장음표시 사용
311쪽
bitrio ha Pntium sitas, O faciis evitabases , quae hu- usnodi febrem excitare solent , malam nimirum Tt-ctus rationem , dc frigoris susceptionem . A victu enim pleniore, & jurulento, quo immaturiti S utuntur , statim in Osceribus indigestio , mygHae molestiae, atque in sanguine ob furcum nutritium debito
Opimiorem ttietincentiae, inquit, febri es oriuntur . Frigore vero iuscepto, cum intra diZm unum, aut ulterum, aut citius , quam oportuit , Oolibus induuntur , lectoque exsurgunt , non s olum tra piratio cob betur , fed non raro Iochia derepenta si luntur , c re ad uterinas tartes penetrante. Quorum utrumvis febrilem est Proicentiam excitarc poterit. a) De febri h. cap. XVI. pag. 77
LX quarum opinionum varietate quisque satis: intelliget, probabiliter non unam febris puerpera lis caussam, sed fortasse aliam, atque aliam Coll-stituendam esse, & proinde non unum ejusdem genus, i d plura videri, quibus nomen illud conveniat, aut a scriptoribus inditum siti, & quamquam quae postremo loco ex RivERIO, & ILLISIO pro lata sunt , magnam veri similitudinem prae se ferant, in re tamen adeo controversa, disputationibus adhuc subjecta prudentis esse judicium cohibere, nec quidquaria decernere, donUC Ca, quae aratione dictantur, experientia ipsa comprobaVerit. Quare , ut quaenam caussas potissimum hic locum habent , dc quaenam hinc verse morbi differentiae
deducendae sint squod plurimum scire interest) tu tissime patescat ; nihil opportunius , nihil aptius , nihil convenientius existimo, quam aliquas fiabrium , qu S puerperales vocant, historias examini submit V , terea
312쪽
3c8 tered, ut quid ex iis probabili ratiocinio ad quae Iliones dirimendas elici potest, a posteriori, quod
Z b, , Pl3nis simum fiat . Itaque eas primum quo- ,.b dammodo percurram , quas ILLIsIUs ipse nobis reliquit, deinde non nullas alias summatim actin gam , quoad ad me spectare videbitur , quaedam consectaria, veluti sponte inde fluentia , breviter colligens. Septem ille puerperas , febre laborantes, diligenter descripsit, quarurn quatuor vi morbi extinctae sunt , binae vero servatae . Septimam omittam, quia cum variolas tantum passa sit, proprie ad hujusmodi disquisiitionem non pertinet .matorie . PRIMA earum pluribus ex caussis in febrem incidit: nam & dissiculter enixa ca, &S ECGFsDA statim die carnes liberalius comedit , & TERTIA Electulo surrexit per horas quatuor . Nscte inle-quente male habVit, quo tempore lac ad mammas confluxit, sed illico disparuit ab applicato empla
stro, cui nomen diachylon est: . QOARTA die mane febrici rabat cum cacochyliae signis circa Uen triculum . QUINTA major febris, dc eadem circa ventriculum incommoda. Lochia imminuta, atquCalbicantia . Lactis fluorem dicunt . Caput vesperi impeti coepit. Hypocholidria, Oc epigiastrium tenduntur. SEXTA accellit linguae paralytis. SEPTIMA pectoris oppressio, & sensuum abolitio . OCTAVA mors ex metastasi , ut videtur , ad cerebrum 1acta . Ex brevi hac morbi descriptione eruitur , febris multiplicem Originem fui se , nempe sabur Iam primarum viarum , lac repente repulsum &. lochia imminuta. Febris ergo primum gastrica ex- -- ρυφφ' quam deind6 lac reputium, dc lochia reten ta funestiorem reddiderunt . Febris secundo loco descripta caussam pro egumenam habuit parvum humorum apparatum ex victu insalubri, dc vita deside praecedente ' . TERTIA die tantummodo ac ,
