Tentamen herpetologiae

61쪽

ANGUI CAPIT' IN DISCRETO CAUDA quasi TRUNCATA. Indiscretum caput dicimus, quod dissiculter a reliqn corpore discerni potest. Cauda truncata . . quocunque modo decurtata, in sine rotundata, ut speciem capitis prae se ferat quum angues reliqui omnes habeant capita notabiliter discreta, caudasque decrescentes attenuatas vel acuminatas h. III.), praeter unicam VI PER AltUM tribum nolis in fine decrescentis caudae instructam. Haec A MI LI A

duobus absolvitur generibus: Sta a La DCLIIJ, Q,-

Iul crevinus graecum nomen ο--η, a mulo corium, retinuit, aequatque UOCubulum lorum Coriaceum aut scuticam aut aculum. Est autem S CYTALE magis cauda quam capite anomala serpens corpore tereti aequaliter utrinque crasso . baculum , quasi in rectam lineam sine

queat caput a cauda semper truncata , vel caput figuram aliquam Cono Ni Dis in scipione, aut baculi lente decrescentis GLOBULU repraesentet in tantum ab ΜPHis BAEN diversa; non attenta disserentia, quod ΜΡΗΙs BAEN vi nominis sui, antrorsum cietrorsum

gradiatur vel serpat, quam naturamis Scytales communem habent vermes S saci pluraque animalia; vid. Hieron ab Alliapendente dereptatu Nicander CYTALEM manubrio LIGONI AMPHIs-BIENA vermi terrestri assimilavit; nam, monente Sahiros in Soli- linum. Omnes Veteres autores Scytalem S Amphisbaenam sibi similes esse scripserunt, quia hae bestiae caput in utraque corporis extremitate habere videntur; attenta tamen levi disserentia jamjam indigitata. Imm Quid magis naturae limites cierum ordinem creatarum excedere Uidetur, quam pingere aut fingere etiam, nedum vivum intueri animalculum duobus capitibus, non in uno loco quod in monstris satis frequenter visitur ), sed unum ubi caput naturaliter situm est, alterum ubi cauda esse solet, nexum ac posituram suam obtinuise idque non sortuito Sive ludentis sive errantis naturae vitio , aut oco, sed serio consilio in tota illa animalis specie atque progenie, ita semper obtingere solitum se, quod in Amphisbaena evenire in propatulo est, D. Eaber Geminum queritur Plinius i 8. c. 23. caput Amphisbaenae,

62쪽

hoc est ad caput ad caudam, tanquam parum esset uno ore fundi venenum Galanus quemadmodum sane navigia utrimque proram habentia, cui natura ex superfluo substantiae duo capita est lar

gita;

Et gravis in geminum surgens caput Amphisbaena Lucan. Idem: Amphisbaena biceps formidabilis ictu a pis

Sed Matthiolus, Albertus, Aetius improbarunt fabulam deceptorum,ScYTALAE ΜΡΗIs BAEN, bina capita iungentium. Concludit Matthiolas caput Amphisbaenae capitibus vermium adeo esse persimiles caudae aemulum, ut non nisi dissicile a cauda distingui queat; Grevinus magnitudinem Amphisbenae ad corporaturam vermis terrestris comparat, quae magnitudo non e crassa in renuem sinit, instar corporaturae aliorum anguium, sed ritu VERMIUM est aequalis celsere aequalis). Hinc factum, ut intuentes hanc bestiam locum caudae a loco capitis distinguere nesciverint, S potissimum, cum modo an e modo retro, more navigiorum utrimque proram habentium

gradiatur. Alia animalia undatim sive undando procedunt alia partim se contrahendo , partim extendendo. Quae undos repunt, hoc faciunt, vel quod undae per dorsum fiant appareantque, superne

incur dentur, prout HIRUDINEs, in aliis unda Oblique per terram fiant, quae SPIRAE O cantur; ima per orbes

Squameus intortos sinuat esui serpens ; se vero serpunt se contrahendo partim partim extendendo sunt

