장음표시 사용
11쪽
cursu, in hac ciuitate celebrata; magni cane non ditam laboris, sed fatoris. in quibus pars aliqua sblicitudinis, nobis cum alijs regii senatus doctoribus obtigit, tua humanitate de summa modestia demandara. quamobrem opusculum nostrum bona mente inchoatum, inultis occupationibus intetmillum S interruptum, tandem quo potuit studiorum cursu ,peruenit ad ultimum.Tibi vero spectabilis vir, dicandum censui, penes quem debet esse regalium
iurium huius prouinci dc aliorum regnorum corone Aragonum, sum adefensio, fi rivissimu propugnaculu, Vtiit grati mei in te animi testimo tuu Sc cofirmatio manifeita:& Vt ego quoq. munusculualiquod tibi offeram, quem tota hςc prouincia mirifice ac diligenter colit & obseruat. tantum enim se tibi debere confitetur, pratuis multis ac magnis in nos ossiclis ac beneficiis, pro indetesse la. bore cum animi moderatione, in tractanda illa infinita prope negotiorum multitudine , quae in comitus Occurrerunt: in placandis
animis e xpostulantiam, in conciliandis discordiis, in sedandis procellis quorundam a friantium: sunt enim cathalam ut Mieres scribit, valde an i mosi Sc habent spiritum in naribus, sed tamen ratione placabiles Sc ad equabilitatem propensi:in definiendis controuer-1hu in reformandis legibus ac moribu, toroq. reipub. statu; inconstituendo nouo iure : in liberandis urbibus & populis ab onerum pondere& grauitate; in militia decoranda Sc illustranda: in omnibus prouincialibus honestandis Sc ornandis; in omni deniq. ossicia ac beneficij genere, quo Cathalanos oc prouisiciam totam vir bonus dc fidelis regius consiliarius potuit iuuare, ut om nes non modo nobiles Sc ciues, sed cuncti etiam prouinciales:ipsc . ciuitates, ecclesiς , moualteria, hospitalia: ipsa deniq. prouincia volucria aperte patunq. predicent, in conspectu, in oculis omnium, beneficia regia, gratias & dona multa et maxima, quq hoc δε tempore rex & dominus noster magnanimus , alti Sc excelsi . a 3um princeps, primo suo ingressu, contulit largiter & regia . ni agnanimitate erogauit, tuis quOq. optimis ac fidelisiimis consili)ί deberi. H c est amnium vox consevuen populorum & Ordinum communis sententia, constans & grauis de te optuto atq. exi .stimatio, qu in animis omnium insedit, & haerens penitus inhXa,
Derucata ad multorum seculorum posteritatem.Tu Yero b libelle. 'T - iudicium
12쪽
iudiciam virorum doctorum , quod in alienis laboribus siletesse
acerrimum ac seuerissimum, cum reuerentiacircunspicito; reprehensiones diligenter obseruatin& ad tuum larem, Unde exiuisti, redire quamprimum curato; Vt in tua fide & renuntiatione reliqui nostrorum laborum S multarum vigiliarum libri, quos ide iure ciuili scripsimus,lam iamq. parturimus, Vel qua- mox euulgentur, Vel retenti inter alias vulgares schaedas contritas ct laceratas, delitescant reiecti,& in perpetuum '
Bene valeat spectab. dominatio vestra,Barcin. sexto ,
13쪽
AD 'PATRIAM ET LAR Esp ATER NO S.
