장음표시 사용
21쪽
Etenim si membra pro Singulis eorum partibus consideramus, reperimus fero semper in animalibus Superiorum classium has quatuor partes, scilicet: brachium, cum articulatione liberrima, an Arachium eum simplici ginglymo, manum, cum duplici flexione ex irorsum et introrsum, et ex digitis pollicem, plerumque cum simplici abductio noet adductione. Maxime itaque miratus sum, easdem omites partes in variis Astaci membris inveniri. Si enim contemplamur omnia paria pedum thoracis, admodum Similia eX tremitatibus animalium Superiorum, indo a rndi eo in conspectum venit: l) brachium - quod, ut supra diximus, liboram articulationem habere debebat; cum tamen ea, ut infra Oxplicabimus, in Astaco ginglymo iterato tantum esticiatur, brachium in complures partes F. ΙΙ. a. b. c. d.) divisum est, quarum articulatio nos flexionem in diversa latera et Simul rotationem parvam por-
hrachio hominis, ex duobus OSSibus composito, etiam rotatio inter palocum habet, quae in Astaci primo pedum pari eo indicata est, quod
simul cum ginglymo aliqua rotatio per proprium articulationis consormatio noui ossicitur. 3) Munus F. II. f. ex uno tantum nrticulo constans, dum in homine alii Sque VertebrRtis Series ossium hac in purio multiplex redditur, cum maiore neXione introrsum et minoro Oxtrorsum; arthrodia manus humRnae hic apparere non Potest, quin anti- brachium ex uno tantum articulo constat. 4) Pollex F. II. g. , unum tantum articulum habet et unicus digitus est; nam reliqui processu immobili h.) tantum significantur, qui in tribus prioribus pedum paribus
Asiadi locum habet. In pollice abductionem et Adductionem solum, motum ginglymoideum, conspicimus. Laminae testae, F. I. a. a.) 'q) quae thoraci praebent sormam Ioculosam, pedibus thoracis et ultimis mandibulis loco scapularum ot
IG) Nullo modo autem illae laminae c. c. signatae, quas CARVS pro Scapulis habet.
22쪽
eluxicularum inserviunt. Haec explicatio probatur functione laminarum commemoraturum, qURe mu Sculis radicis pedum loca insertionum suppetunt. Mu Seuli Superiores enim cuiusque pedis in duos loculos collocati inveniuntur oblique prope Se po Sitos, Septo duro SeparniOS, quorum interiores et cohaerentes margines annulos ad recipiendam medullam abdominalem formant. Ad quemque loculum externum per foramen in postico apertum Fig. I. b. b. nervi et vasa pedis exeunt. Quatuor illas partes, in pedibus thoracis descriptae, non tam luculenter in membris sensibus inservientibus demonstrari possunt; praecipue in oculis, qui, minus articulati, ex duobus tantum annulis et vostigio teriti compositi fiant. Τentacula vero omnes illas quatuor parios habent: in minoribus humerus, anti brachium et manus ex tribus articulis constant, in iis etiam praeter pollicem mobilem et sex multis annulis compositum, alius digitus mobilis, etiam tentaculi functiones
praestans, cernitur. Ten incula maiora humerum habent ex multis super et iuxta se positis articulis compositum sv. Fig. X.) et anti brachium
et manum, quae duo Simplicia et tentaculo praedita sunt ox multis annulis composito, quod, motu abducente et adducente instructum, facile quisque pollicem esse existimabis. In sex paribus mandibularum, diversam formam habentium, illae quatuor partes reperiuntur quidem; ita tamen, ut in aliis mandibulis una serie, in ullis iuxta Se positae Sint. In prima mandibula, maxilla dicta, Anti brachium, manus et pol lex, quaeque simplicia et in serie posita, humerum magnitudine praevalentem, maxime ex Uultum, ad manducationem conformalum Sequuntur. - In altera mandibula post humerum, parum excultum et particulis compluribus compositum, Biati brachium, et manus et digitus, cuius supprius dimidium tentaculi functiones exhil,set, iuxta so collocata inveniuntur. In tertia mandibula humero, etiam e tribus parvi S pnr tibiis constanti, anti brachium insidet et manus utrum quo in Superiore
