장음표시 사용
151쪽
r32 Commen. in usati . alium nam .a9 morti alio cedit in compensiationem onerum et munerum reι per manum mortuam. acquisita.
R Ecclesa quibus casibus non teneatur euacuare in manam habilem, nec amorti re res per eam acqustas. R Zona omnia regni aprincipio sunt derealen co, Peramon oti em consulitur tamdominis directis,quam ecclesia.
33 Emesa quando propter onera cogatur ponere
36 Ecclesia licet per multum tempus tenuerit bona de realenco isnentur tamen sinani amsolue
3s irascribi potest habilitas possidensi non ius
36 Pr scriptio inrebus amorosandis , a quo tem
37 Statutum uicorumseuper rebus prophanis non valet principalite at inpraeiudicium ecclesiarum. cum nu seq. A A
38 Attendera est quodprincipaliterantur,et non
quod mi in consequemii remotam.
152쪽
De Iure fisci Cap. IJ339 Intellictus conmtutionis com fero contriture
clo Contra ingredientes religionem sine consenses parentum quare sustineatur fragmaticaret Iaco strimi.
'' Ecclesia non competit , sed principi seculari,
disponere de bonis temporalibus absolute. Αι Ecclesia non expedit casra habere in limitibus
63 mortisatio qualiter in comitatibin Rosilionis eι Ceritania tractetur, et qualiter in ca-ihaloniaiaqq udi dominus au teneatur acceptare pers-nas, licet capacestae terioristamon conditio
Feudumpotes inpersonas habiles libere trans
calhasonia. - morti re non compellitur Rex ceterivero inferiores cogitossunt causa.
68 mor tisatio tacita inducitur se subscri nonem factam , adqustioni facie per
153쪽
l34 Commen. in viati. alium nam q. ecclesiam. m
mortisatio, an requirat scripturam, et qua in ea sint necessama. et an per presentiam seu tacitum consensum inducatur, Deperpossessionem, et de formulis amorti tionu.
so Prascri bianpositi ius seuperioritatis. si . mplissima amorosatio quasit,sa. Omnia siunt de regis dominio quoad supremam potestatem et n. seq.33. ppellatio ultima , recursus oe alia sempersunt regi reseruata. Howagium nonpressitat rex ecclesio ob culpa quassatu illivsperum eudum ad regem. DE REGALIBUS ET IURIBUS AL-
iis, quae conpetunt Regi Arag. et comiti Barc.in cathalonia,in personis ecclesiasticis, ecclesjs, ct bonis earum.
IXI. antea Comitem Barc. habere quedam regalia, que secularia nuncapauimus, & qu tam ecelesiastica.et lia Si oe secularib. nihil attinet dicere, quia abunde sunt a nostris practicis explicatain locis communibus, quos veluti di- gita
154쪽
stilo conmonstrauimus; de ecclesiasticis dicamus. Ea vero, quaei sequuntur sunt prςcipua. t Rex Aragonum dc comes Barc. in hac sua prouincia, amortisat bona, quq in manum mortuam, idest in ecclesiam perueniunt, &que Propterea iuxta poniscas cinctiones alienari non possunt,& facit Vt ecclesia possit in
perpetuum ea obtinere. Eii cium amortifatio in manum mor tuam translatio iussu principis de auctoritate facta Petrus Best ga. in speculo princip. rub. de Amortisationib. p. Veniamus. nu. I. nam sicuti iure. D.&C. quae publica erant&iuris publici esse dicebantur, non poterant fieri sacra sine principis it λ ssu. l. sacra. de rerum diuis . D. sic t Bona , quae ab initio su runt principis, non possunt transire inemesia sine auctoritate principis.l. si quis sub hoc pacto. de contrahe. cmpl. D. Bellug. 3 ubi supra, nu. 3. t et licet Vnu'is'. bona sua dc pr dia venerabilib. locis, ecclesijs, Monasterijs, beneficiis ecclesiasticis donare
possit. l. i. desacrosanct. eccles. C. in Vat. manam, quae si ab gu. de sacros. eccles et in constit. Iacobi.I. en nom dela S. Trh-nit. eod. tit. tamen iura regia debent esse selua, nec possint sine principis licentia, ea bona pleno iure in ecclesiam transire. d. cap .en nom de la Sancta Trinitat abi saluat nostre dret e seny ria generes. 8c in noua compilatione. tit. de.iacros. ues cap. a.
