De magnitudine virium corporis naturalis ad comitem Franciscum De Abdua patricium Mediolanensem Augustinus Maria Negri Mediolani ..

11쪽

iruum, Cardinalem σmplissimum, Fe

dinandum commemorem . sins merita, ex virtutes adhue in luce Graiser oculis hominum versentur , ct in auribus gentium , ac nationum

positae sunt. M enim Eeelsa themtrum virtutibus datum, judicio eruditissimum, natura ita resonans, significationes, vocesque undique rein ferantur. Incredibile porro est, laboribus, periculis, quanta virtute nomen in Ecclesia adeptus sis , O quanta hominum gratia amplissimis AEmilia

legationibus Jatisfecerit, quantoque e

ga Ecclesiam sudio ferretur , in

us ampὶificationem etiam opes omnes moriens legaverit. Horum imagines , credo , videre saepe avebat BENEDICTUS XIIII. Pone. mx., cui tam

est perspicacia, er prudentia,

quanta cui maxime, eum te, ermos germanos fratres tuos Ferdinandum , er Laurentium, exactis fere in his nostris Scholis, summa Iaude em

12쪽

ptilis litterarum cursibus, uua Romae nuper commorantes secum babere saepe υolebat. Delectabat illum , opinor , memoria Patris tui absentis, quocum diu familiariter vixerat, Cardinalis amplissimi , cuius virtutes ea

fere aetate, admira-νus fuerat. Sed vereor, ne citantissimae familiae tuae ornamenta ex ponere velim, minuam etiam gloriam. Quare ad te redeo, quem tot majorum tuorum virtutibus ornatum admirari satis non possum , quarum cumvltima non sit rerum ph scarum cognitio , ae quibus nonnunquam ea,

Ioles humanitate, re ingenii praestantia mecum disseruisei, persuadeo,

libellum hunc meum tibi non injucundum fore, in nonnulla a me re cens excogitata leges, ad celebre

Leibnitii inventum pertinent , c ustempore videtur clara esse in primis , nobilis investigatio. Neque vero , etsi aliud judicium tuum fum

13쪽

ν it, pugnabo tecum, NeqNe hoc meum, quod hoc libro complexus sum , unquam affirmabo esse verius , quam tuum. Potest enim non solum aliud

mihi , ac tibi , sed mihi ipsi aliud

alias videri, ut iam accidit. Nunc autem si Leibnitium probarem, magnitudinem virium sic explicarem, ut

ipse facit. Quid es enim magnum,

cum effectus sensibiles videas quadratis Gelocitatum proportionales, ponere etiam caussas iisdem quadratis proportionales P At cum cogitarem, nihil fere levius esse, quam ea confirmare, quae primo aspectu occurrunti cuique ejed in omni re circumspectione aliqua, re accurata consideratione opus Usc ἰhac ipse effeci, ut etiamsi aliquamdius quod ingenue fateor: in Leibnitiisententia versarer, nihilominus in v rerum sententiam misi transeundum

existimarem. In quo illud expertus jum, ut cum mihi Leibnitii praecep

xum perdiscere I us fuisset, labar, ρο

14쪽

contentio fuerit, in veterum scut=riam redire. Sic nimirum facile confirmantur ea, quae primo aspectu o currunt , sed laboriosum es, veritatem assequi crassis plerunque occultatam, o circumfusam tenebris. Hunc

ergo laborem meum, qualemcunque am

plectere, re humaniter sene, ur glo

rioso tuo nomine decoretur. Sic enim inter caeteras virtutes tuas ea summa urbanitas apparebit, qua etiam minima in te incia non repudias. 'Vale. Dabam Mediol. ex aedibus D. Alexandri

.hr P . . . .

15쪽

DON FRANCISCUS CAIETANUS

SOLA

Congregationis Clericorum Regularium Sancti Pauli Praepositus Generalis., Uum Dissertationem De magnitudine vi rium eorporis naturalis a patre Don Au gustino Maria Negri Congregationis nonrat Presbitero Prosesso compositam , duo ejusdem Congregationis nostrae eruditi Viri, quiabus id commisimus, accur ta lectione, & gravi iudicio recognoverint. & in lucem edi posese probaverint; Nos ut typis mandetur, quantum in nobis est, facultatem concedimus . Iuquorum fidem has fieri, sigilloque nostro murniri iussimus. Datum Mediolani ex Collegio M. Pauli, & Barnabat Kalendis Aprilis anno Domini MDCCI L.