23쪽
sino una vel duabus incisuris plus minusvo prolandis divisum) ot digi ius
in interioro recessu curii tentaculo in sino, cuius basis sursum et extrorsu in in solium latum et plicatum exit, quod branchiarum ea vitatibus claudentibus insorvit. - Quarta mandibula sFig. III.) eodem modo comparata est; singulae partes eius maiores tantum et firmiores sunt, et solium similo, in cavitatem branchiarum porrectum, magis plicatum, adigito magis secretum et cum humero Se OrSim coniunctum est. - Mandibula quinta podi similior est, humerus e tribus partibus con Stat, una serie ei insident anti brachium, manus et digitus. Alius digitus, cuius pars superior formam tentaculi habet, ad humerum collocatus invenitur. Folium illud, primae parti hum seri in serium, magis ad modum branchiarum formatum est. - Mandibula Se X ta plano ut praecedens formata, sod in omnibus partibus maior et firmior est. Ρrima branchia ad eius radicem posita invenitur. In pedibus abdominis, variis negotiis fungentibus, in universum tamen non multum excultis et Sub finem abdominis forma complanata praeditis, Singulae partes etiam Saepe iuxta Se , et duae priores tantum
Semper una serie collocatae Sunt. - Ρrimum par in masculis partium genitalium externarum functionem e Xercet, et duabus tantummodo partibus congiat, quarum secunda in proce S Sum latum set excavatum e Xit.
Par subsequens, Fig. IV.) reliquis Similius, quam praecedons, humerum parvulum et rudem habet sa), an tibrachium si,) ot manum sc) cum
processu digito Simili, cui insertus est alius parvulus digitus sd , confectionem functionum genitalium adiuvans: prope manum in anti brachio pollex se) reperitur, annulis ista taculis similibus, Sed complanatis prae ditiis. - Ιn tribus proximis pedum paribus, Sibi prorsus similibus,
humorus invenitur, una duabusVe partibus p Rrum excultis compositus, et anti brachium, in quo munus cum fine tentaculis simili et pollex, eodem modo formatus, collocati sunt. -- Ρur Sextum pedum abdominalium denique, magnitudine reliqua paria Superans, forma complana-
24쪽
ium ot sunctione a reliquis diversum, ad annulum penultimum abdominis pertinot; humerum habet ex duabus partibus, altera minus, altera
magis exculta, cui poSteriori introrsum antibrachium, extrorsum manus cum articulo pollicis insidet. v. Fig. V.)
De articulationibus Asta corum in univergum. Articulatio dicitur apparatus in sinibus partium sceleti, quo seri potest, ut illae regulari modo moveantur. Quo plus spatii ad applicandos musculos ade St, quo plura organa, ut mechanismi adminicula sint, applicantur, quo pauciora impedimen in reperiuntur, i. e. , quo pauciores procesSus partem mobilem circumdant et quo aequabilius ea omnibus ex partibus exculta est, eo liberior motus locum habet, qui propterea in capito articuli in cavitate ampla et hemisphaerica, ut e. gr. in brachio, liberrimus est. Conditiones autem illae in Astaco minimo assunt, multa alia impedimenta potius, liberiorem motum membrorum magis etiam prohibentia, ad illum defectum accedunt. Musculi onim, in vertebratis circa peripherin in ossis collocati, in Astaco cum nervis et vasis inclusi in angusta cavitate partium solidarum latent et praeterea pro cossibus, quibus in Serti Sunt, impediuntur. Accedit, quod cuiquo articulo mobili duo tantum musculi destinati sunt, sex copto abdomine,
quod, ut validius moveri pOSSit, eOnVolutum musculorum accepit. Musculi Astacorum praecipue in inseriore murgine movendorum nrt miruastixi sunt, qua de causa maiorem vim, quam plurimi musculi animalium superiorum clus Stum, EXSerere coguntur, cum brachium vectis multo longius iis movendum Sit.
