장음표시 사용
2쪽
quarti Evangelicorum Glogoviensium Pastoris.
oxamina publica hoc anno invitandi ut satisfacerem ossicio, quae otium meum, si quando datur, omnium maxime deIectant, studia repetere animum subiit, atque ex numero virorum do patria mea meritissim0rum meibis tum deligere potissimum, quo G10govia haud scio an nominem inter suos sacrorum antistites habuerit iustierem et propositi tenaciorem,
Non ardor civium praVa iubentium, Non vultus instantis Uranni mente quasserit per Dei fiduciam Apemque in Christo positam s0lidissima. Mobilium cnim virorum affatim habet seculum; qui sibimetipsis constent in omni Vitae perpetuitate, atque in virtute perseverent, e0rum exempla si iuventutem et intueri et imitari voIis, ab antiquitate arcessendi sunt. Prima igitur operis, quod susceperam, stamina Ehrhardius sup- poditavit, qui libris ad exsequias Prethisii celebrandas oditis aliisque nonnuIIis in eius vita conscribenda tanta fide usus est, ut me pIerisque omnibus potiri n0n potuisse, minime doleam. Materiam in eo repertam ex 1abulariis et huius civitatis et Evangelicorum ecclesiae, ex annalibus Praetorii et Crausii senatorum, a Johanne Samuele Τschirschniigio Syndico auctis, ex Schilleri historia belΙi tricenarii, atque ex aliis quibusdam libris amplificavi, qui in ann0tationibus nominantur. Valentinus Proibis ius, B0IesIaViae Silesiorum natus sexto decimo ante Calendas Martias anni AIDLXXXVIII. Pater eius David es e munere schoIastico in senatum urbis evocatus erat; mater Anna Abelis Hentschelii, L. V. C. fuit filia. Puerum ad Iiterarum studia inclinantem parentes VratistaVia1n in gymnasium Magdalenaeum deduxerunt, in quo, siquidem inde ab ann0 MDC, qu0d suspicamur, ex infimo ordine ad sum-
Ex germanico Proibisch. Gens et nomen hodieque BoI0sIaviae Oxstat. 2) Avum et patrem Andreae Sansi Iebii Peplus bonorum ing en i o r u m B o I est avi e n s litan Lignieii 1674 his verbis nominat: 53. Valentinuε Desiibisti, scholas collegae, hinc Senat0re8. 54. David IDavid n. Bolestaviae 1554. S. I 627. 6. Cal. Sept.
Vos Schola vosque pares agnovit Curia, Semper Aequalis studuit silius esse patri.
3쪽
mum ascendit, in quinto, quarto et tertio Andream Franckium, Laurentium Androadem, Georgium S cI10ligium, et Fridericum Curetium, in secundo Stephanum Hoserum et Abrahamum C0rborum, in primo Davidem Rheinischium et Johannem ab HoeckeIshoxon habuit I) praeceptores. Feliciora certe sch0lae Magda Ienaeae tempora illo quidem seculo Valentinus vix potuit invenire; tantam enim, ut discipulos undique ex Silesia aliisque 2) regionibus confluentes primae classis non caperet auditorium, Davides ille, qui
theologiam tradebat et cosmographiam, et Johannes c0rp0re eXiguus, ingenio magnus, qui Iudi erat moderator, tam doctrinae, quam docendi facultatis laudem erant consecuti. Quibus Viris ut operam dare securus posset Valentinus, maxime Francisci Langori, I. U. C. Doctoris, Scabini et N0tarii, effectum est liberalitate, cuius d0mus puero patebat. Vice- Simo primo aetatis anno Franc0surtum ad Viadrum migravit, ut academiae, quae ibi forebat, doctores audiret, exactoque studiorum et literarum per quadriennium curriculo M. Ca-3) Iebi Τrygophori Decani opera ad summos philosophiae ex ectus est h0nores. Hoc de- 4) c0re ornatum sub idem fere tempus G10govions es Davidi Cnoblochio sch0lae ad tem-5) plum S. Nic0lao sacrum Rectori, magna infirmitate affecto, adiutorem constituerunt, mox ipsum XXV annorum iuvenem ludi moderandi provinciam suscipere iusserunt. Non 6) ita multo post Prethisius ex qua tuor decessoris filiabus Elisabetham natu maximam uxo - γ) rem duxit, haud indotatam illam quidem, sed virtute etiam 10 cupletiorem, quae nuΙlo8b temporum insequentium terrore de statu posset deiici. Exceptis enim terrae motibus et procellis maritimis ex omnibus communium malorum generibus nullum paene dicam suisse, qu0d GJ0govia illa aetate non sit passa, e0rumque alia Preibisiuin aequato cum
