Oculus hoc est fundamentum opticum, in quo ex accurata oculi anatome, abstrusarum experientiarum sedula peruestigatione, ex inuisis specierum visibilium tam euerso quam erecto situ spectaculis, necnon solidis rationum momentis radius visu alis eruitu

11쪽

PER sINGULOS LIBRO S.

VII. Res ima multiplicatur situ locorueuerso. I

IL Partes oeuli.

kTI. Oculi eius partium magnitudo. ra II V. Partium Oculi Atus.

Libri I. pars altera, miraslsed

exploratas pro subsequenti coarina issecta una tantum apparet, ct quando, . r

l vitri convexi super sciatipuncto depromit

stione radium Armaliter

visorium inquirit. 1 .... .

PARS I. CIRCA MULT L.

plices partium ocularium refractiones capitibus 1 q. occupaturriorum inire ectio. 31 i Radiorum miseriorum in oculo r V. Rei unius, obtusu uno,oculo uno,mub j factio necessaria,or quare. 1δ

um recto. I. Rupilia variatio. -

II. Radiorum visualium nr minimum foramen decussata receptis. 3a III. Rei οφι secundum situm se locum una cum rasis decusatis, beneficio

ς tubi opticipermutatio. δ IV. Libera es naturalis radiorum vise

α oculorumsufusio. MIDI. obiectum m Ubile libere ces Etam multiplicatur Mint rassa es luci da maiora avseremusicuse aut minuι. altis. M V, Fax siue lamini ardens procul et tenebris assecta magna appa retet peruenientefulgetrisu

mina auis alterius lucis vehemAI ture iubare,imminuitur. II

12쪽

III. Da e res ac Bonis oecies, wlad lineam perpendicularem, vel ab ea

cam Corneam. α

λ . Restactio e Cornea in m em VII. Ex eodem re igitur aeque denso VIII. Densitas humorum oculi compa i VIII. Sed neque si dosior matur B

rata.

- α Res actio radi ex Aquo bumore in

X. R fractio e Cristasimo humore m

IX. Si humor rureus edformale vi innetur etiam quando i sub uno directo Rauis ' Riabus fio aliter viserius siue OVanum, res una per plura Ioramina ab uno oculo in statione re mota conflecta semper apparuit

Altera Iibri secundi pars Ra

cium serinasiter Visorium per capita ib. tunicae Retinae transscribit.

Rudius formanter visorius non es in Dpermiri Ianicae Corneae couexi

XI. Si humor Vitreus Uformale vises

organum, res eadem obtutu uno

simul me Vmplex se multiplex apparebit; quod tamen ea

XII. Si humor Vitreus est formale τι sud organum, res eadem perplura foramina eo lecta, simul rerus euersum situm, aut alteruria tantum ostendet i quod i Menest fusum. II XIII. Ohumor mi irem informale τι

13쪽

Fus organum, res eademsub stati l totu in obsimratu locissi i '

ne media constem, semper appa-l . inuid ex hac apparentia addiscen- rebit confisa limo tamen eis ue

des en tunica Ruma. ii xV. Probatur hacsententia aucIorita

XVI. Coufirmatur ratione

VII. Immissarum specierum proprie.

rates enucleantur. . III

LI HER Ita. R E L ι di A lismissonis foramen absque tunica formati Visionis or-

x Rationes eorum, quae circa lentem

itiones expediti

conuexamssunt. III XI. Ra iuris eorum me cum concaua

es convexa lente accidunt. LG, isnD O Ecutio HAurum ad cuia Aet

XVIII. D

14쪽

peracrum enecrarum a lica iustius operis Pars Angulo Ui-

, serio suam nauat opera, abolurima expe

15쪽

V. inaessio a. mare allui eminus,

l luxu obiecta: sibilia tingit Z Σπ

in quibus multa utilia de axe optuco, de radio menlario tractan-

16쪽

Ptice vera &' proprie dicta scientia,mul - α Arist. 1.ta seiuncta, multa cum Physica commu- nia habet. Communia sunt obiectum & f .

pra cognita. Utrique enim tam Physici Vitalpad.

