Panegyrici veteres

531쪽

PANEGYRICUS. II. 32. tempore Romani exercitus ducem, libertatis patrinium so orbis extorreme atriaeque fugitivum ' 2. Iam vero toPrincipem in medio reipublicae sinu omnium suffragio militum, eonsensu Provinciarum, ipsius denique ambitu Imperatoris matum se in ultimo terrarum recessu, legi nibus nesciis, adversis' provinciarum studiis, nullis denique auspiciis, in illud tyrannici nominis aspirasse furtum 3. Postremo tecum fidem, secum Perfidiam tecum fas, secum nessis tecum jus secum injuriam tecum clementiam, pudicitiam, religionem secum impietatem, libidinem, crudelitatem, et omnium scelerum, Postremorumque Vitiorum stare collegium 8 4. Res ipsas interrogemus, et, quae Dertissima conjectatio est, colligamus gerenda gestis: num tandem dubitari potest, quid uerit eo praesente laeturus- quem non vidit, et fugit'CAP. XXX ii. I. Quamvis igitur, Imperator, hoste tali abutereris, nec tam ad praelium conserendum, quam ad supplicium de nefario capite sumendum, venires consiliis tamen tantis tantisque rationibus bellum administrabas, ut eum Perse aliquo decertaturus, aut Pyrrho, aut cum illo ipso Hannibale videreris. .mam primum fidem regum, quibus limes Orientis ambitur, data atque accem dextera firmas, quo soris securus agitares, si nihil solicitum et suspectandum domi reliquisses. . Tunc copias tuas trifariam rat- vidis, ut et hostis audaciam multiplicato terrore percelleres, o sugiam circumfusus ambires. Postremo populis barb

NOTAE

532쪽

IM LATINI PAGATImmin,' ultroneam tibi operam serre voventibus, commilitonum munus indulges, ut et limiti' manus suspecta decederet, et militi auxiliator accederet: ' qua tua benignitate pellectae omnes Scythicae nationes tantis examinibus confluebant, ut, quem remiseras tuis, barbaris videreris imp rasse dilectum. 4. O res digna memoratu Ibat sub ducibus vexillisque Romanis hostis aliquando Romanus, et signa contra quae steterat, sequebatur, urbesque Pannoniae inuas inimica dudum populatione vacuaverat, miles impleverat. Gothus ille, et Hunnus, et Manus respondebat ad nomen, et alternabat excubias, et notari infrequens verebaturf5. Νussus tumultus nulla confusio, nulla direptio, ut a barbaro, erat: quin, si quando dissicilior frumentaria res suisset, inopiam patienter serebat, et quam numero arctura ann nam comparcendo laxabat, Pro omni praemio omnique me cede id unum reposcens, ut tuus diceretur. Quanta est

virtutis ambitio accipiebas beneficium riuod imputares. CAP. xxxIII. .memorabile putavit antiquitas, quod Actiaco aliquando bello ducibus moribusque Romanis peregrina AEgyptus arma permiscuit, tantumque res credita

σπο, te Guelph. et expretandum domi 1 Edd. veti ferri voveri. ἰAEodex Jureti ferrefouentibus Balduin substituit, ferre volantibaea; et Putean Vatiean ferre vovenιibus Exe Sehonhov. etiam, ferre volantibus. Guelph. --ε euilum . . . limitem. ox, pro remiseras, Aeidal eonj permiseras. Pro uid reris, eod. Seheae habet viama. Pro impleverat, Livin. in marg. eonj. --

Popina barbarorum J Seythieas na rebant in te beneficium, ut te mag-

tiones, ut mox ait. nam arae gratiam inire utarent.

. v timui Istriano caeliae aliqua a bino J Virg. am i Pannoniae, De Pannonia supra eid. vi II 686. minc ope barbarim in Plinii Paneg. cap. III not. R. et variisque Antonius armis Victor ab Paneg. v. Io. Aurorae populis, et littore rubro, m

Gothus sitis De Gothis supra Pa gyptum viresque Orientis et ultima

neg. II . II. saeum Baetra vehit.'