I CL M. Hankii Vratis aviensis eruditionis propagatores p. 49.2 Quare amplificatum est anno MDCV. a. d. XII a. CaL Julias. 3) Cuius ipsius manu scripta in albo quodam haec verba Iegi: Vindictae nobilissimum genus ignoscore. M. Caleb I rygophorus Academiae Marchicae Prosessor Logicus scrib. 5. Non. Decembr. Anno 1608.4) Εhrhardius in Presbyterologia III, 1, p. 78. 7l.) auctor est, qui in nominibus eccIesiasticorum et scholasticorum Glogoviensium sormulae cuidam de coena sacra silbscriptorum haec legit: 20. M. Val. Preibisius, Bol. Sch. Glg. Adj. 4. Febr. 161 2.5) Quippe qui hoc munero inde ab Idibus Octobris MDLXXVI lanctus esset. Se abdicavit anno MDCXIII, mortuus est post quinquennium non post breve tempus, ut Elirhardio videtur vacationis MDCXVIII aut initio insequentis, nam in tabulis rationum ecclesiae Evangelicorum anni MDCXVIII haoc Ioguntur: Horrn Davidi Knoblochen Soin Be villigios Iahrgoldi odor Provision entriclit als 100 Talor, IIerrn Magister Johania Fausto Rectorn Seine Jahros Besoldung Dreter Quartanen enitricht60 I aler. Anni autom MDCXIX tabulae Davidis Cnoblochii non amplius mentionem faciunt. 6) Reliquarum nomina erant Anna, quae Thomae ΙΙos anno, Med. Doct. et Physico Novo ronsi, Sabina, quae Johanni Sixio, mercatori GIOgoviensi, Maria, quae Caspari cuidam Ottigio nupserat. 7 Post patris mortem quatuor eius siliae tabernam institoriam hereditate ab QO acceptam mille centum imperialibus vendiderunt, unde patrimonium haud exiguum fuisse colligas. 8 Qui tamen haud procul absuorunt, sed anno MDCXV cum magnis iuncti tompestatibus in Vest-phalia, Thuringa et Bohemia apparuerunt, et mense Februario tam Vindobonae quam Pragae multum damni secerunt.
4쪽
civibus pondere, alia etiam graviore presserunt, alia fere s0lus tulit. Si verum sest, quod nobis videtur, ut anno IIDCXIII uxorem duxerit, gravi peste per d0m0s saeviente, I)quum civium oculi frequentibus subito mortu0rum funeribus terrerentur, nuptias suas secit. Insequenti anno Iu es paullatim abiit, ignis accessit bis que magnum casum praedixit 2)leVioribus, quae restinguI possent, IncendIIS; Sed ub1 tert1um IeciaeIat, nonnis1 u1b18 3)ruina sodari potuit. Exarserat in domo p0lentaria Bartholomaei Nicli ei in vico Brostano, quem hodio Borussicum vocant, Johannis Sc0Iteti cuiusdam, qui illius a manu erat in hordeo frigendo, incuria, et per universam urbem magnumque suburbium poIonicum grassatus mille ducentas domos atque publica aedificia pleraque omnia devastavit, vel curiam mirifica turri ornatam, denique intra moenia praeter arcem regiam, duo templa et Iu- 4)dum, in quo Prethisius d0cebat, nihil intactum reliquit, sed d0mum etiam, in qua ille habitabat, delevit, ipsumque su0sque in eadem certe Ioca cum doctoribus nobilibus ot cunctis civibus pepulit, quorum partim ante p0rtas in SepuIcreta, partim in silvam et colles arenae trans flumen fugerant, amissis bonis Vitam servatam sibi gratulantes; viginti enim homines effusa flamma absumserat, suburbio in insula Viadri
etiam notitura, nisi magna Georgii Rudo Iphi Zodligit, ducatus Praefecti, dili- 5)gentia pontem ab ea defendisset. Urbe igitur, quae mercatura et artibus opulentissima fuisset, paene s0Io aequata, c0mmuni Vitae operumque disciplina in 10ngum tempus disso- Iuta, omniumque et animis et manibus ad damna reparanda 1ntentis, quem Iudum, quam iuventutem, quae Aubsidia eius instituendae educandaeque Ρreibistum habuisse putes ΤQuid, qu0d ne Iiterarum quidem consolatione mentem a magna satis p0tuit aVocare calamitate, quum incendium n0n solum ipsius mus eum, sed etiam 10hannis Knotii, GΙ0g0Vien sium tum Sosii, tabernam cum magna librorum c0pia, et Johannis Funccii typographi ολ scinam et quinque bibliothecas publicas, codicibus manu scriptis, Veteribus membranis, aliisque literarum monumentis refertissimas devorasset. At ille in ruinis urbis deflagratae insidens cum civibus Iugere, quam alibi quaesito munere Iaetari maluit, quanquam peregrinas terras periclitanti eruditionis fama non defutura fuisset; quar0 1audatori eius 6 vera cum gloria de e0 praedicare licuisse nemo dubitet, munere scholastico ita functum osse, ut singularem laudem et fidei et industriae ex ea pr0Vincia consequeretur. MI Quas pridie Cal. Junias MDCXIII grassari coepit, neque prius desiit, quam circiter diem septimum ante Cal. Aug. MDCXIV. 