장음표시 사용
111쪽
quatuor digitorum et V0lvatur t0ta, praeter quod duo palmi, cum quibus incipiatur socundum frontis longitudinem, trahondo versus
aurem oppositum Vulneris, et aliam partem volutam Versus aurem Vulnseris, auros tamen non cooperiendo, ducendo eam usque. ad
caput aliud bitidae, et ibi juxta aurem circumvolvatur stringendo; os caput palmorum ducatur Versus inferius; caput volutum ducatur SuperiUS Versus caput reducendo ipsum per partem posteriorem capitis versus caput palmorum; et iterum, ut prius, cum illa circumvolvendo et reducendo supra caput. Et totius illud sat ut t0tum sit coopertum os bono ligatum. Deindo ligant Bononiens os duo capita sub montone; Parisienses ea suunt in modio frontis. Si autom Vsellomus solum tenero medicinam, sacoremus ligaturam capitum mult0rum, quae sit in capite per hunc modum. Habeatur magna potia linteoli, longa trium palmorum os lata duorum et incidatur in quolibet latere ad latitudinem trium digitorum, usque non remaneat nisi Unus palmus in modio. Et tunc unum do illis capitalibus cum alio stringendo secundum capitis circuitum ligetur rotro; aliud vero cum alio transeundo per collum ligotura parto anteriori sub mentone. - Octavum documentum, si aliqua squamma ossis remansit, cum Vino administrotur audacior; si non moris 1 sbris, pulvis ille capitali S. . . - Νonum Ut Si- tuetur of jaceat vulnus in principio super partem, in qua minus gravabitur; post Vero, Si facit saniem supra locum Vulnoratum ut sanios p0ssit molius Oxodiari.
112쪽
fCibis suus sit pannata cum uno vitello pulli, aut brodio pulli sino salo; nam nihil ost magis pestiferum et quod magis inducat lapidem in vesica, quam Sal.
, Fac ut tua mons stet hilaris et sine aliqua mala cogitatione, et dic aegrotanti, quando ipsum curas rem placabilem et docosam.
113쪽
, Ex duobus rixantibus h0minibus altor ab altero porcussus ess saxo; is vero, qui accepit, galea caput armaverat, qui tamen gravissimo turbatus ictu protinus in terram corruit; statim autem, dum ab accurrontibus SuStollitur, evomuit. His ogo conjecturis et galeae aliquantulum compressae c0ntemplatione ossis rupturam subosso judicavi. L0co igitur aperto, confusionem ipsam vulnere facto formavi. Postera Vero die cranium eo instrumento, quod a Graecis abaptiston, nobis tropanum dicitur, terebravi quanquam vix capillaris et subtilissima rimula in osse ostenderetur. Offendi autom satis magnam concreti ac teterrimi cruoris copiam, quas duram matrem desuxerat; sed brevi a me curatus est, nullo gravi symptomate invadunte.
ἡ Existunt persaepe in pueris septennio minoribus c0ntusiones , aut casu, aut ictu aut alioquovis instrumonto impetuoso factae similes omnino apostematibus, aut iis vitiis, quas in aereis aut plumbeis vasis c0nspicimus, ita ut cuias illaesa olposteriores etiam cranii tabula minime rupta, prior tamen persaepe laedatur. Namque ejus ossis per notatem teneritudo ali quando in causa est, ut nonnunquam cranium illaesum saepseotiam laesum et ruptum deprimatur, et pelliculae cerebrum ambientes rumpantur, quod noS persaepe deprehendimus. Rusquo rei exemplum Super editum est, cum in oppido Llorona Buthicas provinciae, quadrimus puer nobis curandus fuisset oblatus, quem lignea p0rta e fenestra deciden S gravissime percuSSerat, Secundum eam quae coronalis commissura dicitur, ex quo ictu, utrumque OS, atque utraque etiam membrana rupta sunt, atquo etiam cerebri pars ter per totum curationis Spatium emissa est. Sa- natus tamen est puer citra Vulneris manifestationsem, of sino ulla ossium jactura, neque ultra vigesimum diem dilata ost curatio, Ad hujusmodi autom compressiones in puerorum capitibus curandas, nulla Vulneris majore squam ipso casu facta est) manifestations fuerit opus: et si nullum Vulnus factum fuerit, nihil ost apo
cantur, atque haec tutissima ratio curandi in Husmodi vulneribus erit. Nam quicquid contra, quam diximus, Vulgo sori solos, id cortissimum habet periculum. Hujus autem haec curationis ratio est, praeter temperatum puseri et salubrem victum, aut saltsem nutricis, si lacte adhuc alatur: diversiones aliquas facere conveniet, aut brachia ipsi aut crura scariscanda sunt. Si contusio nullum manisos tum vulnus ostenderit, prima curatione hoc remedio utimur.
