Orationes, et carmina Io. Aloysii Cerchiarii Vicentini, cler. reg. congr. Somaschae theologi

231쪽

bus,immortales ei gratcs rependere,quam monodiam ad feretrum decantare. Sed triumpha in caelis , Hen ice, Vicentiam semper habebis tuis deuinctam triumphis, tua temper adornabit Vicentia victorias. Bononiam vocor, ad quod tu quoque lit Tarum emporium migrare praeciperis ubi theologicam denuh lacultatem profitearis; Vt qui ad conserendam omnibuS opem narus fiteras,bonii istud etiam Bononiae com ferres.Conijcite,Auditores,quem isti tum in illa studiorum parente messi ierit, quam locupletem Iaborum segetem constiparit; non enim possum omnia pro dignitate lu

Brare , sed cogor in tanta rerum copia i opiam affectare materiae. Sequi me oportet Henricum, ovi a Mediolanensi senatu

Pahiam, ad vetusta illa sapietiae Auyustalia dirigitur, ut in publicis exedris theologi

Personam eximio cum splendore sustineat. Prouinciam aggressus eri, tum loci magni-Fdine, tum auditoru varietate perardua ;an qua tanta cum laude laborauit Hericus, dum implicata explicaret, inuoluta eu lueretobscura patefaceret, a sensi remota sibilceret oculis, ut omnium in se corda

conuerteret, raperet animos, illaquearetini litores. At vix potuit paucos hic annos exigere, cum magnus Hetruriae Dux Cos. ' muS secundus e multis unum exhibitis adoptauit,ut Pisarum ciuitatem suis cohon

staret doctrinis,& antiquissimam illa in ditione uniuersitate ad maiorem promori

Tet splendorem. Quae ciuitas est, Audit res amplissimi, quae studiorum sedes, quis iprim l

232쪽

princeps eruditorum Moecenas,qui Henritactim ad se trahere si immo nomofficio conia

tenderit Z Excepti Platonem Dionysius , Cleombrotum Ptolem us, Aristotele Alexander,Virgilium Augustus: habuit Roma Quintilianum, Demetrium Athenae, Me nandrum AEgyptus, Henricum Italia tota postulauit. Homerum Colophonij ciuem esse dicant suum,Chij situm vendicent, Salaminij repetant, Smyrnei suum esse confirment: de Henrico nobiliores Italiae citata tales depugnant ; Vicentia flagitat, Bono nia contendit, Papia decertat, Piis rapiut, uniuersa gymnasia sibi inuicem extorquere conatur. Pisis Hemicus amplissimam si- hi vidit aream patefactam, a pCrtumque theatrum, in quc posset exultare, illiostiae laces exemit doctrinae, radios ingenijdi .spersit. Confluebat ad illum audiendturi discipulorum multitudo , undabat Athensum tam maeta inuentam frequentia; niuitias diceres,ubi non merces, sed pretiosior auro sementia vaeniret. Recte sensit Se uorum Religio,cum plures statuit eiusdem ordinis patres Hemici lateri tenere semper affixos , ut ab illius doctrina, rectoque vi uendi instituto, & Lapientiam mutuarent, M sblidae virtutis argumenta 'depromeret, Merito ad Henrici responsa,velut ad Apol linis Delphici oracula, diuertebant in tu hiclis 'mortalis theologiae rebus Hetrurianira agni Duces , periculum semper iri eo. consilio veriti, quod vel noli suasisset Hon- 'ticus, vel smifragium ab I Icnrico non acce- .

233쪽

non coronae, sed curarum, oneris, non ho-

noris. Quanti aestimabatur a sacra regularium Congregatione,ad quam ciIm in spisi, sis negotijs eiusdem ordinis Patres confu- Eerent,illa omnes Henrico causas demandabat , ut modum omnibus pro sua pruderia reperiret 2 Verum alia fortasse grauiora meam ad sese postulant orationem;cum imserendae in hominum coma pietatis ardore succensius,celebrioribus Italiae pulpitis verbi diuini disseminator intonuic, ut sorde res in coeno vitiorum homines ad c tu i .eteo facundiae candore transferret.Possem laic urbes recensere plurimas,in quibus mirifico Christianae reipublicie prouentu, cωcionatoris partes egregie persbluit; sed vereor ne soli radios adiungere videar, aut clarissimam in dubium vocare Veritatem.

