장음표시 사용
181쪽
judicabantur L . . ubi Senat vel Clari . Vatthaeis de juadiciis disput. . num 3 6. Agentes quoque in rebus peculiares judices ut plurimum sortiebantur G. unica C. in quib. cans. milit. Et pari ratione scholares coram magistro suo tantum, aut Episcopo loci, prout ipsi hunc vel illum cligerent, conveniebantur, ex Constitutione Fridorici in Auth habita C. ne . pro patre si tamen vere studiosi estent, non vero desi v Ldios ut observaverunt Matthaeus de udic. d. di ut 4. 4 . Ga lius ob eret . II 8 lib. r. num. 8. Horum Instar, privile VII. gium hoc armat e militiae milites potissimum sibi vindicabant, quod sicut olim auctoritate Praefecti legionis judica bantur iegetius lib. r. cap. 9. ita inde cogi non posthiat respondere in judicio civili aut criminali coram alio judice, quam Magistro militum , ut dictum est praecedenti capite,
a num tr. nisi forte proprio privilegio renunciavissent. l. quis. 9 C depa f. ad disterentiam clericorima, qui nec VIII. voluntarie possim se subdere saecularis judicis urisdictioni. cap.s diligenti. Σ. - ibi glos . pactoprivatorum deforo compet Ponte de potest proreg. it. 7. I. num. 16. Orcholt. defcud. cap. O num. 23. Crassis, quiplene materiampertractat de essect cleric tra d. p. num. 3. seqq. arbosi in cap. decernimi . 2. num. q. ubi ij procedere etiam se Episcopus idpermitte IX. ret de udic. Rota decis num. I 2 p. p. recent. Vel per de X.
sertionem se indignos eo privilegio reddidissent. Pere adiit Cod in quib caus milii num. a. Verum quia per hu)us modi privilegia delictis via aperiebatur plurimorum namque asei quidem litteras sacras, hiprivilegia, allipragmaticassor-ma s, allipraecepta udicum, quidam alias ex aliis adinvenientes occasiones sibi peragunt peccandi ut animadvertit Imperator, vel ut omnes obed judic inpraefat. huic morbo ut occurreret Iustinianus,in Constitutione illa, ad quam relative On-CCpta sunt Mandata, in novella,scilicet, ut udsine quoquos pig. 6. sancivit omnibus judicibin provinciarum omnes b
182쪽
x M. DE MANDA Τ Isdi privatos quidem secundum quod cingulipropriumpraemium
es in omnibus causis, O universiis pecuniariis o criminalibus occasionibus4 qui vero in militiis constituti sunt orpropriis judicibus deputati, etiam istos nihilominus occassione salium es criminaliumsubdi omnibus eis modis indeque perpendens quantae utilitatis futura foret hujusmodi determinatio, quasi in tuens , ne satis aperte per praecedentia verba fuistet expressa, ut magis omnibus fieret clara, ibid. ciet subdidit sancimus, clarissmos sub lectarumprovinciarum administratores citra omne factio pecuniarum fueragium, o ab his datibus'urandi memores habere hanc a nobis licentiam, ut num sit ulla apud eos penitus fori praescriptio , neque in iis quae committuntur ab aliquibus violentis , neque in criminibus quae hanc oriuntur sonibus, neque in seditionibus publicis , neque in publicorum tributorum exactionibus, sed omne, imiliter seu acere horum urisdictioni, non expectantium neque praecepta suscipere a udicibus quibus seu erit punt, neque nunciare ad eos. Huic igitur Constitutioni nunc inhaerendo, provinciarum Praesidibus injungit, ne permittantprivilegiis aliquibus uti nocentes, idem que alias decrevit in Novesia ut omn obed judi provinc per rotam ex qua deprompta es celebris Authentica inprovincia. C. ubi de crim agi oport. Quod sane in iis tantum proce dit casibus, qui per Imperatorem inci Novet ut judices. i. Ir fuerunt expressi hic enin constituens Proconsulem
Palestinae, distinctum a spectabili e usdem loci Duces, qui ibi
limitaneis foederatis, armatae militi inperaret, in cote de procons Patis cap. 3. I p. ait, certe publicorum tributorum nomine, aut per causam motae in opus editioni , nemoprorsus a sectabilis proconsum iurisdi ctione eximetur. Submotis igitur privilegiis declinationis fori, cu us aliqua, quae his temporibus occurrunt exempla recensent Iulnis Clarus senten. lib. s. As n. q. s. Rudollinus inprax. udic. p. p. cap. . num 3 s. seqq. Gratianus cirp. 3qQ dc Iordanus elucubrat.