25쪽
Quod attinet ad formam articulationum Asiaci in univorSum, quisque facito cognoscet, eam longe diversam e S So a conformatione Brticu lationum in vertebratis, iam eam ob causam, quod in his diano parios solidae, in interioro loco membri contentae, in illis contra duo c3lindri excavati Somovent: nempe duo tantum puncta sibi opposita, in finibus apertorum cylindrorum, invicem Se iunger0 et mo Vere possunt, margines autem intor it Ia duo puncta oportet pro In Agnitudine motus excisos, et universam articulationem laXis insembranis obturatoriis sui ita dicam)expletas sesse. Τοia igitur articulatio in duo dimidia lateralia divisa est otsimilis perforatae articulationi animalium alii Orum classium, cuius purtes mediae effossae et extremi fines tantum Supersunt; optime igitur quodammodo cum articulationibus vertebrarum compBrnri pOSSunt, qu ne etiam , ut c lindrus cavatus, continens partes molles, in utroque intore duas articulationes habent, quae simul unum tantum vertebrae motum
ossiciunt. In lateribus corporis articulationes sibi respondentes enedem sunt, qua do causa dimidia lateratin in annulis abdominis veri obris primariis mobilibus) plano sibi respondent et propterea cum articulnii O- Mibus in vertebris superiorum classium Optime comparari pOSSunt, quia ambo dimidia Iatoralia unam articulationem conficiunt, et tumen utrumque per se ad aliud dimidium corporis pertinet. -- Parios Internius vero singularum articulationum in perpaucis Simplicibus tantum aequa-Ies, in plurimis inverso modo constructae sunt; si enim in altero dimidio fossa articuIaris in parto mobili articulationis est, in altero dimidio fossa articularis in immobili parte invenitur: res, quae luxationem membrorum magis etiam impedit, quae praeterea propter aliaS etiam
causas fieri non potest, e. gr. propter eam Structurae di SpOSitionem, qua musculi in ira articulos excavatos collocati sunt ot flexores tantum et
Quod attinet ad structuram articulationum, eas in alii Oribus animalium classibus multis partibus diversae naturae compositaS esse in-
26쪽
vonimus, cum in Astacis ex nequalibus vel potius ex unica parto constent, ex cute e X terna nimirum, quae in partibus mollibus articulationum, calce carbonica amissa, magis elaStica Pi laxa facta est, tamen structura et continuitate Sua cum partibus Solidis ostendit, se cum his identicam esse. Qua re in ASiacorum articulationibus neque superficies carintilaginosae, neque Sacci Synoviales, neque sic dictae glandulao ΗΛvΕRAII, neque Syn OV in , neque eRrtilagines intermediae, ne quo ligamenta inveniuntur. Formationes analogae tantum cum omnibus his organis conspiciuntur, qu ne Solummodo cute Qxterna esticiuntur. Pro cavitatibus clausis, ex fibros O - Serosis membranis s3novialibus compositis, rima tantum aperta eXtrorSum Rpparet, quae eo profundior eSt, quo magis complicata articulationis Structura est. In locis, ubi partes solidas mombrorum mobilium Se tangunt et crebro capita et fossae articulares inveniuntur, Structura cutis externae subtilissima est, cum tela cornea et calx. carbonica tam tenuibus lamellis minutisque granis et tam dense congestae Sint, ut motus inter plana durissima et I aovissima facillime sine magna frictione perficiatur. - Vt nimia pressio, quae in sceleti partibus, non organice cum reliquo corpore cohaerentibus, non magnopere timenda est, in articulis Se tangentibus evitetur, cutis Qxterna introrsum circa plicam commemoratam ex molli et elastica materia constat, cuius opera pre S Sio et exten Sio innoxia redditur. Itaquo cutis in ollis, cum ex iis locis ubi partes Solidae se tangunt, primum Rngusto, quo remotior autem est ab axi articulationis, so latius in utramqus partem extendatur, et hoc ultimum eo magis fiat, quo maior motus omnino est, munere ligamentorum QNplentium, continentium et Saepe motum impedientium fungitur. Sursum et deorsum cutis non Sensim sensimque, sed Statim firmam et duram structuram in certis limitibus
Quo maioris momenti functio cuiusdam membri mobilis est, eo
distinctius et accuratius otiam articulationes constructae sunt, ut motus
27쪽