114쪽
Oloi rosarum, camomolini ana di . semis, olfi myrthini diri. ovi unius album cum vitello, cum parto aliqua farinae fabarum, of h0rdoi ana, of myrtillorum pulvoro dri. omnia commode mis- coantur, et sat ad modum emplastri, id quo Sub contuso loco ponatur ; postera Vero die aliud emplastrum adhibemus, loco tamen probe prius novacula abraso. Sordicisi alvoaris apum, vol si id habori minus possit, cerae novas sordidae, of mellis communi Spulverigati diri. lapidis haematitis in pulvorem rodacti dr. Somis, pumicis lapidis, et cymini et absinthii, et furfuris communis gry. misco omnia ad ignem, of sat emplastrum, quod l0co depresso imponito, latiore etiam ambitu duorum digitorum; mira senim vis vis hujus emplastri est, ut intra duodecim dies ossa contusa c0mpressaque tollat: nullumque ad eam rem medicamentum e scientius esse puto. Quod si praeter ossis depressionem et rupturam Vulnus etiam suorit, principio ovi albo, et vitolio simul agitato curandus est, additis petiis mollibus, atqus tenuibus, stupa, pulvilis, quibus Vulnus tegitur. P0stera autem dio, utemur
balsamo a nobis saepe c0mmondato: Vulnus autem h0c tonuitor ex pluma inungendum est: cujus praosontissima virtus facito h0c in genere etiam perspicietur; mire enim c0ncoquit, emundat, craneum- quo inducit: liquosactum autem esse oportet, non nimis tamen, ne quid aegrotus uratur; aut ne quid do medicamenti vi nimis caloro decedat. Illud Voro maxime est cavendum, ne quod omnino Os extrahatur, quamvis omnia comminuta osso constitorit)stis autem siccis vulnus operiendum ost, neque iis nimium pre88iS. Supor haec vero id, quod modo descripsimus, emplastrum est addendum, calidum quidem illud, quod profecto m3gna cum cu-' rantis voluptate os administratione, Sino ullo discrimine, omne pus quod intus conscitur, exsugit, et c0mpressa quoque Ossa brevissimo tollit, in eum quo rostituit, qui secundum naturnm fuerat, situm. Possumus pnim tuto affirmaro, nobis hac et aliis curandi rationibus, quae descriptae iam sunt, per Rian0s plus quinquR-ginta, frequentissimo experimento usis, semper ex animi sententia successisso et Dei auxilio, cui nos omnia accepta reserimus, multos e maximis ob gravissimis vulneribus liburatos testari
, In Novo ron si Noricorum civitato pilor lanii trimus Oxsuperiori domus tabulato prospiciens, pronus in stratum decidit, et in delapsu caput parioti prominenti allisit. Qui cum in domum patris semianimis dosorrorotur, primum bilem ovomuit, et Spa8m0opilepsiae bis con uisus, obmutuis, es tam brachiis quam crure
115쪽
sinistri latoris rosolutus, comato doprehensus jacebat. Ex quibus signis facile conjicero potui offensam per cranium ad cerebrum usque penetrasse. Quare altero die mox caput concus Sum, primum in occipite, non longo a suturae intervallo ex utroque latere aperui, unde quotidie cruor Sanie permixtus ubertim profluobat: et cum per haec caput expurgatum fuisset, puor vel hodie superstes) citra omnem membrorum et loquelae offensam Deo Ruspice, convaluit.