183쪽
diversvolum. 3. lib. 13. D. 8 de foro compet. per tot. in sola innocentia a reis spem esse collocandam deteriminat Imperator optime scilicet populorum qiuieti securitatique con-XIII. sultum erit, si, qui de peccando deliberant, nihil in cinendicatis hisce confiigiis , nihil in judicantium sordibus sibi praesidii positum esse intelligant, sed unicum hoc noverint sibi superest auxilium, si undique puri horum, quae eis inferuntur, o innoxii videantur: tunc quippe improbus a delictis abstinc bit, cum eo seolose ipsum certo sciet noxa liberandum, sep plicio, si non delinquat cap. 3. I. p. in ne de Proconspalaest. Id XIV. circo ubet corrigi homicidia, adulteria, virginumque direptiones, se invaseones, oppressiones, quibus certe, siquid 'u
modi delictirum est, oportet adnecfere, ut dicitur in Padulteria. 2. in princ Novel de Cappadoc. Et ita Imperator tria XV. complectitur capita in ustitiae, circa quam omnia versantur delicta doquidem ordinate, dum in ustitia illa censetur ma-Xuna, quae Vitama proxima, quae familiam ac postrema, quae res proximi spectat, ut ex serie praeceptorum Decalogi e Vincitur. Haec autem delicta mandat cum vehementia puniri,
adeo quod plectantur delinquentes secundum leges, ut pauia ii qplicium alios omnes faciat alet os Q gam vehementiam X VJ in puniendis caeteris haud expetit, sed potius vult, quod Prae-es c. eteros maleficos , siquidem incurabili morbo borant , citra. xceptionemptiniatis vero mediocriter , ad meliorem stigemirans onat. nullo discrimine castigans improbe agentium quemlibet, etsi dives, etsi mayore aliqua dignitate raeditus it.
cap. 2. ove de Prael Lycaon. curae autem. 3. Novel de Prael. Thrac. Quod si textus hos cum praecedentis capitis posterioribus verbis placeat con)ungere , in quibus ubebat Imperator consuli parti laesar ex stipendiis militum laedentium, utique veri illi fines, quorum gratia poenas irrogari VO-lunt legumlatorcs, Praesidi ante oculos o iciuntur cumen inpunitio delictorum utilitatis alicimus gratia fuerit sti-XVII. Y 3 Puta,
184쪽
tuta illius scilicet, qui peccavit vel Qus in quem peccatum est vel universi populi Tholofamis syntagm. Niv. ur. lib. o. cap. r. num. 8. sqq. L . de usi es ure lib. 2. cap. I. ub.ae .n m. I. peccanti Correctionem prae oculis habuit certe Iu stinianus, dum ad meliorem frugem transponi reos desidera vit d. si et de Prael Lycaon utilitatem pariter illius qui laesus fuit in calce praeced. cap. consideravit, dum illi damna illata voluit re arari S in hoc textu tandem perfectissimum finem poenalis lanetionis innuit, dum poenas voluit exerceri, ut exemplo populi is a sceleribus deterreatur quos fines duo nobis philosophia lumina amdiu ostenderant, dum Aristoteles rhetor primo poenam aliam statuit e in gratia quipatitur, ut scilicet corrigatur , aliam vero ejus qui facit hoc est
qui eam expetit, Ut a cap. a. num. . animadvertit Tholosa nus ut impleatur. Plato praeterea in Gorgia utilitatena, quae derivatur ab exemplo, consideravit, dicenS, convenit omnem,
qui ab aliquo recte punitur, vel ipsum feri meliorem utilitatemquepercipere, vel caeteris exempla dare, ut illa poenas aspicientes meliores efficiantur. Verum quia non simpliciter delicta puniri jubet Imper tor , sed secundum, ras leges critiae Praeses adeo alligatus legibus , ut ab iis praescriptas pconas umquam possit augere vel temperare Z Contrarium sane innuit iraquellus, qui doctissimum opus conscripsit de poenis temperandis aut remi tendis innuit pariter Claudius Saturninus, dum sive facta, sive distes, sive cripta, sive consilia sorent, punienda voluit considerari causam, personam, locum, tempus, qualitatem,
quantitatem , aut eventum. l. autfacta deporn eaque
singula . seqq. prosequitur, C propria dicta Demostheia
nis momeri testimoniis confirmat si qualitatem. 6. Leventu. . ut nos certe ita excuset, si extra Iurisconsultorum castra praesidia aliquando nostrae quaerimus interpreta
185쪽
Non remitti poenam facile, publice interest, ne temere ad XI. maleficia quisquam prosiliat. si operis I . . de poen. ita
mulneraim. I. . ad . Aqui Thomiri decis3 9 num. 6. ideo XXI. que a legum praescripto recedens Judex in decernendis poenis, conscius criminis praesumitur, indeque infamis declara . tur, ac eadem poena punitur, qua reus ipse puniendus fuisset.