nsepssarii eo scertius persici possint. Eam ob causam articulation schelarum, primi paris pedum thoracis, firmi Ssimas ot maxinis distinctae Sunt, eo doni modo Hrticulationes quoque humeri primae ninndibulae, et partium SeAiae mandibulae, magnorum tentaculorum, pedumihoraeis ot annulorum abdominis; cum contra pedes ni dominales ot maxima pars mandibularum urticulationes potius vagas et incertum atque parvum motum esticientes o Stendant; nam functiones parum n diotius corporis necessitates non tantum Valent, quam functiones reliquo
Quamquam multifario autem modo numerosae Asiaci articulationes consormatae sint, tamen typus con Stans quidam in iis omnibus inveniri potest et non in Astaeorum solum, Sed etiam in omnium Decapodorii in articulationibus. Dico eam dispoSitionem, qua ex utraque pari duae metulae cavae, introrsum divergentes et cute molli implicata coniunctase, iuxta se magis minusve moventur, quo tutior vel angustior intor illas in eiulas excisura marginis articulorum est. Cum cutis ea pars totius Astaci sit, quae Serissimo ponitus indu rescit et perficitur, postquam nervi, vasa et musculi iam diu consorinnii sunt, cum porro cui is in Astaco adulto quotannis innovetur, articulationes etiam, quia partes sceleti sunt, Serissime tantum conformantur;
quam ob rem earum forma ab aliis organis, musculis scilicet, dopondere vido iuri Propterea Sine dubio inferior et immobilis pars cuiusquo articulationis Iatiorem n perturam habet, quam superior mobilis; haoeonim illi inhaeroi, vel potius a musculis in partem in seriorem inducta ost. In nonnullis articulationibus, praecipue chelarum Astaci marini, pars supprior ita in seriori inhaeret, ita in eius aperturam intrusa ost, ut illao duae partes, etiam Si cutis mollis eas iungens plano dolo a tur, tamen firmo cohapreant et moveri possint et, Si magna vi adhibita disiungantur, sacillime frangantur. - Structura articulationum re vera ex vi musculorum pendere videtur. Si illa vis magna est, si vehemonior altera pars ad alteram premitur, PRrS Superior, dum prima testa Astaci
28쪽
adhuc mollis ost, magis trahitur in inferiorem, qua re illae metulae, quas typum quendam articulationum esse diximus, comprimuntur, ita ut superior inde rotundata et Iasa scaput articularo), inferior complanata Ot impressa fossa articularis) fiat. Margines inferioris articuli etiam
in utroque latere supra margines Superioris sese extendunt, et ita adeo explicari potest ratio, qua oritur illa articulatio artificiosa inter manum ot antibrachium chelae Astaci marini. Non omnes partes mobiles sceleti Asiacorum musculis moventur; nam annuli Superiores tentacuIorum et palporum pedum abdominalium et mandibularum otianes in partes vi externa, fortuito in eos B gente, flociuntur. innus Hundbuch der Molomis p. 62.9 quidem existimat, inter duos quosque annulos tenerum Stratum fibrarum muscularium, quo moverentur, positum es Se; nunquam autem, micro Scopii etiam ope, illud stratum invenire potui, et nunquam ASta cum sponte hos annulos movero vidi, vel fortibus ot acerbos dolorps esticientibus irrita moniis adhibitis; credo igitur, hoc stratum musculare nullo modo adesse et annulos tentaculorum Superiores pnSSi VO ianium motu praeditos esse.
Illi annuli enim, ne tentacula Ionga et tenuia, si corporibus duris illiduntur , facile franguntur, in omnes partes flecti possunt, ita ut singuli parvam tantum, universi coniuncti magnam neXionem perficiant, quae, impedimentis remotis, vi Elastica annulis illis propria tollitur. Eodem modo ex partibus, quibus humerus tentaculi maioris componitur, illae 8 ot 9 signatae Fig. X.) passivum tantum habent motum, i. e. , si
reliquae partes musculis Suis moventur, eodeni tempore simul flectuntur Et extenduntur sv. infra l. cap. VII.). - In una etiam articulatione cuiusvis pedis thoracis musculo sectenti vis Elastica cutis sexternae arcie inter duos articulos distentaμ opposita est. In hac articulatione autem Astacis facillimo et saepissim se membra frangi solent, quod ptiam RΕΛv- Munius suem. da 1 Acad. rοy. des sc. 1718. Τ. I. p. 227 - 228. observavit, qui tamen causam huius rei ignoravit. Secundum conformationem articulationum Astaco propriam, qua
29쪽
in utroquo latere duo puneta opposita membrorum cavorum se tangunt, necessario in quaque articulatione motus ginglymoideus tantum locum habero potest, et ad esticiendum motum liberiorem arti eulorum in sino membri cuiusdam positorum plures articulationes simul agere debent.