VERMES, ut UMBRI cI alia arcuatim procedunt, ut ERUc AGEOMETRA; licet cognitu dissicile sit, quomodo VERME terrae innitantur, seque ipsos contrahant promoveant. Sed de hac dissicultate in ORDINE II de VERMIA Us. Super addimus hanc familiam secundam CAPITE INDI sc RETO AUD TRUNCAT A dentes habere occultos; siquidem punetur est obscura , quae inflammationem generat, ita ut fiant induciae, donec opportuna remedia adhiberi possint vi enim apparentem morsum reportant percussi, qualis inflammatio a dentibus viperarum prodire solet. Sic I ottonus f. O 2 a: Amphysbaena aut rytale, etiamsi mordeant, non enecant sed horum serpentium morsu sis obscuri sunt inflammationes tantum inferunt, quales fere ex apum vesparumve ictibus contingunt; neque, ut alii Serpentes ex crassiore corpulentia in caudam tenuem desinunt, sed teret corporis figura utrinque aeque crassa existunt, ut aspeetu discernere nescias, utra in parte caput aut caudam esse digeris

63쪽

CL. II CAPIT IΝDISCRETO CL. U. Caeterum bene monet Rajus p. 288. , Dari etiam Serpentis genus, gemino incessit antrorsum S retrorsum non negaverim; at Vero Bi-- cipi TE Serpentem ni forte monsrum seu utraque extremitateis capitatum in rerum natura inveniri, nimis impudens est, qui affr-- mat, nimis stolidus, qui credit. ' Nemo quoque lubenter calculum addiderit Moufetio p. 3IS de Lumbricis aquaticis Dari in mari mediterraneo lumbricum teretem angvis majoris magnitudine S colore, sed fine capite θ' cauda, ut notavit Mecherus, qui Amphisbaenam pro lumbrico habuit.

mina Seba . . . . .

a. ScYTALE Urinamensis, spadicea, punctis albis ist-gricantibus, Ventre cinereo Seba .. I. n s. 3. ScYTALE Zeylanica rufi coloris, maculis nigricantibus crastiore cauda obtusia capitis squamis in figuram cordis congestis Amphisbzena Greoini. Amphisbaena Zeylanica Sebae t. l. n. 7. . Si vh LII binae Mantuanae, mira colorum varietate pictae vertice caeruleo Scytata binae Americanae, Amphisbaenae etiam Maeciliae Vocat ae Seba t. . . . . s. SCYTALE X OV Hispania, capite minusculo Seba

t . n. 3. l.

6. ScYΥΑLE Indiae orientalis occidentalis dentibus minutis sensu olfactus carere diXit Seba p. 23. t. I. n. q.. 7. SCYTAL e fusco albo variegata Serpens Americana Caecilia dicta. Seba t. 22. n. 3. 3 8 SCY-

64쪽

8 SCYTAL marmorata Variorum colorum Serpens Caecilia Guineensis Seba t. 23. N. 3. 9. SCYTALE alboro sacea, crassa capite rem lato, minutis dentibus armato naribus patulis, oculis ' peri arvis membranis invicem ob velatis, Serpens Caecilia Americana vera dicitur. Seba t. l. . . ' Si est oculata, dici nequit AE ci LI , insint schsciis etsi

oculi membrana ob Uelati. Et angues vulgares spolia sive eXuvias cum membrana Oculorum deposuisse maxime translucida, saepiminae offendi.

Io ScYTALE BYAR dicta. Sesba t. s. n. I. Dorsio corallino g abra cauda crassa , Obtus a Serpens corallina,Amboinensis, cauda Amphisbgenae. II. SCYTALE subrufa , Ventre candicante Anguis Scytale parvus AmericanUS. Seba t. a. n. l. 12. ScYTALE PETOL dicta. Seba t. 73. n. g. rubra, Ventre croceo mirum tonum emittens. coralloides, rasilientis rubra Amphisbaena. 13. CYTALE capite flavicante annulis tenuibus.