1. fi Felicissimum Oxitum vidi in agrosti quadam multoro quadragenaria lapido in sinistro brogmato percussa. Hanc Villicus t0n or tractavit usques ad dism nonum, quo tempore iam de ejus Vita prorsus desperabatur, ad quam accersitus Secundus Botallus frater mous, in arto chirurgica Oxercitatissimus nam cum eo manuductore chirurgiam si ipso faciobam) et edoctus cuncta per astantes et patientem illico cutem, quae parvo tantum vulnere assecta orat ad docussis formam dividit, ab osse dissolvit,ac evertit, postridie modiolo por foras. Os quidem integrum erat: caelorum corobrum immobilo eo loco offendimus, nigrum ac durum, quasi crusta in carno facta viderotur, unde de eius Salute non parum diffidoro cooporimus. Vorum hic non porterritus Dator meus molli r0sacco duplum Aegyptiaci dichi modicamenti addidit, oh ex hoc in omissario parum indidit, sorico membranam texit, et cavum os gossipio implovit, reliquum curavit ut vulnora simplicia. Eodommet dio sanguinom o brachio eduxit, postero purgavit; res in melius cedere Visa est. In eodem modicamontigenere perseveratum est ad triduum, quo pus satis laudabilo sese obtulit, hinc solo molle rosaceo curari membrana cepit, huic aliquot dios post iridis rad. of hordei pollon. additum est, ut
siccaros utcunque magis: sic ad sinem USque opinium reS per-Venit : unde majores sum admiratione affectus, quam ex aliis
aliquot quibus a principio monilix sauciata orat. Habitabat hasc, dum aegrotaret, in suburbiis diva o Mariao n0nno ad porticos Camirant. Vulnus receperat in agro, iuxta Sacellum Sanctae
2. es Postridie a conflictu vel potius clado Corosoleti si quo tempore chirurgiam exercebam), Hispanus miles ad me confugit, qui in dextro breginato plumboam glandom insxam habebat, cui actutum manus adhibui, os quantum oportebat cranium nudavi, glandemque protinus corvino rostro educore laboravi, haec tamen adeo tenaciter os mordobat, ut potius in frusta divelloretur, quam integra posset educi: quare statim modiolo antiquorum sn0ndum eo tempore striatum meum excogitaveram) Operam sum
116쪽
aggressus: sic globulum m0diolo latiore cinxi, of oduxi una cum ciclo tenui calvariae, cui infixus orat: postea depressum OS extraxi quod cerebrum premebat: continuo post membranae - coacto Sanguine oras cooperta - Supserposui rosaceum nisi admixto triplorosacei olei, et Sic processi usquo dum sanguis suppurari Sejungique coepit, biduum nempe, quo tempore medicamentum Vice Versa
composui, nimirum triplum mollis imponobam: postea solo melle curavi ad dies aliquot: cui postronio addidi h0rdaceam farinam et iridem quo pharmaco ad cicatricem usque perduximus. Ab initi0 phlebotomatus, purgatusquo fuit; sic fausto numine in sanitatem restitutus est. Quandoque vero glans oblique collidit, et cranium tantum radit, qu0rum aliquot citra ossis artificialem
rasionem, nec perforationem curavimus, ac curare fecimus: alios rasoriis scalpris ad membranam usque scalpimus, nonnullos alios
modiolo recta ad teli sodem aperuimus, et saepius quidem felici successu, ox quibus aliqu0t alios superstites nominare p08Semus. Aliquos otiam sola illisions Iovissima a globulo facta, cum in fronte, tum in aliis partibus capitis, quae negligentia tam patientium, quam artificum interiisso Vidimus, quibus omnibus recta ad os ictu pus collectum roperiobatur sub membranis. Verum non modo ex iis obiisso diem credimus qui a glande sciopoli lenitererant vulnerati, et citra omnem ossis fracturam, sed alios otiam multos, qui ab aliis totis orant assecti, lapidibus, nempe fustibus, casu vol illisions alia lovi. 3. 'Narrabo ego Sincere quod vidi. Cum chirurgia factitarem, puerum curavi annum agentem aetatis suae plus missus
septimum, qui Ox podio altitudinis circiter pedum duodecim prociderat in caput, ubi brogma una cum frontis ossis Suprema parte sibi adeo confrogorat, ut fragmenta ossium inter sese divisa manifestissimo tactu perciperentur: cutis tamen nullo loco erat Separata seu vulnerata, quod in solum planum concidisset,