2 Primum insunte monse Iunio MDCXIII tu vico Ialo, deinde a. d. XVII. a. Cal. Oct. in domo quadam polentaria. 3 Quinto anto Cal. Aug. MDCXV. db Evangelicorum S icolao et Catholicorum S. Petro et Paulo sacrum, quod nuper Dominicanorum
5 Dimissis, qui secundam a porta Viadrina domum ardentem restinguerent. G) Buchnero, Prosessori Vitebergensi, do quo infra dicetur. 7) Postremo muneris anno I017b salarium CXL imperialium accepit. Successori pius primo anno
1618 LXX, secundo I6I9 Davido Cnoblochio mortuo) XC, denique l627 non multo plus quam CXII imperialium dati sunt.
5쪽
Quinquennio p0stquam Glog0viae sedem posuerat, e Iudo in ecclesiam transiit, annonae caritatis, belli civilis, seditionis, rapinarum caediumque per patriam gramantium, denique assiduae sacrorum causis a Vexationis, carceris atque exilii pericula et damna perpes- I) surus. Valentino enim Feue rei senio, diacono ad tempIum S. NicoΙai, mortuo G10g02) viensium Augustanae confessioni addictorum concio Pre ibis tum suffecit, Proibisio Johannem Faustium. Rebus autem sacris et animorum curae Praeesse cum nulla aetate et
nullo loco non difficillimum fuerit, illa sane Glogoviae humanas eXsuperabat vires, Cain tholicorum et Evangelicorum factionibus per universam B0hemiam, Moraviam Silesiamque et secreto et palam sibi adversantibus. Horum quidem primoribus nobilibusqu0 et rogiis civitatibus edicto liberum sacrorum usum Budolphus imperator dederat, Matthias confirmaverat; at universis acatholicis idem concedi, maiore in dies audacia multi Bohemiae proceres Τhurno Comite duce iubebant. Eadem ratione G10goviae, qui XXXVI annis ante templo ad S. Nicolaum potiti erant, in eoque rem divinam laciebant, Evangelici, ut eiusdem sacello set bibliotheca uti sibi liceret, ut bini consules, quorum alter
su0rum de grege esset, alternis Vicibus rempublicam regerent, ut senatores creare
civibus liberum osset, haec in dies acrius flagitabant. Numero partim suo cath0Ιicis decuplo maiore freti, partim seculi feritate et agresti lascivia ducti, consilia sua inconsiderate prae se ferebant, et illis diffidentium, Matthiae imperatori seditionis suspicionem movebant. Mala denique I hurnii auctoritate quatuor legatis regiis ex arce Pragensi deiectis, cum B0hemi diadema Ferdinando ademptum Friderico, principi Palati no, imposuissent, hae hac quoque urbe Evangelicorum diutius non potuit contineri proter-vitas. Alii huius reguli electionem paIam probare, alii Catholicorum ianuis mala in 3) Fordinandum inscribere carmina; universi tandem et saceIlum, quod dudum petie- 4) xant, et fanum S. Johannis in sepulcreto, et bibliothecam ad portulam Johanneam
5) occupa Verunt, principum ordiniimque Silesiae venia impetrata senatum sui corporis constituerunt, et qu0d Bethlen Gabor ab Hungaris rex creatus esset, et cum Fridoricos) Rodus secisset, supplicationem in tempIo. suo decreverunt. Tantae ferociae populum oratione frenare, commotis pacem suadere animis cum civibus in stis, defectionem dissuadere a rege SaeVO et SuSΡici080, et Suarum tamen partium iura defendere et doctrinam magistratibus odi0sam libere profiteri, h0o nempe magnae molis erat. Minitabantur vide
i) Exountse anno MDCXVII, ni fallor; nam rationum ecclosias tabulas Iulius anni salarium totum Ua- , Iontino Feusroison datum esse affirmant. Eodem anno Proibisius Lipsiae a D. Vincentio Schmuc
ecclesiarum Ephoro, inauguratus atque in clericorum Ordinem receptus est.
