Quaestiones physicae

911쪽

Atque ubi nec repitri, nec vim datur amplis utibi

audiri edim motin requieuerit omni Pelle morum, exonera ramos, impone canistris. carpe utraque mcnu.famulus properare iubeto. Lect1o serici crassioris ceu stuppae. Primus deinde labos extrema π inutile quicqrii Lanicij detraxe,s luxuriantia circum Vellera,quaestuppae uelati nodosa puellae Rurispensa trahunt torquentes pollicesu. Lectio serici generosioris. Hinc triplex delectuε erit,meliora Deorum Imponunt aris,aliqua in spem gentis, anni Venturi ad sobolem seruant de more creandavi. cetera dein uarios deuoluunt uestis in v M. Lectio se nij uero in generis 'em uis feruare caduci, Deligito ex omni ni ero:neglecta quotannis Degenerant proles magis ac magiue, atque propsi, Deterior tibi semper erit Iubentibuι annis. sed non ob sobolem multos struare inecesse est Piculos capitum multorum semina part Vna dabit mater,centum quest ova relinqueti Folliculus suspendendus filo. Quos igiturDeturae habiles,prouideris,omnes Connectes ducto per deus uestigialila. Sed parcens leuiter terrebrato,extremas tantum Tangito acu tenui, ne inclusa cadauera ferro

912쪽

post bine constrios ita rigida sub loca conde, Aut Baechi in eella sub terram, aut sicubimontis

Exesisteeus ardenti impenetrabile Phoebo, Ne calor abfum4t de uncta ea uera vita. Fata dabunt quibus ad iucundini furgere lamen Rursus,er in paruu uolucr se uertere frinati papiliones post decimum fati diem. cim primum coelostellus aurora Mariit, Et deeinpostos Sol lauerit aequore currus: Protinus eri pit usu mirabile monstr-γAlitis lisamae bombγx collecta figuram Et noua fereri facies mirantibis offert. INamqnalongarustilaevo Oleuualis

Papilis,lineae pallentes concolor arim. Cornua mirantur stonthmirantur: ala Et uires nilpupra audent tentare priores,

Distisi,memores fuissed tum nes gultant

ributi,nec uitae quaerunt alimenta prioris. Collocatio papilionis in tabulam.

Idcirco uliger nesfrondem uince genti

incass-,nes potandos ad sinis amnes.

913쪽

Concubitus papilionis triduanus

nisippe ubi subiractost m in adfata uocari

sensierunt uictu,tlirb urrit simul omnes, Attoniti dubijs properant succurrere rebia: concubitu indulgent omnes,ut femina gentis Munere defuncti uitae post fata relinquant, Et eruare genta ualeant,stirpemque iveri. Iste suam tenet,i afuis,dulci,stuuntur Amplexu:caudis ambo per mutua nexis. instant σ ualidis iuncti compagibus berent. Nee Veneris breuis usus eri videre reuincti Quiri sepe diem:nec quas legere relinquant, Donec uteri; cadat:nes enim si uiribvi baustus Mus prior occideri long tamen ipsas perstes Foemina erii: sed ubi concepta effuderit ossa, Nuta mora,amplexu nonrim dimi abequetur. Lectio seminis.

At uero que infusa uides mantilibus albis Semri ceu miiij exigui tenuigim coge: me tibipost Unum sobolis, es certa creanda ius etenim sese reparat moribunda quotannis Seminibus, oboles, uenit noua semper ad auras Abde domo:bsi aptam super omnia delige sedem,

Quo nes sint aditus torrenti aestate calori, Nec Boreae bruma in media:contraria uis est

utras feminibus struandis.

Reparatio amissariam hombycum.

Moostes generis defecerit omnis abis, s

914쪽

L I a E x xxxv si s semina. aruerint Iouis implacabills irrisicut apes,tenerireparantur eaede emi Hic super accedit tantam labor:ante iuuenem Bis denos ἐν dies,bis dens, ordine noctes Graminis arcendus pastu:prohibendus ab undis Interea instabulis tantum illi pinguia mori sufficiunt filiam lactenti cortice ramos. 'Vistera ubi caesi fuerint liquefacta,uidebis Bombacem fractis condensam e pere costis, Atis globos toto tinearum effervere tergo, Et ueluti putres pasim concrescere Iungos.