16. ScYTALE NIX BO QUAΝQUE CHOLLA , seu Serpens rara, MeXicana, cauda lata Obtusa. Nigro fusca; ad latera taenia albicante Seba t. 77. . . 1 f. Sia ait ex Chllo insula, fusca, punctis nigris. Seba t.

16. SCYTALE TU CUM AN, Seba . IOO. n. a. sive Miguel de Tucuman ex araguajari capite albo fuscis distincto maculis postica parte rusa. 17. SCYTAL fasciata Serpens corallina Amboinensis. Seba . IOO. n. 3. Capite flavicante.

Obshure Serpens Amphig-

Serpens biceps,

65쪽

CL. II CAPI 'E IN DISCRETO CL. II. GLΝ. . AMPHISBAENA. G. II. Americana rubra Sebat. 6. n. l. A uφιχ peιλ O. Oculis, naribus lingua dentibus expertem dixeris. a. A Mim I SAE A D A , reticulata Amboinensis Seba . . n. 3. minutis cellis. Apertura in exitu caudae, oris specie, quibusdam imposuit. 3. AMΡΗ ISBΛΕΝ Α squamis rubicundis , Seba . . n. q. crista spadice venisque albis in capite. . A Mim II A ME N Λ ex flavo .rubeo, maculis albis variegata Seba t. O. N. 3. s. AMPHISBΛΕΝΛ annulis faturate caeruleiS. Seba t. 3O. n. 3. 6. A, VIII S B ME A coracinis taeniiM; Ceilonicari semina. Seba t. 73. n. 3.7. AMPHISBAENA Americana ex rubro flavo albido varia taeniis nunc integris nunc dimidiatis, nigris angularibus, capite ad X tremam caudam . Linc . apud Scheuchz. p. 179. t. 628. it. B. IBI RACO RH. 328. Israhcoh. Vipera indica tricolor major. ALAPARYA Zeylan. Idem ALΑsΑ-33 I. TUΝUPOLOm ylon arcuum more Variegata. Id. b. ta 8 AMpuIsBΛΕΝ subcinerea, lineis plurimis transversi8 Los.

nigriCant Colore striatim, nullo Ordine. Amphisbaena A-

mer minor subcinerea lalba Scytale fi 288. I BI J Α- IsiIA .RA, Brasi Badi Tapuyis ega Cobra ega Cobrede los Cubecas, Lusiit oculos habet minimos vix conspicuOS. l. 289. 9. AMPHISBAENA capite diademate ornato, eodemque dorso ex albo nigro tessellatis Serpens corallini coloris , dum vivit, lineis latis, reticulatis Linck apud Scheucha.

P. II 8 . t. 629. it. F. 1 o. AMPHISBAΕΝΑ, subflavi in dorso, in ventre magis carne coloris, in h. p. 29 s. t. 6S2. n. I. II. AMPHISBAΕΝ nigra, punctis atris, maculis praeterea albis in capite .collo ferme taeniatim coeuntibUS, Ventre sulphureoin rubescente Linc . P. 3II. l. 66. n. 3.12. AMPHIs ΒΑΕΝ Amer e albo nigro Varia Linc . p. 1366. t. 678. n. 2.13. AMPHISBΛEN A IRA UPI AG ΛR Rri. 320. Horso ex inau-

sub nigro tessellata, ventre subnavo. . . p. anet. -- ηδ

66쪽

n. O.

Epilogus Jam tentando absolvimus HER PETORUM Ordinem I ANGUES, bu, 'β'' quotquot fiduciarie apprehendere nobis licuit. Est quidem erecundia, ex mente Eloquentiae Magistri Quintiliani, amabile ilium, Cirtutes facile generans, sed saepe nocet. Dissiculter namque aggrelsus sum haec animantium genera, quae illustres systematici a se in