533쪽

PANEGYRIOUs. II. 33. 1601 est habere novitatis, ut, nisi frequenter isset in litorus, apud posteros videretur saeti fides Iaboraturas .mam quis annalium scriptor, aut carminum, tuas illas, Cleopatra, classes, et eborata navigia, et purpurea cum auratis laniabus vela tacuit quin ita crebro historia decantata est, magis ut ab eisdem saepe dicta, quam ut ab aliquo intermissa videatur. 3. Νon contendam duces nec enim Principem nostrum non dicam victus Antonius, sed victor Augustus aequaverit; quid in ceteris sestem simile deprehendimus maxime si rerum temporumque facies altrinsecus conseramus, I et hos illosque populos animorum subjiciamus oculis. 4. Illos vela facientes data ventis classis attulerat; hi longum iter sub armorum sasce carpebant: illos peregrino igne' suspirans regina pellexerat hos amor Iaudis, et participanda gloriae cura rapiebat illos tepens Pharus et mollis Canopus,' leviumque populorum altor Νilum emiserat hos minax Caucasus, ' et rigens Taurus,'

CAP. xxxIII a Guelph. duribus militibusque.-2 dd. veti reeuritata est; eodd. Scheae et Guelph. de aetata est.- Guelph. neque enim Principem, ee.

Cleopatra ejusque elasse magnifica ingens turris fuit, in na noctu a passim extat apud historiae Romanae ensae faces navigantium ursum rescriptores. gebant, unde speculam similem in

marisiosque populosJ Elegans An usum constructast 'phari ' appellatae tonii et Theodosii oppositio. Sunt. Sub armorum aseeI Tale illud φ Mollia Canopuri Urbs aegypti ad Virg. Georg. III. 346. on secus ostium ili, dictum ex ea Canopiis ac patriis acer Romanus tu armis enm. mouis dicitur, quia molles Injusto sit fasce viam cum earpit gyptii.&c. auor MI J me ito propter Peregrino igney Antonii amore gyptum, quam suis eluvionibus foe- incensa. eundat, ejus regionis altore, supra in Phaeus, Olim insula luit mili Plinii Paneg. cap. XXX. ostio objecta, dieiquo nius naviga 'minax Caueaa DPars Tauri montione a continente dissita hodie vero iis, inter Pontum Euxinum et mare Delph. et ar cius Paner Uet. 1 IDj0jtjgsui QOO le

534쪽

IM LATINI PACATI et ingentium corporam durator Istem' estu rat illos ten

ro perlucentes amictu, et vix leve carbasum vitando sole tolerantes, altem concussa tinnitu sistra ducebant; hos Ioricis' onustos, inclusosque ferro, fractae Voces tubarum, ingentiumque lituorum clangor acuebati . Quae tandem, vel collatio posset esse populorum etiamsi tanta non esset

dissimilitudo causarum, ut ab illis fuerit Romani imperii appetita captivitas, ab his repetita Iibertas' Quo titu, Imperator, indignius videbatur ejus piaculi quenquam

inveniri potuisse consortem, cujus se barbarus ambat ul

torem.

CAP. XXXIV. I. Sed illi quidem nefario sanguino bolia

primitias imbuentes, par poenin culpaequo documentum iu runt. Testis est Siscia,' testis pulcherrimus amne' commotus, si conflictus ille dicendus est, quo ita in publicos

' ad arrendum sotim. Cesa meιis. Vel si ea in non adeo diuersae eos ad Murun impuriame, ut illi Romani semperii liberιatem impeterent, isti suam tuerentur um oua sorima repertiri poti-e oonseirum ea. eripia barbari titiore mae

NOTAE

Caspium. Misa dieitur quia altus tae Virgil. Georg. v. s. Et vox ac praeceps ac ruent similis. Auditur fractos sonitus, imitata n- Rigens Taurus L Propter nives, barum. quibus ut plurimum mons iste oper- Siseis LM Maria, nobilia urbatus est. Pannoniae ad Savum seu Savam stu- Duratre Ialer J Indurator. Medi vium, et Segesticam ejus insulam, mani proeero corpore qua ex Pannonia itur in Italtima. Sistra dueebanel Virg. n. viii. De qua Strabo lib. v. et Plinius III. 696. de Cleopatrae regina in mediis 26. Mi primum vietus est Maxi- patrio vocat agmina sistro. De or mus.

535쪽

PANEGYRIcUS II. 35. 1603 prodilares animi plenus miles invasit oleum nec numerus resistentium, nec maximi fluminis altitudo remorata sit, quin, ut erat ex longissimo itinere anhelus atque Pulvereus, equos calcaribus incitaret, amnem nando conjungeret, Lpam insiliret, paratos denique expectantesque deprehenderet. 2. Sermo iste prolixior est, quam illa res fuerit. Vix fluvium manus invicta transierat jam locum belli tenebat: vix hostem invenerat jam urgebat vix pectora viderat; jam terga caedebat. Datur debito rebelle agmen exitio; volvuntur impiae in sanguine suo turbae tegit totos strages