statu .H c t amortisatio in hac patria fundatur in d, constitu.
in nomineS.Trinitatis. & in constitutione Petii.3.in citria ce uariς cap3item nesuper laudimio. P .aiustant,quae at vasal sia legut detonseta. stibiit. de iure emphyt. Mier. coss.6 rid curia. Rub. de seu .dc foriscapijs nu. 23. ibi. in textu ibi. intra annum. et.nu. 2 . ibi eae his etiam lusero. M alip Jurib. citatis per Ca- dic. in marg. dubio.8. Vers; .hanc amortisationem tribus pragmaticis dominus rex Iacobusanultum roborauit, quas pragmaticas resert. Socartan c. de modo. n. 72. s. & rex petrus dicta costitutione nec mirum . na et hic Pet. aulam suam decorauit multis offici js Vt diximus ante , et paci imonium
suum stabilivit iurisdictione: bainli generalis augendo ditis trD. s.fragmaticis,datis eodem die Barcino. . Idus Iulu. 33 3
155쪽
136 Commen. in viati alium namq:
, & directis Petro cacosta batulo generali. in prima i datur potestas baiulo generali amplissima super reb. patrimonialibus h bendis, detendendis, conservandis: in altera super rebus filoli bus & fisco regio pertinentibus defendendis V petendis: in tertia, se per omnibus rebus seudalibus, dc emphytheoticari;s petendis,defendendis M habendis. Amat in reportorio. Verb. rex si uis videre potestates .etc.hac potestate abutebantur baiuli generales α regij patrimoni, procuratores atq. eorum ministri Verba pragmaticarum in prauum sensum retorquentes, dc ideo cinanauit constitutio reginς Mariae conDrtis Alsonii quarti incuria Barc. cap. 23. ab serie y tenor. de qua multa scripsit Mier. collat. IO. cap. 2 . rub. deos. c., dc iuri ld. baiuli generalis. per quam curia baiuli generalis Sc regis procuratoris fuit reformataoc ad debitum modum, qui per regem Petrum tertium fit erat ei pi scriptus , reuocata. oc originem excessuum scribit Mier. ibia colum. I. ad amortistitiones redeundo , apparet primam
pragmaticam fuisse factam per Iacobum t. Regem Aragonumor dominum Montispesulam, cuius data est in M uatepessiit no anno domini. I 22s. perquam prohibebatur omnis alienatio rerum immobilium in personas ecclesiasticas, vel in ecclesias. altera emacobi. r. data Perpiniani anno i 18s. dc fit inhibitio tabellionibus recipientibus instrumenta super istis alienationib. iusi fiant cum licentia regis. Tertia est eiusdem Iacobi Σ. datac Perpiniani anno. isos. t quod argumento esse potest amortitationem in hac prouincia, de in comitatib. Rossitionis δc Cerita. dc in regnis Valenti & maioricarum,sitisse inductam ex morib. egib. Gallorum . nam hic Iacobus primus regna Ualenti de maioricarum coronae regiae adiunxit, pulsis inde Sarracenis, ut est in monumentis antiquorum & in genealogia regum Aragoniae. de regno Valentis Lelluga scripsit ubi supra numer. s. vers.& haec amortisatio, idest,in manum mortuam translatio, ab ip'sa lege Fracorum introducta est.hoc etiam confirmant ordina nes lacobi Regis maiori carum. I. filis Iacobi. i. de quibus in recollectis privilegiorum vili Perpta ni rub. de amorulations.
