Praxeos medicæ universæ præcepta. Auctore Josepho Frank ... Partis primae volumen primum partis secundae vol. octavum Partis secundæ vol. quartum, exhibens continuationem doctrinae de morbis systematis nervosi, et speciatim de morbis ex variis system

361쪽

358 DE TETANO,socolnialis si si), diacta stricta, frigus vulneribus deligationis tempore admissum , humorum ex protracta / SUI'Puratione , vel . ex haemorrhagiis jactura, vis dolorum , limor operationum chirurgicarum , et mortis , quam laesiones systematis nervosi accusantur. Nee ipsa et uincnum sanatio hic praetcrvidenda est ; ni enim saltimur , Omne, quod diu apertum manserat vulnus, inprimis si abundo suppuraverit, dum derepente dein sanotur, sui pressae exstretionis habitualis culpa nervis injuriam insert. Sic quantum vulneris a cauis rabidi morsu excitati diu protraCta suppuratio nervis prospiciat, et evolutioni hydrophobiae rabiosac obstet, neminem latet, Praeterea , Si aeger vulneratus antea quadam tabe, o. c. syphilide, arthriti de mulctatus fuerit, nonne expectandum , Vulnus Characterem simplicem amittere, illum labis latentis induere, summasque in Cura Cautelas expOS ere I ) J Practor traumaticum ci in lammatonium,

rati Passu' crat. Cicatrice obcliacta convulsiones experiebatur, sitii bus capiat versus Patrieni dextram , ct mam thiatimn frequenter a itabat ita. ut lintea continuo intra dentes liabere cogeretur. D. A NAn ex male ganata olim gonorrhoe.

362쪽

ΕΤ ΤRIAMO. 359 rheumaticum , arthriticum, gastriciam , ricV-Meum , et Periodictum stabilimus fetanum, et crismum. Tetanus, et drismus insanimatorius,

rheumaticus, arthriticus si 84 saepe nil aliud, nisi refectum inflammationis sive Cerebri, sive medullae Ninalis, sive nerui I9 , sive Stomachi ao sistunt. Docciit id febris, dolprum

PraeSentia, autoPsia Cadaverum, aetiologia, et medendi ratio. Tetanum, et trismum gastricum pro consensualibus habenuis. domine letiani, citrismi neruet illam designamus speciem, quae ex vitio idiopathico universi systematis nervosi constante sal) pullulat, aut saltem, quae tale vitium socium agnoscit. Patet hinc, tetanum, et trismum traumaticum quodammodo et ad

pisus syphiliticum in ejus sanguine latere ita, ut, eum irrita fuissent caetera auxilia, imo iterata amputatio, demum adhibito litu mercuriali, et Plyalismo excitato, aeger ah illis convulsionibus immunis evasit. ο 18 Dε Η in rat. medendi. P. X. C. 4. S. . is) Csr. Cap. I. II. 2. Cap. III. XII. 7. BERGAMAsCIII

ao Bissaet medicat Essus. ut Hystericarum enim transitorius tetanias , vel trismus ne quaquam huc spectat. V. Cap. XIV. LXX.. N. 3. Interea et trismi hysterici chroni ei, sex scilicet mensium , legimus exemplum nugis terminatum. IOuma. de med. chir. et Pharm. T. 3. P. 293. 1755. Octobr. .

363쪽

3ω DE TETANO, nerveum Spectare. Utrum scianus Periodicus,

sobris scilicci intermittens Pernici a tetanica II encephalitidis, rhachialgitidis, aut neu ri-trdis effectum sistat, an potius indolis sit gastricae, aut meae, necdum determinare audemus. Pro OSis.

6. Morbus tetano, et trismo periculosior vix datur. Ait quidem HipPOCRATEs : re qui tetano corripiuntur , in quatuor diebus pereunt : si vero hoc effugerint, sani sunt, a J); atque alibi : si febre accedente soli i solere tetanum n a ); at vero saepe nimis contrarium docuit experientia. Teste PARRY sIη, si pulsus quinto morbi die frequentia centum , aut centum decem ictus non excedat, aeger sanabitur, SeCuS neutiquam. Tetani ad quartam hebdomadem protracti , aQ nihilominus morte terminati estant exempla 26 . Alias tamen ad pIures sebdomades sine noxa protrahebatur II . Irrita febre, icianum lethalem pluries vidimus. Verissimum

