장음표시 사용
231쪽
demum oratione,in medium Theatrum desiliens acacius noster bl habita ad PRO REGEM ossicia,ad subsellia se contulit, ubi aliarum Scientur in Professores aderant interim vero libuit Illustrissimo Domino D. Ioannide Sala manca nostrorum Studiorum Gymnasia chae specimen aliquod Rhetorum Academis, qua idem D. Ioannes Baptista Cacacius instituerat, coram PROREGE haberi, eam regebat D. losephus de Palma Ducis Sancti Eliae geria manus frater Assidebant illi D. Ianuarius Suardus filius D. Prosperi Suardi Ducis Castelli Atrois,& D. Hieronymus Latiancus Cauensis Episcopi nepos adolescentes,quidem omnes pari ingenii, ac nobilitatis laude, moribus insuper humanissimis, quique ciuilium legum studio Rhetorices ornamenta addenda censebant Facti species ea fuit Titius cum captus a piratis fuisset , eumque iij redimere neglexissent , tandem ad extrema vitae re dactus reflamentum condidit, quo Ecclesiam inflituit , filios exhaeredauit eo deuiaue et ita fundi Ecclesia haereditatem petit, fili eam ad se pertinere contendunt.
Pro filijs in hanc sententiam peroravit aulus de Miro ingeniosissimus adolescens.
OMNIUM sapientissimus ille Apollinis oraculo SocrateSi uindicatus, Excellentissime Princeps, tale sapientia decus con .sequutus est apud omnes, ut eum vita functum peritissimus quidam Orator flebiliter urgeret semper dicens, saepiusque repetens Theatrum, Theatrum perdidi. Nos autem ipso quo miseriori eo citia litem feliciorcs tantum Principem spectatorem sortiti illud identidem repetemus,Theatrum inuenimus, in quo licet nihil impolitum offerendum esset ob tanti Principis aut horitatem, cum huiuS
232쪽
huius saeculi pertaesam Astraeam Vnicus reuocaueris deuectam ad Su. peroh, tum quia ita libenter non aspernaris cuiusque liberas que rimonias,ut Comitem sperem tuam , o Princeps , beneuolentiam in hac causa, in qua, ut muneri satisfaciam meo,video hinc Ecclesiae Religionem me deterrentem , illinc sua iura erga filios pietatem exponere , sed quia non ignoro commune illud ex D Augustino dictetium: Siquis velit Ecchlesiam instituere filios exhaeredando,alium cρnsulat 3Mm Augustinum hinc vires aliquantulum resumendo , quia filiorum defensio mihi delata est, pro illis dicam, laicam breuius, quam in re tanta dici posset . Dicendum est enim de illius te stamenti apud piratas conditi infirmis viribus, ac nullitate, in quo pater ille decedens, ut Ecchlesia pietati consuleret, iura sanguinis violatuit, ac dum pius videri voluit, ni pius magis habitus est . Et licet facti species iam proposita loquatur de capto a piratis, non vero ab hostibus , quibus publice bellum decretum est,ad duplicen
text. in i hostes, altera de captiuis,& postli reuers altera de verbOrum signific tum quia potest intelligi, vel de capto a piratis amicorum, vel illorum, cum quibus neque bellum, neque aliquid amicitiae foedus habemus, ut esset nostris temporibus a piratis Maurorum, ideb rem ita componendam puto, quouis aut em modo dicatur, semper filiorum causam praecipuam esse contendam . Et primo captus suit a piratis, ut esset Maurorum, non video,quo modo potuerit testari captiuus ille, si testatus est, quo iure, cum apud hostes existeret,quibus licet bellum publice decretum non sit, tamen Obiscum nullam amicitiam habent, nullum sum, nullum hospitium , quas tabulas infirmissimas habere vires firmiter puto , ut consuluit GOZadinus cons. 68. num. 2. cita dixit Ludovicus Orotius lib. r. responso 83. num. s. Sed stat1m inquiet pars aduersa, hoc apertissime repugnare tex in l. qui a latronibus, is de testam ubi qui a latroni-'hus capti sunt, cum liberi maneant,possunt facere testamentum, sed soluam Hercule difficultatem in serius, vides interim abundare me otio Quod testamentum sit nullum probatur ex ea potissima ratione l. postliminium, in pace, s. de captiuis,cuius text.intellectus Vtpote contra naturalem aequitatem apparens, non parum aliquando iugu
lavit D. aliquos, sed meliorem tradidit potissimum Regens On-
233쪽
stantius in i unica, inde classici libui num. r 28. dichur en mibi si cum gente aliqua neque amicitiam , neque hospitium habeamus, hi quidem hostes non sunt, quod autem ex nostro ad eos peruenit eorum fit,& liber homo noster ab eis captus fit seruus eorum,quomodbigitur per tua fidem. Eccellentissime Princeps poterit capius,ibi condere testamentum cum fiat seruus eorum,& leges omnes vociferentur seruo minime testamenti factionem competere,u.filius famil. r. 4.