nec pileus e capite decossis sol. Puer hic agebat sub tutola cuiusdam D. Ancillas, quas olim Asiae puellas instruebat acu pingere, divertebatque tunc temporis in foro Gaudinousi in hospitio, qu0d quondam dicobatur domus Placentiae, in qua podium erat parto interna domus os supra portam. Ad hujus igitur curam
accitus, ubi tam grandem calvariae confractionem percepi, totus animo confusus constiti: puer autem loquebatur, animoque constabat dum appuli squamvis statim a casu sexanimis ot sine loquela offectus fuisset, mox et evomuisset, quae in prandio sumpserat, et bilem simul) pulsu integro sod paulo frequentiore quam pro natura esse debuisset. Multa hercle animo mecum ipse pervolvebam intersa, dum medica medicamenta eXpectabam
117쪽
n pharmacopoeo deserenda, nempo cum cutem dividerem, et ossa evellerem, Vel sinerem: tandem potior ratio praevaluit. Νοnsecui, sed tantum caput totum obduxi modicamonio consecto ox abundanti bolo armona, si myrtilorum baccis contritis of exceptis duplo rosaceo, et una parte aceti, et altera albuminum ovorum :quo genero medicamenti quatriduum sum usus, m0x ad siccantia temperato mo convorti: fandom citra sectionsem convaluit, os multos annos post salubritor vixit, quem item Vivero puto: nominis eius non memini, quod dudum sit. Quae autem ratio Occurrerit,
quae sectionem dissuadero dobuisset a qua perpauci abstinuissent)haec est: quod cum tam grandem osSis ruinam ObServarem, putabam fore vanum aporiro, nisi et ossa ipsa fresa ponitus abducerem, quod opus nullum naturae robur ferre potuisset, praeterea, quod cerebrum concidisset, neque otiam id tutum servaro ab aeris iniuriis potuissemus, quod autumnali tempore esset et eam domum urgeret egostas: quanquam difficillimum fuissos a tali iniuria servaro otiam opulentissimum. Accedobat puerilis aetas, quae tonoris ossibus et toxtura rara cum sit, ferruminationsem nobis facilior m os occursentium humorum dissolution om objiciebant: ad haoc si aporiondum mihi fores, Satius esse cunctari , quam eo tempore praestare, quo animo constabcti, et CReteris malis Symplomatibus vacabat, quo ansam tollerem criminandi
operis: quod equidem opus praestitissem post, si Vel febris, Vel grave aliquod aliud signum invaluissos. Res haec croditu dissicilis est, non tamon omnibus artis poritis. Μomini dum modicinas studiis incumborom in colobribus Acadomiis Τicinonsi primum, mox Patavina, me historiam narrasso peritissimis chirurgis simul si modicis D. Potro Μartyri ot Gab. Fallopio, qu0rum unuS uter fuerit certo non succurrit) fassus est alias fracturas non
multo absimiles curasso citra scission0m cutis, et felicissime procossisse. Alias sano vidi minoros, ot confusionos etiam, in quibus caVitas seu ossis deprossio porcipiobatur, quae ad integrum statum reducebantur Sino apertura. Haec sane argumonia satis valida esse Videntur, ut prima possint reddere dubia, nimirum, ea quae Rperturam probant necessariam. Verum objicios hic alius, num tuis credendum Verbis 8 Nominem sano cogo mois dictis sdoro si ratione sint vacua, imo otiam etsi rationsem habeant comitem. Quod autem historia Oxposita Vora sit, os alios curatos Viderim,
nil spor hominum fidem) Vorius videri potest. Caeterum quod
iis meis experimentis quisquam sidere debeat, ut omnes sic curare posse putem, id prorsus empiricum ot ab omni rations alionum ossot; cum nihil in modicina sit stabile, unde ex ro nata mutare consilium et praesidia opera praetium sit. φ
118쪽
4. , Ca Stagnedus Hi8panus miles quinquagenarius bollico malleo aut si mavis) bellica clava percussus, modioli Opera reposita liboratus ost. Itoni a calvaria insantis bimi magno lapido percussi, triplici perforations quantum ossis eximendum erat eduximus, et valuit. Μ litoris orat stius, qui divortobas in suburbio divas Maria o nouno, et casu a Gormano milite Vulneratus. Vixit, ac otiam vivit Christophorus calcoolarius, quem adjuvimus quinquies repeti ho modiolo ut d fixum os oximoretur, aetatis erat
armorum circitor viginti, in brogmato vulnoratus halabarda suta iun0 habitabatquo oo tompors in suburbio divi Pauli. Alios
sane praeter hoc in modium ducere p0ssomus, nisi haoc sufficere putaremus exempli cau8R.