313쪽
d 6 N Τ I N. R E M I T T E N T. 'Oscessit; cui mox diarrhoea supervenit. Ad hanc si1 stendam die SEXTA adhibita fuere remedia adstringentia , quae alvum uterique purgamenta ina Drudenter , ct praepostere cohibuerunt . Hinc febris intenditur cum magnis, oc crebris pet oris oppresse stolaibus, atque hysterico gutturis veluti praefocati
sensu . SEPTIMA graviora Omnia, licet alvus iterum laxaretur, & lochia , parca tamen, redirent Demum accesseruiat tinnitus aurium , sensos quidam capitis praeter modum turgentis , subsultus tendinum, iubitae totius corporis concus Rone convulsivae, dc NON A die mors . Metastasis aci praecordia primum , deinde ad caput . Erat febris ga- D. strico putrida, quam diarrhinae, dc lochiorum sup qt φηpressio lethalem fecit. Tertia observatio est febris cujusdam , quae sine ullo morbido apparatu vel pere dici QUARTAE, cum in prandio ex carra putridebito puerpera comedisset, eam invasit cum vomitu, dc lochiorum cessatione . Die QUINTA soluta est alvus, dc lochia copiose iterum fluere coeperunt, sic ut paucos intra dies aegra perfecte convaluerit . En exemplum febris gastricae purae, es nignae ex intempestivo carnium esu. Quartae ve Cro aegrotae historia est hu)usmodi . A die partus usque septimam puerpera carnibus semper usa
est, quotidie. e lecto surrexit ; SEPTIMA autem die febri corripitur. Hinc Iochia imminuta . NO DECIMAE delirium, lochiorum suppressio; coi vulsiones . Obiit die proxima post alvum sponte laxatam. Cibi ςopia , frigus susceptum, atque hinc transpiratio cohibita caussam febri dedere i quae a principio exigua fuit cum pulsu parvo , maligna rum instar. Lochiorum accedens suppressio exitium tulit. Num haec gastrico Iochialis vocanda esset eurinta in febritia incidit ex lochiis , de diarrhoea ιdstringentia temere usurpata cohibiias : sed V 3 utrἀ-
314쪽
DE FEBRIBUS utraque evacuatione revocata labris brevi desiit . Fuit ergo gastris o lochi aliis benigna . Verum paullo fusius exponenda est sextae aegrotantis historia . Puerpera die a partu ALTERA cum se in pedes supra lectum erexisset, frigus ad pudenda admisiit. e. Hinc lochia continuo substitere ita, ut vix aliquid serosi humoris ex utero stillare pergeret. TERTI accessiit sebris, & dolor pleuriticus cuna sputo cruento . Quarta cuncta verse pleuritidis symptomata . Tunc sanguinis unciae sex o brachio detractae. cum levamine , quod decem horas continuasse dicitur . At nocte recruduit dolor pleuriticus. Mane QUIN iterum sanguis ad uncias quatuor e brachiornis sus . Dolor imminutus , & facilior respiratio .
Remediis prolectus sudor est. Dormivit. Sed polisb anum pulsus invenitur frequentior , & languidior . Supervenere subsultus tendinum cum delirio. Di 2 QUINTA mors, viginti quatuor horis ab iterata phlebotomia . Dubium quodammodo vide
tur , nuna pleuritis gangraena terminata mortem in tris rit an vero etiam metal fasis ad Cere-nravitatem , aut nimium retardatam sanguinis mi1sionem, cito in gangraenam transiisse.
