장음표시 사용
151쪽
152쪽
DIA. SEX. FI L. PAVLINA. HIC. S. EHie sita est .
153쪽
MATER FECIT. D. P SERVO DEIPRI. ΚRL DEC. IN PACE DEP o D. X v ID. M. In hac Iascriptione omnino X A L. N o.U. Christiam pro Deo Magno legendum.
BENEMERENTI IENUARIAE qVE VIsIT ANNOS PLUS MINUS. L. RECESSIT DE SECI LUM III. KALENDAS APRILIS IN PA
154쪽
Hie sculptus est Pistis Delphinus Tridenti erecto
155쪽
156쪽
Hoe Epitaphium sic Interpraelatus-Graecae lingitae petItissimus P. Contu Ius Con- tueci Societatis Iesu in Collegio Romano Rhetorices Proseisor, singulari quoque eruditione, tum Sacra, tum Prophana exornatus Musaei Κircheriani custos . Reinpertus fuit Lapis sere quadri lateos, diametrum palmorum duorum cum dimidio Duiligod by Cooste
157쪽
liaud excedens, optime sculptus in Coemeterio Praetextati a sos ribus laudatI ID lustrillimi D. Episcopi Porphyriensis; sed is, cui loculo sive grandi, sive parvo,& quo ordine a lixus fuisset minime recordantur, quem egomet diligenter exscripsi. Non nullae tamen dissicultates a severiori nostrae aetatis criterio obiici possent e& prima quomodo censeri possit Christiana haec Inscriptio, cum Eudaemon, &Hygia in ea se profiteantur ei te Libertos, quandoquidem haec pene servilis conditio fere nunquam a Christifidelibus in eorum Epitaphiis ustirpata legatur: Altera est, quomodo Palma, quae, juxta Decretum bac. Congregationis Rituum praeter Vas Sanguinis est Martyrii signum , duobus enunciatis filiis lain tenerae aetatis conveniat. Quoad primum dubium, fateor ego quoque, hanc primam esse Inscriptionem Christianam, quae 3 o. annorum , & amplius spatio in Sacris Coem teriis mihi occurrit cum hac liberti conditione exprella , & ideo utpote raram Ii-henter illam exhibui. Vertim niI mirum puto alicui videri posse, si haec fuerit reperta , & siquas alias hujusmodi reperire contigerit . Nam certnm est plurimos Servos, atque libertos tempore Persecutionum f.isse Christianos. In Actis enim S. Alexandri Papaec apud Sur. Tom. q. habetur,S. Pontificem , Senatorum Romanorum maximam partem ad Christianam Fidem traduxisse, qui prosecto omnes, S libertos, & libertas habebant. Inter hos etiam convertit S. Hermein tem Urbis Praefectum nobilissimum, una eum MCCL. Servis cum eorum Uxoribus, ac Filiis, quos prius libertate donatos, in die S. Paschae idem Hermes baptizari curavit. Quis igitur non contendat, quod eorum aliquis adhuc Neophytus, Christianarum phrasium imperitus quamvis communiter Christiani ab hoc titulo servitutis , tanquam meliori libertate in baptismo a Christo donati abhorrerent ignoranter hunc titulum in Inscriptione apposuerit, qui nec sacrilegus, nec Religioni aversus est, linmo potest in Christiano Homine, una cum Fide convenire, ideoque tolerari φ Detestabilius esset in aliqua Inscriptione Christiana haberi sormam illam sacrilegam dedicationis Sepulchralis DIS MANIBVS, usurpari solitam a Gentilibus: & tamen Tabulam omnino Christianam iisdem verbis expressis praenotatam, ex Musaeo Collegii Romani, affert laudatissimus P. Lupi pag. Ios.
eamque ex Coemeterio eodem Praetextati erutam,ibiqiae Sepulchro cuidam amram
fuisse. soliorum testimonio explicat: forsan ab aliquo in fide Neophyto, tam ignoranter , quam ruditer exaratam.