D. Franciscus Caietanus Sola Praepositus Generalis. D. Paulus Alo ius Sta a Cancell. Die 3 o. Martii I749. IMPRIMATUR. F. Io. Bapti a Mahemans Ord. Praed. Commiss. S. Veii Mediolani. F. Curionias Archipr. S. Eusebii pro Eminentis. Reverendis. D. D. Card. Arcti . Vidit Iulius Caesar Besanus pro Excellentissma

Senatus

16쪽

CAPITUM.

CAP. I. Undenam vires fumant mσn

iudinem suam. pax. ICAP. II. De maenitudine virium ex colliflone corporum . 8 CAP. III. De magnitudine virium ex mechanica. 16 CAP. IV. Unde initium sumsi eelebris quaesiis de magnitudine virium viva

rum . 29

CAP. V. Experientia aesimantur sectus sens biles editi a eorporibus libere dec dentibus . 3 6 CAΡ. VI. Magnitudo velocitatum, quibus dicti effectus eduntur, in galilaeana a celerationis lege investigatur . 48 CAP. VII. Unum vires visae corporum s quantur rationem altitudinum , ex quibus libere eadem corpora decidunt. 66 CAP. VIII. An habenda si rario rem ris in aestimatione virium vivarum. 8 ICAP. IX. Utrum D relatio aliqua inter 'vim vivam, o mortuam. . CAP. X. Qua ratione relaxentur Hora, o obices peliant. ρ ρCAP.

17쪽

. CAP. XI. Utrum a*umenta abjeIasVis ducta Dibnitianorum sententiam confrint . ment. Ia , CAP. XII. Utrum ex coIIisione corporum: Fine inferatur, vires vivas esse ut quai arata velocitatum. I 38

18쪽

DE ΜAGNITUDINE

VIRIUM

CORPORIS NATURALIS

CAPUT PRIMUM.

Undenam vires sumant magnitudinem suam.

S' τ η ς physici multa de

viribus corporum , & motibus disserere , ut nulla sit alia fere in tota philosophia pars, in quam illi maiorem operam conserant,& majus studium. In quo mihi videntur praeclare se gerere. Nam qui motus co

19쪽

t DΕΜAGNITII DINE VIRIUM porum apte , bc distincte declarant, nae illi physicam omnem, & universam naturam illustrant. Nam Universum, ut ininquit Plato, motus est, & praeter motum nihil, & Aristoteles, ignorato motu naturam ignorari necesse est. Non ergo sine apta, Sc distincta motuum explicatione ei emicis naturae ratio explicari potest. At motus omnis vim aliquam coninsequitur , Ec si vis aliqua sine motu esse possit, ut in simplici pressione accidit, noupotest tamen motus aliquis esse sine ullavi. Ad vim ergo veluti ad principium,& sontem res tota revolvitur. Ac quamvis jam multa sint, quae ad illam spectant,

maxime cognita, sunt tamen multa alia procul a cognitione nostra , praesertim quae ad illius magnitudinem pertinent. Physicorum ergo consuetudinem sequenS, haec ipsa e tenebris , quibus circumfunduntur, in lucem , ut potero, clariorem

educam, ut virium magnitudine ex integro percepta motus corporum, & naturales esse dius clarius percipiantur. Sed aliqua ante de natura, & speciebus virium dicenda sunt. Vis omnis insidens corpori naturali

20쪽

, CORPORIS NATURALIS. gin id tota esse videtur, ut corpus moveat,

disi quid aliud praestat, id quidem prae

stare videtur , ut corpus moveat. Nam

si impedimentum aliquod invenit , illud

urget, ut e medio tollat, & motum consequatur. Quamquam dubito , an vires potius natura intenderit, ut impedimenta tollerentur, aut certae resistentiae excitarentur , quam ut corpora simpliciter moverentur. Sed haec minus ad pro-

ositum nostrum. Impedimentum porrouplicis generis est. Aliud enim magnum esse potest, & aequaliter resistens potentiae pellenti, aliud non ita magnum, &minus resistens. Cum primum genus impedimenti offendit vis, omni motu assignabili caret, & omni effectu; cum secundum invenit , motum non tantum, sed etiam effectum edit. Quare etiam haec vis agens potius, quam moVenS a

philosophis dicitur. Qua de re extant praeclarae quoque apud antiquos sententiae, qui haec ipsa subtilius tractabant. Ex his esticitur, ut tres omnino virium species distingui possint, vis moris tua, vis motrix, & vis viva. Vis mortua est, quae nititur quidem, motum in A II