156쪽
in Gallia vero hoc ius receptissimum est, Sc unu in de maximis iuridus Sc regalibus, siue iuribus altis regis Francie. Benedicti in cap. Rainutius . in Verb. dc Uxorem nomine. num. Πλε. 9i . de testam. ext. Chassaria in Burgunt S. rub. 9. de mari mortes P. I. 2. Sc pluribus sequentibus.tractat enim materiam manus mortu diligentissime dc in alijs significationibus huius verbi, quae proprius accedunt ad homines proprios huius prouincitdc pagenta antiquorum temporum; quam ad hanc, de qua hic agimuS, manum mortuam. de nostra amortisatione plura Ca, Tolus Molin. in consuetud. Parisien. titu. l. P. I. num. Ss 6 8. Pra sGregorius in stalagmate lib. I s. cap. 38. num. 7. dc lib. G. cap. s.nu. 6. oc lib. 2O.cap. H. n. . dc Gulielm. Bened. hoc ius. ducit ab ordinatione Philippi Regis Franciae Vbi sup. num. svs. melius Sc altius amortilationis origine explicauit AEgrdius m gister de amoriisationib. cap. I.num .3 dc cap. 2.&Uredo huc Philippum esse sancti Ludovici filium. sed erat iam amoris ilia in Gallia ante Philippum, hic vero quasdam super e.i fecit ordinationes,ut est Videre apud . Egiarii. melius haec scribit Molis. Vbi su p. tit. 2. P.; glo. 2. num. J.6-Ca l. de Grassaliis plenius hoc ius amortisationis attingit in lib. 2. πνlium Franciς. cap. ν M. Guido Pap. qu li. 3si. oc ibi additur: s dicitur autem manus mortua, quia communitas,ecclesia, capitulum, collegium, uniuersitas, confatria numquam moriuntur , Iaec mutant d minum, dcres ad eorum manum dc dominIum peruenientes Vix Vnquam dominos mutant: quia homines,qui in dic. is co poribus sunt per subrogationem perpetuo is acua supereste dicuntur. l. proponebatur. de Iudic. l.eum debere columnam . deseruitutibus urbanota pridior. Pet. Gregorius in dicit. cap. u. numer. q. qui citat ae idium magilita de amotaVicionibus. Ranchin. aci Guidonem ubi supra ex Masuerio inpra ii . tit. de loc. & iure emphyt. nume.7. vers. dc dicunt aliqui. num. ao. vers. item si res, quaed.im lit in emphytheos in . nunquam enim, aut vix, hae res essent reuersurae ad donunum .cap. i. de alienat. scud. P. uide potest .ibi ideo laui cc lax cauri corpora se uita
157쪽
semper in eodem statu permanent, Aveluti homines mortui existimantur, eXpertes Omnis mutationis & vicissitudinis huius sieculi. Gregor. Vbi sup. lib. Is. cap.38. numer. s. & sicut sinmel mortuus amplius non moritur nec mutatur, sic Sc manus mortua. Sc bona, quae ad eam pertientunsinon abstedunt ab ea.
s Molin. ubi su p. nu .s a ergo bona immobilia seudalia; empli
theoticaria dc alia de realenco,&immobilita similia , ut censuarii reditiis perpetui, non possunt in ecclesiam transferri sine Mmorti latione,Vt apud eam perpetuo sint , sed cogitur ecclesia dc ali quaevis fi lis manus mortua, intra annum ea ponem dc transferre in personam capacem, aut mortis are Sc ius amorti sitionis principi soluere. quod ius Galli vocant morticinium, unde finantia consequitur, dc dispensitio , siue amorti aeritum. Gregor. dict. cap. 38. numer. S.6. M lib. s. capi. s. nurmer.7. Benedict. in dict. numer.*9 in fine. Molin. via sup. s numer. 67. in fine. t Hoc ius amortis di soli Principi competere scribit Gregorius in.dict.cap .numer .6.sub li.6.5 summa ratione.quonia sicut Omnis aqua amari orimr,& in mare r
dit: sic fetida omnia a Principe sunt, Zc ad Principem redeunt:& ideo domini inseriores, & seniores ius morticinij consequi non possunt, nec amortisare. Quam obrem iubere ecclesiae, Ut rem immobilem ponat in per nam capacem intra annum, io lus princeps potest, t M si non paretur, insta annum ab inter . pellatione, fit manus iniectio per regem, hoc est apponitur em- pararealis in laudo de fructus iacitsucs, donec sit paritum prς-cepto expedito per baiulum generalem dc regium procuratorem respective Sc in eorum consistorio. Molin. ubi supra.
