장음표시 사용
421쪽
Hactenus diligens hie Muthor pro hoc tempore. Alia particularia in ejus tractatu contenta , forsit tan postea edentur : reservamus enim partem dicti tractat m aliis quibusdam communicationsi s.
II. Quadam Observationes Circa Barosivium Thermosi pium, habitae in communicata a Sinora Psallisio Oxon. Doctora J. Beale Yeovillae in Comitatu Somersetensi , hic autem expo ita, secundum diversa tempora literarum datarum , quibus sunt exhibita. Doctor Beale in literis suis datis Decembr. d. 18. Decembr. d. 29. 3669. CV Panuar. d. 3. 16:LC Um diu non inspexissem Barometrum meum, casu oculos meos in id conj ciebam novissime die Lunae , Decembr. d. 13. I 669 , sub horam primam p. m. tum vero observabam Mercurium elevatiorem , quam unquam alias fuisse a tempore,quo sub mea custodia sui.positive affirmare ausim ,
422쪽
scit. a Maji d. 28. 1664. Videbatut omni no superare altitudinem 3 digitorum. Ad vocabam iuniores , ut altitudinem summa
cura & studio metirentur instrumento, confecto exactinime juxta pedem originarium civitatis Londine sis, tam aereo , quam, ligneo. Illi a dicto tempore, nempe 'die Lunae , saepe metiebantur Mercurium, idite in seram noctem illius diei s deinde mane admodum die Matris, faepe interdiu, Sc sero noctu usque in panem aliquam diei Mercurii. Toto illo tempore, quando Mercurius erat depressissimus, altitudo ejus erat ut initio diaxi plene 3ol digitorum; nonnunquam inanis esto elevatior, ad octavam , deciamamve partem digiti. Pro hoc Baroscopio habeo duos tubulos
vitreos in uno vase Hagnantis Mercurii. Tubuli sunt aequalis longitudinis, non totos duos digitos altiores elevatione Mercurii, . carentes capitulo globoso. Alter illorum non fuerat commotus abhinc duos , tresve annos , habetque tincturam Mercurii in vacuo Vertice , quasi ex vaporibus Mercurii ealidissima forte aestate acquisitam ; alter tim Ius eo fuerat constitutus abhinc circiter secqui-anno. Huic nulla in vertice est tinctura. Uterque tubulus in Indicatione elevationis Mercurii conveniebat, ut alii ammant, quanquam meis oculis videbatur Mercurius
in posteriore tubulo nonnihil elevation
423쪽
Aer, quamprimum mihi summa illa ele, vatio innotuit, erat serenus & clarus, gelu mite, glacie liquescente ad calorem Solis.
Nullus ventorum strepitus, nullus motus,& accuratus ventorum index ostendebat ventum directe Orientalem toto primo die Decembr. Iy.) Decembr. I . brevi tempore fabat Aquilo, vento rursus properante ad Orientem , ita tamen ut medius consisteret inter Septentrionem . Orientem. Durantehac agitatione vel mutatione Ventorum,
Mercurius parumper subsidebat; & post,
vento ad constantiam redacto, Mercurius
paulo altius. elevabat . quam pridie 5
. Edes meae atque inuisum, in quo hoc Baroscopium asservo, monti adjacet, ad altiorem partem huju) regionis, ut coniicio, in eadem fere Horizontali planitie cum sente amnis cujusdam, qui cum lento cui sit fluat in mare Sibraram, ad 2o. vel 3o. milliaria circiter Occidentem versus ab urbe Brisolia, non possiimus nos hic multo elevatiores esse sanitie horigontali maris. Thermoscopium meum stans proxime dictum Barometrum ostendebat exacte altitudinem tempestatis solutioris. Diebus sequentibus aer erat frigidior. Siccitaste novissimae aestatis, an quid aliud , causa sit majoris lito ponderis, vel majoris virtutis dasticae in hoc aere brumali, considerent pertia
424쪽
lieritiores. Si Vero volueris indicare genera-em observationem, qui sontes nunc maxime careant , vel abundent aliqua virtute , qualitate , Vcl quantitate ; illud sol itan multum prosit aci varia elucidanda, speciatim autem possit aliquatenus decidere comtroversiam , Fontesne oriantur ex des sis pluviarum, an emergant per subterraneos
Venas ex mari, an Vero per mutationem aeris in aquam. Sed ut revertar ad Thermometrum meum , ulterius o emo Decembr. d. 26.1669. mane aerem fuisse frigidiorem , quam unquam compererim a quo tempore potui ejus intensionem metiri inermometro, i. e. a quinque, sene novissimis annis. Aliquot ante dies , hactenus persistens: gelii fuerat intensum , dc tamen hoc tempore Mercurius nonnunquam subsederat citerius digitum, sine ulla mutatione tempestatis , praeter quosdam impetus venti, & quosdam flo cos nivis delabentis ' diversis temporibus ,
quae tamen ViX sumςiς - Ηoc seriptumbat contegendo solo, fisi antequam
nonnunquam tenue delaberetur ma nussiones sinoris, inpri' illa vis nivis. mis Sole petesente. DExaminavi Ephemerides meas a Maii d. IS. I 664. usque in hunc diem quo toto tempore non invenio indicium tantae intem
tionis stigoris, quanta fuitab initio se sit -
425쪽
Delitim , quaeque perseverat Omni Vespere dc mane usque in hunc diem 29. Decenior.