2) Promisso CVI imperialium salario et Iignario. 3) Ut hoc: Friodorich ist ianser Konig, Ferdinand hat oin Auge gu wenigd) Quae olim pone templum S. Nicolao sacrum fuit. Per eam in suburbium exeuntibus sanum illud
S. Johannis cum sepulcreto in conspectu erat.
5) Quarto ante Non. Oct. MDCXIX. 6) Postridie Cal. Febr. MDCXX, ut videtur. Christophoro Quarto, Pastori, propter Orationem sacramh0c susto habitam duos norenos aureos Nucaten. senatus dono dedit.
6쪽
Iicot Proibisio eaedem, quae Christophoro Quarto c0IIegae calumniae, quem ex ipsis sacris rostris populum ad seditionem concitasse, Pragae rum0r fuerat; quarto enim anno post- I, quam ille diaconus factus erat, plus trecenti Catholicorum viri mulieresque ad iura eccle-Aiae suae tuenda, auct0ritatemque principi suo divinitus instituto reparandam in concionem convocati coniuraVerunt, quibus pugna Pragensis animum addidit Fordinando prospera, Friderico exitiosa. Nihilo tamen minus Preibistus, Paulo Gryphio Archidiacono et Chri- 2γstophoro Quarto Pastore intra paucos dies demortuis, orbatae Suorum ecclesiase deesse no-Iuit , susceptoque Pastoris munere malis undique ingruentibus obviam iro ausus 3,ost. AIi quantum quidem temporis, quasi ad Vires in graVem pugnam colligendas, ani- 43moso viro datum est, cum rerum Bohemicarum Caesar Satageret, cum Τhurnus minor, cum
Iohannes Georgius Marchio Brannib0rensium, cum Ernestus Mansseidiae Comes et Bethlen Gabor eum multifariam urgerent, cum Saxonum dux EVangelicis in Silesia patrocinaretur. At dum haec aguntur, minores tamen Preibisium calamitates exercent. Triumviris a 5 Caesare missis, qui senatum nuper abrogatum restitui iuberent, Evangelicorum concio intercedit, ferox plebecula facinorosorum qu0rundam civium instinctu illudit, simul Dominicanorum monasterium diripit, sacerdotum inde altariumque ornamenta aufert. Senatus, ad foditiosam sedandam civitatem paratissimi, rogatu triumviri discedunt, post mensem autem redeunte S, antequam urbem ingrediantur, moremne cives regi gerere velint, in- 6, terrogari curant. Militum metu, qui circum Vic0S Suburbanos collocati et contumaces coercere iussi erant, trium iris illi obsequium promittunt, senatus tutelam; idem et seditionis auctores et pannisices quosdam punit, qui Soli ciVium parere noluerant; quo facto trium viri urbsem intrant, senatum ex EVangelicis conscriptum removent, rempublicam superiori reddunt, in quo catholicorum numerus praeValeret. - Seditionem et annonae caritas excipiebat tanta, ut senatus civibus indigentibus panem Iargiretur, et mala monetao Caesaris iussu adulteratae copia, quae fluminis instar civitatem inundabat, et militum Ca0garianorum insolentia, qui per saussam urbis defendendae plus Semel eam occupabant, et I) Pridio Nonas Maias MDCXX. 2 P. Gryphio, Andreae Gryphii patro, Nonis Ianuariis, C. Quarto 1 P. ante Id. Ian. MDCXXI. Utrum.
quo diem Elirhardius perperam dedit. IIIum Veneno subito absumtum esse filius Andreas, poeta celeberrimus, Glogovias dsecus, in carmine quodam resert. CL Bredo W's nachgelassene Schristen, herauSgegeben von Κunisch, pag. 7L3 Sub eum diem primi trimestris, qui Cinerum dicitus. 4) Ιd est per annos MDCXX - MDCXXVII.
