장음표시 사용
61쪽
i calendis Iulii reuersus,tanicique omnium t ii dici, ut parum abesset,quem numini ip ei pa loco
uniuersa ei uitas citeret,irit rque medias aras, e laetam lis preniam elux diem venerabundi Exciperent.
Anmo Qui nos Caroli Zeni recen ς nomen, ut illum suo Principi iure optimo tibi verem qui uanulae rei p. Venetae inter praecipuos Duces terra, manui uec tria rei in Duci sempera fuerat i igitur Derro Lenta patre niuiis, qui iriter Claris Simo suae tem p lti is r i maritimae Impera torta, inaxime floruerat dei quo mihi si oloco dicendum erit quasi he 1 editaritim decus paternae laudis asserenς, exacta iuuenta maritimis retis p cipuam nauauit operam . quare seruata et edo insula, in tali qm n.1 1ibii praes hestis iii agni ra rillustiue incoirimodis Genueter hol emim priniis allacit cim pr.e Erti 1 l icti in ioneam e et ana navim Genuentis um quam unam populus ille maximam ad eam diem extrii x rat, pluti mi citi bellatoribus ornarat, ipse Carolus litis triremibus ast feci tum
disi, ita uit,praestertim quum ficirci eam ita pretio a merceoniis sana, viqii incentrarii iri aureorum milium nuriere sup 1. et te a stitur minuit Iem,irno certamine capta, inqllo graui etiam Vulnere affectus ita di et,c aptillic in de Genue sitius itiduelis ii Uzn 10 Drnero nam storentini mereritores la tim sunt omnes dimisit qui in ea d m naui erant Doninem pecimiae vim ad Principem ad Clodiam tunc agentem, idoneo maxime tempore numerati it; et delit,iliti Scibi prater bies iii ion caetra liς cognometitu tu i dicatum voluit C Ulcri in Natiqll ruit de I, 1it anno re maritimae praesectus Imperator omnibLicialdum Ι-ranei sanguinis Imperatorem , qui e lutei, si asset liticii. ta at iuxta Methc ire adortu sic ches lauit. Ovicit ut duplici, tilitere in pene e manu consectus non prius destiterit quam victus in fugam, Pieri saliri ima qiae .iu icta perii latus igitur, iri tini pilli is domum reuersus mas noto ius ciuitatis raucii exceptus est 1l Dil '1pe S ita luci; i In I ii mox ab uni teria ciuilit ted anu deductus procu
ratoria etiam dignitate, quae apud nos una amplis sima, donatus est.
Lauietanus duplici triumpho maxime insignis iis prior ille quidem 1a Callipolim oppidum Turcarum classen et ior it ili praui victa, disi est a que, enssis Juli; missis ut nobi sit dies .vio otia
62쪽
stilicet celebri eo die de Patauinis parta,4 Andrea Contarem Claristi mi Ducis reditu, R ipsius Petri Lati reta uia1 in praecia roficilior Lalter vero triumphus non minus elatus illii strisque , quum ipsius Petri Lauretaniati spicii &ductu Geii uetas classis iii R. apalitati sinu victa superataque omnis est capto Fr uicit Spinula Duce, qui domi suae nobili stirpe natuς, egregiis quies tasti illii stris cum aliquot consiliariis suis Venetias cap tivuς es luctili , lira victoria nihili porti inius Uenetis accidere hoc cumpore potuit, quando in sola seu ligur victo ira uali praelio Alphonis Αraegon m Rege prope Caietam, capi que leari iam a quociatim 1 nemine
QVin Andre Gritti nondum printi pis dignitate in si illi trium phum memorem qui sua industria, suaque virtute urbe Pataui recepta, Venetias reuersius, ea est omnium ordinum gratulatione exceptus ut
cuiusuis Romani principi triumphum facile vicerit. Exter a.
Nos poIsum non Belli Arici primum hunc locum inter externos tri buere, qui taliae sivi Iuli inlatis Principe postremus omnium veterem illasti l omanorum triumphandi consuetudine retulerit primum enim di Perssast victis, memorabilique bello superatis . tum vero de Gili metre Vanda Iloerum Res quem triumphali curru in urbem Constantinopolim raptiuu indu cit uniuersaque amea in potestatem redacta , postremo de Tot ita Gothothim Rege omnique Italiam ductu de barbaris recepta cuVrbe ipsa Roma memorabiles triuitiphos egit.