fat. num. 9. sqq. Verum ubi quaepiam legitima accedat XXII. causa, tunc, quasi deficiat ratio, quae legislatorem movit ad hanc potius quam aliam coenam statuendam, udicis arbitrio permissum est recedere a poena per leges imposites Clarus sentent hib. quaest. 8 s. ,m I O qui de communi. ΕΟ-badii polit lib. q. cap. s. num. 6a in ne Tiraquet d. praefat. num. I 6 Menoch de arbitr. lib. ρ. q. 96 num. q. seqq. Farina . d. q. r. num. T. ubi innumeros recenset aucIores, se de communi testatur. 9 sqq. sive illa a ure communi , sive a sta XXIII. tutis, sive a consuetudine fuerit definita Menoch. d. tiast.96. num I 6 Farinac. d. q. I. num II esseeqq. Clari qui de communi se magis communi. d. q. Mi num. Io. Si tamen judex sit X XLV.c ordinariis Moribus, quales sunt Praesides, Praetores,vel cx delegatis a principe, aut supri mo Magistratu. Menoch. d. quaest. 96 num. I .cta num I 8 adfinem Farinac. d. q. I 8. num. 66. 6 67. Causam ex qua movctu ad poenam immi-XXV. nuendam in sententia saltem generice exprimat et iraque d. praesit num. 6 3. seqq. Farin.d. quaest. 17. n. 6q. 96s Clarus prax Crim. lib. s. q. 8i num. Io vers praetereaque debet udex.
Neque agatur de poena, quae damnum pasib, vel alteri cui X XV .piam, cui ex delicto his quaesitum sit, veniat applicanda.
Avendan de exequ. mand lib. p. cap. 7. num. 7. obari polit. lib. 2. cap. 16 num. 99 qui hoc idem in Baronib atuit. Menoch. d. q. 96 in princ Farinac. d. q. r. num. TI. Suarea del Sib. lib. s. cap. II. num. 6. tandem poena immutetur in XXVII. actu
186쪽
168 DE MANDATIS actu ferendae sententiae, non vero post cam latam tunc quippe, nisi Principis beneficium accedat, omnis Praesidi minuendae poena facultas adempta est. l. disi a . . de Orn
I poenam Ps. . eoae Ciarus. d. 8 . num. Io versscies etiam.
Et parem vigere rationem in augendis poenis, post glossam incan sequemis v. volunt a. q. . archidiaconum in can qui bona. col. 6. vers. 'haec vera. 7. q.p. monuit ira luellus de paen temp. in praefat. n. 18., Suare de legibus lib. s. cap. II.
Quae tamen sint hi causae, ex quibus judices majores ure
poenam remittant, mutent, vel minuant, dubitatur,4 DO-ctores duodecim materiam pertractantes enumerat Farinacius: d. q. T. rum Io Ad septem capita materiam hanc revocat Claudius Saturninus, causam scilicet, personam, O Cum tempus, qualitatem, quantitatem , aeventum. l. aut
facta. 6.1. depoen. Quatuor tantum consideranda in poeta rum auctionei diminutione sensit Glossa in can. Ei quem. 8. notandum. v. voluntati. a. q. q. causam scilicet, personam, aetatem, rationem scandali: Et latissime se es undens ira quellus, causas quatuor supra sexaginta recenset in trarii deImn temp. aut remit. Et plures pariter assignat Clarus sentent. lib. s. q. c. se ibi iacharias, lasardus in addit pariter. q. o. per tot. Et plurimos casus individuos recenset Folinus. ad cap. p. num 49 de Constit. Ea tamen singula, qua Doctores praedicti, communiter scribentes praesertim ad titillos Digestorum S Codicis depurnis, in hac materia edocent, in geniosa sane methodo recentioris imus iam Iurisconsulti monitu ad certa quaedam capita revocantur, quae si cum legalis, moralisque sapientiae principiis mecum placeat Conferre, apparebunt quam maxime congrua, indicantis ani naum intra justitiae terminos haud dissicile continebunt. Si igitur causa liberandi a poena legis inquiratur, haec in intrinsecam dastinguituris extrinsecum illa est, quando si non
187쪽
injusta, dura tamen poena est, ad factum comparata extrinseca desumitur ex spe magnae in posterum utilitatis l. ad be-- siau. 34 ff. de poen Bajard ad Clar. q. 6O. num. 97. vel ex crito aliquo, vel quapiam alia re commendante, qualis est anteactae vitae innocentia, iraque de piarn temp. casa I. afarrid. q. 6O num. 97. Natalium dignitas, uncta praesertim insignibus erga Rempublicam meritis ipsius delinquentis, vel ejus
