumpta intus sanant, apposita extra in directo aliquid ..ciunt unde patet decimus tertius 3 decimusquartus modus Ex his licet complicare has intentiones: nam singularia ipsa sunt
357쪽
33si' declaratione huius morbi sciendum cst, in clephantia sis e G pra scabies, impetigo, pruritus, leuce, citiphos quae est viriligo, ferme eiusdem si, t
magnitudine, tum propriis quibusdam di rennis de magnitudine, praesertim clephantialis offert caeteris, a sed ut liu carcinoma niuersale. omnes tamen hi morbi conueniunt in quibus iam in membro affecto quia in omnibus cutis afficitur, de quod sunt f oediri contagio si icet aliqui parum,aliqui vehementer, sunt omnes cronicit endemii, propagati'turque a maioribus in descendentes. ideo vocantur haereditarii Elephantialis autem est morbus,q r nunquam curatur: hic autem morbus non est elephantia sis,sed est lepra Graeco-l rum quod facile dignoscitur, uia cum sit pro fundus differt a scabie S alph seu Vitiligine: i dister etiam a leuce, quae est albaras Aut en
t nae, quoniam non est cum de foedatione cutis alba, imo potius tendit ad rubedinem dii, tetiam a pruritis, uoniam ibi non est pes D i Z iiii
358쪽
tatio ulla in cute, quantum ad substantiae calorem,aut formam sed ab impetigine de qu maior est dubitatio, quia impetigo est parua lepra ergo cum hic morbus sit disti cilis debet appellari lepravi non impetigo conueniunt isti affectus, quia ambo sunt cum pruritu profundi,serpunt, sparguntur circum circa fiunt ex humoribus adustis, sed disserui in hoc propri), quod impetigo fit ex seros admixtis crassis, lepra ex crassis admistis serosis, latcomnia colliguntur a Paulo Egineta in initio quarti libri a primo cap. usque ad s. Fiunt ergo hi duo morbi quoniam in horum alterum necesse est vi cedat affectus hic ex materia crassa desinetacholica, serosa, exustis cutem inuadentibus,ac profundius se immergentibus, tum sese in ambitum spargentibus cum pruritu. Etius aute libro xiii. cap. 3 . dicit, lubillepra si ex icnaciore ac crassiore ac magis atro humore in est magis aspera ad contactu, pruritum inducit,& non penetrat, nisi cute
squamina magna gignit Midco potest
vocari scabies maior. nam nisi hoc signo ab ea differt,&licet circa hoc multae essent dubita tiones: qui tamen non librum intendimus coponere, sed consilium conscribere, ideo properamus ad curam tum eo magis qubd omnes autores in hoc concordant, qud siste morbus est sanabili α iubis auxilia quae viai conueniunt i his ancetibus, conueniunt opani-
359쪽
bus.Et constat,qubstalis morbus, ut dictum est,est elephantias minor sed est una regula
generalis, quod quaecunque curant maiorem morbum, curant hinorem, si sint ad unguem unius generis, velut quae curant comitialem,curant etiam incubum:ergo quae curat
elephanti asin, curabunt multo magis hanc lepram. hunc morbum esse puto, de quo Moles agit in Leuitico,ubi videtur distinguere lepram . quae est elephantias Arabum, a scabies ἴ- m&lepra Graecorum tribus signis, mutatione pilorum,d quod caro sit depressior quod
morbus in dies augeatur,tuc enim est elephantiasis.&si unum horum signorum deficiat, tunc maxime attenditur incrementum diminutio morbi, quod caro ipsa viva appareat seu clegatur. ibi etiam facit duo genera leprae,corrodens,, non corrodens. locus ille vere est difficillimus, in uniuersum tamen etiam post curationem vult eradi pilos, qauari vestes: nemini dubium est, quod ubi morbus sit culaneus,mundicies multum commodi affert. Scriptum est etiam in Deutero Ca tynomio: Curatote in morbo lepra, diligenterque operam date,ut is quibus vos Levitae sacerdotes ex meo praecepto instruet, pateatis. IGIT ' ut ad rem deueniam cum omnis cura constet ex dignotione morbi, sed lon-gὶ magis ex ignotione causarum oportet
causam scire ipsius leprae . cum ergo causa sit
360쪽
humor cras iis, lentus, melancholicus item serosus exustus:sciendum est, ivbd sierosus statque abunder,tunc est cum pruritu maiore: si autem materia crassa solum sit, pruritus minimus aderit, sed dolor, de sanies : foeditas maior quicunque etiam morbus fuerit cum pruritu, facilius soluitur ubi exiguus sit, aut nullus difficillime. haec est causa, lud hic morbus non potuit ad hanc diem ivsque curari. Nam chim non negetur magno pruritu materia est crassa, lenta de multa,tum. quia a primordio vitae, anno scilicet ferme quarto eum coepit inuadere tertiam causa triesse oportet vel prauitatem humoris, ves valde fixam qualitatem in membro, generante
vel recipiente, vel utrunque Omitto nunc regimen prauum aut aerem non aptum curationi.
y AE autem suadent curatione fieri posse, sunt genus morbi quod ut dixi, per se sanabile est. nam sola elephantias in o genere insanabilis est deinde quia est iuuenis, annum agens vigesimum primum vel circa, est terminus incrementi secundum lon itudinem: deinde quia est pinguis, sati bonae
temperaturae,est etiam tempus vernum de etiam quoniam non sunt tentata auxilia magnifica de praeclara usque nunc, neque omnia neque praecipua: quoniam quaedam inuen-ra sunt nostris temporibus, quae a propi ierare