S T locus in Comitatu Ceritante in radice montium
Pyrenaeorum,Vel inter ipsos montes Pyren os ad Septentrionem δε qua parte itur ad comtatum FoXensem, indeq. ad Gallias; qui,quod e celsis ab ortu solis et occasu collibus cinctus,su,vallis efficitur: quia vero Carolo Magno Gallia reptenti; quia Maurorum impetum,qui eum hinc expellebant, sustinere non poterat, Unicum ac singulare praesidium fuit, Carolana dicitur, dc a Carolo materno nomine, sed corrupto aut imminuto, Carol appellatur. Hic locus ad meridiem distat a villa Podi1ceritani circiter mediam leucam, ibiq. incipit cingi monti bus. Inde excurrit ad Septentrionem, fitq. perpetuo se attollens altior Sc excelsior, donec pr bet spectantibus Galliarum ingressum, qui locus dicitui collis Pimoientii portus state amoenus & tutus, hyeme propter tumulos niuales Sc niues congestas, quae in eo loco solent concrescere,tristis Ec satis periculosus, sed omni tempore celebris ac sequensproptes continuam ac perpetuam negotiationem multarum mςrcium, quq in Hispaniam ex Gallia exportatur, atq. hinc in Galliam .Inde procurrit ad abietem coronatam procliuis, ubi est terminus ac sinis de vallis 6c regni. itaq. habet in longum tres leucas; in latum,qua parte magis ampliatur& eXtenditur,duas scinditur enim plerumq. in cornua propter Varios montes & V ria nςmora,quibus redditur sertilis. ipsius vero vallis maior pars an
usta, montium iugis in vallem reflexis, dc alicubi multo,qua une incipit, aut ubi finitur, angustior. Aquas multas exprimit, dc in ipsis summis montibus,& au eorum radices; quarum qu dam eKviuis fontibus manantςs stagna multa Sc magna faciunt ad radices,& plana qu dam loca summoria montium, indeq. erumpenteS, cuomnes in unum alueum concurrunt,satis magnu riuu faciunt, qui per medium vallis fluens labitur in sicorim non longe ab oppidoCe Titano. nome fluminis Aravo .Habet pr erea,qua parte vallis Gablias attingit, riuum alium ex fontibus ac stagnis, descendentem in m partem proclivibus,qui per comitatum P ensem decurrens
14쪽
prope Tolossim, Garunnam intrat, cuius nomen larieta. In omnibus rivis, stagnis, ac rivulis pisces multi, ac satis magni, eximij porro saporis ac coloris rarissimi, Tructas Vocant.Piscium uero istoruusus omni tempore paratus . nam aut reccntes, S dum capiutur hamo aut retib. in usu siunt,aut capti in autumno menseq. Octobri,ducoeunt, euiscerati & modico sale aspersi exficcantur ad imum in camino, sicut sues; aut sale conditi adseruantur ad tempus durabiles, sicut pisces marini.iuxta riuum & quasi ad ora eius parua quaedam oppida non logo interuallo distincta; sita vero hoc ordine, si ab eo incipias,quod est proximum Gallis porte, Porta, unde mihi
origo est.Carolus,Cobacilius,ubi piaedictorum Ecclesia fatis orn ta, sub inuocatione Sancti Qumtini .Ques,cialtes,turris, ibi altera ecclesia sub diuo Stephano. tum irauallis, ibi. quoq. tertia est ecclesia sub diuo Fructuoso .sed proximς annexa. Duo praeterea oppida parna, vel potius mansi, distant ab riuo ciriciter mediam leucam, sita in iugis montium : sed qua parte vallis proxima est suo termino, unde incipit versus Podiumceritanum: Sanctus Petrus, propter templum ibi diuo Petro dicatum,stat. Olim plura oppida, aut mansi plures, quorum hodie apparent vestigia, fonsuiuus, ca-banastanca , mansus Sabateri1,planum penis , sedreuetu, tramisi porta, ibi angustior via, in qua cernuntur constructi parietes regii
a Carolo Magno, ad impediendum militem Sarracenum hiules, qui destructa fuisse incursionibus Gallorum & vastationibus credibile est, quod omnia sint in parochia proxima Galli & supra Carolum, vetustioraq. turre Ceritana. Pr terea Castella duo, vicinius Gallis turris Ceritana,quod opus sit incolarum totius comitatus Ceritani ; alterum Carolus,Vnde oppidii quoq. nominatur. opus Caroli Magni,quoad conijcere licet. Est enim antiquisiimu ,et forma aedifici; antiquissma; utrumq. natura loci satis munitu, dc pra
sidijs militaribus & machinis bellicis, dum res stabat,et melius dis. pensabantur. sic vero ambo disposita; ut Carolus distet a castro, quod est in Podioceritano, vallem ipsam recta spectans, unam leucam,a Carolo vero turtis Ceritani ,alteram. sic fit,ut tempore belli, si quid stationarij milites, qui sunt in turri Ceritana, intellexe .rint;vel ex speculatoribus,quos toto illo tempore ipsa vallis solet habere conductos, vel ex iterfacientibus GUOS machinari, aut para-
15쪽
. re aduersius Hispanos, ita bombardae ictu de Gallorum Insidiis
certior fiat Carolus: is vero simili dato signo ad castrum Ceritanu
nuntium transmittit a quo ductus signis in duas partes totius campi Ceritani datis,omnes nunt certiores rem nouam Gallos tentare, de aliquid moliri. itaq. Vel uno momento ex turri Ceritana nunti'
peruenit ad totain prouinciam Ceritanorum ma h c tria castra sub uno duce reguntur.signo uero intellecto,prouinciales, qui sunt in agris vel in oppidis paruis pr muniunt sese,& res suas colligunt, calq.vel abicondunt in antris,si per tempus no licet ferre ad castra: armenta etiam S greges ex montibus propellunt in loca plana vi cina castris, Sc locis munitis magna celeritate. ipsi vero incolae cum familiis suis ad castella properat armati,domibus ac reliquis rebus, quς ferri non positi ni,hostium libidini rellatis .itaq.deceptus hostis euit in praedia, ignem iubiJcit;Vt Vel eo modo noceat prouincialibus libidinem expleat,& exhalet furorem eiirmatum.quo non 'no vallis Carolana suo regi debet esse chara atq. iuculli , quae ii cendia,vastitioncs incultiones hostium palla est singulis fecitie bellis. it i locus iste rerum gellarum me in tria cst Valdc nom,it.. Us.
