장음표시 사용
91쪽
1 Commen. in viail. alium nam q.
stitia in ea administratur. Non dubium est olim cum hi nostri vcatici constituebantur et publicabantur per Berengarium Comitem et Adalmulam illius consortem, longe aliter magistratus in hic prouincia dispositos fuisse, dccib aliis appellati
'nib. desighatos. noua enim forma administrationis nascente, Mi prouincia sese nouis quotidie victoriss dilataute, t a manu regia, quae fuit prima ratio gubernationisa.2. in principio. ibi. omniaq. manu regia gubernabantur de origine tur. D. de quaslip. dixi, recessiim fuit, & magiitiatus pro temporis occisionei creati. t Iraq. cum Princep5 uaciuitate resideret vel in prouincia, pauciori b. magistratib. opus erat.l. 1. P. post originem ius ris. vers. quod ad magistratus attinet. de origi a. Iur. D. t Quamobrem per Comites, vicecomites, comitores, valvasercs, tuititia administrabatur in ciuilib. causis,& per seniores in causis vasallorum & suorum rusticorum . in us omnes homines debent firmare. ubi Calici col. . vers. qu ro primo, an de Omnibus causis. Idem in viat. placitare col. 3. vers. quςro an de omnibus causis. Socarra. in cap. si aliquis habet homine. num .7.vers. & pro elucidatione.& nu. IS. ibi. tu seper hoc latius distingue.& quod de vasallis fuit statutum respectu seudorum , hoc idem in emphytheotis , respectu emphytheoticorum praediorum, & inicolis,censitis ac caeteris huiusmodi similater. Calic. in viat.
arrat. ubi su p. num . . I . solis militib. in curia Comicis Bucin. litigantib. Marq. in d. Vsata placitare. ces.s. Versquq nil quid miles siue paganus . ibi. in contrarium videtur Mier. colla. I i. in curia Alson. ψ. cap. 3. item comemorants. col. 3. vers si , liquis mansus.& col. 7. 8. & Io. ibi unde conclude. Sane seni res de causis vasallorum & emphytheotarum, agricolarum, censitorum hominum propriorii cognoscunt, quae seu tu vel em phytheosim respiciunt, non de ali s causis duae se scitantur inter dominum dc vasallu 3c emphytheotam,extra causim Dudi Vel rei emphytheoticari ,& ex alia causa; vel quia est lis inter Vasallum vel emphytbeotam, dc alios extraneos. Socura. in dict.
92쪽
num. I . & num. I6. ibi. tu super hoc latius distingue. quidam igitur sunt caus quae dicuntur in hoc iure nostro Cath.ilonico communes,que coram ordi I ijs locorum inactantur; qu dam, quae dicuntur causi; vastallagi j vel iuris emphytheutici siue causae de vasallagio & iure dominationis, us' de omni, causis nH. communib ubi Cali. col. 8. vers. quaero primo quς dicantur cauta communes. Marq. ibid. col. antepenui. Veri quFO quom do hae causae comu nes.' ordinarius iudex est,qui habet iurisdictionem in territorio do iure,ut baro, Ut comes, ut Vicecomes, Ytali 1, quib. de iure viaticorum iurisdictio copetebat. vs ex magnatibus. viatic. omnes homines firmare debebent. vsat. placitare. Marq. ibi. col. 6. vers. quetro nunquid miles. ibi. sed quis ergo erit iudex ordinarius. in causis criminalibus cognoscebat
s etiam ordinarius generaliter inter omnes. t Quia senior in vacillum vel emphythmiam nullum habet merum imperium nec mixtum, nisi alia ratione ordinarius sit territori, Calici ind. Vs placitare.colum. .vers. & ideo si quςris. Socarr. Vbi s .