Alterum dubium suboriri pollet ex Palmae ramo in nostra hac Inscriptione delineato. quomodo videlicet. fuerit ad indicandum tam tenellae aetatis puerorum Martyrium appositus. Sed nullius momenti haec dissicultas erit scientibus, Gentiles te. re omnes tanto odio in Christianam Religionem exarsisse , ut nulli aetati unquam pepercerint, cuin se praebuisset occasio; itaui nec ab Infantium caede abhorruerint: quod constat Eruditis in Historia Ecclesiastica . Potuerunt igitur, & hi duo uno loco, unaque die, & inscio utroque Parente depraehendi a Perseeutore, & in odium Christianae Fidei occidit quorum Corpora subinde a Genitoribus in Cc, meterium delata, & in uno loculoseposita,hac Inscriptione, cum apposita Palma, decorari. Notandum quoque, digionem Graecam hujus Inscriptionis esse multum obnubilam, atque confusum habere sensum.
158쪽
Si DAMA SI PAPAED S. AGNETIS Virginis, G Mawris laudem, ad ejusdem
Sepulchruns ab eodem olim apposito in Tasilica eidem dicata Via Nomentana , prodigiose detecto, atque a nobis ab
imminenti vastaticine vindicato .
ONUMEN Trs huc usque a nobis reIatis, Sacris ex Urbis Coemeteriis nuper refossis, veluti Coronam imponere mihi videor, remque pergratam, vetustae Eruditionis Sacrae amatoribus, me facturum exusti modi elegantissimum addam S.Damasi Papae Carmen in S. Agnetis Virginis. & Martyris laudem compositum, ex ipso Authographo a me primum detecto, atque a totali vestatione servator cum praecipue cuncta ejusdem exemplaria, quae huc usque, tum in BibIiotheca Veterum Patrum, tum in Collectione Sacrorum Poetarum habita sunt, & corrupta, & erroribus reser ta appareant. Hujus Inventionis jam memini in meo altero Tom. II. Thesauri Parochorum lib. I. cap. q. pag. qa. ipsamque retuli Inscriptionem et at eum idem opus haud esse cuique obvium possit, eadem huc transferre minime gravabor, & haec sunt. Cum Anno I 728. Iussione san. mem. Benedicti Papae XIII. Pavimentum Basili- eae S. Agnetis extra muros, Via Nomentana, renovandum foret, substructo illi χει nice , ad removendam loci humiditatem , factum est, ut ingentia Marmora, quibus totum contegebatur, loco removerentur, partim secanda, & in Tabulas divisa, n vo Pavimento, ex lateribus conficiendo, interponenda, & partim aliis usibus applicanda , quorum acervum jam pluries videram ante seres ejusdem Ecclesiae. Die vetoa 8. Mensis Octobris ejusdem anni, quodam speciali instinctu impulsus, iterum ad eam Basilicam contendere in animo fuit. Eo cum pervenissem, statim prae λribus se se cernenda mihi obtulerunt duo alia Marmora, immo unum duas in partes est ctum in ejusdem a Pavimento avulsione peracta, reserens quamdam Inscriptionem op timis quidem Litteris ad trium unciarum circiter magnitudinem sculptis, sed Calce adeo obductis, ut paucae admodum Litterae legi postent. Subiit statim animum. &Inscriptionem totam videre, utpote antiquitatem reserentem, eamque exscribere. Hinc, cultro, ac praeacuto silice paulatim, ac magno non sine labore c cum solus sim eo festivo die ) caepi calcem amovere: non tamen integrum sensum percipere pintui, cum primis tribus Versibus deessent aliquot Litterae; Verum ex postremis, a que praesertim ultimo comperi illud esse Authographum Carmen i S. Damaso PP. inia Agnetis honorem exaratum, & huic ejus Basilicae amxum. quod injuria tempo-
159쪽