De Castructo Caltracane Lucens.
Osso Laus Am iampridem in terra Italia, vetus ille celebris triumphandi mos, qui in Urbe Re in aceptus, multisqueat ni sex liciter consi
ctus suis imperatoribus virtutis eo tarmirte lane rebusqtie ab ni iste bello gestas testimoni a reddiderit, quod posteri etiam tanta laudis eupiditatem incensi libentius sequerentur. sed mox Roma ipse reliquaque prohnefas Italia 1 Barbaris vexata vix unus supererat, qui tantae gloria; Ndecoris meminitiat. Caeterum Castructus Lucensi si inceps praeter alias animi virtutes insignes; lianc unam Italico nomini princeps restituit: nam quum diu bestum eum morentinis gereret runci tandem memorabilii elio cum Ra iniundii Cardionio eoruni ducescelicissime fiunctus ad AItii mPassum sic enim locum illum appellant eo pio Lucam urbem trium-
63쪽
phali curru Rat mundo in te captiuos,p eunte ingremis est, quasi vero barbaro homini insultare,simhilque eum admonere vellet superesse adhuc Romana urbis aliquod uestigium, si modo per Italici fianguinis homi nes ab Italieo Imperatore militaris res gereretur.
De Blasio Acsareto Cenuensi Duce.
Nu NON A certe adduci potero, ut in hae ipse commentatione mea, qtiam institui, non verae Virtuti, audi testimonium perhibeam. Blasius igitur Aesiare tu delectus a genue si bus Imperator aduersum Alphunim Aragonum Regem, qui Neapolitanum regnum vendicaresbi omnest debat, eum medio mari ad Caietam adeptus, tanta vii tute, Icelicitate cum eo pugnauit, ut quamuis Rex nauium numero sirperior esset reique
gerenda ipsemet cum fratre praeesset sitis di sectaque omni asse, captaci cum ipsis rege pretoria naui, ipsum Alphan sum δε fratrem cui non paucis principibus viris in triumphum duxerit, quae victoria multo, Re licior Genuenu reipubluae si ea moderatius aliquanto atque prudentius uti sietuissend.
De Roberto Masa testa Ariminensi Duce.
Ni poterat Innocenti Ponti Max stelicius, commodiusque accidere, quam eo bello contigit, quod illi eum Alpiis ni iuniore Ferdiu nandi Regis fili gerendum fuit, Pinodo in ipsa breuna rei ab illo hendgestae pluς constantiae assuisset Robertus enim Malatella missus a Ueneto Senatu ad ipsum Pontilicem, qui suppetitias illi laboranti ferret eo tra A phunsium ipsi insiliantem iuxta maenia urbis Romae licentius agen tem, sic eum Alptiun eongressa est, ut quamuis ille in lentias ageret, tur ico etiam milite adiutus, quem Hydrunte capi ad se traxerat memorabili praelio inito victoria penes Robertum ipsum steteiit, quare ille timumphantis more urbem ingressus iucundissimeque ab ipso Ponti satribus, ac populo siulceptus est, ut tamen in illo merito hoc aliquantum d
leas, quod intra triduum post victoriam tam celebrem, uita iunctus, diu illi seu latita scelicitate non licuit
No possum non vehementer os, precari qui nostratia haec leserint, ut quamuis censioris aut horitatem superciliumque duum hominu in . urbe quandoque obseruarint,li in Venetarum rerum relatione eius a gistrathis, qui magister, morumque veterum cultos, quos censiores Q.
64쪽
elii ita me Hiddixit: appellatio, nomenque ipsum censori desideretue, quum omniaqitisi simillimare ipse mihi reserendatat, quae ad vitam,
moresque optim S tuendo P iiiit u n imprimis videantur siue rint gitur Rome cemores duo hoc nomii edicii, qui r s ciuitatis ni res corrumpi minime p.Ltei situ P, qti ut Licile accidere poterat in lii Ah
minibus,quieu militari Imperiosioris Ium p. gererentii me quesbiam plisis imum&opes quaesiissent. Nostreis adii iratores multo iam annos habemus, quorum censura, leges imprimis obseruari preti piuntur, ut si quid contra eas ab aliquo vel tantillum attentatum fuerit; ipsi limestres vel singuli ius habeant summum intercedendi, deducendique crimes esse delati im, vel ad quadrastinis vi rate consilitim, vel liquid grauiugeo tra leges admissium fuerit ad yenatum resierunt, ut tamen si eis etiam id via deantur in maiori conlilio totius ciuitati Sinterim agant, ut cum ipsis aduocatoribus intercedendi potestas summa concessa ti aditaque sit decipiate, reque alienare se relidi nihil tamen per se statuere ipsi valeant ad exite mum sed consiliorum arbitreio si trigationeque reus aut condemnetur, aut absoluatur, quod stasicripta capita facile decIararint.