Adstipuletur meis dictis Ariminu,Parma ,

Lauda nouum Comum , ubi nunquam i Iermorituram nominis celebritatem dice-.di copia conciliauit; adstipuletur Verona Patauium,Mantua, Bononia, Regiu, Me diolanum,Pisis, Genua, Florentia, quae mis. ne sedibusconuulsae,torrente multitudianis inudante, seruebant in templis.Testem appello pulcherrimi huius templi spatium dignissimum imo Romam appello uni- Hersiam, quae sicui;olim a Ciceronis ore si spensa pendebat, ita ab Henrici facundia absorbebatur in Deum,sibique naortua Vbdebatur, dum ne in audierio quidem resipiraret, aut si mortua fissset, a vivida Cl quentia vitam ierabat immortalem. Non. hic murmur ob epebat, non strepitus i

234쪽

inabat, non sonitus infusi irrabat , dabariar: ipsi respirationi quies, nisi forte aliqua exaudientium pectoribus suspiria elicuisset Henricus. Sibi habeat suas Philippus hastas

argenteas,quibus acies prosternat armatas, situm auro congesto adrepetem pr mittat asellum, ut ciuitates excindat: Henricus ad

euertendam obst1Πatae Voluntatis arcem,&inflectendos cervicosiae impotentiae capit nes,solam surpat eloquentiam, nisi potius aureo presidio lin8uae munitus permanahit animos , ad deditionem impellit. Erat illi pro sonte ferax ingenium,proaJUm si gysium,sententiae pro undis,uerba pro arcnis, pro foecunditare doctrina ; clamq;fiuuium eloquentiae translationum iiDbre, figurarii

confluxu, MPmentorum fluctibus auxi siet, quasi se intra ripa S continere non pOL. set,in aures auditorum labebatur.Non ego

mirabor, quod pluribus illu domibus Religio praefecerit,Prouincialem renuntiarit, studiorum moderatorem asseruerit, Visi ratorem generalem elegerit, cum pares ad Onera quae mque vires haberet. Sed tunc reuera debitum suis meritis apicem Hen ricus attigit, cum sine capiadae gratiar choaragio , sed'ola virtute, quae omnium animos incredibili admiratione pulsarat, sine

prehensat1one, sine ambitu, conspirantibus omnibus suffragijs, anno saeculari, Romae , Generalis nam strenui ordinis Antines salutarer . Exinde porro quanta vigia tantia ex buerit, quam senatoria st,ic ria animaduerterit , ne regularis institutum disciplinae labasceret , ne primus initae

235쪽

religionis ardor extingueretur, lab ipsis iuIius nomine diuinate, qui ab ossicio pasto-xitio nomen deriuauit Henrici. Qiumuis aenim grauioribus innumerae familiae curis esset implicitus, & cogeretur animum ad

Plura conuertere , communia tamen ossicia non destitit exequi; sed cum leges alijs praefiniret cum Atheniensibus, legibus ob-1emperare meminerat cum Spartantas. Vix ad clauum sedere cepit, cum regulas relisionis, efflagitantibus generalis comitij

'atribus, ad meliorem methodu reuoc Te constituit, obliterare dissiciles, e mollire asperas, enodare dubias; ut ubi maxima , Iegum esset dignitas, ibi minimum exe Ceret alvitioritatis. Noverat Henricus,multas exquisitas leges argumentum esse male administratae ciuitatis,nec esse opus imple Te porticus literis, aut eburneas ad omniuIntuitum suspendere tabulas, sed quod diagitus breui labore conscripserat, tota manu complere. Non illos imitabatur, sui Neroniana torvitate oculos desigunt irta aliquem , ut configant, qui terrico vultu

deterrere gaudent sibi ipsis formidolosi ;qui religionem supercilio, ut Atlas ctaum humeris, effulcire se putant ; sed eumdem

se cum alijs existimabat, paremq; omni-hus : tanto ceteris maior, quo melior. Sileantur illa effrenatae crudelitatis prodigia: oderint dum metuant ; obsistescat Vitelli riae sevitiae memoriam: optime olere occi-mm hostem, melius ciuemn: Henricus te- terrimae politiae aphorismos pertaesus , ipso amore sibi timorem conciliabat : tam Prindigio-

