Lilii Graegorii Ziraldi ferrariensis Syntagma de mvsis

1쪽

Philesius Vogesigena

Ad Lectorem. Ut quondam Aonio rediit devertice vates sitem tulit herboso Mantua cineia lacu, Primus ut hic rediit musis comitatus ab ipsis Inducens patriae numina grata suae, Sic ego qui Vogesi penes alta cacumina montis Paganus viridi prodeo valle satus,

In patriam nymphas mecum traduco nouenas

Dum linquo rest ut lata fluenta Padi.

Has tacitus clausa secum retinebat in archa Vrbe Niventana Lilius ipse manens. Quas mihi committens placido sic insit ab ore,imsite Germanum vos mea cura solum. Iam repetens patrias noster Philesius oras,

Vos faciet pressis multiplicare typis. Dixit Zc assumptas post basia mille sorores Dimittens fidei credidit ille meae. Ergo has iam praelo vulgatas Schureriano Excipias grata Theutona turba manu.

2쪽

Praecellantissimo viro Andreae Reginio Nonagrici: motis Son/rario ac presidi dignissSc. Philasus UOgesigena. S. D. P. Lilius Graegorius Tiraldus homo latine graecem doctissimu

cum ab hinc triennium ad IO. Franciscum Picum x ii tute& do Arina clarissimum mirandulae Principem reipub. latera ite causa invia/Iiam proficiscerer fidei meae comendatiit Ii belltim a se compositii. quod ipe Syntagma de musis nucupauit Vlip m. cum me ex stasiain Germania recipere stanneis calamis Per idoneos Cpifices exscri hi curarem. Id ego cum diutius aduersa valetudine obstante distu/Iissem. et tandem Quis nondum pristinar sanitati restitutus promisesum exequuturus essem cogitaremm cui nam amicorum hanc honorificentiam meritissimo iure deferrem rid opusculi tuendum illi dicarem .subm eius patrocinio in lucem ederem Occurristi tu in γPrimis mi Mecoenas. cui minime dubitaui istiusmodi munusculum praecipue probatum iri. Propterea quod soleas ilicunda poetarum lestione& dulcibus musarum studηs impedio delectari. Pro coin, perto igitur habeo te vultu serenato accepturua Philesio tuo ,qui tihi deditissimus est.& quem synceriter amas εἰ et Spi/gnus amoris hoc de musis Syntagma sub tuo nomine in uulgatu. an quo elegantia et varietas laconismo ac breuitari sic conisiguntur ut sine controuersia omne lectionis fastidium tollatur. In o erili non parum multa videre licebit neminuulgata neclet promta neci: auribus at animis studiosorum iniucunda futura. Porro autem cum sat cito fiat quicquid bene fit memineris quest interim me exsecusare apud eos qui Nanceidis editionem nimiS ardenter expeten/les cunctatio nem, Omnemqr moram aegreferunt. Nam propter diuturnum &grauem morbum qui me infestati hactenus fieri nopotuit uod Christo Opi maX.fauente mox fiet atqrita fictui procrastinationem ubertate compensata Videre Oporteat. Cupio plurimum commendari clarissimo amplisssimo dc omni cum honore mihi nominado antisti Hugoni Hazardo episcopo Tullen. musarum musiphilorum cypatrono munificetissimo. Nec Verbis meis insalutatos dimitte claros illos at* inclytos uiros Symphorianu Camperium, 8 Ioannem Aluysium inter aulicos illustris princi λpis nostri florentissimos eruditissimosqr. Vale dulce decus meum S me quod facis mutuo amore complectere. 'Argentorati.Anno. FI, D. Xl.KAL. Aug.

3쪽

Lilius Grargorius Ziraldus auceio Riopae preceptori,Salutem dicit. De musis olim syntagma scripseram doctissime Lu cete Ripa. Verum forte fortuna cum scrinioli mei sce/dulas reuoluere,in manus incidit,iterum cognoui .pla' cuit, sed uti parentibus primi filii. Qtiare veritus ne me amor fefellerit, mitto ipsum ad te solem literarum, exstemplo ab aquila desumpto,ut de eo pericliter. Scio multos de musis scripsisse, sed hoc modo neminem . Nam Cornutus quem Pharnutum quidam adpellant, Fulgentius, re caeteri , solo capite eas notasse contenti laeserunt. Nos quaeq; , minoris etiam impendii scrutati fui mus,utpote cum adulescentes adulescentibus scriberes.