Exi igitiit mihi in hoc citi ru ut ita appellarim aduocato resis stro ψsupercilio Thom .is Uicu duopiit rati vir sanguinis primum reterendus, qui ducentesimum, amplius abhinc annum, quum adranumaumatiae tu elidum praefectus eum decem trire milvis millias esset, nec ex Reia pub dignitate rem administramet quippe qui ex triremes a Genuensibus
capi palsus, per summam iunavim l fg L .it , adlicitatorum intercessione de consilii sententia in carcerem primum coniectus, mox maximi consi iij sententia condemnatus est, ut per annum in carcer ageret, quo per
cho, in exilio vitam duceret, extra Venetiam persi fines, id, quod si qua doque violasset depreliensus in carcere publico vitam finiret.
Ρα vasta fortaue victori Pisiano rei maritimae Imperatori insceIie ter cum Genuesbus ad Polam eongret venia tribui nisi Rei p. dignitas salus omnibus ales rebus anteponenda visa esset adii ocatoribus, qui tunc erant, illi igitarraccepta clade cum statim intercessissent, nomenque illius ad magnum conlitifim detulissent aut Ore suere, ut abrogato illi imperio tametsi partim hostium insidijs, partim praesectorum quorundam segnitie, qui in tempore non adsuerant superatus carceri mancipare tu qui tamen non multo post republica ita exposcente carcere solutus veto
65쪽
rici: dignitati restitutus praelaram operam Andreae Contareno Duci, inter alios praestitit, tulit durati v j iies ei uelisi sit pilis iras te, Clodiaque urbe recepta, Dux ipse trivpnans in patriam redierint, Venet vinciueno
men in huncisque diem florentissim h vigeat.
Pn Anna a is Gallico bello quod Veneti cum Mediolanentibu gerebatur, uniuersis cophs imperatorio nomine, qui cum exercitu toto prosectus, ut Carauagium Ssortia obsidione nolueret instilicistimo ad ea diem rerum euentu rem gesiit, iam fusius, Gigatusque a s sortia ipse, siue dolo, siue fortuna semel in cim ante rem11 ullo modo sisti seruarique posse ratus, Brixiae moenibu fugiens tum paueis sese inclusi qua tanta clade Venetuς Senatus pene costernatus illi Imperium abrogauit, Tatui sumque in exilium milit is iratus non immerito Attendulus SKortiae si uisis rebus, quod utrique eadem foret patria, etiam quod ipsi Attendulus Stortiante factionis enet, qua tota res per aduocatorum censiuram in decem virali consilio plane peracta sit.
Sullus e TAM 3oc ipsim periori biis. qiscid Iarino Bono patritatio euenisse plane mirariqtiis possiet, nil censuram aduocatoriam Venethseam esse pro certo habeat, qiis nilail onauiter contra Rei p. dire nitatε aetii patiar quo aso queat redit, it igitur Marinus Bonus venetias triremis unius, sectu ex Cypro in Pla ad quam publico nomitte missius fuerat, quum sorte incidit in alter Uenetam triren im quae nauseagio faeta magnam lautarum partem amiserat, qlius tamen plerique ex iis in euertana uis carina seruatici 111sistet tit iii, iliari libi Open 1 alii iurri ab eodem Marino magna voce exposite lues, liiiqii idem tacite seruari potui uet,s propi us accessiit liquod penitu ille neglexerit, ninibu non ulto post 1iausir
gio tonsiimptis, ea res ad Aduocatores delati id el secit , ut quum priamum Venetias ille appulit cum sua intercessione reum secerint, qui de eonfiij sententia ita famnatus est, ut quod vixit ab omni maritima praesectura publice reiceretur, ita ut neque bello, neque pace idoneum illima esse censuerint.