5 Quorum orant nomina: Liber Baro a Sprinigenstein, Eques a Dyherrn, et Davides Wachgmann, Lusatiae Cance Iarius. Glogoviam venerunt die 21. Sept. I 62Ι.
63 d. 2I. Oct. 1621. I) Comitiis scilicet novissimis, quae postridie Calendas Martias anni MDCXXI habitae orant, postquam
Preibisius cives ad senatum cooptandum delectos Oratione hortatus erat, cuius mercedem Septem importaleS acceperati
7쪽
C0sacorum terror ab imperat0re in P0 Ioniam dimiss0rum, qu0rum centum per quatri induum circum urbem Vagabantur et inc0lis quibusdam flagiti0sis aucti omne genus Iaseiviae exercebant; quae omnia Preibisium qu0que attigerunt et rei familiari detrimonium, animo sollicitudinem attulerunt. Praeterea, quo nihil magis eum eXulcerasse putes, Evangelicorum gregi periculum appr0pinquabat, ne adversari0rum Vel arte vel minis deminuoiaretur. Oppersdorsus enim Comes, quem Caesar Zed Iietio mortuo ducatui G10goviensi praefecerat, prim0s in urbem Iesu itas addit Xerat Christophorum quendam Bolesta-viensem et Fridericum, qui orationibus in templo habendis parvulis quo ibidem doctrina sacra instituendis civium sibi conciliare studebant animos. Habitabant illi primum in arce regia, tum in urbe; m0x Iocum domus ipsis aedificandae ut assignari iuberet, a Caesare impetraverunt, et quarto postquam Glogo viam migraverant anno, ludum publicum iuventuti aperuerunt, in quo Catholicorum formu- Iam et linguam latinam nulla mercede traderent. Preibistus, ne suorum animi irretirentur, illos et Iibris evulgandis et orationibus pro concione habendis redarguere studebat, verum id frustra faciebat. Catholicorum populi rogatu Ferdinandus anno MDCXXVIII templum ad S. Nicolaum iis reddi et sacrorum Evangelic0rum antistites urbs iussit exterminari. Oppers dorsus Comes ad rem patiandam a Caesare c0nstitutus, anto diem V. Id. Sept. et civibus Evangelicis mandata regis exposuit, et quatuorViros ad Preibisium delegavit, qui et r0stra sacra et reliqua rerum divinarum munia ei interd1cerent; quos interpretes turba Evangelic0rum circa templum et parochi aedem stipata quanto fremitu exceperit et quanto ludibrio habuerit, in eo libello narravimus, qui de vita Subgii inscriptus est. Preibisius ut ferocem plebeculam ante domum suam congre-
l) Cuius rex, Sigismundus III, eos Caesari Radgivilio quodam duce auxilio miserat in bellum Bohemicum. Ex BOhemia per Schini edebergam in Silesiam irrumpentes negata post missionem Stipendia pagis expilandis sibi ipsi parabant. CL librum nostrum, qui inscriptus est: Gesciti clite desberithmion Schonaiclii schon Gymnasiums gu Beuthen an der Odor. Gross-GIogau I 818. S. IM. et C. Aug. Mulieri: Das Soldnerxveson in den erston Zeiten dos dreissigJahrigen Krieges austiandschristitolion Quellon des Koni glich Suchsisclion Haupt-Siaats-Αrchius. Dresden gedr. b. E. Blochmania. I 838. pag. 46. P. m. 2 Indo ab octavo usque ad quintum ante Idus Decembres MDCXXII; quarto Schlavam abducti sunt. Civitati illud quatriduum VI millibus imperialium stetit, quae in istos praedones insumtu Sunt. M Anno MDCXlX. . 4 D. XXI. Mart. MDCXXIII. hoc munus ei publice delatum est Glogoviae per legatum Caesaris, Uomitoni a Schasgoisch. 5 Ε0dem, quo ipse Glogoviam intraverat, die.