nu.γ-8.ra. Mier. in d. cap. item commemoranta.& coll. 3. in curia Alion.2. cap. item ordinamus.& Colla. 2.m curia Bar. Pet.2. cap. 2s.ltem in terris. & colla. . in I .curia Bar.Iacobi 2.cap. ite
quod aliquis homo , qui teneat, mansum. plenius autem in L cap.item quod interris. l. s. . Itaq. cognitio causerum crimisenalium, tunc potestatum erat d. Vi. ex magnalib. in principio,& P.quia iustitiam ibi solumodo potestatib. Iudai. vi q. Vallec σ in viat. quia iustitiam.& citantur per Guiller.esi; viatici. t M'pellatio Vero potestatis vel comitis in singulari numero, solum principem Cathalonit respicit & comitem Barc.in plurali omnes comites cathalonit comprehendit. Guillerm. qui h c plurib. exemplis declarat in us cu dominus Resinundus, col. s. ibi & nota, quod hoc nomine comes.er ibi. et idem idetur dicendum. Calic. col. 3. ibi. oppone de medio. et ibi. sed quem an alii comites . Guiller. in vi potestatem. Socarr. in cap. si γ dominus petierit. nu. 13. t sumitur autem potestas pro ma gistratu hoc loco, et in sexu virili. Socarrat ubi Lip. Interiores comi
93쪽
Comitib. non cognoscebant de criminib.vfex magnasib.nis ex. priuilegio dc gratia Pi incipis,idest potestatis, vel ex antiquissima consuetudine.nam in hac preuincia per illum Vsat.ex mag-tibus,dominus Comes Barc. habet fundatam intentione ad vin. dicandum merum Imperium in omnibus locis Cathaloniae, tuendum Sc habendum.Idem ius est omnibus comitib. Catha laniae,intra limites suoru minitatuit. poneexemplum in Comite Ur llen. Passariens. Ampurionens. contra omnes intra fi 8 nes Comitatus habitantes vel ibi delinquentes.' Hi autem sunt potestates tantum, inferiores non item, sed nobiles, magnatex.
6. vers. quaero secundum Viaticos.Comi es Cathesoniae.& col 9 7.Verisquςro qui dicantur comi res.t Et qui appellatione m gnatum contineantur adem Calic. in cap. haec lunt usualia. nu
ticbrum contineantur.sunt autem magnates malores,dc magna
tes minores. VL item statuerunt,quod si aliquis filius magnatum Ierrae,iam m. norum,quam minoru est in uti quando pater pro filio teneatur lib. . constitui. plurimu aute valet distinctio liquin multis cis artici ci. in sicinis iudiciorum. Calic. in d. nu, T . con d Vs omnes homines. col. 6ῖς. ubi de firma,quam faciund
vasalli seniorib. secundumdisserentiam . personarum et laudo rum: tametsi . Eodie aliter firmant vasalli senioris. suis nulla fa otia distinctione persenarum aut laudorv. Calic. daeol.7.ver quaero istud firmamentu. ibi. tum igitur.&col. penult. ibi po- . 1 remos ubi)cia formam.vsq. ad fine lectiari. Mier. 9. an citio ria 2. Bar. Iacobi 2. ap raatem. quod omnis firma. t est autota mare ius assecurare iudicium ut alibi dixi,& explicant Mier. de Calici 'bisup. Socarrat dacius in cap. si dominus petierit nu Sc seq. igitur magnates δc nobiles non habebat cognitione causarum criminali in sed solae potestates. l. s. exmagnatib.firmamenta autem habeb. vi idest cognitione causarum ciuibu,quae cui b verbo firmamentorum continetur. Socar. in captai minor Castellanus.nu.Io. dc cap. item si certa sint conuentiones. 6 alia.
94쪽
alla quoq. priuilegia cocedit vfex magna ib. potestatib. & comitib. quae aufert interiori. Iud.ibi. veri item temo nota. t Quod is de causani criminaliu cognitione dicitur,liabet qua tarn declaratione, quo ad vasallos, de emphy.quoni de horti delictis cognoscunt quandoq. domini & seniores,etsi no habeant alioquin merum Imperio. Lin d.us placitare .coL . vers dc ideo si qu ris. ibi aut quaeris de causis criminalib.& ibi aut quςris de causis criminalib. tendentib. ad elimendas. Latius Socartain aec.si aliquis hisci homine .n. .is N alijsdiabebat autelaniores suos baiulos, habebat re potestates,per quos iura reddebatur in causis siue ciuilies siue criminalib. quae ad dominos Principales baiulocii pertinebatit Antiquissima enim est baiuloru creatio, in hac prouinii clxvs .in baiulia.usde baiuli1s ubi.Iud. α Guillari&hi aut perpetui sunt Sc naturales,aut temporales & amouibiles. idem Gui Dier.& Calic. in d. vf de baiulqs.& in Q. baiulus interfectus. Anton. Amat in verbo baiulus. δc verbo. baiulia.Calic. de pace απeuga.q.8. in Princip.& col. s. Vers quid nos dicemus. ibi aut quaeris secundu tenorem constitutionis diuinarum. coLI. Verccum igitur habito respectu. Militarib. personis A causis carum
soli potestati reseruatis .idest principi prouinci , qui erat Comes
BariCalic.in praerogativa militarLnu. 29.ibi. contrarium tamen sico dcibi . de iurisdictione vicariorum regiorum. α nu.3I. ibi.
