장음표시 사용
3쪽
5쪽
rum status et conditiones solemni quodam actu obsignentur, et manifestae favi. Hinc ad ad piscendam lauream medico-chirurgicam requiritur ab eo, qui hujusmodi honore illustrandus est, ut in magna archigymnasia aula aliquam de re medica disputationem publice habeat. Ita enim risitio gaudet, quod Principis et Patriae liberalitas Doctoribus impertire soletis Hanc quidem disputationem, quae non iam doctrinam et ingenium meum robat, aedlapho
6쪽
liastici curriculi senem indicat, inscribo Tibi, Patrue amantissime, cujus humanitati et mneὐοιentiae me plurimum debere sentio, et aliam fateor. Ex hoc munere sane lepissimo Melim te meum consilium cognοScere, quo ad audiendos et sequendos libentissime homines doctissimos inducor, ex quibus e Praesertim ducem in excolenda medicina practica deligo, mihique exemρtar Propono Sci certe, quam
difficilis is sit, in quam ingredior incertus ac timidus Verum ea mihi ve affulget, ut, Te adjutore firmissimo, stas ego artis Salutaris minister, animosus rationis Sectator, et naturae Acmulus eoadam, et inter effraenatam Vstematiam licentiam et seroilem famulatum Miam mediam tutus teneam. Atque hoc illud est, unde Peram meam utilem futuram, et mo
Tibi cumulatissime satisfacturum con ο
7쪽
PHYSICAE HUMANAE CONSTITUTIONIS
I 'onnulli, qui philosophorum nomine abutuntur, amrmant, hominem ideo natum esse, ut in silvis vitam degeret, et foetetatem, qua maxime omnes colligamur, violenta et iniqua idem vincula imponere arbitrantur. Sed, quantum istorum opinio a veritate abhorreat, tum ratio, tum e perientia splendide evincit omnia enim quaecumque sunt, naturali lege ad conjunctionem inter se ineundam seruntur; qua conjunctione in primis homo eget, non solum ea de causa, ut animi iacultates ad culturam infirmet, sed etiam ut corpori et Ita Suae consulat, quum insantiae imbecillitate urgetur moriem vero quantum Possit, arceat et vitet, quum senectus vires imminuit, et seralem sepulcri umbram insture monet. Hominum igitur ita comparatum videmus, ut ad cognoscendam rerum seriem, quam natura denso vel
mine obtectam voluit, semper tendat ac laboret; tandem ad se ipsum omne ingenii robur et vim convertat, et studium di incillimae scientiae instutuat, quae nimirum est servandi su ipsius cognitio. Jam machina humana per singulas Partes saga
8쪽
cissimis medicinae oeulis inspecta et cognita es thaud in mysteriis amplius numeratur ejus sane mirum organismum ordo iunctionum tum in bona, tum iri adversa valetudine satis superque detectus est incredibili labore et cura illorum, qui multis et opportunis doctrinis dediti tam sublimem rei nexum imperterrita manu extricare Potuerunt. Quamquam vero ita sit, philosophus physicam hominis constitutionem, si eam seria animi meditatione comprehendit, videt de die in diem deficere sere sub ipsis oeulis medicinae, et in conspectu tot scientiarum, quae ad eam conservandam unice vigilant. Quin immo ego illud contenderem, quo plus o num ingentiam per immensam scientiarum regionem e Patiatur, D visque cognitionibus ditescit, eo plus deflecter a Primo antiquae salutis statu physicam constitutionem. Quod si felix aliqua plaga est, in qua ad
centesimum annum hominem vivere natura sinat, quod certe rarum ac singulare habemus ea non
est prosecto urbium et civitatum expolitarum, sed solitudinum et silvestrium jugorum. Quicumque physicam animalem cognoscit, haud negare potest, caeli plagam in physicam consti in tutionem irecte et in intellectualium facultatum explicationem aliquo modo agere, quum hujus modi veritas omnium temporum observatione et experientia plurimum innotescat. Verum si ab hac una causa penderet physicae constitutionis imbecillitas, id etiam demonstrandum neceSSario esset, Speciem humanam non nisi sola naturae actione imminui et deficere posse; sed si nutura.
9쪽
vicissitudines quamcumque Physicam perturbationem in nobis unice produceretit, noster iste languoris et dejectionis status aliam sane perturbationem in mundo intellectuali experiretur. Quamobrem non repugno, quominus caeli plaga in physicarum facultatum explicationem agat, sed tamen amrmo eodem tempore, facultates easdem subjici pluriniis aliis causis, quae non jam ad naturalem regionis positionem, sed potius ad sociale nationum systema et praesertim ad educalionem pertinerit. Itaque quum temperantiam aliquorum populorum considero, qui nimiam hujus temporis elegantiam et mollitiem nescientes, vitam longaevam agunt, et Salutem ac robur reserunt primarum gentium, non OSSum quin cum sapientissimis observatoribus stirmem, non jam naturam esse, quae hominem destituat, sed nos potius ab ea quotidie devios serri ita ut videatur cultus ipse nostrae hujus vitae, et ipsa civilis consuetudo esse quasi mater vitiorum, nihil aliud hominiquam mollitiem, luxuriam et voluptates consulere quae omnia imbecillitas et languor necessario consequitur. Sed injuria id totum a cultu vitae derivamus. Nec ego hic accuso leges tanquam impotentes et ineptas ad instituendos recte homines, vitamque optime servandam, quum e Cori trario illae omni laude dignae sint, quippe quae Sapientiam praeserunt, et exquisitam pulcritudinem bonitatemque demonstrant. Explicandum AO-lummodo aggrediar, qua ratione legum ipsarum abusio, et privatorum hominum errores concurrant cum multiplicium phvsicarum causarum lu-
10쪽
nesta actione ad humanam speciem imminuendam
Itaque ab examine physicae siliorum educationis, et quorundam alimentorum, et privatarum abusionum ea omnia eruam et proseram, quibus argumentum innititur, et in apertiori luce collo
Balneum tepidum, in quo laetus per novem menses explicatur, prosecto inservit augendae sensibilitati organorum, et propterea saciliorem ressidit propensionem ad excipiendam nocentium Causarum actionem. Certe statim a natus est, oh contactum atmosphaerae rigidioris, quam quae in utero suit, vasa omnia cutis coarctantur irritatio maxima exsurgit ad nervos valde sensibiles, qui per ipsam serpunt; et sublata virium, quae insantem ad persectum statum adduxerunt, ommunicatione, oportet ipse unus per se iis omnibus occurrat, quae libero et multiplici vitalium functionum processui obstare et impedimento esse Possunt. Quae quum ita sint, pereundum certe esset homini, qui sibi opem ferre nesciret. At natura, provida illa omnium parens ejus ma-uem caritate incredibili donat legislatio, ubi Parentes desunt, singularem curam habent et exercent denique scientia nostra ignorantiae vitia emendat et tollit, quibus saepe accidit, ut aliquid detrimenti patiatur multiplex unctio actionum vitalium, quae omnes ad persectionem insantis debent conspirare, in quo ob textuum flaccidam ii agilemque constitutionem vel minimis causis aliquid lethale consequi potest. Sed nolo ego mala