una campos, continuisque funeribus cuncta late operiuntur.3 Iam qui ad muros differenda morte properaverant, ut fossas cadaveribus aequabant, aut obviis sudibus induebanture aut portas, quas eruptione patefecerant, morte Claudebant. At quorum se fugae impervius ripis amnis objecit, trepidando collecti, et alterum quisque complexi, Per abrupta glomerantur. 4. Spumat decolor ruine fluvius, et cunctantes meatus Vix eluctatis cadaveribus evolvit: ut

que se tibi posset speciali imputare militia; ipsum illum

vexillarium sacrilegae actionis avidia gurgitibus absorbuit; et, ne morti sepultura contingeret, cadaver abscondit: nonne utroques credendus tuae studuisse vindictae, et adjuvando Victoriam, et occupando clementiam ' CAP. xxv. I. En tibi alteram pugnam, alteramque

Impingebant in aduerso audium uerones. Et erus aegre agi L i auo nisa tibi λιuare posse aefauere. Utraque remee. Vet. Putaan. quoniam ut erat edd. vett. quominus, vel quin Iam, Leriacono Acidat quin ut erat vel Pntean et Exe Sehonhov.- Fueriq=e- Iius, vi res me. Aeidat. Pro indebae, edd. antiq. habent edebat Cod. Sehessi Mos aerugis a rima deerior Guelph. κε mortis in eodem eod. nemoriu eod. Selimamiam ne morti Eac Sehon v. Cuspio et recenti.

NOTAE

536쪽

victoriam dilectas in praelium Marcellinus cohortes, et ipsum actionis nesaris robur, illa belli civilismegaera

rapiebat, tanto ceteris satellitibus audentior, quanto exerti rem operam navabat tyranno frater tyranni. 2. Quo quidem maxime tuus gaudebat exercitus, cum se ultro videret lacessi qui nihil magis timuerat, quam timeri; adeo quidem, ut castris ad castra collatis, quod praecipiti die manum conserere non poterat, spe Victoriae cum luce Venturae pervigil ageret tardum solem, desertorem diem, annuum noctis aestiva tempus criminaretur. 3. Ecce Iux tandem, et jam omnis campus horrebat exercitu divisi in comvahequites, leves ante signa velites, dispositae manipulatim cohortes, et gradu plena serentes agmina quadratae legio

Pro pervigil Puteol legendum putabat peruigilium a Voc et jam desunt iuedd. veti etiam exhibet cod. Schem omnis deest in eodem eod. etiam tempus Belli eiullis Megaer. Jmarcellinus tyranni Maximi frater Altera autem Μaximi clade ad Petauionem eontigit, cnm caesus est areellinus, ut innuere videtur Ambrosius p.

Exertiorem Statius exertum bellum ' diei pro M aperto. Hic sumitur pro 'aerioren vehementiore. Exerit enim se, qui omnes exercet nervos, qui nihil relinquit inexper

tum.

Quam timeri J Similis locus apud

Claud. Laud Stilicon. I. 235. et 240. Res mira relatu Νε timeare times.' Dinisi in eornuaJ In exercitu eornua dicuntur partes aciei ab utroque Iatere prominentes. Alterum extrum est, alterum sinistrum quod inter utrumque interjectum est, media acies dicitur.

NOTAE

Velites Milites levis armaturae, et expeditiores ad cursum propterea quod gravioribus. armis non terentur. Alii velites dictos putant quasi velatos, quod vestiti essent potiusquam armati alii velites a celeritate dictos putant, quasi volites, o in emutato. Alii rursus - τοῖ βάλλειν, abaeulando, quod jaculis potissimum et fundis pugnarent. Vid. Liv. Belli Punici lib. VI. Manipulatim Id est, per maniPulos. manipulus autem, auctore Livio, leves vicenos nilites, aliam turbani scutatorum habebat Vegetitia vero da Remilii lib. II. scribit manipulum vocari contubernium decem tantum militum sub uno eodemquE

537쪽

PANEGYRIGUS xl I. 36. 1605nes, universa late, qua risus agi poterat, occuparant 4. ondum se virtus experiebatur: jam disciplina vinc bat: at postquam intra conjectum teli acies utraque promovit, et effusis hinc inde jaculorum sagittarumque nimbis res venit ad capulos; φ milites pristinae virtutis, Romani nominis, Imperatorum denique memores, causam publicam manu agere. 5. Hostes venditam operam, Iaceratam Italiam, spem in seno reliquam cogitantes, gladiatoria desperatione pugnare, nec gradu cedere sed in vestigio stare, vel cadere.