ego dico ita esse de iure Cathalonici & citantur inter alia iura antiqua. Vsu. ex magnatib.ibi.& si milites vel alios homines ibi prςndi tacit,solutos illos ei reddat.& vssimiliter etsi senior. lu
is de ro milit. disputat Mari.in us ex magnalib. L . versnota per illi' distri .dc col. s. ibi.vnde est scicdu dc col. 8. ibi.& ita fuit ad literi declaratum plura de mero imperio, dc de baronum pr tensionab. ex possest antiqua, vel propter interue sun postest . vel praesti mptam concessionem. not.1a usa potestaritem. de in us hoc quod iuris est sanctorum .ubi Marquiti. Bl.3os Versic.pone potestis agit. ibi oc sic non videtur tueri ex possest
95쪽
m Commen. in usati alium namq:
distinctionem nota. Sc col. seq.sed pone, quod ille qui est in pose
sessi Mier.coll. . in a. curia Bar. Iacobi 2. cap. si de mero Sc mixto Imperio& iurisd. l.7.ibi.item quaero utrum merum imporium.& col. 8. dc quid de iure Cathalanico colao vers.sed ad de quae dixi de praescrip. XXX. annor. ibi Quia in Cathalonia.& melius col.8. vers. sed de iure viatic.Barchinonensium.idem. 1 coli. a. in curia Bar Pet. 2 cap .f. t Atq. hoc est primum tempus institutionis magistrarum. ex quo apparet baiulos antiquiores esse vicariss dc prius institutos,quam ipsos Vicarios. quod ec lic. in d. l.8. dc ex tenore constitutionum pacis & tr gar antiquioru colligitur. nam in antiquissimis nitit. baiuli fit men- I tio, no vicarii.) Hi baiuli hodie adhuc extant in aliquib partis veteris Gathaloniae ut in vicecomitatu Caprarie,comitatu Ampuriarum,in ausonia dc in ali)s partib.dc dicuntur baiuli naturales, habentq. baiulias insevdatas de quib. in praedictis usat. in baiulia. de baiulijs dispositum reperitur . dc plura Amat in ve bo baiuli non pollunt concedere. de in ali s sequentib postharuasi t creati fiant vicari j. nam aucta prouincia ex unione regni Ara goniae cum hoc Principatu vix potuit ad principe recurri in causis miluum,dc aliorum generosorum,vix pax dc treuga defendi, de quies in regno conseruari .Quamobrem Vicarii fuerunt instituti,ad quos cognitio quaerelaru pacis A treugae pertinebat.ar La.P. augescente. Vs' ad P. post originem, de origine tur. λhorumviciniorum in primis fit mentio in antiquissimis conli tui. pacium de treugarum. videre est in constit. Alsensi primi cap. Alsensus P. Item. I sananis. ibi. ede nostre&vegueri. MP. qua ueste. ibi. ensemps ab is veguer. dc in alijs constituti nib aliorum regum sequentium. dc constit de las ciuinals .eiuΩ
be e jo, qui ha set aquina iustitia ab la dit bisbe sere de huc pertinet Viat. statuerunt etiam tit. de pace dc treuga cum alijs se
quea. vlat. nam quilibet comes in suo Comitatu assistebat Episi copo,pro pace domini pro parte Vero Principis, solus Comes Barcoqui erat dc est Princeps in prouincia. Calic. de pace dc tam
96쪽
Ma.q. .col. s. Verii. breuiter distinguamus tempora & concor
dabitur scriptura. cii in seq. col. t Nam antea Comites assiste bant Episcopis pro deseratione pacis domini, dc vindisti violationis. Viat. cunctis pateat,ibi. e Vltra aso pac es dii conite. M inviat. aquesta es la tretia e pau confirmada. P.si algu empero. ibi.