236쪽

digiosum foedus illius in pectore maiestas,& amor,veteri composito dissidio, percus serant. Procul al Henrico catenata nouis , iussis imperia, procul onera importabilia , quae ne digito quidem alij mouerent, ille semper praemisso iubebat exemplo: Res est omnino ardua, Patres amplissimi, ita publicis implicari negotijs, ut ad priuatas ct ras expedire se possit aliquis , ita se totum alienis deuotiere ossicijs, ut ad sui benetacium persectam quoque operam collocet: Tua laus, Henrice, qui inter tot supremi muneris labores,& tibi,& alijs abi inde suta siceres, alijs oculus, tibi manus. Loquatur aureum illud opus,quo Gandauensis Hemtici paradoxa summa ingenii dexteritate ,

enodas, enucleas; perinde ac non ab alio , quam ab Henrico lucem mutuare posset Henricus. Loquatur altera pars, quam improbo studio compilaueras, & iam iam praelo subinittere destinaras, nisi, ad eas theologiς veritates in diuinς naturet specu lo conspiciendas, diuina te veritas adu casset. Loquantur excitata ad solidandam in tua religione virtutem Florentia ,Bononiae, & alijs in urbibus lectissimorum adolescentum Seminaria, ad quae, post emissa Caelo vota,florem iuuentutis transmitti iusisisti, ut omnibus pro captu disciplinis im-huerentur . Loquatur instauratum pene a fundamentis Castrinoui Collegium, exag geratique in maiorem laxitatem parietes , non depromptis a religionis erario pecu-Dijs, sed susis pretioso labore sudoribus: ut cuius olim familiae filius extiteras,eiusdem Κ te

237쪽

proferam de qstuanti in Deum pietate,qua torrebatur;quid de eximio in Diuos cultu', cuius satagebatῖ Datim ille laborauit per P. Nicolaum cae. Cremonensesn Proci ratorem ordinis,solertissumim hominem in Romana curia velfatissimu iris princiapibus unice carum t Beatus Philippus B Mitius, quintus eiusdem sbdalitii praesul 1 tegerrimus, in albo sanctorum describer turi Extruxit ille in monte Senario sedIculam,qua sons ille ad testandam Pliilψpi,ctimoniam ad haec usq; te ora eri mpes, nobiliori pomaerio legiretur . In haec se a tra recipere cupiebat Henricus;ad conis gosas hasce rupes,aeanquam ad suos elysios, conuolare flagrabatot vacin1m ab omnita curis animum assiduae rerum c testiu contemplationi posset adhcere , & asperrimis emaciatum corpus obdurare ieiuniis.Siste, quid animo m6lirisIHenricHquid solitudinem anhelas, qui semper vivis in solitudia

medic et numquam minus sistus, q-n cum

solus 3 non satis me ra studus delassasti, ut velis duriori te exilio mulctare Θ Ustra-cismi teqege Mirum caeteris praepestentem obstringist non pellustrasti magnis itineribus prouincias ordinis uniuersas, nisi sim .deas te denuo in lustra montium inferre ΤNimirum sic agrestes Curi j,sic veteres C Fncaia,sic nomina reuerenda Fabrici, cu induciae bella fiaspenderent,inter aratra Viauebant ; & ne vimis quiete qanguesceret,

depositis Capitolini Iouis in gremio lau-ἀcis , triumphales viri rusticabantur. Sed - λω

238쪽

heu nos miseros ὶ Vbi enim ad praeruptas montis Senarii latebras decernis adrepe rege Deus ad vernalia cxli tempe,adam na paradisi vireta sustollit. AEgrotauit, A clitores,Henricus,tuberrulo in manu de gera tumescete, quod postea venenato h more per totum brachium serpens, sub axillam congesta sanie recrudescens, complorantibus prae acerbo dolore uniuersis, Enecauit. Portendebat illud lubet, mutit dum a religionis corpore brachium firmis. simum, alius robore praestantissima congregationis munera patrabantur,Dsseui