vicem propulerunt, VermeSque non Verme cum Vermibus Verminois

sis nobis propinarunt Labor per annos latuit; quidni Ver cundia motus lucubratiunculas lubenter reticuissem, ne tantis viderer me opponere Viris, insuper non nescius, diuque Xpertus, quod facilius sit reprehendere quam imitari l Verum animos resumpsi, laudacior factus, mea quoque proferre decrevi, postquam iterum Quintilianum legerim i , quod valdo dissicile imo impossibile is sit, imitando alterius similem fieri, quare potius studere debemus, is ut superemus; sic enim fortalsis aequabimus nec qui maxime imio tandus, etiam solus est imitandus.' Sic studia valeant nostra quantum possunt nobis judicamus, nobis erramus. A quanimi L cTORES, bilance Xpendant omnia, ut in melius vertant; me perspicaciores exhibeant modo anguium ORA ΕΝΥΕsque enucleatos, nec sorte dimicabunt super hoc HER PETOLOGIAE

tentamine.

Inverecundis autem Censoribus suae maneant irrisiones. Nos ta- murratione, quum nihil vel inter A PEDI vel inter QUADRUPEDI interest atque HOMIΝΕΜ, qui sese ratione non distinguiti

Quippe

Separat baec nos A grege mutorum. HER PEI' apeda esse diximus Q UA DRUPEDUM definiti per se patet, quod sint Animalia TERRAE, quae quatuor pedibus gradiuntur, non nisi victus causa aquas frequentantia.

f. XXVIII.

67쪽

TABULA GENERALIS.

Cauda

UIPERA evidenter

cauda prae capite rotundata. S. S.

Capite indiscreto P cauda quasi 4 c Nil

truncata. f. 2 .

que dubiis. l. 26. ORDO II.

CTerrestris, in aqua non subsistens.

corpore tereti. Aquaticus, in sicco non subsistens.

Animalium; in variis partibus. f. 3 .

. IL TAENIA; corpore longissimo articulato. f. 3S. 36. CL. III. HiRUDO; ventre sessili, cauda tereti. I. 37. 38.

f. XXX.

Pars quoque Lerneae Serpens eris unus Echidnae, Ovid. Metam.

68쪽

VERMIS. Δερμες A. st animal Herpetum f. I. exfingue, tranq-sormationi non obnoxium. Cute nuda Spina carens; non nisi usum tactum habens trachaeis in musculis praeditum Mn).

5in oculis, auribus clingua non gaudent VERMEs ore tamen gustum sentientes ad sugendum apto Prout amplificata serpentium S reptilium cognitio, sicis nomen VERMIs late patere solet; unde est quod illustri Liunae e re visum fueritis ZOOPHYTAM EsTAc EA Verrimibus accensere Pro motu progressiUO VERME TERREsTRE nunc hanc nunc illam corporis partem in terra figunt se vertunt, A UAT 1 et flexibiliter in fluido gyris variis esse torquent S moventur; confer comment mm). Taeniarum motus pro loco, in qu degunt exiguus est, ct singularis.

Oob aeredines, Termetes, scis pinsitam vermes quoque appellari solent, sed improprie, animalia quae OX transformationem patiuntur. VER-ΜΕs sunt harpeta transformationi non ObnoAia; ne dum cum polypis quid commune habentia.

G. I.

I LUMBRICUS terrestris, crassissimus qui pro lubitu magnam longitudinem excrescit; cui cauda cylindrica est,

69쪽

CL. I. LUMBRICUS CL. I. I. TERRESTRIS. G. I.

nulla vero fascia in dorso. Redi de anim viv. t. I 6. illis an brut. t. l. Umbricus terrestris major, innaei mag-gmat8k, M C. 2. LUMBRICUS terrrestris, cui supra dorsum fascia es cum cauda lata, instar folii Olivae. Redi t. iri T. I. I. LUMBRICUS terrestriS, caudam habens latam, non fasciam in dorsb. Redi t. s. f. 2. l. LUMBRICUS terrestris; cui fascia in dorso, cauda teres atque rotunda. Redi t. s. f. 3. Rrr . umbricus zevis,