e aqueil comte,qui haura aludat at dit bisbe a fer la iustitia i Vnde hodie quoq. receptum est, Vthe qu relς, tametsi comuniter coram Vicarijs proponantur, possunt tamen proponi coram domino rege, ideli comite,vel eius Locutenente. Calic. de treuga dc pace. q.8. Ol.penui. Verti .quaero ulterius, an iste proces iis. ibi.led quicquid dicant dicti iurisperiti. Mier. coss. 9. in curia
Barc. Ferdan. I. cap. 32. sicut aduersus .colu . 8. Vers sequitur. P. caueat autem Vicarius. cum duab. seq. l .potest autem cognoscere Rex etiam extra suam vicariam.Call.Vbi stip. 'ers sed quidquid quod non modo de qu. Trelis,quq propon utur pro delictis comunibus,quom cognitio & punitio potest ad ordinarios pertinere,siue barones,sive regios officiales,si cu in qualitate ad rogiam euocentur aud. intelligitur; sed & multo magis,de querelis quς in casib. regali. irum offeruntur; siue ciuiliter ad poena pecuniariam usaticorum , siue criminaliter de ijs agatur & extra simplicem queret m pacis & treugae. Mier. in d. cap. sicut aduersiis. col.8. Versi. sequitur. P.caueat autem Vinarius. Sc colu .D.
versi. in curia regia non curatur de prquentione.& ibi. ex prς'mis is habes clarum .dc seq. col. rursus col. II. Vers. sequitur adtex. criminaliter procedat. Idem dc in seno emisse,qui ad vic rios pertinet,receptum este scribit Calic.de sono emisse. q.6 . utS domino regi hic processiis iure suo tribuatur,propter uniuersalem iuri l. α imperium generalem tota prouincia. Mier.ind. P. sequitur P. Caveat autem vicarius. per totam columna, et extra vicariam potest trahi, t quia regali non continentur sub cons. de causis baiuliarum et vicaria: u non extrahendis.Calic. ao ind. q. 8. col. 2. Vers. quid dicendum. Mier.vbi lii p. t H vicari et fuerunt distinct tempore Petri. a. et data serina iuramento pervicacium pr stan .Iacob. I.in curia Bar. cap.8.et vicit. de offic.
97쪽
8 Commeti. in usati alium namqr
vi rhin cap I. et 8. Mier coi 2. in curia. Bar. R. Petri a. capessitem, quod vicariae sint distincte. et secundu distinetione vicariarum, fuerunt distinctς causae, Ut cauta unius vicaris tracte
tur in eadem Vicaria. Mier. in eadem curia Barc. Petri 2. cap. 13. item. quod cause Vicariae.quae regula fuit extensa ad caulas baiuliarum, ut hae intra baiuliam tractentur. cap. X. in tit de iustris dict. om. Iud.Mier. cos. q. in . 3. curia Bar. Iacobi, 2. cap. XL de soro compet. quod postea fuit amplius extensum ad causas criminales. Maria in curia Barc. cap. Volenis las constitutions. est sub tit. de iurisdict. omnium vid. Mier. coli. IO. cap . . V lenis. sub i)s regulis non continentur causae regaliarum. quia hae sub verbis gcneralib. constitutionum non comprehenduntur. Mier. in d. cap. I s. item quod vicariς sint distinct .et Latiusiad. cap. Volents. col. 3. et. q. siue sint ciuiles, siue criminales. . sed neq. t Cause officialium regiorum,aut causς patrimoniales sub his constitutionib. continentur. Mier. in dio . cap. lenis . col. s. vers. item fallit in causis ossicialium. et vere item fallit in causis patrimonialib. idem. Mier. coss. u. cap. 2. leS inu. ses. sol. . col 3. Vers secundo quero, quis possit. et coll.6. in maria montison. petri .3. cap. 23. Vbi ossiciales pro eorum contra lib. conueniantur. et superius Obseruaui ex marq. in hoc E. D
22 lium namq. col. s. Vers sed quaero, an Ossiciales. t Quς autem proprie dicantur inust baiuliae,qui; vicarie.t & quq dicantur regali . Mier. in ii. cap. Volents. l. . vers. unde pro huiusin ideclaratione, dc col.s. Vers regulariter ergo. et iu d. cap. les causes et cap. ne ex beneficio.In curia Barc. perdin. I.coll.9.est cap.
