Epistola ad Johannem Nesium de laudibus Veronae

22쪽

Praelativi acula incucrendi i Magistri Binordini Barduli Florentini in epistolam tequentem

Salu inclyta parcns omnium bonorum Verona. Hoc tibi Bernardinus ordinis minorum minimus: patrias lorentinus: latini eloquii munusculum ob maxinaatui profecto in cum osticia discedes,clinquit non extolledi tui causa: quae a summis uiris iam diu laudata comprobaris: scd solum testisicadi summi amoris er ga te sui:quandoquidem ut ait Ouidius Haec mea militia st: scrimus:qua possumus:arma:

Dextras non omni mulacre nostra caret.

Si mihi non ualido torquentur pila lacerto: Ncchcllatqris terga premuntur equi: Nec galea tegimur: nec acuto cingimire ense: His aptus ictis qui libit cis potest. At Vcrona tuas studioso detore Ludes Prosequimur: titulos ingredimuri tuos.

23쪽

Epistola Reuerendissimi Magistri Beniardini Floretini

olim praedicatoris in sancto hirmo cronae in laudom ciuitatis cronae ad Ioannc in Nesiuna: Civem Elorentinum praeclari Iimum Saluc amicorum optime. Dc reqcram iam diu excitio istinc discessi te meis aliquandis pro tua in me singulari humanitate ut certo scio P gratis limis litteris,cuisere simuli consalutare. erum hoc hactenus distuli:cum assiduo declamandi: sue potius praedicandi osticio impeditus: tum quid tandem quod utrique nostrum foret grkissimum scribercm cscius. Nunc uero codicendi munere icuatus:non nihilq; oci naci us:quod iam pri dem mecia ipse statueram pie amplitudine paucis ut potero b absoluam.iId autem est ut primo iter huc meum facile cognoscas:& deinceps de huiusce praeclarissimae inter omnes sere Italiae urbes ciuitatis laudi aliquid breuitor intelligas Ad X. Kalen Decembres istinc discessi ut huc Veronam inqua illustrissimam urbem praedicaturum me coserrem ne domi nostrae Cut

multi opinabatur in illo nostro est sicis comuni domicilio non sine magno labore atq; impensa: tam ornate: tamq; commode praeparato ocio quoda torpesce re vidcreta cni primo Bononiam non sine magno cuaquarum: tum etiam niuium: dc uiarom ut perscpe in

hiemesti incommodo.Deinde nauigio Ferratiam:Venetias: dc Patauium:uctus mihi hospitium 5cessi:ubi paucis diebus ut amicos:quib' iam alias praedicauerareuiserem moratus.Postremo Veronaimmite po/

24쪽

uium quit, ' appi in ipsa ciuitas illustratur amicitias intcrim: qua incredibili beniuoletia ab omni pro innata quadrin omnc affabilitate coplexus cxtiterim:quo ui vcndi onere uita ararim: non solia epistola ipsa sed necora quid explicare possem Veria haec malo ex aliis te si scri potest accipere me ad te pluri oscribere adco ut iacia non tam idcar natione Vorentii et u amorenotoq; animi studio ciuis Veronae ascript':uem haec de me satis:dcq itinere huc nostro hacten'. Nunc uero ad ipsius urbis laudes accedamus quae ne latis limo qui dem historiaria campo satis pro dignitate sua continerit aut explicari possent.Nel uereor loanes in dulcissime Des a iid ex his pc adulatione dixisse vidcar:qua no moab uniuersa Italia iam miro loquio sunt clebratasta apud omnes cxteros populos uariasq; nationcs in sumo pretio habita. D uid enim e quod aut ad bonos mores aut ad crit cognitone:aut ad det rcligione: aut dema ad

utranque salicitate humana inquid diuinam spinatrouod in hac ipsa uere una est facile ii inscrpretari posset Verona: urbe aliiquissima rei criri noso sit Q uano modo nostra 'tate: nonra i tepcstar sed inde a maioribus nostris una illic onmes taliae urbes Muiris amplissimis ornatissima: . cor ibus rescinii una & dignissima moniam elis presta' issima ac omnibus gluttiis ac deliciis=quae dc usu hominia n. cci faria copar itur: dc suin mo ornatui sic uidetur copiosulima: miri e in toto so