9) Quorum unum sic inscriptum: Wo steti eis geschri eboni Und daraus biblischo Antwort. attember . I 626. 120 Εlirhardius non vidisse videtur, sed titulum legisse in Becmanni Memorandis Francolarianis, quae catalogum librorum uniVersitatis Francosi tanae continent, pag. 369.
8쪽
gari si cust0diam agere vetuerat, ita eiusdem ad obedientiam e0h0rtandae, malique a ta-thblicis prohibendi caussa illo ipso die postremum in hac urbe pro suggestu sacro dixit;
praeterea summa videlicet in tanto tumultu s0llicitudine et cura Vexatus dicto paruit, metuque mutuo dum omnia in urbe Suspensa erant, munere suo abstinuit per quinquaginta dies. Primo tandem mane post noctem tertiam ante calendas Novembres ubi somno exispergiscitur, templi ad S. Nicolaum p0m0erium L obsessum videt militibus, qui ipsum stdiacon0s prodire Velant et templum occupant. Inducta nocturnis tenebris in urbem legio Lichtonsteiniana ter mille militum per forum et vicos in armis excubat, necquisquam civium pedem d0m0 efferre audet. Omnia formidine silent; civium pectora instantis calamitatis premit exspectatio. Η0ra tandem quarta p0meridiana Preibisius cum diaconis in carcerem ducitur, et quadraginta in d0mum eius milites immittuntur eius sumptu alendi, qui uxorem septem liberorum cura occupatissimam misere torquent. Postridie Calendas Novembres ipSum poena pr0p08ita, nisi, quae sciret, omnia fateretur, quinqueviri a prae- Iifecto ablegati interrogant, quo suadente aut iubente nuper consonatus esset, quamvis praefectus Vetuisset, a quo comitatus in Suggestum escendisset, quem in 10 cum et templi gazam et suas opes abdidisset. Preibisius de eo, quod conesonatus esset et consilium suum populi a pravis conatibus avocandi malique a civibus avertendi et veniam ab ipso praesecti vicario per alium petitam acceptamque, si modo nihil aliud moliretur, excusat; infectum ut seri posset, se optare, et, si peccasset, quinquevir0s rogare, ut sibi ign08cerent, qui illo die in summa et animorum et rerum perturbatione, quid faciendum, quid omittendum, parum intellexisset. Comitem ad suggestum sibi neminem fuisse, custodes rerum suarum se disertis verbis repudiasse, templi gaga ubi lateret, se nescire, quippe cuius
servandum dedisse, quae p0stridie, quam legati Comitis apud so fuissent, B0IesIavia 4)advenisset et per triduum mansisset. Haec omnia Proibistus illo die supplex dixit; in- 5 sequentibus autem, numquid per epistolas nunci0sve cum peregrinis principibus, Caesari videlicet infestis, habuisset commercii, interrogatus, huius quoque criminis conVinci non potuit. Tum missos ad eum esse ferunt, qui et gladio, et Christi in crucem acti si- 6)
I Martinus Jander, Senator, Bartholomaeus UIricus, Notarius, Adamus Balin, Praetor nuticus, Androas Gallelie et Michaol Bollo, Scabini. Do Michaelo Hollo cs. Boi tringe gur Geschichte Glogaus, gotiosori voti dem Voroine stir dieselbo. Erstes Hest. Glogau I829. p. 97.2) Quippe uxoris zonam, duodecim cochlearia, duos cantharos. 3 verius fortasse: uxoris sorori dicam; verbum enim germanicum auctoris mei hanc quoque significat. I iam illam uxoris sororem intelligas, quae Ortigio cuidam nupserat.
. d) CL Beilrii ge gur Gesch. Glogaus L IIest pag. 75, ubi nomina eorum perscripta sunt. 5) D. 2. Nov. 1628.6 Hoc vocabulo in hac re narranda utar, donec praeter Casparem I itscliardum in Locis Communibus Scidosi scher Gravaminum pag. ISI. 194. 200, quem adhuc unicum eius auctorem habemus, alter quidam testis mihi innotuerit. In tabulariis ot Senatus et Evangelicorum ecclesiae GIOgoviensis ad hunc diem usques, quod eius rei mentionem faciat, nihil inventum est, quo tamen silentio adsidem Titschardo imminuendam et rem tacendam adduci non potui per se verisimillimam.