3I. in quib. locis haec late tractantur . t Sed et hae causae, siue
ciuiles siue criminales, quae ad regiam euorantur aud. eX rega ha, et ex trahuntur a vicati)s et baiuliis, non possunt extra prinuinciam extrahi, sed in ea sunt ternainandae sic enim statutum Gest. cap. totastis causas . tit. de iurisi. omnium iud. cap. los officiess. cap. clarificant. Mier. coss. a. curia Barc. Petri .2. cap. 1 . item quod omnes causae. et cap. seq.item,quod causet vicariς. Idem in d. me. Volenta. et cap. Les caules. t Nec prouinciales ira
98쪽
souinciales consentiunt causas etiam criminales remitti . de qua re Mier. in d.cap.Volents. col. 6. Vers sed quςro an ad petitionem delati. et vers. super quo dic, quod dominus rex. quo loci tractat de alia remissione intra prouinciam, quae sine ollansiones fit. rursis in col. s. vers quinto et Vltimo. de remissi ne extra prouinciam. de qua plenius per eundem. in d. cap. las causes. l. a. col. . Vers. sequitur in tex. e que no pugen es- ser tretas. ibi. cst et alia ratio. et fol. 3. col. 2. Vers. sed quid de causis supplicationum , et quid obseruatum tempore regis Alfonsi. . existentis in regno neapolitanot ibid. sel. 2. I. s redeo ad vicarios. Fuerat olim,ante distinctione vicariarum statatum , Ut vicarius constitueretur de eodem episcopatu . I cob. I. in Curia Barc. cap.7. est in tit de Otii. Vicari. in .3. Volu. cos. sed est haec lex abrogata per distinctione Vicariarum aliter ordimiam , quam per dioeceses et episcopatus. Mier. col. I. incuria Barc. Licobi. a. cap. 7. de vicario. et coli. In curia AN sen. 2.cap. II. item Itituimus, ut omnis suspitionis causa. quinimo liniae statutum est, ut vicari j, non sint In eadem vicaria domiciliati, neq. oreti. d. cap. per tal quς tota suspita.est. . sub tit. de person.prohib. gere officia. sed et hodie domicilitati et nauin vicaria, creantur Vicarij in eadem Vicaria, sub nomine regentium vicariam. sed hoc fieri instaudem constitutionis, scribit.
Micr. et de ea re conquςritur. coli. s. in curia Montisalbi Al-s . . cap. II. de Vicario. col. I. Vers. sed an domiciliatus vel
oriundus. subvicarij et subbaiuli, ad eadem tempora referunς tur. t Surgente prouincia et rebus melius se habentis Reges Magonig et comites Barcinon ,expeditionibus bellicis saepe occupati, & negotiorum multitudine in tanta prouincia impliaciti, alium nobilem magistratum crearunt dc instituerunt, que in initio procuratorem generalem appellarunt, succedentibus
temporib. nomen procurrioris,transiuit in nomen gubernat ris. Mier.coll. s. in curia Ceruariae. rub. de Ostic. gubern. colu.
I. sub num. Is . de quo plura iura loquuntur in tit. de officio gubem. Sc vicessierculi de Asses r. er.cOI . in curia Gerundae
99쪽
8o Commen. in v sati. alium nam q.
Iacobi.2. cap.2O. Idem in curia Bar. Reginae Eleeon .cap. 3. I.