4쪽

SYNTAGMA DE MUSIS LILII GRAEGORlI TIRALDI FERRARIENSIS DE MUSIS LIBELLUS.

Iodorus Siculus,apud Graecos historicus Nd poeta multi nominis qui Ut ipsemeto Iusti

nus philosophus ac martyr testatur. XXX.ansinis maximam orbis partem peragrauit,ut historiarum fidem haberet tradit Osiride Aeg*ptiorum deum delec2atum fuisse musicis 3c chorsis,illum in hac

de causa musicorum multitudinem secutum fuisse. In Mussonter eos autem nouem fuisse puellas ait,quae canendi ar tem caeterasin disciplinas callebant, quas inde Grsci μοὐσαa adpellauere Musarum tamen duae generatiost nes dicuntur in iis quae in Μusaeum reseruntur. Anula Musae quarum.Lquae sub Saturno fuerunt, quod in Apolo duo gna. lon a Rhodii commentariis legimus. Et iuniorium quas hoc ipso syntagmate describemus. De quibus ante Φ vlterius loquamur, multorum opinioes recensende sint. Et primam Varronis num ascribemus,qui tres tantum Muse tres musas esse existimatiit ut auctor est Seruius Unam qUe varrorua ex aquae nascitur motu. Alteram, quam aeris icti cilicio sonus.Tertiam,quae mera tantum voce consistit.Citius

quidem Varronis opinionem,ita dimis A ugustinns in libro consessionum explicat. Non enim audiendi sunt inquit errores gentilium superstitionum, quinouem musas Iouis ec Memoriae filias esse finxerunt . R esellit eos Varro,quo nescio utrum apud eos quisl talium rerum doctior vel cimosior esse possit. Dicit enim ciuita tem nescio quam nec enim recordor nomen locaste a, pud tresartifices , terna sim ulachra M tisarum quae in templo)Apollinis dono poneret , ut quisquis arti secumi

5쪽

ptilchriora form asset,ab illo potissimum Hecsta emeret. Itaq; contigisse ut opera sua quo pilli artifices sque pulchra explicarent, Θ placuisse citulati Omes nouem , atq; omnes emptas esse,ut in Apollinis templo dedicarensetur, quibus postea dicit Hesiodum poetam imposuisse vocabula. Nd ergo Iuppiter nouem musas genuit,sed tres fabri ternas fecerunt.Tres autem non propterea ii, Ia ciuitas locauerat,quia in somnis eas viderat aut tot secutust illorum oculis demonstrauerant sed quia facile erat animaduertere,omnem sonum qui materies cantilenarum est triformem esse natura.Aut enim editur voce, sicut est eoru qui faucibus sine instrumento canunt. Aut flatu, sicut tubarum oc tibiarum. Aut pulsu , sicut in citharis di tympanis,& quibusdam aliis, quae percusitiendo sonora surit . Hactenus Aurelius Augustinus .

Mel te. Pausanias ireS itidem connumerat,primam μελ ξTκν id Mneme. est meditationem . Seclidam μνκμῆν id est memoriam. A dς- Tertiam αοι έν, hoc est catilenam. Sed oc Censorinus in libro de die natali ait,Musas olim tres ideo existimastas,qUOniam organum quondam habuit tres intentio nes,grauem,media,et acutam. Pharnutus etiam quem Cornutum aliqui adpellam ita libro de deorum natura, tres ideo existimatas ait,ob eius numeri perfectionem, must qua etiam deo attribuatur. Scribit tamen M. Tullius xv in tertio de natura deorum , di idem Pharnutus, principio musas quatuor fuisse natas Iotie altero. Item alteoras ex Iove tertio ac Mnemosine, Tertias quosF exeoodem Iove N antiopa,quae pierides,pieriais a poetis admus, duς pellantur.Alii duas putarunt,ut Pharnutus scribit,a c5mus A st fuderando scilicet.essiciendo.Alii septe,hoc ideo forotasse ,quoiatarn totidem voces antiquam usicoru instruis

menta cotinebant.Legimus Prsterea LTdos, nymphas

6쪽

DE MUSIS.