9쪽
gillo proposito optionem ei dedissent, ut aut supplicium aut sacra R0mana eligeret, quo
I) audito uxorem anim08am, alteram quasi Arriam, ne m0ri detrectaret, monendum curasse.
Tertio tandem ante Idus Novembres Ρreibisti uxor et Iiberi mane domo cedere, sub vesperam ex urbe fugere c0acti, ipse p0Stridie, ducentis florenis pignori oppositis, ex car- ro dimissus urbem ipsi funestissimam eXsul reliquit, nunquam postea in eam rediturus. Profugus primum Fribergam Hermundurorum concessit, ibique annum c0mmoratus, tum a Iohanne Georgio Arnimio, summo Saxonum exercitus duce, delectus est, qui tam apud ipsum domi militiaeque, quam in castris sacrorum antistitis fungeretur munere. Cum hoc Gustavi Ad0lphi, Suecorum regis et Iohannis Georgii, Saxonum principis coniuncta cas-2) tra secutus Lip si ens em pugnam eminus, turpem Saxonum fugam cominus vidit, ea-clemque n0n Solum abreptus, sed Vitae quoque in discrimen detrusus est, Chrobatis ab hoste missis, qui sugientium castra expilarent; ad incitas redactum Suecorum victor1a Servavit. Re bene gesta principes illi Halae consilia de bello continuando conserunt; Suecus Germaniam cisrhenanam, Saxo B0hemiam provinciam sortitur. In hanc quoque Arnimius Proibisium sibi comitem incruentae, Caesarianis undique recedentibus, incursionis QSSe 3) v0Ιuit. Exercitus per Si Iuc cenam, Tetiscam, Aussicam ducitur, I 1t0memo11 per aliquot dies stativa ponit. Ibi Proibistus in Evangelicorum conci0ne post undecim ann0rum in illa regione intermissi0nem primam habuit orationem, multosque per rura infanteS Sacro fonte tinxit. Non ita muΙto post cum Arnimio Pragam intravit, et Johonnis Georgia, Saxonum principis, iussu eodemque praesente in tempΙo ponti proximo, cui nomen S. Salvator est, in magna hominum frequentia et eoncionatus est et sacram coenam celebravit, hic illic
etiam infantes sacris christianis initiavit. Brandusii quoque, multisque aliis in Iocis, in quibus Evangelici templis denuo potiti erant, publice dixit non sine magno valetud1nIs
vitaeque periculo. Reiectis enim trans Albim, quae ad Bohemiam recuperandam acceS-serant, Caesarianis copiis, Chrobatorum tamen cohortes expeditas Arnimius impediro non potuerat, quo minus agros inter Nimburgum et Pragam palantes infestarent, hisque ut Preibisium caperent, paene contigit; incolumem tamen deus Pragam redurit. Jam requiem curarum et diuturni Iaboris potenti spes assulsit. Georgius Guiliolinus Branniburensium priuceps primarii sacrorum Berotini in templo ad S. Nicolaum ant1stit1s munus eI per 5) nuncios obtulit. Relicta igitur Praga Preibisius cum Arnimio Dresdam reversus est,
s) tum Vitebergam petiit, quae uxori liberisque asylum fuerat, sarcinas ib1 collectas Berotinum praemisit, et secundo, qui Christo nato sestus erat, die eodem ipse abiit. Pri-7) die Calendas Ianuarias gravi tentatus valetudine, tamen ipsis Calendis in templo l) Cf. Plinii Epp. III, 16.
10쪽
concionaliis, principi probatus, munere graVissimo d0natus est. Etiam aegrotanti, quo dist
ipso in morbum incidisset, eodem ux0rem subita morte absumtam eSSe, nunciatum est.
Deinde Vitebergam redire ausus est, exequias si dissimae coniugis, ut ipsi Videbatur, pro- necuturus, ut deo, ipse pr0Sequendus. Ingravescente malo medicis insanabili, sexto decimo ante Calondas Februarias MDCXXXII ad beatorum oras eVocatus est certo Sperata8, Saepe
libello in vulgus edito vitam viri breviter enarravit; laudatio noni tu eius senatu 1 2,
13 Hoc titulo: Pro gramma Academia o Vitob 0rgonsis in obitum b. M. Val. Proibisti. Vitob. d. 22. Jan. I 632.2) Hanc Iaudationem, quam Heubneri, S. S. I h. D. et P. O. , Seminarii Vitebergensis Directoris humanitas mecum communicavit, hoc loco totam exscribere operae pretium esse Videtur.