huius nominis, iuncta l.eius, fide testam. Hinc facillimo negotio diluitur dissicultas, ex . l. qui a latronibus, loquitur enim de illis latronibus tex. qui infestantes tantum itinera, iura familiaritatis nobiscum retinent, vel si non retinent habent comercium,vel hospitium, S sic etiam intelligitur te in thostes.&l. postliminium is S a pDratis, is de captiuis , c. nostrum autem dubium vertitur in capto a piratis illorum, quibus licet bellum publice indictum non sit, semper tamen absque praeuia indictione indictum censetur, quod cum illis non habeamus, neque hospitium, neque aliquod amicitiae se dus, hinc etiam cessante bello postliminium in illis locum habet, ut primo in d. l. postlimini ius, si in pace, ac probauit Angelus in sua . q. 3 I. incipiente exorta guerra,col. 7. quem secutus sui Bologninus
Remanet igitur plene discussum, probatumque simul nullius esse,
roboris, ac momenti testamentum illud apud inimicorum piratas conditum . Sed ne videatur in hac filiorum causa, simulque defensione nimis striste processum es volo dare contendenti aduersario,i,cet concedam nunquam , tabulas illas omnem habuisse formitatem omni iure consectas, vel si dicatur testatorem captum fuisse ab amicorum piratis,& sic potuisse condere testamentum , ut supra proposui,bene habet, percontor tamen hune Ecclesia institutae patronum , qua ratione potuisse captum illum filios exhqredare quo iure ' quales ne leg permittunt hereditatem a filijs auferri abjque deserri s qualia iura sanguinis tantum facinus non humanum Ibrinum potius patiantur is inquiet filiorum ingratitudinem, qui cum parentem possent, redimere, non redimere sufficientem phibuisse rationem adimendar haereditatis,ita suadente ex in S. si unum,auth. ut cum de appellatione cognoscitur. Audio, sed scire
234쪽
p quomodo porrigenda est lex illa ad captum a latronibus,cum .disponat hanc ingratitudinis poenam incurrere, qui captiuum abhostibus non redemit, eo magis cum sit poenalis, odiosa, poenalis quidem, siquidem filios exhaeredat,& ex haeredat, si antecedat culpa, In p*uis ergo interpretationem semper minorem fieri debere, excla- .uit te in I praesens, C. de poenis,in cap poenis, de regul ius. In 6.itammulis neque ex simili,neque ex rationis maioritate extentionem faciendam esse, probauit lex in i si vero S de viro, T sol mair.ibique D. omnes t. cum quidam, E de lib. post h. neque prop- ita rationis identitatem,ut ex multis probat doctissimus Praeses Mese
linus controu forensio m. I .cap. T. num s.
Non ignoro tamen Do multos dixisse causas ingratitudinis , db quas filius scribi potest ex haeres numeratas inri quamobrem,authenta Virium, de appellat cog posse etiam porrigi ad alias similes, vel maline ut dixit Iasen in auth. non licet,num. 6 quem refert Curi iun. ita post num. 23. C de liber. praeteritis,ac multi alij,quos sequitur Iuli Clarus ina testamentum, q. l. num a. Regius Consiliarius Marcia sus cons. 3. Tamen tantorum virorum pace in iure si stricte loqui velimus nulla extentio fit in poenis, non valet de uno ad aliud argumentari, Ut ipsemet Clarus nostra conclusioni contrariu aduertit, ac post multos alios probauit Bonacina de praeceptis decalogi,di. scept-ο.q. unica,puncto, taeter quam quod ita loquendo D isti non palum violarunt literam illius authentici, in quo taxatiue dixit Iustinus nullas causas alteri liceat opponere, nisi quae in huius conititutionis serie continentur,haec numero ingratitudinis causa Lisberis commissa,in d. quamobrem non inuenitur, ut perspiciendum erit, Excellentissime Princeps,cuius rectissimum iudicium in omni causa semper fuit grauissimum veritatis auctoramentum.