quam Optici circa visibilia, & organum bis stavisus versantun modo tame diuerso. Geometria enim, b 'tes Philosopho,t.2.Phys. t. 1 o. de Physica linea consi-2Μ ii derat, scd non quatenus est Physici Perspectiva autem mathematicam quidem lineam, sed non quatenus Physica est. Veritatem ergo eiusdem rei ambo, sed viis diuersis inuestigant: quod ut rectisis praesten in eoru, quae sensibus incurrunt,indaginem,plurimam impendunt utrim operam , quorum alia quae ita contingunt ut natura fiant omnibusq; obuia sint, solami seduli speculatoris animaduersionem requirant, Phaenomena, siue apparitiones:aliaquς absq; peculiari Empyrici industria aut non sunt aut non patescunt; Experientiae vocantur: hinc de utrisq; plena extant auctorum volumina: quae tantum sibi vendicant authoritatis, quantum veritatis usu ipso, experientiam depromunt. Et ex hoc fonte etiam promanat,ut non Phy sici tantuatq; Medici, verum Optici quoq; structuram oculi di ligenter inuestigent: ut quique deinde suis scientijs conuenientes doctrinas eruant. Phy sici quidem, vesti gijs naturae insistendo,Medici pro lanitate tuenda prouidi, at Mathematici omnia suis proportionum rario nibus commensurant, omnia certis mensurie legibus

17쪽

dispensant. Vide Vitalpandat K I. Ins. e. 4. p. 2. Ioseph. Blanta

Quae proinde cum fieri nequeant absq; anguli

a Vidς A, visorij cognitione, qua non tantum errorib' in omni Marolor, philosophiae uitandis, verum etiam rebus Geometrice metiendis, Graphidiq; atque Architectonicae recte pertractandae summe necessariam esse nemo rerum ae

quus aestimator dissilebitur) hic a. solide cognosci non possit absq; oculi dissectione; necessarium cst,ut vesti-Αqui1., Optimorum Opticorum insistentes etia aliquid

rapior. de oculi partibus ex Anatomica in medium afferamns. Scopus a. huius μ tractationis non est uniuersam

Opticen hac vice persequi, quod infinitum esset, sed tantum inquirere anguli visorij modum, & quod inde

sequitur, voi & quomodo viso contingat ; quae res V-na hactenus huius scientiae tractatores maxime torsit, multasq; obscuritates &. dissicultates passim inuexit; nam hac parte ignorata, frustra suos angulo visorio, utpote tenebris merso,limites adsignamus, frustra co' ni optici verticem immobilem hic illicue statuimus,in rebus deniq; mensurandis continenter fluctuamus. d. odietis Totam aute materiam in tres libros diuidemus. ' hq In quorum primo Praecognita afferemus, ex Anatomo Oculi varijsq; experientijs constata. Secudo ex natura Refractionis in genere primu, dei ne ex ea quEin oculo contingit specialiter, Radium formaliter visorium perscrutabimur. γTertio demum miraculosa specierum visibilium arcana, pro instituti nostri ratione,in conspectum adm

ducemus,&angulum visorium declarabimus, proble' m ti l multis satisfaciemus.

18쪽

OUalpartibus duabus, quibus ea pertracuntur, quae ad c gnitionem se uenitum necessario praerequiruntur. Parte iditur prima oculi Anatomiam prosequimur, intra limites Iamen Opticos restrictam; nam copiosa haec sieges, alia, longe acutiore falce demerenda esset,sed nos ad intentum nostrum, necessaria vix delibam tu, ne aut Medicorum agrosingredi, aut physicorum campos inuolare videamur. parcent tamen,pper Iransennam imorum arua non ingressi,sed obiter intuiti fuerimus. Partesecunda experientias pro re nata adferimus: ut exillis ver talem bibamus, resiliamin errores. Vna enim vera experientia, Ph losopho teste, piis valet, quam milli rationum subdolarum s acti argutia.

PARS PRIMA.QVAE EST OCULI ANATO ME.

DE NECESSITATE INSPECTIONIS

Anatomicae circa oculum.

Raecognita ad institutum nostrum non tam sunt Phaenomena, quam experimenta singulari studio hausta, . eaq; duplicis generis; altera ex oculi inspectione; altera: e specierum a rebus asipectabilibus in oculum diffusa- ' tam consideratione desumpta. De ambobus nonnulla delibabimus. Et oculi quidem inspectio Anatomica Optico pernecus i saria est ideo, i. ut intelligat utrum ex una is eaque continua ma- ctionis