V. Vbi legitur pragmatica Iacobi. 1.creationis Oiucij Vi N0
tis gubernatoris,data Caesaraugulte calen.Iun. 13o .Ferra. Vbi
28 su p. cap. io. cuius dc primogeniti idcm est tribunal. t Hic Gubernator ex lege & vlu Cathalonic primogenitus est, S: nasci dicitur,nocreari.C. ite senor com lcgons constitutions est. in tit.
de offic. gubernator. In noua compilat. Sc est gubernator generalis omniurn rcgnorum & terraru domini regis Aragoniq. d. cap.item senior. lcrrei ius in recollcctione. cap. I. t Hic guber nator generalis fuit olim etiammon primogenitiis neq. infans domini regis, sed erat gubernator Mneralis Cathaloni , non omnium regnorum Coronae. vi fuit Geraldus de Cervisione tempore R. Martini, quo rege destincto, pro dirigenda succci sione regni conuocauit partamentum Dertus. Calic.in Curiali .cap. Alia fine. Micr. In d. p.preterea,quia per reseruationcs. In princi p. Fertar. Vbi supra. cap. ψ. et hic magistratus an tea dicebatur vicarius Cathaloni . Cesic. in praerogat .milit. Du. 3o 29. t et tam hic, quam vicesgereiates primogeniti, aequi phrantur pr fidi prouinciarum;primogenitus vel infins Pr secto Pr torio. et ideo ab libius sententia lupplicatui ,a sentcntiJg VNcogerentium appellatur. Mier. in d. cap. praeterea nu. IO. Fe 3I rer.in d .cap. q. .l absente domino rege et illius locum tenente, vices rentis gubernatoIis maXima est potestas in prouincia. Mier.et Ferrer.Vbi sit p. sane in hac prouincia no habemus ma
i gistratum, sub nomine principis, scd sub nomine primogenitim administratione iustiti , licet serenisiimus primogenitus d mini regis princeps Gerundae, et Dux Montis albi in tituletur.
100쪽
33 4.is. Marq. in d.vers. quaero xi. Hi magistratus, sue sit primogenitus,sive Infans,siue particularis gubernator Cathalonis, vel
vicesgerens gubernatoris, tunc ineunt officium gubernationis cum iusiurandum prςstant: nam ante praestationem iurisiurandi non exercent officium, nec adminitrationem habent. c. 1. de ostic. gubern. in no. compilat. Mier. in curia Gerundae Iacobi a. cap. 1C. collat. . dc in curia BaIcin. R. Martin. cap. 33.
collat. 8. Ferrer. Vbi su p. cap. 6 a Sed neq. dominus Rex ab huiusmodi iurisiurandi religione voluit excusari, quinimo initio sui regiminis iusiurandu pr stat.cap. item que los nostres succeidos .cit .de iureiurando,Voluntario,necellario,& fidelitatis. Mie. in a. curia Barc.Iacobi 2. cap. 29. collat. . dc hoc est valde rationabile iuxta not. in cap. ego N.de iureiur. eX.α propter correlationem domini & vasallorum .in cap. I. qualiter domino vasall.
iurare debet sidelit. SI cap. I. P. dominus quoq. de forma fidelit. α in us .cuctu malu .vs. qui viderit .vers. sed si senior.& de Erma huius iuranacti infra dicetur cap.Io. Acciderunt tamen aliqui casus, in qui b. propter necessariam absciatiam domini Regis, qui nondum iusiurandu praestiterat in hac prouinciaiuxta u. costit. Iacobi z. neq. in hac ciuitate secundu priuilegium Per. 3. eidem concellum,magistratus creati a domino rege, qui non dii iurauerat,suerunt admissi in hac ciuitate dc in alijs ciuitaub.& villis
tu in lege, necessitas facit licitum .l. impossibilium de regul. iur. D. Vbi Uec.cap. nemo potest ad impossibila.de reg. iur. in sex. Vbi glo. fia .immo neccssitas,quq ex impossibilitate proficiscitur
excusat aperiurio,&cclatur iusiurandum remissum. Din. ibid. plura not. Innoc et Felin .in cap. I. de constit.eX. quod in his terminis.scripsit Mier. coss. IO. p. s. ab aquesta.nu. 8. s. et Vi. ibi de curia,ct parumcnto,et conuocatione, expiratione, prorogatione. et in duo b. prcam. illius curiae. et cap. item que on lodit senor. Tu S. et cap .fin .ead. colla. quq sunt notanda.lic accidit tepore R.Pet.3.Vt resertCarboneli'. sic in m. I 8.scribit Ferrcr.
bi sup .cap.s.sic et in anno currenti Iss8. de mense Septembri, F sequuta