235쪽
Pro Ecclesia ita dixit Paulus Liotta adolescens ingeniosus in pauci S.
SI qua in miserorum hominum non iterum redditura iudicia Pietas est adhibenda , Excellentissime Princeps: Titius hic illam meretur, Qui cum e Neapolitano soluisset litore, Gades Insulam petiturus , ac secunda sus nauigatione omnem Italiae oram praetervectus, inde dimissa Prouincia Sardiniam legisset. Tandemque in altum progressus, a nautico Celeumate Hispaniae bene precatus Gaditano freto feliciter immineret, In Pyratarum Myoparonem incidit, Qui scopulorum Daude latebat. Ipse cum liburnica teretur, vehendis potius mercibus, quam naualibus vel stationibuSapta, Omnem in fuga mentem adiecit. Sed cum Pyratae, Remigum contentione,& tor in totum insuper displosione insta. rent, cessit Miluo, Columba a talus, Mauro, in praedam obuenit. Bonorum,quae asportabat omnium iacturam fecit . Iurium. Romanorum Ciuium Naufragium passus, ipsoque capite diminutus, nam tantum religionem seruire barbaris non permisit, interim dilata, filiorum incuria, redemptione, mortem illi seruitutis incommoda maturauerant, quam inter auro piam exegit, liberis ex haeredatis, eccillesia haerede instituta. Fit j qui obliti parentis, tantum bonorum memores,lijstimas illius tabulas impietatis insimulant. Tvetur easdem Ecclesia , cuius ego causam defendendam suscepi ; Cum aperte Iustinianus in .
Causas, auth ut cum de appeti iuncta l. Parentibus, .de nomtest. in filios, qui parentes redimere non curauerint, exheredationis fulmen intendat. Cum igitur in eOS armentur legeS, acvmd x insurgat Imperator, non eis, cur fit ij, qui deiiit uti pa
rentis pcenam merentur, haereditatis praenua medirentur.
Quid ingrati in Parentem fili j Eccletiam ex ludant f c. hoc
elies non cenis ingratos pro sic qui sed fauoribuM; Squalibat intei Barbaros infelix pater,macie, paedore consumptu S; itebant
236쪽
bant excussa omni pietate in Urbe fili , curandaeque cuti na
Propone tibi b oculos , Princeps Excellentissime, captum a
Barbaris Romanum Civem ac Tuneta nar Biremis damnatur Remigio, nauiganti inclusus carceri, ac volanti Equuleo , ita viuit dum pote it, ut mori vellet, si illi haec optio proponeretur; infelicissimorum hominum septa,quae Coelum,Solem,Aquam, Terramque vertunt in cruciatus, noluerunt eum Barbara ferro exinanire, necuo ille infelix esse desineret. Non in aequora det tirbare , ne pias undas experiretur , quae illum poenis eximerent. Non flammis absumere,cum non detrimenta, sed incrementa quaererent crudelitatis. Igitur tot malis obnoxius in foelix pater ita cxabatur a Barbaris , ut ne iiij quidem
solanidia ullum experiretur, ita premebatur hostili ferro, ut ne suo quidem auro a proprijs liberis redimeretur. Ergb id genus hominum libet ad paternam haereditatem admittere Ecchlesar causa posthabitaci iura omnia in ingratos armantur, uetus hoc eliminant. Vas saltus, qui Domini beneficium felonia compensat , seud priuatur, cap. a.de prohibita seud. alien . Si donatarius ingratus probetur, reuocatur donatiO,l. I. C. de reuoc. donat. Ingrati actionem dirigi in libertos ingratos iubet text. in . qui manumittuntur ' de per liuer
Num ergo tantum hoc scelus, nouo exemplo, non modo, non poenam, sed fauorem sit inuenturum inarcis Ter stem euadit Achilles, quo se aduersari tuebantur, γstari scilicet non potuisse captauum , quia caput non habebat, ex Sin initi t. quibus non cu per m. Nam, ut inquit imperator in I sancimus. C.de sacros. Eccles. faciendum est discrimen inter res Diumas, lumanas, Coelestique fauori sua conseruanda est praerogativa. Eii igitur ad profanos usus captiuum testari non polle : At Ecclesiae fauor inde erit excipiendus, ut cum potistinum captiui , bona filiorum incuria apud hostes cici uncis prarcita testamenti causa, Ecclesiae dari iubeat Imperator in . num de praedictis, auth ut cum , de appestat cogn.