inia non seueritatem aduocatorum superciliumque hoc ipso, quo ct sequitiar exemplo laetius secum axime miretur Animaduersum crat doconsili sententia in Andream Boldunum p 1tricium, ut publice laqueo vitam
66쪽
vliam siniret, quem suo ipsis die n lail aliqtICt grauiter illi insultantes, impudenterque saepe appellantes ad columna viqii gemina dedux cre
qucidab Advocatoribus costi Itum ad consilium latim delati imi sic ani mos omnium in t diti paci ci , quotquot liter rat Haut te sene mulctarint, alio mita una id usi iii adeo impudentiar inibi eut ii hae
nium videri poterat, cum morituro patricio tam infami leto fasi ea pix nairrogata videripo iset.
Nos potam quandaque icere quin velicia entistim in lachrim is
eruulpam; cum Venetorii res V tas domi ibi isque Et ustiore lego, dulis um hoc exemplum pliatinatim adniti ulonis hille allaturtim non cebito qui Veneram urbem inccitati t. quii inter tuti Iocha ij recens hodexemplum inciderint.agebatur tunc urbis Enete an laus millesimus luesiteli mussieptuagesimusquamis, tu una patriti sordinis Ilertu eius ipse domum in agro Mestrino emi quod Eane fac tim contra publicam legem aduoeatores adeo iniqhro animo tulere, ut es lato statim ipso Bertutio ad consiliit millum ani3ibus sei uetit ijs da mirarint. dolii ucis te ipsam in publictim redegerint, qtiolat i emptioni ne qui hodi ue net j Wiuiint ad molieri possunt, lic Venel rut 4 animos in mariti ilia in rem fuisse protinsos, ut domunculam emptam incontinent abier tutio serri aeqtio ani
De Antonio Cristiano postea Venetiarum Duce.
Seso quid ego haec tam vetusta consecteri inim Aetate nostra, unum praecipue extet exemplum, in quoius ipsum aduocatoriae notae, ac neque imprimis supercilii mutus, ius tr Nuclleclarari pol ῆio luit igitiit Antonius Gri manus Clarissimus vir, qui in ciuitate diu inter principes habitus procuratoria etiam dignitate inlis: iris i maritimae rei iterum imperatorio nomine pr. tu Κ die li Huri fico quod cum Pax alte gerebatur, remtion sat et xliciter ad mmistrasset tu istis, qua ex re aduocatores tres viri illustres, Nicolaus Alicliael, Paulus Pisanus, Marcus San tu ad patres retulere, ut abrogato illi Imperio, domum ille in publica ciustodia in t rim habitus rediret, publicoque carceri in cliideretur, quoad re ipsa co-PI ita planeque perspecta, permatiis cransili lim,de iit scapite statueretur. qua re publico iuditio damnatus,&procurat ria dignitate perpetui priuatus,insiulamque Crevim res ea itu Illi etian indicta poena si finibus excessistet, qui amon Romam ad Cardinalem filium clam profectus, de non multo post patriae restitutus, procurator primum, tande vero in
67쪽
Lauret,ni Clari si mi Phinti pis Iocum subrogatus est: memorabile planὀexemplum posteritati suturus Externa. Ss ντ nos igitur vetus propositum nostrum si ibstituemiis quid1 hac in parte Romanae urbis exempla quae in Valer ij commentassis non habetur haud quaquam paenitenda.
De Scipione Nasica, ct M. Pompilio censerinibus.
P An siua aetate Scipio cognomento Nasica, cum Marco Pompilio collega Rei p. censor, qui quum equites cum eodem Pompilio deciauitati more censeruat animaduertere transietintem equitem nitidum ire primis,&prepinguem stri potiori tamen equo, in plane macilento infindentem, qui ab eisitim censoribus interrogatus, cur ipse cute tam nitidaineederet, equo praesertim tam maIc habito; ita respondit, quid miremiani tantopere, quum ego me ipsiim curem; statius vero libertus equiri quo responso insolentiore, moti censioreς,' illi equula demere Inter aerarios adsicribendum iussere a lilii ad haec censo i gratitore nota, ne inpublicis demandandis magistratibus; ius illi em ivnquam suffragisserendi Aliud Exemplum
De Mareo Attilio Regulod P. Curio Philone censeribus.