quanquam frigus intensissimum erat De cembr. d. 26. ut dixi. Ut hunc gradum frigoris specialius exprimam, scias dicto die 26. Decembris altitudinem liquoris in Thermo metro meo fuisse 3 digitorum. Hoc mane Decembr. d. 29. dc uno, duobusve di
bus antecedentibus , tempore matutino .
fuit 3 ' digitorum. Aliis plerumque temporibus per hos frigidos dies erat quatuor digit
rum. Tempore communioris frigoris intensi est septem distorum. Hic tamen observandum est, gelu nonnunquam dissolvi, altitudine liquoris aequante septimam figuram , di quanaoque aequante octavam gelu esse latensum. ventine, quos non persentit meum Thermometrum, an quid aliud, hujus differentiae causa sit, nescio. Porro autem, calida tempestate mensis Maji autitudinem liquoris aequare figuram deciamam, neque multi uri superare duodecimanserventissima aestate, mensibus Iunio, Iuliu& Augusto. It comparatiorem instituam cum prioribus stationibus hiemalibus, invenio humillimum terminum Decembr. d. II 66S. tum vero erat altitudo digitorum. Et Decembr. d. 3I. I 666. eadem fere erat aliatitudo ; & in eum diem invenio notata haec
verba ; Frigidisimus hujus anni dies. Non tamen avum Piam frigoris proeterea inve-
426쪽
nio aeque humilem, nisi nunc, quando altitudo liquoris multo est humilior. Notabile est., quod septimus digitus, dc nonnunquam octavus admittant gelu, frigorisque incrementum , usque dum liquod subsedisset digitos citra dictam altitudi
nem ; εc quod ab octavo digito fervidissi
ma aestate non ascendat ultra digitos, climpendeat eodem in loco , ad i8. digitos a fenestra vitrea, spectante Aquilonem, inque parvo musaeo secundae contignationis. Sed nunc mihi admodum persuasum'est , gradus caloris & frigoris non exacte detoe
minari incluso Spiritu vini s quando enim nix liquescebat, dc gelu primo dissolvebatur sine splendore solis , liquor non superabat altitudinem ς, digitorum. Forete retinet nonnihil frigoris aliquandiu, postquam aer tepuit, dc frigus coepit remittere.
Hacteκus Doctor Beale. Vuod Docto-ji Wallisio placuit communicare
circa hoc sub tectum , exhibuit in Epistula data Januarii 7.16M', OXoniae, ut sequitur
O Uod attinet Thermoscoplum meum MBaroscopium, quorum illud nosti
sxhibere qualitatem temperamenti aeris, ra- tione
427쪽
tione frigoris δc caloris ; hoc quantitatem ponderis ejusdem; ) ssimi mihi pauca quae
dam particularia addenda observationibus, quas tibi abhinc annis aliquot mi si. Primum est; quod , cum tunc observarim, tempestate calida Mercurium in Baros copio solitum ad sensum ascendere, inprimis sole splendente & circa meridiem ; quod videatur inferre aerem eo ipso redditum
ponderosiorem , qui casus non solum in meo, sed &in quibus iam aliis Baros copiis
inveniebatur, nobisque meditationes circa rationem hujus rei suggerebat; nunc comperiam eodem Barometro quinque annis sine ulla mutatione asse aio: castari illum, duobus annis novissimis, nonnihil esse alium: δ: tempestatc calida Sole splendente Mercu
rium potius parumper subsidere, dc summe
frigida ascendere. Unde judico hanc esse causam hamna con uariarum obse attonum , scii. Mercurium primo insusum in Tubum vel Barosco pium, non fuisse tam perfecte expurgatum ab aere, quin ejus parva quantitas, non observabilis in eodem remanserit : quae latentes pateticulae aeris, quanquam tam tenues , ut minime per bullas oculis discerni possent, tamen calore externo addente novum robur, ut solet, virtuti ejus elasticor)adeo expandebantur, ut aliqua ratione at
gerent molem ejusdem quantitatis Mercurii,
428쪽
quicum erant commixtae, & ut conseque ter Mercurium paulo altius elevarent, ceu