Quod uperest,moneo generis tibi semina sunto

Annua: generant supra ann condita,σinde Omnis abit uigo uis intus uitalis hebet uis. Serificationis abor in folliculis domanis dis, filis nendis dc texendis.

uero latus exercent fila puellas: Fosticulos primm domitansferuentisim undis, vila, deuoluunt nigris Amantia abenis: τι- currente rota torquent, eadem, retorquete, stamine, implicito rara est dissoluere nodos.

Hinc vocat extremum tandem textura laborem. sv MMΑ s VPERIORUM CARA, minum ex Mero.

Admirabile creatoris in abiectissimo antimauulo artificium est. Vetmis primum est,

915쪽

folliculo inclusus emoritur inlarmis. E' MIli culo denuo. prodit alarus Papilio. Itam inse ctum reptile in uolatile per mediu Zoophy

ton morus atm sensus eXpers, admirada me tam orphosicomutatur. Nam cum primum ouo eκclusus est vermiculus,alimenta quaerit copiosa quibus auidet depastis,capitis crebra arrectione cum ueterno ueluti luctans tande obdormiscit triduum uel quatriduu- pelle interea exutus ad consueta redit alimeta. Cuter pastus,ter obdormiens, ter Pellem renouarit nisi interea morbo intereat: cuius indictu,

si aurescat si tumeat 3c ad motum,pabulumq; segnis reddatur, rupturae proximus spreto deinceps pabulo sublime petit 8c. uirgultiscos censis,aluo rite purgata,lanificii rudime

ta inconditis primum maeandris per ramos exerceti mox talliculo inclusus pellucido, indefessi laboris fructum e centro ad circumferentiam protrudit filum album, uiride, sta-uum,ouali figura, cum aequalibus ueluti ce tans,nouem dierum spacio: absoluto. operiam moritur. E' lliculo oco subterraneo deposito, papilio post decimii diem prodit comnulus: sed alarum, at mentiis immemor, breuis sui iactura foetific ione reparaturus, moili impositusueueri, concubitu perpetuo per triduum,rarius per quatriduum, foemina con

916쪽

I. I B E R x x x r si cto post se instar granorum milii semine centenario fere , mariti fata sequitur. Semen loco temperato depulitum,per hyemem asseruaridum: nec prius quam morus germinare coeaperit, inter papillas muliebres uitali cocepto spiritu animandum est. Par miraculum est ina pibus,de quibus ideo hoc loco scribere constitui: quanquam supra' in alatis insectis proprius his locus fuit. DE MELIT TVRGIA ET APIBUS.

Apes mella ex rore aeris, sideru exortu potissimum de arcus coelestis incubitu contra

'civ. Plinius librori. capite eta. Venit hoc; ait,ex aere & maxime siderum exortui praecipue' ipso Sirio exsplendescete fit,nec omni no prius Vergiliarum exortu sublucanis temporibus. Ital cum prima aurora folia arborum , melle roscida inueniuntur: ae si qui matutino sub dio fuere, unctas liquore uestes, capillumi concretum sentiuntisiue ille est coeli iudor, siue quaedam siderum saliua, siue purgantis se aeris succus: utinam cy esset& purus 8c liquidus 8c suae naturae, qualis destuit priomd. Nunc ured e tanta cadens altitudine,mul tum v, dum uenit, sordescens de obuiq terrea halitu infect us : praeterea h fronde Sc pabulis potusRin uterculos congestus apum ore ea

917쪽

nim uomun in ad haec succo storum corruptuadi alueis maceratus, tori es p mutatus,magna tamen coelestis naturs volu Pratem affert. Ge nera meliis duo sunt: Vernum dc Aestiuumi cuius generis est mel illud, quod horaeum uocatur, a rem pestiuitate praecipua, ipso Sirio ex splendescente, post Solstitium diebus io sere. Immensa circa hoc subtilitas naturae mora talibus patefacta est,nisi fraus hominum cuncta pernicie corrumperet. Nam ab exortuit, deris cuiuscun , sed nobilium maximὸ, aut coelestis arcus, si no sequantur imbres, sed rostepescat Solis radij si medicamenta non mella gignuntur, oculis, ulceribus,internis 3 uiscerib. dona coelestia.Vide Plin.lib.13. ea. 4.is.1 .s Apiarium. subie 'α,μ

bus eo, sidor. ubi conssideroducatio Facta,uis & retentio. l coteticii Coletio&pacificatio. L patratio.