apud se quasdam Musas nominauitie. Narra Catius Io mcissius oc Torrebiae filius ut in quarto scribit Nicolaus cu Nym

forte errabundus vagaretur, ad paludem quandam peruenit,cui nomen nondum fuerat impositum,ipse Tor= palug. rebiam a matre appellauit,& ibi nympharum quas ipsi . musas vocitat auditos cantus edidicit,atq; exinde mos Lidii moedulationis Lydiae auctor extitit, ut Stephanus testatur. dVli Nos autem vulgatiore sequamur opinionem, quae se in

uem esse c5firmat,quas aliqui Osiridis, alii Bacchi,plu Baebisqrimi Apollinisi comites fuisse dixerunt.Vnde a Macros dux.hio μουγαγεTisa Apollo dicitur, quasi musarum dux. Quinetiam ab eodem Apolline doctas quidam prodi Musi iij. dere, q ua ex re ipse musicus nuncupatus est. Sunt tam qui putent musas a Parcis instructas fuisse. Verum Dis Pares maodorus in sexto Bibliotheces volumine, eis literariim gistrs mutnuentione a patre Ioue cotributa fuisse adseuerat Eueo runt ergo noue musae Iouis oc Mnemosines filiae, Ut in

Theogonia canit Hesiodus, cuius haec sunt verba, νέα θυλπι ἐρξο μεγάλου Hιξο. Qtie Proclus Lycius imitatus est i hymno ad ipas sic canes

&Terrs filias dixest,ut Alcmae 5,Eusebius,ec Pharnu . tus.Cui Pindarus siesar adlissit in quoda hymno Nemionico alloquens Musam,cξοχε δή ουρανῶ θύγατερ. Vbi comentatores ex Aristarchi sata 8c mim curcs adserunt mulas Coeli filias .Earum vero noina Orphetis in hymnisaec Hesiodus in Theogonia duobus versibus echeρ stichio ita complexi sunt.

7쪽

Cum A polline igitur decem sunt Musae. Quoniam,

ut inquit Fulgentius, humanae vocas decem sunt modulamina. Unde etiam cum decachorda Apollo pingitur. cithara. Sed oc legis diuinae scriptura decachordum discit psalterium,quod nos laudatorium adpellamus, He Nablon. brei Veronablon t diuus Hieronymus ad Dardanum scribens docet. De nablis plenius tamen Athenaeus indipnosophistis.Secundum autem Placiadem Fulgenotium,figuratur noue hae musae cum Apolline per quast tuor dentes e cotrario positos,quos lingita percutit perd uo labia,velut cymbala verbori per linguam, ut Plesici rum,per palatum,cuius cocauitas profert sonum,per gutturis fistulam, quae excursu tereti meatum spirita olem praebet.per pulmone, qui velut aeternus follis, conceptum spiritu reddit Zc reuocat . Pleri musas doctriis nae ali scientiae dicimoiodos,quapropter Plato in Cratylo Musas ciπότου quod est inquirere di stas adfirm at.Cui Ph arnutus quom in libro dLdeorum nao tura subscribit Ita emait,lc χλουν rar ρεμο Isti arro Tiso est se Thaξαο. Hoc est dioentur autem Milosae a b co ξcd quo est inquisitionis, Idem sentit Sudas, qui propterea ait eas ab inquirendo dictas.quonia ipsae sint causae totius disciplinae. Eusebius tamen in euangetica preparatione tradit musas ideo sic adpellatas , quia apud Graecos honesta bona doctrina instituo simust do/ gnificat.Quoniam ut puto eas Orpheus ta Proclus hocucrux re minibus religione monstrasse in hymnis dixerui.Quio

8쪽

DE MUSIS:

currit illud hoc loco dicenduin, cur eas potius pueli ius dixere antiqui. Ad quod sic respondet Cornutus .ut piacliae. ita ex re nomina sint sortiis foeminina ad quarum syna. holum multa sesentia con gnatur.Possemus di dicere propter fructum, qui fit ex animae iudicio. Eas insuper antiqui conuersari simulec in chorum ludos agere doxerunt propter scientiarum copulam et nodum,qilia ut puto cyclicas scietias adpellat Capella Mariianus, ec en Ckliet sticyclium constititit Victruuius,ec notissima est graecoru entiae. ἐνὶ υχλοπαμ α Plinio,Plutarcho,Fabio,, coeleris. Discimtur Praeterea in montibus versari t idem Cornutus scribit,quoniam sistitaria loca,&abdita, studiosis maxime conuenire notum eli. Et eas coronari palma multi existimauere,propter aequivocationem. Nam Phoenis musspal, ciorum populorum inuentum liters dicuntur,ec utrum machirco φοινι significat.Velut consentaneum magis videtur