. numer. so. Gregor.tib. 6. cap. s. numer. 7. Socarra. in dict.. cap. eodem . numer. 2ψ.28. nam in hoc casia ampara realis
. potest apponi tam super rebus emphytheoticari, , quam super fetidalibus. lict. numer. 28. dc obseruabis reseluti em qua stripsit eo loci carrat. post longam disputationern evniam. 26. Vsq. ad nume. 3 . necpraetereoCalic. Sc Guillermum, qui
j c tractant in viat. Magnates . hic , in versicul. sed quid si
158쪽
dominus fecit amparam realem. de ibi. itein, quia per amphram realem. ille. columna Ii. ibi. qu ro in quibus , seu in quot casibus, dc columna II. versi. quaero an in re emphytheoticaria, dominus. possit facere amparam realem.& mlum.I7. ibi. quPro factis appraehensione potestatis castri Vel emparamento seu di. & colum. 18. ibi. de haec sunt notabilia. idem Calic. in us si quis contradixerit. colum. sta. Vers quero iuxta. Iuli ecclesia i vel alia manus mortua, cui factum est preceptum de trans serendo in persenam habilem Sc capacem, firmet ius domino stu ipsi baiulo generali, iuxta formam hodie receptam, quam ponit Calic. ibidem colum. I s. vers.quetro in casu huius usatici. cum duabusquaest. sequentibus de ibi, quid dicendum. Iudaici in Vf. omnes homines.col.a ibi per centum uncias ista forma firmarii, non utimur; sed non habita distinctione.& Calici colu . vers quaero istud firmamentum directi, quod utilli debent f cere suis seniorib. quomodo fietῖα ibi solum igitur vasalli hodie, etc. Nam facta firma res amparata restituitur ecclesiς vel alij cui fuit amparata .Calic. in d .vs Siaates. l. Is.Vers qu ro,aprqhcsa potinate cu plurib. q. seq.sed fructus interim percepti non rostituetur ibi. in vers quaero factis apprHesione.etc. ibi.sed Iaco. de Mote Iud. hic eligit ultima opin. et ibi. ecce determinatione Iaco. de Monte Iud .alsa praxim iniectionis manus in res immo biles translatas,in eccleuas absq.licetia principis posuit Bellu . in
vers restat videre.nu.IO. et plurib. sequen. notat. lol. in d. n.so. Sedide Molineus ibid. pluat hoc ius cogendi et copellendi e clesiavel simile corpus advacuandu manus suas,& traaerecu in manum habite,nota lolii regi copetere, sed etiam alissdominis inferiorib. secularib. et citat ad eam re plures regni Franci in diuersis prouinciss consuetudines. ego crederem ex i; quς scribit Bel Iuga,vbisu p.vers restat videre n. L.2.opinione Greg.et 2Egidit ubi ilip .cap I. nu. I. et cap. 2. in hac prouincia esse recepta,ut
solus princeps possit habilitare ecclesia etesias huius generis manus mortuas,ad obtinendum seud. et alia j mmobilia, quae sua natura sunt de realenco, dc nulluo alius praeter principem. quia haec
159쪽
rgo Commen. in v sati. alium nam I.