Esis illud Maret Attili; regilli, SP CurijPl1ilonis censorum iuditium, memoria, non indigritim, qui bello punico secundo, quum qu tuor milia iuuenum diligentius asserit assent; qui Reipub operam suam in re militari ni ut it twli ibi ii illiu , qtio tempore Annibal maxime Italiam vastaret, eos omnes indisnos,qui sivi fragium serre possent censueruliqua re merito laudemuς censores eos, qui talem multam illis irrogarui, qai bus vita plues,eltimata sit quam Patriae dignitas, & salus.
Ex v et , Fului; FIacci censioris in fratrem non eon tenendum ex Dplum, ad quem cum delatum siet, fratrem suum tribunum milituma gionem dimisisse sitae consilli iussu, senatti mouendum censuit, quo enim,
pacto probari quis possit qui in suum Imperatorem, consulem ita in Blenter se gerat, vi summi imperitius contemnat De
68쪽
ςECUNDUS. ς De censorum origine.
No erit opinor ab re si quando toties censoriae notae, imentio hoe canitae incurrit de huiuscem rei stratus origine cremet loque breviter
aliquid perstringam, quod stu1osis hominibus non gratum fore arbitrer fuit igitur Rome a patribus primum illata mentio noui creandi ma-
patribus tetendere. primi igitur creati duo L. Papyruis ulla lanus, glL Se proni iis Attrahi nil actui, si arua origi are magistratum exorsi paul in summum imperium dignitia et ram pro luxere prout qu1sque pre esset inoemo operaque magis praestitisse ensus igitur populi primus h hilus oui iam pridem census fuerat, tum morum disciplineque publi-': oriuatae natio sei erisii me acta, hinc vectigalia procurationi eorum sibieeti Senatu .equitumque centuriae; eius magistratus ditioni obtem
peraret mox publicorum priuatorumque locorum omnium cura laoita . nost emo seri harum publicarumque tabularum obseruati imprimis te enta, nihilqtie deniqtie noui vel publice vel priuatim quod ad religio nenior cipite pertineret, quinquam in nouare aiideret, nil prius arbitrio cessorum res cognita ret, quam Brmul s diligentius spectes, haud in petest me factum quispiam dicet, si in Venetarum rerum hac relatione pares serme Velietos Aduocatores censoribus Ro. esse dixero: Whaec I
Ni M sibi ita persuaserit; qtui de hominum maiestate hac in parte
agetur uiri iam sinet atri in ilis filii mo, si neque apparitorum copia, tacita quadam veneratione honorem thnt adepti, quali vero supremo illi numini aliquid a me detrahatii , cui merito, M prima mi et talis laus ab optimo quoque semper vendicata suerit, ab ip igitur primum haec deducta appellatio in Populi ci. Imperiiqii magnitudinem , defluxit; ut qui eius populi dignitatem &securitatem aliquo modo uiolallent l, ni grauissima utique poena haberentur Transset postmodum tomen hoc ipsam in eos viros; qui domi forisque de Re p. optime meriti, etiam sine steuribus in summa omnium morum ciuium veneratione uixere, Ut Valerio dictum sit illabi tacite inmortalium animos cum ac
re honorem, etiam sine honore aliquo populi suffragij dema De
69쪽
Hi s non iure optimo in Petro Gradonico duce ut sup riorum clui- cum memor inm hic non repetam, amitis locis cui noctius reserentur maiestatem hac amriise perpetuo dixeris qui ci iiiii editione atrocissi instas elicite tam citiec rastin te li 1ly I l . , it a nil nisi hominum summacu au
de vivebat nec vero moriens hac ipse tacita maiestate si audatus est, squidem nemo hodie Uenctas ros diligentius euoluit, alii non illiu manes conquiescere in coelis optet, I xpeque etiam monum saltim ipsius in Diui
Cypriani litum libens inuisat.