Litteris in pavimento locatum, latuerat per tot Saeculorum curricula. Laetior igiturae si thesauro gemmis pretiosore essein ditatus, domum reversus, exemplar scripto desumptum statim communicavi D. Marco Antonio Buldet hi Canonico S. Mariae Danihyberim Custodi Sacrarum Reliquiarum,& Coemeteriorum, Collegae meo cum quo non diu antea ad eamdem Basilicam me contuleram, ad etactum recognoscendi non nulla Corpora detecta sub eodem Pavimento, ubi apparebat sorma antiqui Coemeterii Sed, & ipso momento, non sine speciali providentia, praeter ullam necessitatent, advenit Alexander Pompei Aquilanus, nostrorum soliorum in Coemeteriis laborantium Prior. Huie statim injunctum fuit, ut postridie, valde mane ad memoratam Basilicam se conferret, &ejusdem D. Canonici Custodis nomine, j heret fabris murariis, atque Coementariis, ne tale Monumentum in aliquem usum converterent, immo reponerent in aditu propinquo Cometerii,tanquam ad insignem Martyrem spectans. Ut fuerat justus eo pervenit Alexander, quo momento iidem fabri murarii , seu sectores marmorum, sectioni aptabant idem marmor, ut in tabulas redigerent. Et ita factum est, ut ab irreparabili vastatione vindicaretur praeclarisst mum hoc Monumentum . Interim sequenti die, per Reverendissimum P. D. Angelum Verusium Abbatem S. Laurentii extra muros Canonicum Regularem S. Salvatori Sc ad quos etiam Canonicos spectat eura Basilicae S. Agnetis 3 curavi rem aperiendam , di exemplar Inscriptionis osterendum memorato Pontifici Benedicto XIII. Cujus jussione subinde integrum marmor ipsum longitudinis palmorum I , & altitudinis se r. 3. paucis Litteris initialibus primi, secundi. ac tertii versus restitutis, parieti Na vis sinistrae, introeuntibus, adivum suit. Eruditis quoque Viris pluribus exemplar statim communicavi, quos inter. Praesulibus ornatissimis Francisco Blanchini Aa-tonio Mariae Pallavicini Archiepiscopo Naupactensi, ejusdemque Basilicae Apostolico Visitatori, atque P. Bernardo Gentili Congregationis Oratorii S. Hieronymi Charitatis. Tenor Carminum hic est .sAM .A PREFERT SANCTOS DUDUM . RETULISSE PARENTES AG-.NEM CUM LUGUBRES CANTUS . TUBA CONCREPUISSETN .UTRICIS GREMIUM SUBITO . LIQUISSE PvELLAM spoNTE TRUCIS CALCASSE MINLAS RABIEMin TYRANNI URERE CUM FLAMMIS VOLP.ISSET NOBILE CORPUS VIRIB. INMENSUM PARVIS SP .PERASSE TIMOREM NUDAQUE PROFUSUM CRIZNEM PER MEMBRA DEDISSE NE DOMINI TEMPLUM FA .CIES PERITURA VIDERETO VENERANDA MIHI SANCTwM DECvs ALMA PUDORIS UT DAMASI PRECIB. FAVEAS PR.ECOR INCLYTA MARTYR
160쪽
Repertae ab Anno 17ao que in praesens in Cometeriis , sλὰ Mago ex rutas , e a Christianis e Sepulabris Gentilium sussurata , atque vae abrasis , vel Calce obductis , aut λυersis intra loculos Utteris , ad occludenda suorum Corpora adhibita. Harum tamen nonnulla perierunt in memorato incendis , quorum Aut&vapha, ubi extent, penitus non recordamur. Ga autem sequitur , ὼ me fuit reperta in Gemeterio Gordiani Via Latina Anno sculpta characteribas, qui aetatem Reia publica referunt , in quadrilatere marmorea Tabula palmi unius , Ofere senus, modo a a cernitur in Partim S. Mariae Transbberim ,sque hujus tenoris ἀ
ANTE. LOCUS. ASTERI. CONSILIO. COEPTVS. LIBER ITER. BROMIO SILVIGERI. DEI. AUXILIUM RENOVATUM. IN. URBE.
Diti laboravi ut perciperem hujus Inscriptionis genuinum sensum , donec anno sequenti, quadam die, e Via Latina transgrellus subiectam Vallem Egeriam, quae affarella nuncupatur, ad Ecclesiana, quae eidem imminet S. Urbano Papae dic tam me contuli, ubi statim ac, post multos annos, iterum conspexissem frontem Templi quatuor excelsis, ingentibusque marmoreis Columnis insignem, ac lateritios muros testantes longam ejus vetustatem, animo concepi, hoc olim apud Gentiles Templum fuisse alicuisitorum Numinum dicatum: Et revera Nardinus diligens rei antiquariae lustrator, ibidem notat extitisse Templum Bacco dicatum rIn cujus testimonium Martinessus notat, ibidem adesie Aram marmoream a solo
sejunctam . in qua incisus Serpens caudam sibi mordens, cum hac Graeca instriaptione .conspicitur. S 1 . ME Diuitigod by COOste