315쪽
CONTIN. REMITTANT. . tim, ' capitis doloribus, vigiliis, sti molestas . Cum vero obstetrix existimaret febrem hanc fuisse la mi, cum ,, tamen septima praterierit dies a partu, qua febris , cum, , horroribus invaluit, adeo ut nocte elati a deliraυerit mu- ,, iter , post diminutam lochiorum expurgationem , mutata ,, opiniona , credidit , febrem aliunde provenire posse. Ela, , ideo In epicris Uero ait: putrida itaque censenda est , nec lochiorum retentione , verum potius a mor boso apparatu, ab humoribus cacochymicis, crudis, & utroque modo biliosis , a sanguine alienis , in venOSO genere Corruptis &C. apparatu etiam morboso pracedente videtur in febrim incidisse illa apud Hippocratem Epicratis
uxor , quῖ, cum instaret partus , duobus diebus ante partum rigore vehementer correpta fuit , tertio peperit fliam feliciter cum ceteris omnibus jeci dum rationem : secundo vero a partu die febris vehemens cum oris ventriculi dolore, muliebrium exacerbata est is . Epid. I. secl. 3. Egr.
V. Nec fortasse aliam originem habuit febris , qua prehendit Dromeadg conjugem fecunda die, postquam liam enixa esset, alia omnia secundum ratiooem eυenissent . Epid. lib. I. se l. 3. ZEgr. XI.
Ab observationibus ILLIIII traiis eo ad eRS , Observato quas HI TEUs enarravit ad calcem sui opusculi. Extant ibi quidem complures . sed eκ iis novem solum vere pertinent ad febrem puerperalem ; nam prima, decima, duodecima, dc reliquae sequentes circa alios morbOS versantur . His igitur , uti a nostro instituto alienis . praetermissis, incipiam moXa secunda , eamque in compendium' redigam , sic tamen, ut quae origini , & naturae morbi significandae valent, minime omittantur; id quod etiam in ceteris deinceps recelisendis ad amussim praesta
bo. Obserυ. II. Mulieri cuidam post facilem , t stlemque partum , post adhibitum regimen
316쪽
3 Ianimis calidum sine ulla aeris , in quo decumb0hat , renovatione, & post obortos inde assiduos 1udores , supervenit diarrhoea cum torminibu I ventris, & signis acidae cruditatis circa ventriculum:
idque contingit die a partu QUINTA . Eadem die febris, lochia copiosa, s bd admodum foetentia, &lingua alba. Febris, diarrhdia, & tormina diu protrahuntur. Foetor ingens undique erumpit. Regimine refrigerante, aere cubiculi saepius renovato, i pecacuantia , dc demum corti Ce peruviano curata est . Caussa autem fuit cacochylia primarum via pum cum putrida sanguinis dissolutione. Febris in de genita cur non dicenda erit ga raco-couiquans
sive gastrico putridast obferv. iII. Cubiculum nimis occlusum, & calens. Lochia foetida. Die QUINTA
dolores vehementes in imo ventre. Abdominis tu mor, inflatio, tensio, aucta sensibilitas : frequens dejiciendi desiderium; tenestrius permolestus, egestiones paticae; pulliis creber; lingua alba; demum cibi fastidium , vomitus , atque alvi profluvium . SE TA primum lochia sisturatur. Tum etiam lac in mammis minuitur. OCTAVA lac, & lochia redeunt, dc febris desinit . Caussa eadem cum priore , &, idem morbi genus. Observatio IV. Frigus in partu susceptum. Die SECUNDA circa vesperam febris ;& tormina ventris. TERTIA horror, calor, atque alvi eκcremunt a Compacta. QUINTA horror vehe mentior; alvi fluxus cum torminibus; dejectiones acres, calidae, exurentes. SEXTA alvi excretio copiosior, iochia pallent, & mammae detumescunt non tamen lac omnino evanuit. SEPTIMA idem alvi profluvium. Febris minor. OCTAVA dejectiones rariores, parcioresque. blinc lac uberius in man mis. NONA morbi finis. Patet, febrem ex peripi ratione cohibita ; & prava primarum viarum bi liosa colluvie ortam esse . Itaque gastrisu puWa .