In nonnullis articulationibus tamen una cum inglymo rotatio parva reperitur; non autem ita, ut Astaeus articulum modo flectero et Oxtendere, modo rotare possit: sed flexio et rotatio semper coniunctae sunt et eodem tempore conficiuntur; nam duo tantum inii Reuli ad orianos illos motus ossicientes adsunt et rotatio e coriis dispositionibus partium solidarum pendot, quae infra, in descriptione tertias et quintae articulationis chelae Ast. Inarini, ubi perspicue apparent, a nobis exponentur. Versus omnia latera, quamvis partim imperfecte, Superiores inn- tum annuli tentaculorum et abdomen secti possunt. Quamquam primus abdominis annulus, Iatae aperturae ultimi annuli thora eis infixus, et euio hoc in loco tenuissima et mollissima cum thorace coniunctus, nullo in latere eum partibus suis solidis ultimum annulum thoracis tangii, tanton nunquam vidi, Astaci in abdomen suum versus latera agere sinusculorum apparatus ad hanc rem aptus non eSSe Videtur , semper tantum enudam flectit et rursus extendit.
Quod pertinet ad numerum omnium nrticulationum in Asiaci eorpore, earnm ducentae et Septendecim adsunt, nimirum: quinque in quovis tentaculo minore et decem in quovis maiore; quatuor in prima, quinque in quaque trium sequentium et noVem in quaque duarum ulti marum mandibularum, coniunctim in duobus lateribus igitur membraeapitis 104 articulationes habent. In quovis pede thoraci sisex, in omnibus 60; septem inter annulos abdominis; in primo pedo abdominali duae, in secundo quinque, in quoque reliquorum quatuor; in omnibus itaquo podibus abdominalibus 46 articulationes inveniuntur. - Ρrae terea etiam magnus numerus annulorum in tentaculis, in palpis mandi bularum et pedunt abdominalium obvenit. In maiore tentaculo Astacimarini 125 singulos annulos, in duabus partibus minoris tentaculi eius-
30쪽
dem 4 8 singuIos annulos reperi; hic autem numerus in variis Astacia
Νοtandum praeterea Est, inter varias species synarili roseos in Astaco etiam suturam observari in medio thoracis, ubi partes Solidae, canalem thoraci cum Drmni te S, sese coniungunt; quae quidem Sutura plerumque harmoniae Species, nonnunquam Rutem veIR Sutura Serruta esse videtur.
Descriptio articulationum chelae A al. marini. l) Articulatio pollicis: duo latera stius plane symmetrica Sunt. Vtrumque latus pollicis, articuli mobilis, longum eaput articulare v. Fig. VI) formae cylindricae irregularis habet, quod praecipue ortum PSte X magna accumulatione Sirati cutis secundi. Introrsum hoc eaput artieulare exit in spinam asperam, unde cutis rursus mollis evadit et in
utrumque latus et deorsum in membranam obturatoriam sui i. d.) articulationis transit. In manu, articulo fixo, Ionga, non profunda fossa capiti articulari in pollice respondens in utroque latere invenitur, quae fossa introrsum etiam processum aueperum habet, intimo coniunctunicum eodem processu pollicis, ita ut hoc loco cutis mollis angusta et distonsa ab uno membro ad alterum transeat, eum in locis maxime remotis ab articulationis axe latissima sit. Pollex aperturae manus valdo impressus est, qua de causa huius testa extrorsum etiam supra ambo capita articularia ita extensa est, ut haec prorsus obiecta sint. Duo permagni musculi ad emcisendos motus pollicis exstant. Motus in abductione et adductione cernitur, et in uno eodemque plano, in quo axis mombii universi sita est, conficitur; quam ob rem axis articulationis recto angulo axem totius membri secat. In Astaeo fluviatili haee urticulatio eodem modo se habet.