es Superest ut de contusis puerorum capitibus sine vulnero osse colliso et sanguino e Vasis fuso, oorund0mque curatione ab Hippocr. praetermissa pertractemus: et quoniam saepe accidit, ut
infantes et pueri propter capitis molem, tibiarumquo inibocillitatomex alto praecipites cadant, gravesquo interim contUSiones experiantur: idcirco opportunum duxi hujus sesquentissimi associus, rociam curandi rationsem, mihiquo diu comprobatam tradere, eoque magis, quod ipse cum junior e8Sem, minusquo exercitntUS, SuSpi- carer aliquando ne sanguis sub cuto suctuans putresceret, et ad membranam doscenderet, idcirco soctionem cuti intordum adhibsens, ut sanguis educeretur, in maximum discrimon perduxi. Postquam Vero longo rerum usu sum audacior essectuS, a Sectione omnino abstinendum osse constitui, nam ob omuontis sanguinis copiam resolvuntur vires, of sectionis occasione fiuxio excitatur,
clamitant puori ot ox clamore et gemitu, Vonao capitis turgentos infamatio subsequitur, tandomquo ipsa mors. Quare medicR- mentis tuto, nec magno quidem neg0tio, graves collisiones felicitor ad sanitassem rostitutis infra scripta curandi ratione, si ab accepta protinus confusione abraso capillo multiplex lini sum ovi albo ac to et rosaceo permixtis, madidum admoveatis, ac supor deligotis, totoquo dio naturali ita madosiori Oxtrinsocias linteum iuboatis, ut exsiccari non permittatur; sint famon apstate frigida, hieme topida, sic enim humorum consuentium impetus prohibetur, os aliqua ex parte resolvitur. Soquenti vero dio subsequens' cataplasma superdandum est, quod habet rosarum rubrarum pulveri satarum, soliorum et baccarum myrti, ana uncias F. farinas fabar. hordoi, ana uno. i. absinthii, beton. pulverisatorum,nna Unc. s. cymini pulv. drachmam j, mollis alti uncias u cum
vino nigro austoro fiat cataplasma, tum adde olei ros. camomel. una Unciam j. cerae q. s. Hoc medicamentum certo benedictum,
119쪽
bis singulo dis topidum admovendum est, ut non solum contUSam partem, Sed etiam circumsitas complectatur Sitquo eius quantitas quae una vico adhiboliar mediocris. Si onim sit exigua, parum habot virtutis ot ita a partis calore facito Oxsiccatur, si multa locus assectus comprimitur; eodemquo medicamento USq. ad nonum vel undecimum diom pors ovorandum est. In dies senim singulos partem detumescero, collectum sanguinem resolVi, contuSamque calvariam ad pristinum habitum natura o ot artis boneficio perduci conspicietis. Ν0quo est quod quis vereatur Sanguinem Sub cute collectum in pueris concrescero Vel corrumpi, nRm praΘ tenuitato et caloris innati copia cutis quo raritate, neque corrumpitur, nec in grumum Vertitur, sed a modicamento per poros cutis evaporanS absumitur et exsiccatur intordumquo guttulae suaporati humoris Super cataplasmato conspiciuntur. Cum uno undecimuS
dies praeterioris emplastrum diapalma Gal. corio tenuissimo illitum, Superdandum est, ac tertio quoque dio permutandum ses'. P0st vigesimum vero ad roliquias humorum absumendas', os collisam calvariam in suam sedom restituondam, barbarum emplastrum illitum corio adhibsatis, of quamvis humoris sub cuto collecti dissolutio diutius protrahatur, folicom nihilominug oxitum habent; cavendum tanton intorim no innodia illos macoretis, sed alimentum aetati sufficions concodito, dum famon vino sibi temperent. Neque Vereamini vulgarium os imporitorum judicia: cucurbitulas etiam ut multi faciunt, no admoVsatis, nam quamvis derivationis ratio id postulos, plus tamen Ox iis incommodi, quam utilitatis Sequitur; clamant