quoniam eius plantae fructus dulcis sit, mulliuiuus,tarde crescens dicopiosus. Non ab re fuerit earum quo cognomina,quorum apud poetas saepe fit mentio, paticis recensere. Vocatae simi igitur interdum nymphae, Musae quod Acron apud Horatium notat illo versiculo. Vidi cognota. docente credite posteri nymphasi discentes. Item Uergilius. Nymphae noster amor Libethrides. θ superitis de Lydorum nymphis meminimus,quae eorum musae sunt.Dicuntur ec Camsnae, quasi Caniens a cano ut A cstus, Servius, ta Macrobius docent. Varro tamen primum Casmenas dictas ait, inde Carmenas , postremo R.litera ablata Camsnas. Vocitantur Heliconiades,ab Heliconi. Helicone Boeotis m5te,non Parnassiugo,ut cum Seruio grammatici quidam falso existimauerunt.Quidam Melissum hunc montem adpellant, ut Nicandri eXpQ phi nassi,sitores testantur.Parnassides adpellatae sunt a Phocidis diu '

9쪽

SYNTA GMA

regusculae molate Parnasso qui N Larnassus antiquit tis dicebatur,teste Stephano es Apollonii commentatoriis bus. Post: vero diluuium Parnassus dictus est ab heroe

Parnesta eius motis incola,ut Hellanicus memoriae madauit. A montibus Boeotiae Aoniis, Aonides frequeterAQRidς nuncupamur. Boeotia quo regio Aonia dicta est,a cuHi ahit, exi 'num populis Hyanti S,Hyantiae sorores a poeCithaeria=tis a Cith aero monte vel saltu,I hedeq. bis propinquo. Pierides vel Pieriae a Pieride monte, ut Piiei des. ait Festus dictae sunt. Stephanus tamen Pieriam ciuita rem et regiuncula nominat. Sed Apollonii interpretes Pieriam montem Thracis adserunt, in quo versatus est

Orpheus. Uel si Ouidio poets credim',a Pierii oc Anippes filiaba,quae cum veris musis ausae sint certare,quastre iii picas mutatae fuerunt. Pierium etiamnum poetam in tabula poetaru nominauimus,a qubgrscorum non nulli volunt musas adeo lepidis carminibus celebratas,

Pegaside; ut ab eo eriam Pierides nucupatae sint. Pegasides Vt μιν H ppocre stus docet,dictae simi a fonte quem Pegasus ictu ungulae fingitura peruistis,ob quam causam di graece Hippocrenae adpellatae sunt,ab ipso fonte, cuius aquas fuisse vocales graecorum plurimi scripsere. A quibus Vt video tur Sidonius Apollinaris in Hendecasyllabo de Narbone,Joqi iaces denominat,quum inquit.Texerint vitres vado Hippocrenes Tunc hac mersus aqua loquacis undar,oc reliquum. Idem Statius in Epitat. Stellae. Et de Pieriis vocalem fontibus undam. Pindari eommetator auallegoriam refert, Q. s. poets soliti essent canere carmina vel propter musicam quae fit ex aqua. Ab eodem etiam

fonte Aganippides frequenter adpellantur, quonia&fons ipse Aganippe cognotatus sit.Ilissides 8c li1ssiades nuncupataesim ab Attico flumine Ilissio, ut in At

Aganipi

10쪽

rus ait. Thespiades vocantur, non ut quidam putant,a Thespia matre vel nutrice,quod latim apud ineses ais

do dicitur ut testatur Stephanus ciuitate Boeotiae, Vbi Praecipue venerabamur. Si quis tamen quesierit quae

eam Euphemen vocat,quae Crotonem filium habi2

1nt eas est versatus , di m i b eis musicam edidicit ab Ioueinter sydera conloca tus, sagittar i nomen haber. Libelrides a Magnesiae fonte m usis facio nuncupatae sunt. cuius meminit Soli 'nus in conlectaneis. Pimpleiades a fonte vel vico M a. icedomae, ut Porphyrion ait. Interpretes Vero Apol testantur πιμπλιαν regionem esse prope Pieriam, Thraciae montem, seti fontem dc pagum Pierii. Liter

rumtamen graecarum quidsti Pipleades potius vocitant, Graeci enim π.ωπλ χύι iri Cirritae , non Myrritae dicunt. Videtur tamen eclatina nuncupare. Sicuti Acron etiam,qui eas dictas ab aliquibus ait,a Deplo Vestimenti genere, vel ab Orchomeniorum mon re Pimi Ieo. Sunt qui dehocnomine meras sibi nureae