Nam cic CarolumMagi vim fractum iam 5 ped fgere ne i cuntem, sulcepit dc recreauit, e Petri tertiJ partes aduersius iaconum Regem maioricensem lubenter S sortiter egir,abis catu is dc oppidis Ceritanig Iacobum recipientibus. Antonium octia cum tuis grassatoribus in angustin vallis, Galliam petentem cum pra da sp pe interclulit. alios preterea Foxenses, qui ui campum Ceritanum
incurliones magnas fecerant,pr.eda spoliauit,eamq.donunis restiotuit. Incoli; neruos, valenteS,S forteS; atq.Vt cit eorum innatum
odium in Gallos,ad pugnam prompti, celeres, S ardentes. quod superi oleanno. IS98. mente Maloeae perti sumus. Nam ex tribus mille lutheranis comitatus Fuxi S. aliarum partium Vicinarum, qui in comitatum Ceritaniae intrauerant, magna strages facta est in cons l=ectu turris Ceritan . agri non multum lati; at satis fertiles &fisubres. Montes non inferiores montium pyrgneorum principe Canigone.in campis Ductuum Varia genera, frumentum , Ordeum, avena, siligo.ite horti multi& no uaamqni neq.inferiores caeteris totu .s comitat' hortis. hinc copia mellisa aui,ceri . HincpOma,pruna,
16쪽
pastus ursorirna; corna, gerdi, nauini,& alia id genus multa prata
Iapide firmissimo undiq. septa .armentorum ac reliqui pecoris gregcs magni, propter prata dc sinni abundantiam Sc largitatem. hinc copia lactis, casei,butyri. Hinc haedi, ni, vituli, equi, muli. sues multi & quidem optimi. in montibus Vero praeter trabes, postes, ligna,& quidquid potest este usui Sc incolis proprijs & ciuibus Po- diceritani; ac praeter pascua, quae habet maxima & amaena, pastus largi dc copiosi animantium omnis generis. deniq.estiui saltus suauilsimi gregibus& armentis.Venatio semper est opportuna, dc quidem facilis. habent enim montes ferarum bestiarum Varia genera, ceruos,damas: caprarum duo genera,quae meliores cibi sunt,his ar di dicuntur: apros, leporeS, pantheras, martes, quorum pelles mulieribus grat . Pr terea perdicum tria genera, quasdam albas, aliaet, omni b.notas,alias vero coloris fusci. insaper pauones aggrestes no cohortales. deniq. terrae sit tota feraX,S qua nec Podiusceritanus carere potest, nec reliqua oppida comitatus, Ut omittam partam securitatem et quasi fidem publicam euntibus in Galliam ac redeunt bus, beneficio incolarum Vallis Carolan ,quae cum sit sibi sutacies, nullo est tempore negligenda. Non prςteribo,quod ipse a sene quoidam nonagenario accepi, qui affirmabat in iugis montium reperibri magnam copiam cristat li,quod loca isti omni tempore snt niue operta: sit vero cristallum, nix cogelata Aristoteli et Plinio. herbas habet rei medicae perutiles, et quς contra venenum sunt prae dentanea remedia,terebinthiς ex abiete copiam. postremo vallisest,non indigna, quς pars sit feracis omnium re- .rum Hispanie de in finibus cius sita.
17쪽
co te prioris Benedictitu. c ARMEN.I' Esinet esse prius contrarius ignibus humor, tepidus gelidos labit ab a Ne notus; Et ver autumno; brumae miscebitur aestas: cum q. lupi, diris prata vorabit ouis; Quam tibi depascet tempus rubigine nomen: Oliba, quam qui sis dissimulare velit. AsHIpPOLYTI MONTANER, DOMI cELLI DOMINI DEGau er. Assessoris in Baiulia generali Catha. auctoris generi, ad Lectorem.
CI laudare velit socerum gener, at q. parentem Ufilius: has laudes fundit uterq. sibi. Namq. eadem prorsus ratio est soceri q. patri'. quos laudare nequit filius, at q. gener. Laudatoris enim laudis pars magna videtur. pars laudis redit huc, unde prosecta fuit. Auctorem laudabit opus, quod regia iura in varias partes distribuenda docet. Quid possit re V in cleros, et in omnia iura, at q. bona illorum. continet in e liber. Iura nouat patriae,que iam neglecta videntur, in quibus utilitas non mediocris inest. Iudicibus liber hic est utilis, atq. patronis. utilis est regi, praesbiteri R. simul. Saepe etenim lites mouet ignoratio iuris,.saepe etiam lites cognitan ura vitant. Hec tantum tetigit te sat est charissime lectar caetera, que reuant,sunt manifesta satis.