317쪽
Uerv. V. eχhibet historiam sebris miliaris , sive Observ.
morbi eae intasmate miliari cum cacochylia gastri ca complicati, qui non puerperam, sed utero re rentem juvencul in seκto gestationis mense .corripuit, unde abortum passa est. O erV. Ostendit Ob . u. quantum possit regimen refrigerans, abstinentia ab omni victu animali, & fructuum acescenti tim usus . His enim adjumentis biliosa ardEns, quae propc. imrninebat, valide pro nullata est. Observat. VII.
PRIMA a partu die circa vesperAm horror , qui PC-sTERA etiam die redivit. TERTIA ingciis vomitus, dc di arrhoea cum dolore capitis , lumborum, illum,& ea infimae partis abdominis tensione, ut prae it lore non pateretur se tangi . QGARTA accessit sitis, calorque . Pulsus erat celer, lingua alba, lac paucum, lochia suppressia . SEXTA solo regimine refrigerante, aeris puri, dc recentis accesssu , dcvitato carnium jure febris cum omnibus synaptomatibus decessis . Sic in ipso ferme ortu repressa esst febris , quam gastrica, & putris saburra excitaVerat . Observat. V I. Magna haemorrhagia uteri erv. Ob placentam retentam . Quinque post horis ea manu Chirurg; extracta Est: hinc haemorrhagia illico cessavit. TERTIA primum horror; calor deinde ; deni Que sudor . SEPTIMA accessio similis eo dem ordine . NONA vomitus creber; ilausea; sitis cibi fastidium ; pulsus parvus , celerrimus lingua ad latera albicans, in medio fusca, & sicca. gra lactabat . Abdomen ita dolebat , ut tactum hon ferret. Lochia satis copiose fluebant, kd putrida, & foetentia . A partu ad hanc usque diem ex alvo nihil prodierat . Continuus lectuli calor , A fervidi potus usus non modo eam adstii liorem
reddiderat, verum etiam excrementa ad putrescendum expeditiora , eoque magis , quod in palustri: O , atque obsoleta domu acula foemina haec ruri
318쪽
3 rq D E F E B R I A U s ligebat . Curata est emeticis , & alvum laxanti bus . Nulla hin lacti s metastassis accusari potuit ;nam ubera infanti porrigebantur . Neque lochior in retentio, quia fluebant satis copiose . Igitur pstius faecum intestinatium copia , & putrida ca- cochylia. An aliquid etiam corrupti in utero Z Longior placentae in eo mora , dc iubsequens lochio rum foetor suspicionem non levem movet Neqpe ab hac dissimilis est Observat. IX. in qua eadem curatio morbum devicit. Objordatio X. Ex reten ta per tres dies in utero placenta , ibique corrupta, febris putridissima cum pustulis miliaribus orta est , quae die VIGESIMA SECUNDAE a partu mulierem rapuit.
Hae quidem observationes proposite satis esse posse sent, nissi febri puerperali saepe, licet per epigene
sim, miliaria exanthemata adjungerentur, ita ut tum febris ista miliaris puerpgrarum appellari 'soleat. Itaque non me pigebit septem alias historias , quas Muperrime Gastellerius α) edidit, superioribus adjicere, quod melius varia hujusce morbi ori go , & natura expendatur . Observatio 1. Mane quaedam mulier peperit felicitur. Vespere terrore repentino lochia suppressa. Hinc horror totius co poris, suffocatio, pectoris angustia. Nocte garrulitas; shrmo intercitus; dolor capitis, &lumborum; respiratio laboriosa ; oculi rubri; scintillantes; pulsus durus, plenus, frequens, carotidum micatuS Ualidiores ; cutis ardens, dc latis maculis rubris notata ; sitis inexplebilis. Quae omnia partim terrori, partim calefacientibus, dc vini potui, quibus ad discutiendum horrorem usa est, accepta referri de
319쪽
bebant. His accessit delirium ferox, & paullo post
exanthemata etiam miliaria . Repetita sanguinis missio opem tulit, sic ut die nona, lochiis copiose fluentibus, & mente omnino restituta, tres horas extra lectum sine languore manere potuerit. Du hilari non potest, quin lochiis 1 uppressis, & sanguini vehementius, & copiosius ad caput irruenti tribuendum fuerit id febris genus , cui fortasse phrenitidis Achialis nomen non male conveniret.