Q ANTA Uero in Petro Lauretano maiestas siverit non possium certe non imprimis tu mi de Sper libenter licie in loco referre ut igitur omittam , reari aduersitis turea scaeli iter ad Gallipolim gestam , idque ulis meriti calendis nec victoriam imprimis memorabilam ex hoste Genuens ad Rapalii parta in praesentia memorauerim, erit enim histe suus locus, ut merito hunc Claudio Marcello perlimile dixeris, nam ut ille primus annibale vinci docuit, sic iste detiircis primus tropli eum insigne patriae peperit qua nauali piae lio lighisticam classem ita oppressit ut captum Fracis cum Spinulam Impei atorem Saliquot viros egregios Venetias duxeridos miserit quis non ex hoc, quod memorabimus uicinore tam mam iri illo maiestate extitissi dixerition uenerat Venetia ex lii ico, o Histria multitudo sim uidit risi i inimi ingeri . qu Ppadaiie es a Rip esset iam paratae instruinaeque aduersus Pirili mina Mediolanidiacem,cum no hequadam tria mili ad amplius ex lai cibo potu quo graue in aream a clanam irrumpentens iam olitorias, panitiasque tabemas dirripuerant, imminebarit at ilion et ii iat isticitam virili etiam in i . iam vi in auri ex haliriendam perarent, quisque iam impctu se Orim N is neque principis imperio neque in atriti a Li Llia in ii i ii illa lin pollet irarte ita accidit ut nunc Detrus Labiret anus D Marci procurator Aedes marcianae area subicctas
in oleret, qui non sane adhuc valens audito strepitu hinituque citarum rerum .cogititoque periculo ciuitatis,d mestica Veste indutu cin soru Osceradit,eii ius aduenientis nomine audito tantu turba illa perterrita huc atque ii Iuc dilapia statim missi Ptiat a tactu omnia reliquit, ni alioqui proxime naues a paratae quod igitu iro principis non magistratuum nona paritorum uis flacere potuerat petri tantii I auretani exauditi in nomen facile impetrauit cum interim aliquot ex his supremo su pilato asscctos nauilina malis apenderit quod aequo animo tulisse ebrios in ligne
70쪽
sECUNDUS. 3 insigne quoque exemptu in merit ut uiri maiestas celebrior illustrio
S Q.Varva hunc Andreas Contarenu Dux long clari simus, qui quum tapius iuditio x uirum ad dignitatem hanc evocaretur, semper illis restitit, nouissime Marco Contaren Dirceti ita licto, quum omniuuota in se unum inclinare itideret urbe statim excessit, undumque Pat, uini agri in quo desite siceret petijt, uerum cum uniuersia ciuitas illum summe rei perficere studeret nunqtiain tamen adduci potuit ut rempublicam cape sicere ac in urbe rediret ceterum ni istic Senatu cognatis eius,quiae bonorum omnium amissionem interminaretur, nisi quam primum patriam reuiseret motus illepi ii sat es es periclito ad suos reuersus, occurrete etiam in stagnis ciuitate si sim mo gaudio tandem assensus est, ut prinaceps deesararetur quam igitur maiestite in litie licinii tu affuisse dicas, qui toties fiammum illum dignit Mis eram recusarit, quem alii omni studio expetunt caeterum Genuensi bello quod illi calamitosissimum ae ei-dit eandem maiestatem ita emper retinuit, ut pene solus patriae libertate veterem maiorum gloriam sistinuerit qui demum moriens in Diui Stephantidem illatus est; ' claro hodie monumento; quod visitusige tilis Contarcni opera extrucis.
Tui xvi et uero uel inprimis in Victore Pilano specim n hoc maie- uatis, qui post Polensem es adem carceri inclusus publieo uniuersa ciuitatis acclamatione mmoque consensu a Patribu et emissus, qui quum Iares suos uisen ad Diiul l l ini. gratias duci de patribus egisset, deduce tecum populo ordineque patritiorum frequentis imo pugno etiam pem cussisse nauarcum dicitur, qui eum hortaretur, ut animaduerso tantum
in sese mortalium omnium studio: ut abrogati sibi imperi careerisque
iniuriam ulcisci Ulat illlici ci igiurn addens, quacunque occasione bonuciuem Patriae dignitatem, S salutem praeponere rebus omnibus debere.
Noti ini dubius, ut qui nostratia haec quandoque legent Venetoruexempla, suspicentur aliquid me vel Patriar nimio amori datum, uel praestantissimorum ciuium memoriae nimis benigne consultium, quibus
ego ita plane resipondeo ut diligentius scripta Sabelici peregrini alioqui
hominis euoluant, aut Veneta monimenta, quae hodie exstant accuratius