364쪽

ET TRIAMO. 361 Rutem est, in tetanis, et opisthotonis maxillam

resolutam porniciem portendere a 8 . Torania terrore orti, ac emphysemati mammarum Ce

dentis, cuius et renum aposthema 29), et capitis allisto 3o auxilia suerunt, casus narrantur 3i . Opisthotonum em prosthotono ob id , quod nervi ex meduIla spinali emanantes inima; is comprimuntur, pericuIOSiorem esse, LAR REY contendit 3I). Tritanus , et trismlιs traumatici omnium periculosissimi sunt. Nihilominus gradus pe ictili minime a plagae praegressae amplitudine , et gravitate pendet, sed potius a climate, et aeris conditione , aliisque rerum positionibus. Tettini insanimatorii, et rheumatici mature rite curati plurima extant exempla 33 . Recens natorum trismus communi COnsensu lethalis. Lethalis et puerperarum iriSinus.

morbum eluetabantur.

365쪽

DE TETANO,

S. LXVIII.

CUR A.

tanum recens natorum respicit. Illis, praecipue in rcgionibus teiani, ct trismi in vulneratis evolutioni savcntibus occurrere studemus saltem

δέ) ope atmosphaerae puritatis, temperis turae mediae, victus debiti, lecti commodi, et mollis

curanda, reiecto scilicet tisu Praepostero al-coholis Caniphorati, causticorum etc. ), acceSSum aeris doligatione rara 36 , et prompta praepediendo, nimiam puris abstersionem, lavationemque frigidam evitando, verbo processum instammatorium , et suppurationis Secundum regulas artis ducendo 37 , potissimum primas vias a saburris liberas tenendo 38 , tuncque vires

366쪽

recti conciliando, ac repentinae ulCerum Sana

tioni fonticulo in parte priris laesa, ac si de

Cura vulneris a cane rabioso innicii ageretur 4 i , occurrendo. μορ laxis trismi, et tetani 1 ecens natorum ex ncstione caussarum lios morbos gignentium, neC nou ex regimine Pi sionum generali sponte elucet.

Cura tetani trauniatici.

I. Cura tetani triaumatici multiplex. Si parsa sicci a phlogoscos signa exhibeat, ea illico vel hirudinibus numerosis circumdanda, vel scari canda , fotuque frigidiusculo obiter so- venda 43 . Praetcrca quo magis aetaS, CorpO-

contra disceptatum ebi. Nemo interea illam indicata sub rerum positione hucusque rej cit, inpriinis si de affusione, aut embroche ope aquae frigidae agatur. Lege de hoc argumento Scti erex. obs. L I. N. 246, ubi opiniones plurimorum medicorum ad trutinam vocantur ; porro WawRTmed. Obs. and inquisies. VI. F. la. Busa Transace.

367쪽

ris , et annua constitutio diathesi inflaminaturiae savet, quoque, certiora illius adsunt signa, eos Curius universum rogimen antiphlogisti cum

in usum deducitur 44). Quod si membrum

aliquod ita destructum sit, ut illius instauratio. neutiquam, aut saltem haud cito expectari pos

sit , illud , si aliunde fieri potest, sine temporis jactura extirpandum 45). Si nervi, musculi, 4 6 , tendines pro parte dissecti morbum

cxcitaverint, Sectio transversa profunda supra vulnus, ut in totum illae partes resecentur , in- i

stituenda. Absentibus in vulnere signis phlogo se os , indicataque ibi processus inflammatorii instauratione , applicatio topica remediorum ' irri

368쪽

ET TRIAM .

tamen morbosae sensibilitatis ratio habenda est,

sese commendarunt. Viribus decrescentibus arnica , mOSChus , vivum, cinchona , aliaque mox enumeranda 57) pharmaca iredicantur.

369쪽

bus quaestio est, sanasse , medendi istam rationem speciati in tu tetano , et trismo infammatorio eo minus Commendare hq sitam iis, quo magis aderant signa vel reconditae encephaliti

dis , vel rhachi algitidis , vel ne uritidis.

Cura latani rheumatici.

4. Quae antiphlogistica methodus etiam tetano, Et trismo rheumatico in primo morbiIimine accommodata est 63). Serius transpira-

6i Aligem. Deutselie Biblioth. 8. B. P. 79. 62 Fovet quammaxime methodo antiphlogisticae Di exsos

63) Venaeseetionibus Iargis Dr. Μtrra adolescentes, de quibus supra LXVI. a. quaestio fuit, sanitati restituit. Peractam vix Phlebotomiam convulsiones horrendae seque-

hantur. .

370쪽

pidorum 66) ope studendum. Praeterea Prope morbi semitem , en cephalum inprimis , aut spi