enim, sexagitantur et inflammantur puori ex 80lo conspectu cucurbitularum, sed frictionibus vel balneo sarum vico uti licebat. Eademque doniquo curatio pueris recens natis opportuna 2St, nam pleriinquo Vol ob magnitudinem capitis, Vel quod matersit primipara, magnas in locis muliobribus confusio nos patiuntur, HS quibus magni tumoros sanguino pleni sexcitantur: convenittamon illis simplicior curatio, nam solo diaphaonicino. ex rOSRceo confecto affluxi hum0ros discutiuntur, naturaequo beneficio collisa calvaria in pristinum rostituitur. μ
, Jacobus Perusinus Romae celeberimus, atquo optimus nostrisaoculi chirurgus mihi refert so longo usu observasso magis servari eos, qui citra scalpelli operam, partim lenientibus, partim siccantibus, curantur, quam, quibus cutis incid itur, oh os aperitur. Af
120쪽
dum requiro quo pacto sanios a membrana corobri detrahatur, nisi os patefiat, os ipsa membrana: dumquo justo nudati ossis exemplum asserens, quod cum fissum vel collisum est, neceSSRrio Secari dobot, ut humor evadat, qui in mombrana corobri collectus est, nequo ibi subsistens putrescat, os corobrum afficiat: -L0nge ue inquit illo) filii casus intor so distant. Cum os apertum eSt, Si absque sectione dimittatur, humor, qui supor membrana cerebri
receptuS QSt, a calore, cum expirat. discuti non potest; quocirca putrescens hominem consumit. Noquo tutum ost citra soctionem ossis experiri emplastra, quae cum calvariae causa componuntur
cephalalgica dicuntur, quamvis ot haec docontur a Cornolio Colso et nunc a nonnullis chirurgis adhibeantur, sod on modundi ratio fallacissima os t. Ubi in togra cuto os perrumpitur, calor non expirat, et per se digorero saniom potest, et ossa solidare, quod in mombrorum fracturis apprio videmus; fragmenta enim, cum nudata non sunt solidantur: ubi patefacta sunt, nequeunt amplius cum alio osse glutinari, atqs idcirco ovelli doboni: naturalis enim calor in nobis omnia officit. Nunquid oblitus os illius iuvonis, qui tribus abhinc annis in abdomino vulnus accopis, ita, Ut telum a pri0ri parte ad posteriorsm in altoro illum ponstrarot vulnusque pervium esset: is cum minus rocto curatus esset et plaga iam Vetusta, atque oris obcalloscentibus dejectionem alvi per plagam
magna ex parte redderet, nos ambos accersivit cumque Vereremur,no quod ratio dictabat) si plagam aperiromus , et ulcerati intestini oras, quas Vorisimilo orat iam callum contraxisso, scalpro exasperemUS, ut una postea glutinarentur, hominem ad intortium praecipitaremus, satius iudicavimus plagam exasperare, ut cruor inde effunderetur, tum carnom producentibus ipsam nutrire, et postremo cicatricom inducoro, atqus ita naturae intestinum apertum dimittoro; ros autem adeo recto processis, ut ille praeter opinionem omnium ex toto liberaretur, et nunc bene Valent. Nonne Vides quantam vim habunt naturalis calor, sino ipsa natura '
scit, animali nocessaria sunt, haso itoni, cum Valida fuerit, Semper viam invenit maioria quamvis crassa Sit, debeatque per angusta foramina ponetrare: nonne fracto osso et callo glutinato por integram cutem sanguis ovadit ita ut linton insciat ' Quid orgo mirum eSt, si intogra cute natura, cum potentior sit, humorem in membrana corobri collochum discutiat Τμ Haso illo quidom mihi
persuasit eam esse omnino mentem Hipporatis, ut cum os nudatum non est, quamvis fractum, neque aperiatur neque Secetur, etsi hoc Colsi ot Pauli prascopiis advorsotur. At si perrupto capite, neque os nudatum sit, noquo fractura intelligatur, sed super-