AD LEcTOREM IN TANTI OPERII cOMMENDATIO.nem Ono ris Mici uelis pulpferrerdomicelli ei. v A. D. EPIGRAMMA.QVid valeat, cupias si scire potent i a Regum, quidue iuuat,sisti regia iura queunt; IMultaq. si quaeris mendi sine crimine scire, Haec lege: nam lectis plurime doctus eris.
18쪽
De origine antiquarum legum Cathalonic.
Quid sit regalia Regia, et de regaliarum diuisione.
De regalib. et iurib. altis,qtii; competunt regi Aragonum et Co- Imri Barc. m EMiIaloin in pertoms ecclesiasticis ecclesijs et bonis earum. et primum de iure amortifitionis. Cap.8.pag. FZDe iuvamine et auxilio prestando Comiti Barcin.per pr latos ecclesiarum secularium et regularium, ratione seudorum, quq ab eo possident. p.9. pag.I onum et comitis Barc.in personis ecclesiasticis et bonis earum,ratione laudoru,quq tenent pro rege Cap.IO. pag. I8O. De regalib. domini regis in bonis ecclesiarum et persenarum ecclesiasticaru,ratione teporalitatu,quas tenent et pol idet in regno. . CV.u .pag. I9Z.
De alijs regalibus domini resis in personis ecclesiasticis,respectit iu
OU LO nationib. Det fiunt per lucras regi udi Tecclesiasticis. regias
19쪽
regias hortationes et monitiones cotemnenti b. et de poenis, luet in eisdem apponuntur. Cap. I .pag. 7ψῖ- De regalib.domini regis ratione beneficiorum ecclesiasticorum et ccclesiarum,que sunt in regno. Cap. i . pag.28I. De iurisdictione,quam habo rex Ari gonum et comesBarc. X r ola prerog.uiua, in causi , ccclesiasticis contra iplbs lericos, in cibuesib.oc cri inin. alib. N Iub qua ΙΠOdera Ione,IdcUIIdum mastrae prouinciae. Cap. is. pag. 39 De causis et negotijs ecclesiasticis, qua frequenter occurrunt, trMetantur et examinatur in hac regia aud.ct sub qua forma.
ERRATA. Erratafrequentiora ilicet oculos aures Ufendant ineanti te aras, ex euris Da α- reformato, QmO prima ι ressionis ascrabitot casera da rura I asper ara, sic emenda est. D Agina t. Linea. 7.Prcaemiu, prosc- ai . li. ι8 Quet in qu et sint regalia de totum. ain. li. 9. subgr
eeelesiastico. perrare r. manus regiae 36 . li. s. hospI Illi ,
20쪽
BARCHINONE HONORATI ET RE gij Senatoris ac fisci patroni, inviaticum alium namq.dc iure fisci, libro io.
IHIL est in toto terrarum orbe,in quo Regia Maiestas magis eluceat & splendescat,quam oppresio- rum sitbleuatio,desensio, patrocinium; nihil inquam p est,quod magis Principes deceat, quam facere iudiciu atq. iustitiam Si liberare de nianu calumpni intiti Vi oppresesos; peregrinis,pupilliri. SE Viduis, praebere auxiliumvae a potentib. opprimantur . Hoc Proprium esse regum officium Diuinae8c humanae scripstirae testantur. Quod non modo Principes secuti in suis potestatib. exercere consueuerunt;regium auxilium, ad propulsandurri Iniuria, dc es lictionem pauperum impartiendo, aed uitta Ecclesiam etiam nonnunquam , potestatis culmina tenent a vi per eandem potestatem muniam Ecclesiasticam duc, plinam . quia saepe regnum ccclesie,per regnum terrenum pros, cit,& disciplinam,quam utilitas Ecclesiae non potest eXercere,ceriticib superborum potestas principalis imponat. Haec est lex,quae in omni repub. Christianarecepta& altius stabilita,iustitiam tue muratq. dcstendit;pacem in populis conseruat, religionis Chri-- anae Vesinem custodit;haec regium: firmat Impe-srium;qua corda tapinamquae in manu Dei sunt, inclinat ad pietaetem,sident,relagion : iustitiam M aqvitatem.Non timent hodies, non bella,non caeteraiiegni incommoda,principes, qui iustiatam colunt,qxu subditos suos,ab iniurijs defendunt;qui pupillis, viduis, pauperibus sunt adiutores ι qui omnem operam, curam
re solicitudinem adhibent, tri. pctare is tam re Incumbunt, Λ ut in