'vi Lumbrici a lubricitate; λμινθές , Intestina terrae, in ἔνme Diximus VERME esse animanti apoda. Non adversantur nobis illis Sam- merd Ra, aliique autores; quando illisus de An Brut lumbrico terrestri quatuor pedunculorum series adscripsit per integram longitudinem decurrentes, quibus tanquam uncis nunc hanc nunc istam partem corporis assigit pro motu progressivo nec Nammerd. Bib. ac II. P. 30 quod multa animalia, quae pedibus carere dicuntur, his omnino instructa sint; sed addit Sic lumbrici pluribus sane gaudent pedibus, S alio modo constitutis, quam vulgo pedes solent. Itaque pedes improprie dicti quales. ANGUEs habere, supra monuimus. Idem S ammei L, in ipsis parue Serpentibus id mihi patuit, quas equidem quintupliciis pedum Decie donatas esse obserUavi earum scilicet nonnullae in cor, poris sui medio spinosam saltem gerebant excrescentiam. V Confer. Dubia nostra ad XIX. de Amphibiis Illustris Linnaei, quod squama ven- tralas anguibus pro pedibus sint: ideo tamen non dixeris. Herpeta esse pedata a Moufetius dicit tracti pulsum dodam de loco in locum moveri, non proprie Volutari Lumbricos Rajus vero in lateribus ponit duos ordines asperitatum, lato satis intervallo a se invicem distantium, quibus, uti pedibus, ad rependum aut corpus promovendum

utitur LUMBRICUS.

Zq Quo experimento nullum facilius. Nocte tamen, praesertim pluvio a

rorifera post pluviam supra terram, quod talpas Ualde Verentur, Pisparent, coeunt ad auroram usque cohaerent; unde Germanis Teo serimurnier De modo congrediendi circa cingillum carneum lumbricorum vulgarium aut torquem crassiusculum vel fasciam, consule Hum, Moufetium. Redi de Anim viv. t. s. Anatomei inprimis quoad viscera vitalia S tracheas in musculis annularibus lumbrici majoris Vid. Willis In testinum in intestino, quod illisius obser Uavit. Moufetius appellat receptaculum intra carnem per totum corpus descendens annulatum, membrana tenui donatum. 6 audit canalis seu in-

70쪽

Rrr Rajus TtRRns TR E distinguit in MAIORE. sive vulgares, DEW-voRΜs, Angli MINOR Es; quos subdividit in RUBICUNDos, majoribus concolores, in VIRIDE s in UERME cauda auescente, GΙLT-TAILs, AVI MAIORE Moufetius similes reddit iis teretibus, qui intestinis hominum innascuntur, semipedem longos imo e X- tensos pedem aequantes, Oloris dilute carnei, qui maximam partem omnes praediti annulo circa collum minores G. Mi Dola Urου. Asch RIDE vocat in sterquiliniis sub lapidum aggere frequentes. Hos Piscatores pro hamis in escam piscium sectantur. Uide sis curiosam observationem ex Diaris Hamburgens Oam ivglis es nailauein Tom. VIII. P. III. num VI ad Calcem lentaminis, nostraque Oborta dubia.

f. XXXIII.

G. II.

LUMBRICU aquaticus SIS); in terra vel in sicco non subsistens.

3. LUMBRICUS Punctis prominulis maris septentrionalis, Linnaei major est terrestri; annulis, tuberculis compositis, sive punctis eXtrorsum prominulis. . LUMBRICUS Gordius innaei. Set seu Vitulus aquaticus, Uroo Gon. et aquatica , Merr. in Vena Medeni Nervus Medinensis, Cicennae DracunculuS

Su Sicut lumbrici terrestres in aqua haud diu vivunt, ita etiam aquailai in arida possit cito intereunt illi videlicet aeris, hi vero humiditatis penuria laborantes Nodo vel torque carent aquatici in sabulo plerumque ad litora degunt, terramque e cavernis ejiciunt terrestrium more, quos piscatores escae loco in piscium captura, prout lumbricos

terrestres, Venantur.

Tis Ibi: In mari mediterraneo lumbricus teres, anguis majoris magnitudines colore reperitur, sed sine capite, cauda, ut Mecherus notat aliquando ad 2o pedum longitudinem accedit. Quis ejus usus aut na

turas