obferv. IL Post partum undique facilem, & naturalem , lochia admodum parce fluxerunt. Hinc non satis bene habilit puerpera usque ad diem xiv. '; imo sine evidenti alia caussa nocte hujusce diei correpta est acutissimis doloribus imi ventris,
quos comitabantur vomitus crebri, oc vehementisse simi. Mane postero alta voce conqueritur, atque ejulare cogitur . Pulsus erat parvus, tardus, ct valde contractus; extrema frigida; urina suppressa; venter subtumidus, non tamen tactu indolescens; magna spirandi difficultas, & demum vesi culis miliaribus, quae jam ab aliquot diebus eruperant, totum corpus conspersum . Nihil lactis in mammis a partu ad hanc usque diem apparuit, nec ulla febris, quam lacteam dicunt, praecesse- rat. Sanguinis missione bis in pede instituta, potu diluente, subacido, balneo tepido totius corporis diu, & pluri*s adhibito, tartaro deinde emetico, quo multum purgata est, ct demum lochiis revocatis, & abunde fluentibus brevi convaluit. Coliacam n phrituam auctor eam vocavit. Probabiliust4men videtur , morbi caussam fuisse lochiorum
320쪽
i Arcitatem, atque aberrationem, saburramque s li-
testinalem. HippoCRATEs in i . epid. seel. 3. aegrot. IV. historiau puerperἀ, qu3 decisna quarta die febri proh nsa laco nise , ut solet , sed accuratissime Fefert. Gunm , cum similitudinem habeat quam am cum modo exposita , non erit inutile totam transcribero . In Thaso Philitii uxorein , filiam pepererat , guuin purgatio secundum naturani se taesset, & alias leviter degeret, DECIMA a17 ARTA a partu die febris vehemens corripuit cum rigore. Ab initio vero Cor,
id est scrobiculus cordis dolebat , ct circa praecordi uni
dextrum; muliebrium . partium dolores: purgatio Cessavit :Ubi vero glandem subdidisset haec quidem levioris facta
sunt. Capitis autem, colli, & lumborum dolores permanebant. Somni non aderant. Extremitates frigidae . Siticulosa erat; alvus combuSta , pauca egerebat . Urinae tellues, ab 1nitio aecolores. SE TA nix ad noctem multum deliravit & rursus resipis Cebat. SEPTIMA siticulosa, seeessus biliosi, abunde colorati . OCTAVA superriguit: febris aeutas Con' vulsiones multae cum dolbre; multum delirabat. Glande subdita exurgebat, multaque cuim fluxione biliosa prodibant .
Somni non aderant. NON A Convulsiones . DECIMA Parum resipiscebat . UNDECIMA dormivit; omnium recordata CSt Statim autem rursus deliravit. Urinam autem reddebat Cum convulsionibus, acervatam; multam: illis autem parum admonentibus, Crassam albam, qualis est ex his, qu e subsiderunt, ubi multo tempore sit .ae, suerint conturbatae : nouaubsidebat, color , & crassitudo tests , qualis est in urinis jumentorum. Talia mingebat, quae & ego vidi. Circa DE-C MUM QUARTUM diem palpitationes per totum COrpuβ saermones multi; parum resipiscebat : verutra statim rursuS delirabat. Circa DECiud A shpTIM M voce drstituebatur . VIGEsIMA mortua est . Gl: MERCURIAL 1s in commeritario
ad hanc , oriam purni tu aiion in statim a partiι secura dum notur m quidem factam fuisse , sed subsequentibAt di ιui jiso parciorem, se ut non suffecerit Ex ea itaque Horiente mulierem 4 mum in februm incidisse , qua cause