CAP. XXVI. I. At ubi impulsa acies, fronsque laxata, et fiducia in pedes versa est, ' ire praecipites, aut globo fugere, eis invicem festinando tardarer armati inermes, integri, saucii, primi, postremique misceri. iles urgere eminus, cominus gladiis, hastis, punctim, caesim ferire : alii poplitibus imminere, alii terga configere, aut quo cur-

Et eonfertis ordinibus agentes armina, pro ι Ioea, quin oculi pertingere μυ-

rant, repleverant.

horrebat diri Guelph. depositae m. eohortes edd. vett. dispositae m. c. et Putean ut cori. Acidal.- Edd. veti telique aries; et Putean et Exc Schon-hou teli acies. Μox, Guelph. Puteol. Rhenan et Baldnin omittuntda Drum; extat vero in Exe Schonhov. Imperaιoris Vatican imperatoriaque eod. Schwargian. mp. et Puteani, quod ille exponit Imperatoris 5 Puteol. Rhenan. l. veti delent in vestigios servant tamen Exe Schonhov. Bertin Guelph. et Livin. CAP. XXXVι. I Acidat cori et duri manuum in pede versa est Guelph. versavia est ne Pro nobo, edd. et t. habent glariando unde Lipsius glomerando ita quoque uret aut gisbo fugere Exe Schonhov. et et Putean.

viii frontibus imminere eodd. Guelph. et Sehwaraian alii populi tibi imminere

Quadratae legionesJ Legio quadra Riunctim, eaesim ferire Jmodocvη-ta dicebatur a forma et ordine quem idem intentantes, modo totam gla- in acie teneret, non quod ex natuor dii molem vibrantes qua loquendi militum missibus constaret, ut male formula utuntur Livius et Vegetius. putant nonnulli Sed de his supra. Ipsaqne cessit in proverbium, pro eo Rea enit ad eapuissJ Id est, eum quod est totis viribus, omnique eo-eominus agi coeptum est, educto ense natu rem agere. Fidueia in pedes vera est Ae ' Poplitibus imminere Talo illud spes in fuga poni septa est Sum Horat. d. III. 2. mors et fugacem tum istud ex Paneg. x. 28. ubi re persequitur virum, e parcit im- Iaxaverit aetes, aut frons impulsa bellis juventae Poplitibus, timidovo titubaverit, fidueia manuum in pedes tergo.'versa est. Dj0jtjgsui QOO le

538쪽

1606 LATi NI PADATI a non poterant continere, jaculis occupare. Arina, tela, equi, homines, Viva Peromta, Prona, Supinaque corpora passim vel in acervo jacere Issi mutilis exuisisque membris, reliqua sui parte fugiebant; hi dviorem vulnerum sequebantur isti morte receptas ' in sylvas et sumina differebant illi postremum apiritum in admiratione nominis tui, et sui ducis detestatione fundebant. Nullus finia caedendi insequendique, nisi subtraxisset aliquando victoribus mors hostem, et nox diem. 3. At quanto melius

manus illa consuluit, quae summissis precabunda vexillis petiit veniam necessitatis,' et terram in osculis premens, calaanda vestigiis tuis corpora et arma projecit quam tu non superbe, ut victam non irate, ut ream; non negligenter, ut Parum necessariam, praeteriati, sed blande libe

raliterque tractaιam jussisti esse Romanam. 4. Iunguntur socia agmina, et sub uno capite di s reipublicae inembra coalescunt. Ambo pari gaudio seruntur exercitus hic

opera sua gaudet, hic Venia uterque victoria. CAP. xxx VII. I. ec pia Haemona cunctantius, ubi te

Continere seontingere Ita rasti ba Siseia tendenti in itinere, hodie

tuo eum Grutero, pro onιisere Lan eh. Rhenanua vero errat, ut niam ne antati Postulavit Livineius recte advertit, en Pro ignosci sibi, quod necessitate impulsa amona reponit Mona: nain qu eoutra te pugnasset modo Theodosius exercitum prope-

539쪽

PANEGYRICUS. II. 37. 60τastore nuntiatunx, impulsis effusasortis obviam provolavit, et, ut est omne desiderium post spem impatientius, parum credens pater venienti sestinavit occursare venturo. 2. Fingit quidem, ut scimus, tinis gaudium foed ita intimos mentis affectus proditor vultum nuntiat, ut in speculo frontium imago extat animorum. Velut illa civitas a longa obsidione respirans, quod eam tyrannus Alpibus objacentem tanquam belli limen attrivmat, tanta se et tam simplici exultatione jactabat, ut ni esset vera laetitia, nimia vider tur. 8. Ferebant se obviae tripudiantium catervae cuncta cantu et crotalis personabant hic tibi triumphum chores; ille contra tyranno funebres naenias' et carmen exequialo dicebat hic perpetuum victi abitum ille victoribus crebrum optabat udventum. Iam quocumque tulisses o dum sequi, circumcursare, naeciaere vias denique, quibus serebaris, obstruere nullus cuiquam sui vive respectus blandam tibi saciebat injuriam contumacia gaudiorum. 4. Quid ego reseram pro moenibus auis alum liberae nobilitatis occursum, conspicuos veste nivea Senatores, reVe