237쪽
Enimve id quis praesumatur Fcchlesam excludere,cui fauedum, iura omnia, innata Christianis Pectoribus pietis expostulat. Salvianus , OS, inquit, sum tantum illarum rerunt accepimus,quas tenemus Commodatis enim a Deo facultati-hus utimur, inuas precari porses res sumus . Quid autem rectus Quid honestius ' Quam ut ubi res ab eo discedit, qui usum habuit, ad eum reuertatur possessio,qui utendam concessit.
Nec filiorum a uilla quidquam euincunt, qui textum in . S. causas, de captis publicis tantum hostibus loqui contendunt nec debere ex ren sic nem fieri ad piratas iuxta regula ruris. Nam filios ex haeredari posse non solum hb causas expressas in nouella ira 3 sedi similes etiam vel grauiores communis est Doctorum assensus usuque id apud omne receptum testantur in terpretes in Auth non licet, C. de liber praeter Iulius Clarus in . testamentum quaest. I. num a Gomes . e l. H.
Cudelinus lib. a. de iur. nouiss.cam Christinaeus vol. .dec. 19. num. Grol. lib. a. manu d. capo Schneid. sinnius in princ. tituli dei nostic. testam. Quid si enim filius violentas in patrem non intulerit manus sed naufragio pereuntem , cum periculo possit eripere, non faciat, perinde exheredari non poterit ' At inquies odiosa est ex haeredatio, odia extendi prohibent leges, nullaq; interpretatione iuuari , .cum quidam 19. D. de liber. posthum .cap.odia,de regul.tur.in 6. Sed occurram obiectis odia quidem interpretatione fouenda non esse Ga legum mentem,etiam si de odiosis agat aequa esse interpretatione iuuandam cum enim leges casus omnes complecti nequeant, ad similes semper extendi debent, i Io. cum tribuSkquentibus, i. ideo T. D.de legibus. Neque hinc , inquit Vin-mus,excipienda sunt leges poenales; namin illae utique leges sunt,&obuia passam sunt responsa Iurisconsul totum ad hunc, quem diximus modum, leges publicorum iudiciorum Interpretantium
Accedat, quod capti a piratis nostrorum temporum, qui plerumq;ves Mauri sunt vel Turcae, ut euenit in nostra hypothesi om-
238쪽
nia communia clim captis a veris hostibus habent, ut pars aduerta ingeniose cum Constantio probauit exes postlimini s. S in pace; D. de captiuis , cur igitur causam exhaeredandi liberos parentum redemptionem negligenteS, communem nota habibunt Sint igitur Schytae, sint Trogloditae, qui ingratis potius liberis faueant, quam Ecclesis; at sub Italiae Coelo sub hoc pietatis, ac Religionis domicilio , ne memoretur quidem tam ingens scelus. Coram H spano Principe Diuin causae studiosissimo non audeant impii, mi patrem,& in Religionem filij quid. quam asscrre.
Contra Filios, Don Ianuarius Suardus Primus Assessor.
