Petri BertI Commonefactio duplex 1. De modo disputandi veterum, philosophis digno, hodie collapso, & revocando. 2. De rectâ ratione in controversiis Theologicis dijudicandi. Considerata per Ignatium Helsternetonum Anglum et curâ M. Ludovici Lucii ...

4쪽

PETRI BERTI

COMMONE FACTIO

DUPLEX:

lotophis digno, hodie collapso,&

revocando.

II. De recta ratione in controversiis

Theologicis dij udicandi.

CONSIDERATA per

IGNATIUM HEL STERNE

TONUM ANGLUM

Et cura

M. Lu

Professoris Basi .

edita.

5쪽

Pietate ac virtute

prasiantissimo; D. CHRISTOPHORO DANO NI o.

Ciui Basiliensi

spectatissimo ;

Domino ac Fautori honoratissiimo , Hanc,

De Philosophica disputandi, rectas in controversis Theologici . dijudicandi ratatione

Dissertationem,

Literariae oblectationis monumentum, gratique simul Sc amici affectus redhostimentum,

dicat

M.Lu Do vicus Lucius.

6쪽

rationem reddentis Q uerelae suae decoratur, cir doctissimm, O certissimus veritatu Quadrat enim hyc, non tantum

in aliorum de alienis scriptis judicia vulgi; sed etiam in ipsius mei de suis ;quae multa, de controversiis Theologicis,a paucis expedivit annis. Qua de causa etiam praefixit Apologetico illi suo hanc Commonefactionetis: etsi Parum,aut nihilo magis ad illu, qua in ad alia sua contra alios scripta , fa

cientem.

Quo igitur omnibus, atque adeo ipsi met etiam pateat; quam paru philosophici, aut viro docto (quem alias se habet ipse,& ab aliis haberi vult digni, sit in commonefactione illa, inadeque etiam de caeteris ipsius facilius

7쪽

Prooemium

judicetur: singula illius percurram ordine;facto initio a Propositione bi partita, ejusque ratione: & sine lenociniis verboru , nc pari passu cum ipso

ambulare velle videar. 3 vinita. Propositio illius est haec. Priusquam, inquit, Lector, ad dissutationem nostram cum II. Pscatore accedas; de duobus mouendus es: de modo dissutandi, dei recta ratione in controversiis Theologicis udicandi.

Obscure satis. Quis enim intelligat, nisi ex ratione subjecta, agi ab ipso,

non de modo uniVerso; quem tamen mox, in specierum distinctione, assumet: sed de certo tantum; nempe Phi-Iosophis digno, seu demonstrativo 'quippe de quo ratio subjecta est; &quidem in materia Theologica edi Rario. Neque tamen etiam ratio datur de utraque parte proposita, sed de prio re tantum. Indetur namque mihi, inquita, inter tot praeclara seculi nostra ornamenta, collapsa esse vetus illa, oe Pli sophiae dionae, dissutandi confietudo. Et hoc dubie satis: si detur maxime, idq; forte ex i Elenchor.2. cubi quatuor enumeratur gene

8쪽

Philosophi, & non potius Dialectici

esse, disputare. Non enim liquet, putetne, inter collapsa seculi nostri ornamenta,esiste veterem quoque disputandi consuetudinei an, illip manentibus,istam collapsam esse Utrumvis autem dicat falsum dicit; eam seculo nos collapsam esse. id quod ipse mox etii negabit. Ecquamam autem illa fuit veterum dis p utandi consuetudo e Sequitur in ratione. sua difficilis

quibus maxime intricatis rebus, no alia ter ati rationibus arithmeticis confusis perplexies , Methodo quadam finis imponeba- Iur. Hujus tamen ratione, judicium spectatur, quod in sententia initio diacta subjungitur: Vix enim hodie (quasi id novum esset, &non multis seculis observatums) in pondera rerum inficitur,sed, prout quisque verbosi imm, Sc. Quid autem est nem rebub imponere 'Methodo siquidem disputandi, vel potius docendi, demonstrativa Philosophorum, non sinis imponitur rebus; sed difficultati, dubitationi, vel

9쪽

ignorationi earum: nec ubique sed apud capaces dulaxat. Scientia enim, i, quae per illam comparatur apud per-Dfctos, ( ut Apostolus loquitur I COGI. v. . vel cui idem Hebro v. . explicat

κακκ, facit Osirinita Dp. quemadmoduM Juramentum hominibus est vitii --D σηs mi Ao sitic tas AgemtamR, smbr.Cv.IL Ietiam citra rerum pondera: nisii haec ge neralius accipiamus; uti decet, quando ea rebus Theologicis tribuimuS, ex testimonio divino, mentiri nescio. ibid. v.IS. Sed quid haec ad Philosophose Quo de iterum suo loco. Nunc recte Res opponuntur Verbo, res significantibus ex arbitrio nostro Rerum enim scientia est , & veritas: Verborum non item, nisi qua rebus concordant, sive in doctrina, sive in judicio. De quo posteriore iste pergit,aliena dictis admiscendo. multiloquio, inquit, ae matur victoria. Quid

autem vicioria ad scientiam autona m y Victoria certame cum altero prae-

10쪽

praesupponit: non item UaraaAliescientiarum, petens demostrationem ex recipia; sive assentiatur Discipulus, sive non. Qua de causa, saepenumero

etiam docendus is est de principiis: aut, si doceri no possit, hypothesibus conveniendus. Unde illud dictum;

Distentem credere oportet. r Elenchor. t.

Alioqui Doctor pergere non potest: non magis, ac Dialecticus aut Sophista, sine assensu & opinione sui an ta-go nisi S, que vincere conatur: ille quidem, per fas; hic autem, per nefas: ut1 ipsemet inferius agnoscet. Quod autem pravum sit de rebus judicium, ceadem quoque est victoriae ratio. Est enim & haec, vel vera, vel apparens; justa,vel in justa: secundum Aristotelem, locb infra allegato sive Ex verbis,sive ex multiloquio; quibus Dondus nultu inest, nisi respondeant rebus, & quidem in fallibiliter: confirmat hic ratione ista parum apta:

Cum plerung. verecundam, O modestam eruditione o et imperiteta, verboru agmines perare. Cur enim non sempere lin-