19쪽

s FUNDAM. o PNCI. teria componatur, an ὀ pluribus solo attactu sibi conuinclis,quia

modum &conditionem refractionis in oculo consuetae hinc elicere debet, ut de mutua radiorum ad se conuersione, vel aucrsi ne recte enunciare valeat. 2. Si plurespartes sint, perspicuaene sint an opacae. 3. Curvae an planae. q. Densae an rarae,idq; uniformiter an difformiter, aequaliter an inaequaliter. s. Quae partium cuiusq; magnitudo. 6. Quis situs. Ex his enim aut solis aut

potissimis recte intellectis, ratio anguli visorh deprehenditur,ignoratis perperam adstruitur. Nam si quis oculum ex una quada substantia constituat. is certe in errores absurdissimos prolabetur. Si opacitatem aut perspicuitatem indebitam tribuat, in multis a vero deviabit. Niter etiam statuet, qui planis eu superficiebusvestiet,aliter qui curuis neque eadem euenient ab extremitate sphaerica Cristallinum humorem circudant quae fiunt ab Elliptica aut hyperbolica. Aliter etiam radius refringetur, si densitate partes differant, aliter, si comveniant.Sed de magnitudinis partium,situsque immutatio momenti vel ad errorem, vel ad veritatem plurimum adserunt. ut ergb v ritas ubi elucescat,in singula paulo accuratius est inquirendum.

DE PARTIBVS OCVLI.

CAPUT. II. Culus animali ad videndum a Deo attributus munere suo

perfungitur rerum videndarum praesentia potitus; res oculo p sentes fiunt radsis non ab eo in obiecta emissis, sed ab his in eundem admissis 3 quorum fluxus, quia secundum re chitudinem incedit, opus est res visibiles oculo aduersas stare, u de aut has coram ipso, aut hunc coram illis sisti oportet. Atque ex hoc famim est,ut totus oculus e duplici genere partium confla .retur, quarum aliae specierum receptioni, aliae motui ciendo do seruirent. Quod ut aptius eueniret, ille idem instar bulbi cepaceid caule, aut pruni promiue alicuius e stilo procrescentis, duobus neruis tanquam pedunculis stilisuc in cauernam suam prorepsit. Quorum alter motui, alter visui instrumenta apta subministrat. Neruus

20쪽

Neruus enim alter communis aicci aus ocanutiasticias, e cerebro Nς d.

per ossis ocularis magnum 6c oblongum foramen inspicienti dis mitidia. recto oppositum egressus, in tenues artcrias dispersius, musculos primum constituit in tendines atq; tenues membranas desinem tes, quibus ipsam oculi tunica coniolidativam mordicus apprehendit, non tantum a tergo undiquaq; circa neruum Opticum explicatus, veru etiam ex lateribus sensim ad anteriora perreptando, usque ad ipsum oculi solem seu Iridem, atque acido tunicae Corneae ambitum , in quem aut omnino desinit , aut potius sic coalescit,ut omnem Corneam tunicam tenui continuosii amicu- cista 'lo superintegat; quod duplici constat experimento: altero, si Cor- pluribus a paululum elixetur, tum enim suprema haec membranula m nifeste se prodit. altero, si arestat, tunc n. rursus abstrahitur &c. Praesunt hi mustuli oculo mouendo ἀ nam qui dorsum oculi cras Muscul

sor instar caudicis amplectitur, eundem figit, ne excidat antrodi α' sus, M in giru torquet; reliqui minutiores singuli ad illam partem ipsum flectunt, in qua ipsi lunt collocati, sursum, deorsum, horsum, illorsum. & quo quisque magis in anteriora vergit, hoc oc ii totius bulbum attrahere amplius valet, quod quia non fit, absq;

distantione aliqua, dolor nonnullus existit inlimis maxime obtintibus; hinc Dei prouidentia naturam ita finxit, ut ea musculorum interualla adipe inferserit, ne mutuo attritu, vel musculorum arteriae, vel oculi tunicae offenderentur, sed potius ut oculus veluti delicatus herus, molli lecticae suauiter incubans, benigne foueretur, circum serretur leniter, moueretur suauiter. sed &hdem adipes nutritioni, humectationi, quae semper est necessiria,&calefactioni istarum partium, plurimum conserunt. Haemusculorum extremae membranulae, adnatae tunicae immixtae, oculi albedine plurimum augent: nam licet singulae tam albae non appareant, sibi inuicem tamen superpositae candorem intendunt. Color enim sibi simili additus , intensior euadit, teste experientia. Numerus musculorum in brutis persectioribus, non est semper idem,quandoque enim senarium efficit, septenarium alias, qui imo, si Fabricio de aliis credimus, ultra hosce terminos euagma

labomine anceps est, ego cunostro Aquilonio&plerisque Anat