Oat huiusmodi morbus ad cordis, usque Ghras ; quia Patrum deliciae, sapientum

amor, religionis corculum , Uno Verbo,

Henricus debebat extinguia . α c

Iam vcrb quibNos ego verbis reficiam, 'Patres, qui is ego Her insistabili dolore

constematost Non hoc Fecmuum amico Tum munus est, prosequi desimetu ignavo questu; sed quae voluerit, meminisse ; quae mandauerit, exequi. Repetiteanimo, qua stantis animi sortudine, suam dicamne, an vestramlipse calamitatem stistineret, duaegritudine dirissima conflictatus , nem rum contorsione sed his dolorum antistes, ideo tantum vivere se putabat, quia dia Tib.angeretur, nisi sorte in Angenoniς gr mio, obstetricante patientia , doloris tilius quotidie adolescebat . Colluctatus est ει nuissime plurium intermallo mensum,non

Iam in arena , quam cinere, cum morbo

grauissimo, ac in lectulo, taquam in theatro virtutis, Antaei sabulam aemulatus, in

239쪽

ipsa d*ectione surgebat merito diuturna lisatione vulneratus doleret in bracio. Refricare memoria postulatae a circi lugentib.veniae, colite,quo animi ardore reqti ita Ecclesiae Sacramenta susceperit, reuocate in mente saluberrima vobis reis ela c5silia,ad humilitate, ad paupertatem , ad maiorem profectum hortamenta per-ipendite,non vobis ereptum,sed c lo collocatum Henricum putate. Habetis Elis eum Mazzonium quem ad eiusdem fastigium honoris primum in interregno no tam admirandae merita virtutis, quam ipsae vestri sodalitiae leges evexerunt,quasi praeconc pia anticinatione diuinantes suae familiae

maiores stemmati gentilitio programma sumxerint: IN LEGE DOMINI. Etenim

cum totius ordinis procurator 8eneralis legum instituti propugnator acerrimuS,nia hil de constitutionum robore detrahi sum Inopere cuperet, a summo Pontifice, non sibi demandari, quod poterat, sed Elii eo ι deserri prouinciam, quam eius merita d poscebant, enitae contendit. Et sane si ex

leto per currum ignitum Elia, pallium illius in Elictum cecidit; cui tantae pallium dignitatis deserri conuenerat, nisi Elisaeo, in quo spiritu Henrici duplex effervescit Z In hoc igitur vestrum solamini dolorem; in . hoc veitias detergite lacrymas: uno vobis sublato,alterum non deficere gloriamini. Dicebam.

240쪽

In parentalibus Illustriss., &Excellentiss. Principis

MICHAELIS PERET TI.

Habitum Romae in templo S. Ioannis

a Pinu. Ahmo Domini DC. XXXI. Ta ne igitur ad hoc me ossicium

sortuna detrusit , ut alienas sein per calamitates , querula velutipnaetica deplorarem λ Ita ne suse gestuna Ronlae nunquam ascendero,quin, atratis coram auditoribo mortuorum epicedia decatemῖ Meis igitur silc erit in satis, ut occidente cotinuo uolem venerari compellar ὶ Erit mihi locus ille pro orchestra, unde tragici euentus carastropham lugubri cothurno condoleaugitur sidus illuci fasciς Perellinae, quod non tam gentillisos momtes , quam Romanos colles propitio lumi ne collustrabat , funestum mihi vertetur in cometemὶTemi illi, aeternique montes vice subibunt Caucasi , ad quem nouus ipse Prometheus excrucierὶ Damnabor ego ad Percilinos moles,quasi ad Latomias ut ibi

sepulchru orationis scalpro defodia λ Satis heu satis nimium Italia stiis cladibus ine plebilem mortis ingluuiem saginasse deberet atis in Insubriae theatro sanguinis, &cadauerum exposuit insaturabilis pestile . t : Κ 3 tiae ,