Escio quemadmodum comparatum natura sit . ut plerumque quos maxime diligimus , oderimus quammaxime Amantiarentes filios sed si vertatur in iram , momento tempori charitas illa in natos reciditur, quae longo tempore adoleuit. Nota sunt Thesei in Hyppolytum
Non cernat muro lucidum QNolitus diem, Adeatque manes iuuenis irato patre. Et Constantini indignatio in Ctipsum filium: Iudice parente causa dicenda est tibi, Meliore causa turpior nunquam foro Audita terris Nec
239쪽
Nec alia maga puernas armarunt manus vitia , quam ingratitudo, rea Vrbes vertit in solitudines , seditiones plerumque parat, fratres vertit in Atreos, filios in parricidas, parentes in hostes . Vt non mirum perinde sit concessisse iura parentibus non unam, aut alteram ; sed quatuordecim caueas ingratitudinis , quarum si una probetur , filius paterna exutus haereditate nulla querela iuuatur , nec inofficiosas patris tabulas poterit accusare. At haec dant vitio aduersari , ea in re summam totius quaestioni reponentes , Quod sustinianus Imperator quatuordecimis tantum ex haeredant filios causas proe scripsit, quas inter ea non numeratur, quae praesenti iudicio ansam praebuit, captus scilicet a piratis parens in per filiorum socordiam apud illos defunctus .sed occurram obiectis, nec minus lustiniani mentem illis ob ijciam , quam verba. Iusti manus, aiunt illi, praeter quatuordecim causas expresse alias asserri vetuit; at vereor ne textum Novelli II 3. non intellexerint , qui hunc modum ratiocinantur Appellant illi ad verba , quae in hanc sententiam protulit lustinianus, Ulpraeter ipsas reuiali liceat ex alia lege ingratitudinis causas opponere , nisi quae
in huius confiitutionis serie continentur . Clara quidem illa
sunt;eorumq; verborum inquit Vinnius ad titulum init de oinosic testam. non alius sensus est , quam qnod non liceat ex Iegibus antiquis causas opponere, quae in dicta constitutione nun continentur Deus bonera quam expresse id fatetur Iustinianus . Sed quia, inquit , causas , ex quibus ingrati liberi debeant iudicari , in diuersi legibus dispergatim non
aperte declaratas inuenimus e suarum aliquae nec diguae nobis ad ingratitudinem et se sunt aliquae ero Am essen dignae , prae-t rmissae sunt, ideo necessarium esse perspeximus eas nominatim peoesenti lege compraehendere et praeter ipsas nulli liceat non . quidem similes, aut grauiores nam hoc ex identitate rationis negare non poterat Iustinianus sed hex alia et , nam aliarum veterum legum causas ipse iam abrogauerat ingratitudinis causes opponere , nisi quae in huius con situtis uisset Ie
240쪽
serie cotinentur,quasi dicereti si opponedae hae causa sunt ex lege, non ex alia lege opponi volumus , quam ex noltra, nec perinde negamus, si pares Occurrant, aut grauioreS, eas Opponi non Csse.
Nc siquis lustinianum roget, uerit ne alia illi mens , nisiquc vel bis expressit , aliud sibi propositum dicet 'Alioqui filium exhe redari voluisset, qui parenti leuem ob rixam manu fortas Se intulerit,eum vero, qui parenti inferri iniuriam fuerit, cum ipse prohibere potuerit , dignum paterna ha reditate existimas et . Esset perinde exhaeredandus, qui patrem accusaret; qui accusationem instruxerit, iuuerit pretio, consilijs, probationibus, paterna deberet haereditate iuuari. Exuendus haeredis nomine foret ille , qui patri insidiaretur, non . ille , qui cum posset, non detexit insidias, Qui falsum telii-monium in parentem non protulisset , paternis bonis non esset indignus, at qui alios, ut dicerent subornaueriti dignus ret vecordem , b anilem sententiam. At inquies odiose est ex hescdatio,ac proinde interpretatione non ad-
diuuanda, cum quidam s. D. de liber.&post h. cap. Odia de PRI in , Neque nos hanc cantilenam ignoramus, non sunt odij inter pietationes assuenda cum de scriptura testamenti,ut inquit vinnius, cum de facto ex haeredati, cum de voluntate ex-haer dantis agitur, Coeicium ubi de legi vi , atque inter- pietatic ne disputatur, hoc semper legibucinerit, ut ex mente Legislatorum interpretationem recipiant, ut quia omnes casu S, qui quandoque incidere pol sunt, compraehendere nequeut, ad ea S licque res, causas pertineant, quae quandoque similes elunt, . Io cum in b. scqq. I. ideo a 7. D. de legibus, neque hinc excipienda sunt leges poea ales , nainin illae utiq. Iegcs sunt,& obuia passam responsa iureconsultorum sunt,etiam leges publicorum iudiciorum ad hunc, quem diximus , O- dum mici prerantium , ut elegantissime ratiocinatur Vim
Ferendam igitur contra impium filium sententiam puto , iuste crudeles