majorum 4. ard. d. q. 6O num. 99. Iraque is poen ca a. 3T. 9. per tot d praedictae causa tunc potissimum idoneae censentur, quando ratio legis saltem peculiariter cessat in facto de quo agitur tunc enim lex facilius, minore cum damno solvitur Tiraquei intraci cess. causa a num Isso adnum. 179. quod idem maxime usuvenit in iis delictis, quae perpetrantur ex ignorantia, quamViS omni culpa non carente. quicumque C. deserv. fugitiv. Baiard ad Clar. q. o. num. q. 46. Gabrie de reg. ur. Conc 6 num. p. se 2. Sua reet de leg. lib. . cap. I a. per tot vel ecanimi infirmitate, superabili sorte, sed difficulter ut de temulento qui Principi maledixit res crapserunt Imperatores, i unica. C. si quis Imp. maleae, de his plene inferius num 3 q. Et hae sunt causae justae solvenda leges, tollenda poenae. Sin vero despcoenarum commutatione tractatur, spectanda potissimum cst causi propter quam irrogantur, culpa videlicet delinquentis , item finis ad quem irrogatio hu)usmodii dinatur, publica scilicet utilitas, quae ex poena accedit, de qua modo num II. Et quoad hanc, Judici permittitur poenas moderari vel augere , quando id conducat utilitati ejus qui pec-CaVit, vel crus cujus intererat peccatum non es e, vel populi. Et hinc,inspecta peccantis utilitate, is, quem statim poenituit, mitius punitur, iraque depa n.te .ca a 28. 6O.S CX Opposito atrocius ille , qui alias correctus in eadem temeritate propositi perseveravit L capitalium et 8. solent. 3. g. depor . Sic habito respectu ad eum qui laesus fuit puniuntur latrones XIX,
188쪽
1 o DE MANDAΤIs famosi capitalium Ffamosos II. quidem in locis ubi grassati sunt, ut solatio sit cognatis es ad inibin interemptorum,
eodem loco poena reddita, in quo homicidia fecissent aliaeque ut plurimum a legibus4 statuentibus aliciuntur poenae, per quas certo aliquo emolumento damnum partis rependatur, quod tollere vetitum est judici, ut dicebatur num. 6.imo etiam Principi, si audire placeat Menochium de arbitr. lib. p. quaest. 96. num p . Publica pariter utilitas poenas imminui aliquando exposcit. V. texi in L ad besia 31. . depa n.
Lucas de Penna L p. column. I .ves verum es tamen. C. de δε- sertor Tiraque depclen causa num. I. ins ne & ex Opposito poenarum rigorem intendi quandoque exigit, ut exemplari punitione delictorum frequentia cohibeatur: ita scilicet videmus in p. . de abigeis puniri abigeos durissime non I tibique,sed ubi equentim eis id genus maleficii , famosos latrones in . famosos I s. l. capitalium. . depurn eo loco puniri, in quo grassati sint, ut consperitu deterreantur alii ab iisdem facinoribus: juxta placitum Saturnini in Laut facta. 16. poen semper evenit ut maleficiorum supplicia ex cerbentur, quoties nimium multis personis gra intibin exempla
N II. Qito vero ad merita ejus qui deliquit cum neminem ultra merita puniri par sit, haec sedulo examinanda sunt, Juxta facti circumstantias ad uris trutinam revocanda d. l. aut f4cta. . deparn quod praestare cum nequeat ex ipsa , justi judicis partes erunt, huc aciem mentis omni assiectu secluso dirigeres, quam ob causam forte judex ab Aristoteleuihic. cap. q. dicitur tu quoddam animatum. Et sane in meritis considerantur causa quae impulit, causa quae retrahere debuit; personae idoncitas ad utrumque hoc caesisserum genus. XXXIII. Quod autem spectat ad causam impellentem, omissa disputatione de illo peccantium genere, quos peccata ipsa sua sponte delectant, quique ab Aristotele sin mor. lib. a. cap. 6.