speci*ὸ leviorem, id est, eadem gravit te praeditum in amplioribus dimensionibus , vel, in iisdem dimensionibus, minore, &recedente externo ambiente calore , adeoque vi elastica rursus remittente, aer magis
compressis patiebatur Mercurium denuo contrahi insitas priores, easque minores dimensiones, dc sic reddi ponderosiorem, nec ita elevari ut antea, quando aer erat calidior. Cum vero nunc Mercurius duraverit in Tubo spacio quinque annorum, dc --plius , per propriam gravitatem semet pii gavit ab exigua illa quantitate aeris , quae in eo erat s illeque aer, libera commixtione cum Mercurio, & enixus in partem vacuam Tubi supra Mercurium agit modo contrario, hoc est, quando per calorem corroboratione suae virtutis elasti expanditur, promit deorsum Mercurium, dc parumper deprimit 3 dc contra, quando hic aer tempestate gelida remissione suae virtutis elasticae contrahitur, Mercurius, liber ab illa pressione , parumper elevatur. Sed ascensus de descensi hic tam ante, quando aer erat in
Mercurio, miam nunc, quando aer eme
sit, non est magni momenti, vix excedens duodecimam partem digiti, vel circiter. Hanc relationem tibi exhibere operae pretium duxi, ceu sorte utilem tibi . aliisve,
429쪽
qui utuntur Baroscopiis, ne decipiamini talibus observationibus , quasi solis splendox
vel calor tempestatis Aerem graviorem M cisset, quam ante fuisset; cum videatur tam, tum esse accidentaria operatio Aeris illius latentis in Mercurio. Eo vero magis necessarium duxi te hujus rei admonere , quia non tam facile observatur, nisi Baroscopium sine ulla mutatione fuerit diutius detentum,
quam sene) detinuerint quidam, qui eis
utuntur; sine qua diutuma detentione nec ipse quidem hanc rem animadvertissem. Hac occasione addam aliud Accidens, quod
nuper animadverti. Cum observarem n
pera intensissime gelida tempestate Mere rium non ascendere, prout tali tempore, ob
penetrabile frisus ascensurum mihi persuas ram; suspicabar cidque merito, ut eventus probavit,) exiguam guttulam aquae qua
primo usus fueram ad expurgationem Me curii ab aere, quaeque ab illo tempore semper remanserat in summitate Mercurii intra rubum , esse congelatam ad vitrum, ita ut impediret Mercurii ascensiim: dc ut experirer, num res sic se haberet, necne , parumper commovebam Tubum suis 'ideorium, ut Mercurius undularet. Quo facto observabam congelatam guttam aqua servare situm locum , dum undulans Me
curius eam saepius seriebat. Et sonus c quod ipsum est, cujus rei gratia hoc refero,) h . S 3 rum
430쪽
rum pulsuum non erat ita obuisus, cujus modi solet Mercurii, aliorumve liquidorum in libero aere colysorum ad Vitrum, vel glaciem, aliave ejusmodi dura corpora ;verum sonus erat tam acutus acer, qualis cst metallorum mutuo collisorum ; Vel quasi glacies illa fuisset pulsata solido frusto serri, aliusve metalli ejusdem quantitatis. Quam diversitatem soni hujus alono, qui in aere libero audiretur ubi aer intermedius prius debuisset repelli, quam Merciirius potuisset iferire glaciem, & ob id pulsus magis fuisset obtusus,) adscribo vacuitati aeris inter ciem Sc distantem Mercurium. . Et extemplo' recordabar, Honorandum D. Bois antehac mihi ostendisse Experimentum, huic admodum simile, alia licet occasione, unde eo promptius hoc observabam. Cum vero admota candela ad latus vitri, glaciem hanc . distatvissem, comperiebam prout exspectaveram brevi temporis spatio Mercurium ascendisse circiter digiti ultra altitudinem priorem; quem ascensum aqua congelata
tamdiu impedierat. Thermos pium meum quod, nulla ratione communicans cum aere libero, adeoque minime affectum ejus pondere, exhibet rationem tantum caloris & frigoris novissimo hoc gelu , multo depremorem habuitiquorein, quam unquam viderim, duraq-le continuaCquinquennali observatione. Quae