Illic est regalia maxima, quae nulli alij competit, nisi . ex priui legio speciali principis concedatur alicui magnati, quale priui
uilegium reges Francie concesserunt pluribus, principio. etiam ecclesiasticis Egidius ubi sup capa. nuo. cap. 2 qui hoc pro bat este concestum parib. Franciaec aut ex commissilone regis Amandato facultas morti sandi alicui competat, ut baiulo generali, regio procuratori, Ut pro regi, Ut prpecto, Ut gubernat
ri, secundum diuersas conluetudines prouinciarum, et prag maticas seu regias prouisiones.. Pechius de amortuat. cap. 13 23. et t. est necellarium ad faciendum amortisationem, et ad investiendum, manum mortuam, mandatum speciale, non autem singulare aut individuum ., tua Vbi sup u.76.et qua
liter hi c distinguantur. ibid.l Consueuit autem princeps in hac
patria huiusmodi amortilationea facile concedere, nec eas co sueuit denegare, nisi ex magna caula; & ideo non reputatur impossibilis hec impetratio. Pechlus ubi sup. nu. a. sed Sc consensus, inferioris domini rei immobilis, quς petitur amortis arinecesurius est in hac principis licentia, ne illi fiat pr iudicium
P hiuS.Ibid. Ini. 2. tamen domini allodiorum inferiores, aut laudorum domini immediati, qui amortuare non possunt, nec manum mortuam capacem facere. t Possunt indemnitatem. suam petere, tamanum mortuam ad indemnitatem cogere. Est
autem indemnitas , illa pensatio, quς fi& pr statur domino rei mortuati, pro intereste ipsius domini immediati. quia pesedit laudemia, quς exaltemtioiub. consequeretur,si res estet pencs viventem & morientem, quae non habet remorti sata Min manu mortuae existente. ergo haec indemnitas et pensatio est loco iuriu utilium,quς dominus Verisimiliter pacepturus eratre ipsa manente in priuatoru manu,qu cipe mutatur VariJSmodis. LSenatus.P. mortis causa.de donat.causa mori. D. qu b. tu rib. iab potest dominus sperare se gauisui u re penes manu morma manente.. hqc recompensatio, quς hi per manum vicaria vel pens. uiolae annua pristandam, puta decimoquOq.anno, aut' de me ito,audirigesimoseu in convcuouea Vci suetudinediocesis,
160쪽
diocesis, vocatur indemnitas quandoautem fit inuna semina siduael soluenda pro tota indemnitate, siue compensatisne, vocaritur vltima filiantia.Benedict.via sup. nu. fine. Molin.vbi. sui'. nu. 68. t quam obrem solus princeps habet ius cogendi et
compellendi ecclesiam et manu ro mortuam euacuare luanicis nuin,&substituere in filum locum perionam capacem et habile VIuciem,m arietem et confiscantem. quia princeps non cogitur anaortilare:cu amortisatio sit gratia et indulgentia principis. se quoq. princeps solus potest manuam mortuam capacem fa- . cere et Oona immobilia dereale , quae ad manu mortua trans lata sunt,amortisare: inferiores principe, quacunq. sitiat domini, aut seudorum aut prςdiorum emphiteoticariorum, quq in iamnum mortuam translata sunt,possunt cogere manum mortuaim
ad vacuandum et ponendum in manu habili ultra annum leuia amorti landum dc ad pr standum indemnitatem, quς Sc ipsa. qu*dam amortilatio dicitur, habilitare autem ipsam manum. mortuam A bona ipsa immobilia lauda, et pr dia censitaria a-, morti re, ut penes ecclesiam et manum mortuam este possinti V aliter quam p r indenitatem vel finantiam , non possimi.t Et licet iuri cogendi euacuare et transferre in manum capacem sit prςscriptum xxx. annis aut xxx . iuri tamen petendi indemnitatem non erit pr scriptum.Molin. Vbi sup- nu. 6O.6I.itaq. d mini inferiores principe, lapso termino legitimo secundum di. ueri is prouinciarum conluetudines, ad pr. Eicriptionc statuto,, licet nonpossint expellere ecciet iam a udo Vel praedio censitario,tamen poterunt compellere dc cogere ecclesiam & alia n in num mortuam,ad praestandum indemnitatem. l. nu. 6I. quinimo domini inferiores amortis are aliter non positiat, sed sufficit . illis dari in laudo de in censuario predio hominem Vitientcm, morietem'confiscantem; c si huic iura per in intim mortuamst prςlcriptu ula in scultate debent cile colenti. AEgid. Vbi su p. icap.S. sau. 2.3.5 p.6. num. 2. . quae lunt notanda. immo lutu-cit manum mortuam dat e hominem vivente dc moriente, aut