189쪽
homines sed feras esse dicamin, scutis illum i sum feritatem.
quorum facta, ut dicitur Eth. s. cap. 9 ione, cum prodeant xxxiv. ex assectu neque naturali, neque humano, venia digna minime sent Pars hominum multo maxima ad vitia,impetu quodam corruptae miri malum suo se serentis pondere naturae, duci solet, id quod unico verbo appetitum Vocamus, quatenus nisum etiam quemdam naturae complectitur, quo ad declinanda impellimur ea, qua noxia nobis futura putamus, quem motum naturae omnium validissimiliti esse constat, hinc prima occasio udici sese offert honeste recedendi a poenis per leges praescriptis, diligenter tamen examinata appetitus Conditione, imus caeco impetu ad peccandum quis fuit im- pulsus hinc scilicet excusatione non carent ea quae contra ges sunt, mortis, doloris, carceris, summae egestatis, cujusve alterius magni mali evitandi causa Bajard ad Clar quaest. o. n. 7. Tholo n. ntagm. jur. Nivers. lib. O. cap. s. n. q. ors. Tira vel deporn caus 33 ad instar eorum, quae fiunt ab invitisin coactis. l. I. I removet. 6.ss de postuc iraquel depoenis.
causa. 33. st 36 quibus adnecti possunt ea singula, ad quae na- ivi affectus vehementia peccantem urget, sive ille sit amor,
Tiraquei causa. q. num. 3. . ard. d. q. 6o num. I. sive ira-
cundia, .si non convicii. s. C. de injur Tiraquei depuru causa'. sard. d. q. 6o. num 36. sive alia similis assectus species ex iis, quas recenset Aristoteles Eth. a. cap. s. licet enim apud XXXV. cumdem Ethic s. cap. 8 is qui invitusfacit, neque injuste, neque juste agere censendus es qui naturali quopiam astectu luctius delinquit, muste agat, non tamen ille ab Aristoteled cap. 8 censetur injustus, cum cognoscens quidem, sed e ta XXXVI
m ' Vltatione agit quissiam injuste factum est, ut sunt
quae extra uni alii que assectibus, qui necessarii naturalesque hominibus accidunt qui in his enim Ddunt se peccant , inju e
190쪽
x a DE MANDATI sob haec nequepram ipsi homines habentur, quippe cum tisi ipse pravitate minime evenerit, nam cum ex electione serit
qui fiam, tunc demum injustus acpravus est. XXXui Quod attinet ad causas, quae delinquentem debuissent retraheres omnium potissima est injustitia, quae poenam mere-XXXVIII tu congruam damno, quod alteri vafertur ideoque cogitationis poenam, quia inde nemo laeditur, nemo patitur l. coga-XXXIX. lationis i 8. . depoenis. Sed tantum delicti consummati, vel saltem intentati, Mita, quod priorem obtineant consummata delicta, posteriorem ea quae ad actus aliquos, non vero ad ultimum processerunt, quae eo graVius puniuntur, quo ulterius quis processit. l. p. sors de extraordin Crim. l. aut facia. ρ eventus. 8. . deparn. iraquei deparn causa. 37. 8. 39. qO. Tta in utroque genere ea eminet in ustitia, quae communciri ordinem perturbat, di proinde plurimis nocet, ut in hac ideo vel sola consilia puniantur; p. l. cfusique . ad . Iul. M. s. ob metum publici periculi ac scandali legis liceat, imo oporteat, transgredi glo . in can si quem R. V. voluntati a. r. q. Felin cap. canonum saluta num q9 inprinc de constitui. ΣLI, 'ns et observ. sq. num. 3. cent. a. Ea inde in ustitia proxime sequitur, quae singulos tangit, primo quo ad vitam, inde quo ad familiam .postremo quo ad res, ut dictum est superius num D, in cum mali habitus sint deteriores actibus, in his major apparet pravitas, si quis saepius deliquit L p. -
abigeis. d. L capitalium. 8. . de parn Farinac prax Crimin. quaest 2 3. num 1 seqq. Dolosan. d. lib. I. cap. a. num. Ita causis quae retrahere deberent a delictis adnumerari potest locus, Cu)us intuitu eidem delicto dives a poena imponitur, ut pluribus Consideratis rationibus ostendit Aristoteles fret a se problem. q. quidem adeo diversa, quod idem sur- tum capite luendum is , vel nauiore supplicio ex loci diversa conditione. d. l. aut facia. 6. I locus. . . depam quam elegau ser examinati actus ob crv. 19. Ib. I 3. PersO-