Rector Magnifice, perquam voverendi, AmpIissimi. Clarissimi ac Prudentissimi Viri etc. Tri Ste sane ac illaetabile, sed iustum tanton atque solonne, pro summa illa ac incredibili vostra benevolentia in optimos quos quo ac studio ossicium M. Valentino Preibis io, Reverendo ac Praestantissimo Viro, persolvistis. Ecquid enim magis par erat fieri, quam ut optimo et de occlesia Christi, non modo doctrina ac voce, sed et eXemplo constanti, egregie merito, exsequialis iste honor quam cumulatissime exhiberetur Quamvis facile concedam, id sine doloris morsu, et quadam animi tristitia seri vix potuisso. Cum ob alias caussas, quas commemorare hoc loco necesSe non est; tum maxime, quod vos misericordia haud vulgaris liberorum tangeret, quos septem ipsos parvos plerosque, et nondum confirmatae actatis. post se reliquit. Qui cum erepta non ita pridem matro amantissima, nunc autem et patre Optimo, in quo praecipue omnes recto adoIescendi spes posuerunt hactenus et collocarunt, ademto, omni praesidio et ipsa Propernodum spe destituti sint, quid agoni, quaeso, eiecit patria, a consanguineis suis eXsules, in cuiu8 sinum confugient, unde et op eiu et auxilium suae imbecillitati exspectabunt Τ Quae quidem dum cogito mecum et nunc rEcenseo, tanta profecto me miseratio capit, ut haseream quodammodo, ac in dicendo progredi vix possim. Sed quantum moeroris ac sollicitudinis Itoc vestrum vobis iniecit Ossiicium; tantum et spei Optimae et praesentissimae consolationis id Orphanis miseris assori. Quemadmodum enim nautae deprensi turbuIenta tempeState bena audent sperare, si detergeri coelum paullisper, et aliqua iterum IuX apparere procul incipiat, ut videre scilicet et animadvertere possint, quo connitendum ipsis et dirigendus cursus sit, quas declinare ac evitare conveniant; ita et illi quoque ex ista benevolentia vestra, quae in mediis quasi tenebris ipsis affulget, colligunt ac deprehendunt, ecquos adire potissimum, quibus necessitates suas credere, quorUm Praecipite opem ac patrocin)um deinceps implorare debeant. Quapropter eo nomine Vobis Singulares ac summas agunt gratias. Agunt, in quaml Nam habere ac referre qui possint, et constituti in hoc aetatis, et tali sua fortunal Et agunt ita, ut has non modo, sed plures alias deinceps debere optent pro beneficiis plurimis, quae si ipsi OXspectant a vobis, et illa insignis bonitas vestra polliceri videtur. Quocirca agito, Viri Optimi atque clarissimi, et non tam gratiam ab orphanis miseris accipite, quam ipsos in fidem ac patrocinium vestrum suscipite; idque elaborate quaeso, ut suo Preibist O deinceps patre desideratissimo, cui supremum honorem nunc perSolvistis, minore dolore, ac aegritudine animi carere possint. Cogitato humanos casus et illas Iubricas nimis at tuo incertas Vices, quibus perpetuo obnoxii vivimus Τ perpondito, quod poeta ille in scena quidem, caeterum sanquam oraculum dixit ac edidit: Cuivis potest accidere, quod cuiquam potest. - Ne ita- quo duriori conditione sint Proibisti tib stri, quam vostris olim, si idem sati genus, quod tamen avertat deu', opprimat sorte, optetis contingero, diligentem quaeso navale operam, et Summo Studio Contendito. Nihil prosecto dignius homine est, quam adesse hominibus et intercessisse miseriae et emendasse sortunam et novum calamitosis satum dedisse. Et est in coelo Deus, qui videt non modo ac intuetur, quae quisque benigne fecerit aliis, sed dignis quoque praemiis repensare solet. Loguntur haec in libro: Augusti Buchnori orationes Academicae. Continentes Panegyricas, Festagot literarias ed. Stilbol, Fcst. et Lips. 1727. 8. et quidem in Orationibus Funebr. NO. XII. p. 320-322.