rendos municipali purpura flamines, insignes apicibus

in v.fortium. Pro extat, Aeidat cori extet et pro Macentem, ubjaeentem. Idem mox, ut esMisera istitia, e quia nimia videretur edd. vett. νι in aevem Pro videretur, et Putean judicetur. Guelph. e earmen exitiale. Pro euiquum Guelph. habet utque et tuique pro vive; et Putean ruisvive. Vocas ontumaria gaudiorum desunt in Guelph. et cod. Seli argian. extant vero in cod. Sehessi AEdd. veit aulam tar nites platea8 al. a. radι-

rino eontin-et Aminelavi,' sterio sunt - - κρωσιν, a per timum quitur Paeatas, longissimo metu NinnisaJ tintil. III. s. M a retro agat in ima paene Illyricum, ne fanebre proprie menta dieitur, ubi est Narona malduino videtur a νεί-ων tatimn- Erat enim ulti id de Aquilata ipsa intellige idum, ubi nanti quod de huetis eaneretur, ad Postremum vietus eat aximus. Sed tibiam ante adaver sepultum. Mo- male, mea quidem sententia. rat Od. it. m. Absint inani unere Crocalis DCrotalum erat erepita naeniae, Laetusque turpes et quartonium ex ligno, aere, aliave materia moniae rate.

540쪽

IM LATINI PACAT sacerdotes ' quid porta virentibus sertis coronata. quid aulaeis undantes plateas. accensisque funalibus auctum diem ' quid effusam in publicum turbam domorum gratulantes annis senes. pueros tibi longam senectutem v ventes, matres laetas, virginesque securas ' nondum omne conseceras bellum, jam agebas triumphum. CAP. XXXVi II. I. Ibat interimmaximus, ac te post terga respectans, in modum amentis attonitus avolabat: nec ullum ille consilium, uuamve rationem, aut denique spem, quae postrema homines deserite sequebatur: quia ipsos via implicabat errores, et nunc dexter, aut laevus,

nunc vestigiis auis obvius cincertum iter ancipiti ambage texebat. 2. Quoties sibi ipsum putamus dixisse, Quo fugio' bellumne tentabo ut, quem viribus totis sermnon potuid parte sustineam ' Alpes Cottias obserabor quia

omisa --πιuriis apetis Reliquam habebat. Modo in harae, modo in ivam partem ferebatur modo uestigia a relegebat. Ue eri resister eum integro exercitu non poeia. Praeeludam.

antea plateas; et Putean Vaticati Exe Sehonhov. avelli Guelph. pro antima Cod. Sch argian gratulantes antis, senes pueros; et Putean et Vatiean etiam anus. Pro domorum Livin cori bonorunt. Μox, tibi timo- aeruitutem edd. vett. ibia aeneetulem cod. Seh.arnian. CAP. xxxVIII. I Edd. veit attonitus evolabat. Pro aequebatur, Guelph. habet sequebat. ox ipso se τι i. errore emend. Aeidat. Pro exebat, Pri-eaeus ad Apul. Μet. IX. p. 4- legit tenebat.-2 xe Sehonhov. tentabo, ree quem ita quoque Cuspin. Pro quem cod. Sch.argian habet quod Vet.

tatum flamines habuisse jus pur quiddam est in Plinii Paneg. avis

purae. XII. 'Te parvuli noscere, ostentare

Daiora apis. J Id est, insigiliti juvenes, mirari senes, ise. pilais in aeumen desinentibiis, qnos Postrema homines desera Notna quia aestivo tempore eitra molestiam ille Tibulli versieninsar. 6. Spes ferro non poterant, et nudis penitus et, et melius eras fore semper ait. eapitibus ineedere nefas erat, filo re Plura ex selectissimis auctoribns inligarunt unde famines dicti sunt, unum eollegit Aldus Manutius in sula quasi filamines ad Catilinam uotis. Domorum Id est effusam e do h Quo fugio LPro quo fugiam Ut mibus muItitndinem. Aliqui legunt passim apud Tullium quid agor pro bonorum an alii editionibus vox illa inuid agam Nota autem elegan- plane expungitur tem et factum expressemaximi din- Gratulantea amata amissJ Simila logismum. Dj0jtjgsui OO le