장음표시 사용
141쪽
sed et vegetabilis , pro condati stibilitate, pro
caloris gradu quem excitat, pro textura, den- 'state, gravitate etc. est maxima diversitas. Quae quidem differentiae partium, .ndiversis, quibus parantur, corporibus, par- , tim vero a Variis, quibus, quo conficerentur tempore, stipatae fuere circumstantiis, ad ea-il rum diversitatem vim quamdam habentibus, Viputa, a parciori aut fortiori calore, majori aut minori aeris admissi copia, varia anni tenapestate ejusque conditione Proficis
Tum quoque haecce carbonum diversitas cernitur in eo, ut in aliis major alcati copia m) in compluribus, praesertim ex ligno, per
142쪽
per Iongum temporis spatium aqua submerso confectis, alcati minor pars, in aliis phosphori acidum, in aliis latilluni conthaeatur. Sunt denique qui ferrum contineant, e . g. ex ligno querno parati, in quibus plurimum ferri inest, sunt quoque., qni eo plane ea.
Partes carbonem vegptabilem consia
tuentes. Pro diversa, quam artis chenaicae peri ii nunc sequuntur, systematis phlogistici vel antiphlogistici, methodo, partes, quae ear honem vegetabilem constituunt, Variae recensentur, ii, quibus tradendis ita procedere placet, ut relictis in medio, de quibus etiari nunc maxima agitatur iis, Opinionum tantum diversitatem brevi ostendam, ceterum tantam, tantaque caligine adhue offusam rem:
143쪽
xem , virorum judicio subaetiorum deciden,
d ni relinquAm. In quibus primo nunc videndum est, quia phlogisticae chemiae fautores de partibus carinhonum, quas vocant, substantialibus, dicant: Igitur se .existimant, cubonem ex intimiori copulatione fixae , terreae et salinae materiae corporum, a quJbus originem trahunt, phi gisto conjunctae proficisci n). Secundum SCHE EI E et BERGΜANN vegetabilis carbo est sulphur ex acido aereo et phlogisto. Parva . alcati caustici et purae calcareae terrae costa conjunctum, cujus ex pino,consecti centum librae, octuaginta
et dua, acidi aerei partes, quindecim phlogisti,
144쪽
sti, ti es terrae alcatinae atque alcaIi co tinent di . Restat, ut ex antiphlogistisi systematis
principiis partes carbonem constituentes recenoseamus, existimant enim ejus fautores: vegetabilem carbonem ex gas carbonaceo, terra ac partibus falineis consistere, ita, ut separatis etiam iis a gas carbonaceo carbo remaneat sali-hus autem ac terreis partibus adhuc inquinatus p)ο MAcuvER ehemi hes t orte buch. p. 648. p G1RTANNKR Anfangsρνί de der antiphisisu est hen Gemie. Beri. m. p. I41.
145쪽
Partibus itaque, vegetabilem carbonem eoiisti uentibus utrimque expositis, ad carbonum noxietates, quas ex Vaporibus habent,
de quorum vi pestifera omnium fere seculorum medici fusius scripserunt, accedamus. Experientia proh dolori tristissima edoeti sumus, homines, clausis Undique parietibus, carbonum vaporibus pestiferis expositos, miserrimum in modum esse interemtos. Tristissimis id genus exemplis viri de humana salute meritissimi, sunt permoti, ut experimentis super animalibus institutis, statum vaporibus carbonum suffocatorum magis perspectum eognitumque haberent, quo idonea
146쪽
et essicacissima, ad xestituesidam iniserorii invitam in distriinen adductam, remedia adhi-
147쪽
NIΤZM, HUFELANDil , in quor in scri- ptis passim in Ita eaque praeclara usui sutura leguntur
Qui ex vaporibus carbonum, 'ut pluri-inum apoplexia tacti, moriuntur. Verum saepius
148쪽
saepius quoque quam . Ocyssime collabuntur priseri, ut fieri nullo modo possit, qui ii eausa sit sanguinis congestio versus caput, sed
contra effectus recta in cerebrum nervosque Productus, quo fit, ut eorum functiones at
que essicacia illico sistantur, indeque de vitae statu dejecti ςollabantur. Compertum id habemus medicorum observationibus sidissimis in cadaverum sectionibus super ejusmodi hominibus institutis, in quibus sanguinis in capite cumulati ne vestigium quidem adparuit. Gravissimo, duq exempla memoratu digna, argumento sunt a Cel. WEPFEIt m
149쪽
3ponere liceat: Duo hontines noetu, id clauso humilique domicilio haerebant, in quo
quidam furni chemici carbonibus calefiebant. Bini mane mortui deprehendebantur. Alter proximus ad senestram, per quam observandi gratia vidit, collocatus, nexis gentibus, ad fenestrae limen adnixus jacebat, totus ris 'gidus, dentibus arcte firmiterque compressis, facie pallida, collapsa, ocuIis clausis, ore non spumante, verbo, ut apoplexiae vestigium ne quidem adpareret. Alter mςdium habitaculi locum tenens, et carbonum vaporibus propior, prope januam humi prostratiis reperiebatur, ubi Verisiiniliter, spe silutis
ductus, collapsus est. Fuit facie pectoreque valde rubro, naribus sanguinem stillantibuή, Iin sua ex faucibus photrusa, dentibus admodum compressis, saliva ex ore fluente, superioribus artubus atque capite flexibilibus, inferioribus contra valde rigidis, verbo, 6mnibus
150쪽
III. Cprbonum vapores non semper per pubitiones penetrare , et hacee ratione a pople-Σiam producere ex observatione a Cel. CARNINATI BOSSIANI p) publicata, constat. Hic animalia mortem obire videbat , quorum eorpus, capite excepto, solum vaporibus ex-ppsi tu in fuit. Modus, quo infelicissimi ejusmodi homines vaporibus carbolium, sive acidiae rei, quod carbones ardentes spargunt, tantamque pestiferam corpori animali vim in K-runt, expositi enecantur hic est; primum patitur respiratio, quae arctatur constringitur, dein percipitur prementis pectus constrictionis sen-
p De animalitim ex mephitib. et noxiis halitibus interitu p. 13a. ' '