918쪽

Apiarium est sedes seu subiectu apum so Ium: Graecis -- Latinis e tiam mellarium & alvearium. Ab eo abesse debent. I. Venti. Nam pabula uenti Ferre domum prohibent. Sic Palladius lib. t. iubet Apiariu in horti parte secreta costitui dc apri

di&boues. Inimicae uerd sunt etia oves apti husiquia difficulter se ab earu lanis explicant. Plin.lib.11. cap. s. I H. Serpentes & lacerti picti terga id est,stelliones, qui lacertis similes sunt tergo circulis quibusdam depicti ,lucen- Tribus guttis, ad modum stellarum. Lacerti nominatim a Columella lib.f. cap.τ. a Pallaadio lib.ε.inter hostes apum nominatur. ΙΙΙΙ.Aues, ut merops hirundo. Aristot.lib. 'hiastoriae animalium cap.4o. inster apum hostes numerat vespas 3c au1culas, quas Paros uocatiitem hirundines dc meropas, ranas Iuta

Plinius libro undecimo, cap. 1s. addit crabro nes,miliones e culicum genere. Duo aut sene Vesparum genera: Ferae, dc placidiores. Interutrast quaedam duces sunt,quae praeeunt caeteras,uocantur διιιτια:id est,matres:quaedam

919쪽

pro DE MELIT TV cIA, operariae δέ laborant fauos, nidosq; fingen. do ut apes,quanquam steriles & ducibus seriviunt alcy administrant necessaria. Est&Ve sparum genus, quod dc Graecia

dicitur.

Iuxta alvearium debent esse ea, quae prae .

heant potum dc pabulum. Aqua itaque adsit pura di ponticulis distincta: Apis nulla puti

dis assidet, nec utitur alio Libo quam dulci: aquam etiam inde libentissime hauriunt, qua synceri,clarissimi lantes scaturi ut: Aristo t. lib. 8. historiae cap.11. Diligen ter habenda cura ut aqua sit propinqua Sc pura, quod ad meutificium uehementer prodest. Varro lib. 3.cap. 16. Sine aqua, ne mella, ne faui, necue pulli deni figurari queunt: Columella lib. s. cap.

s.Sit autem tenuis, ne altitudine ascedat duos aut tres digitos.Varro ibid. Ponticulis autem disti acta debet esse aqua, quo facilius apes Mquentur S siccentur ad solem: εc sic Varro tua het testas aut lapillos, in aquam iacere, ira ut extent paululum, ubi assidere Sc bibere aquas queant,quod Columella libro scap. repetit& Pallad. lib. i. Pabulum prshent api hus cum arbores ut palma, aut oleaster: tum stirpes,ut casia,serpylluithymba grauiter spirans. Arist.

920쪽

Alveus fiat ex materia duplichcortice scili-eet arboris & vimine. Varro libro s. cap.16. δκColumella Iib. . cap.6. addunt et ligno serulae, fimo,lateribus:subere etiam fictiles alueos faciut: optimas esse corticeas aiunx, deterrimas Niles. Foramina autem fiant parua, dextra Funistra, in media aluo , in quae introeant Z apes. Varro lib.s.cap.16.Cὼumel.Itb.f. cap. copiosius id exprimit: Frigus ignauiam creat, propter quod etiam foramina quibus extrus aut introitus datur,angustissima esse debent, ut quam minimum frigoris admittant: eac psatis est ita forari,ne possint capere plus unius apis incrementum . Sic nec uenenatus steIIio, nec ob segnum scarabei uel papilionis genuti lucifugae in blattae,per laxiora spacia ianuae, fauos populantur, arcue utilissimum est pro fre. quentia domicilh duos uel tres aditus in eo dem operculo distantes inter se fieri co trafaia Iaciam lacerti, qui uelut custos uestibuli pro deuntibus inhiat . apibus affert exitium: eae pauciores intereunt,cu licet uitare pestis obsidia per aliud uadentibus effugium. Diligeter autem oblinendus est alueus. Columel Iih.s.

cap.i . Quicquid deinde rima u est aut fora. minum luto dc fimo bubulo mistis viinemus N N ς extrina