25쪽

re renarii orbe aedificiis ostructa:appellare nodi:l ita muS ut ciuS praeclari lima scsia coicia vac diaersa cspcndida quide ornanacta ciuit ur. Q caemo solui apud uiros doctissimos litteris sunt tradita sed resipia aci: uccoria pc multaercliquiae piis oculis uideri pol unt: quaere quaca sucrit olim haec urbs uetus iii ima: facile osten d sit: de qua ut breuit cr loquamur it a principio uiri lituim' illud unum praecipuli diccdum occurrit. Q uod quom cclcra urbes mortalita ingenio at i artis ci sint fabricatae. Daec sceto admirada st: ad cui' costructione mortale ingctatu ac platcribo innium arti se natura cessisse vidctur: iuc nim ut aliqui. hi ni crus ille Ni Antonius impcrator lauiusce urbis unda no iecerit quod nullo modo credidcrim:quom in ilio ante impera z i , tores: Caic salutis nostrae auctore ob ius uetustissima , A.ilem

monumeLaeAsilluc dixcrini siue potius Breno duce in 'et staurata sucrit: sue ut quida opinatura muliere nomine

Verona ener uero Troiana fuerit condita. Deinde a

26쪽

arineta: 5 greges alc lassos uberrima:& rerum omnium denit utiliurit a sertilissima. Haec inter medio Athesis amplissimo fluminἰc:ut nostra arno fluuio: in duas scin ditur partes. Q Uarum altera x orientis plaga pulcherrimo monte oleis: ac uitibus miro artificio consito cori structis publicis moenibus cingitur In cui' eminentiore loco:qui tot urbi minet ecquo tota ipse ciuitas:amplisimaq; eius planities omnium frugum prouentu letissi/ma:quae uersus meridiem uertitur ne ullo impedimeto facile:& aperte corni potest. Duae sortissimae:eaeopisu

nitissimae arces ymo potius oppida surgut:circum uallata:custodibusq; semper adhibitis protecta, urinalterum c minus licet emineti nomine diui tacis dicitur Alterum uero maius Petro apostolorum principiascribitur: ex qui ipsa ciuitas optime defenditur at pleruatur Altera uero in occidentem uersa ornatissimis

teplis:ac spedidissimis finis decoratur: castro inuictissimorquod uetus appellat:ponte lapideo super Athesim latissimo uariis turribus munitur Alial ciuitate quam paruam dicunt: dc si longa ad modum: dospaciosa consistat:aliqua ex parte ambitur: ubi praescetus cu militari cohorte uersatur: quib' ipsa ciuitas die: noctiq; custoditur.In cuius parte:de qua paulo supra diximus:ambitu sere medio:admi, B: de omnino incredibilis:ac penit' nisi quis coram uidcrit stupeda: ex quadratis: ac ita getibus lapidibus: dc innumeris porticibus mira,cstudine cosectis:molos in altu costructa erigitur. Q uam quida Labyrinthuin: quidam uero amphitheatrum:quidam

27쪽

autcm theatrum ut romae uidere licet nuncupauere. quod circum circa maximo quide ductu uariis gradi

quibusdam paruis aliis uero longiorib'c magnis lapi/dibus scelis miro ordine arq opcre digestum ab imo cetro usq; ad summum quisque apte adire potest quos diuidunt diuersi uariis H inclitq; illinc mille aditus: innumerabiles a cauca: Q a tcrcntiano more loquar scenae: di quibus est arbitror ad spcelacula illi' cmporis etcbranda inimi illi: siue histriones laruati ac per senati ad comoedias: sive Tragoedias: sue alios ludos habendos:prodire solebat. ut nunc loc'iam:& partim situ consumptus est: dc partim uetustate collapsus partim dirutus:partim solorquatus partim cita immania eius saxa in alia eius ciuitatis a disicia instaurada delata: quavis adhuc ec totius theatri spatium latissimia instar oui teretis sigurae reductum: dc univcrsus illonam gra duum ambit': S supcriorum praesertim fornicii luom inferiores iam terra: d aqua sint obruti Latitudo intra quam quodam aequis cominus armis: inmin' hastis pugnare ut aiunt solstia crat:clare adhuc uidcri possit de quo satis dixerim quom a re magnitudine:ac digni latc nec ipsi maiores nostri ueterurcru scriptores: nccduollini hinc origine nati:amboisceto uir doctis liminec Catuli' cx ipsa urbe pocla insis tunc Victruvius ipse summ'architectus:ciuis in hac urbe forentis sina:

in quibusda colunis: iisq; antiquissimis iuxta quada por

ta i rectis: memoria cxtat ullii omnino uerbii de eo se/cinc legatur. Adsunt praeterea in ea urbe:ne singula rece

28쪽

sca infinita sere romanorti ucstigia: diuersona la impera torta imagines atq; insignia: pigramataq; uarii titulis in trabs prccipue archit, ',ia rubigine corros soli ripta qua partim uetustate sunt di leta partim lacro tu in collapsa:partim terra coenoq; obruta. Quaecia aliquitato tu uc inaesime nobilitate quada ipsi 'urbis prae se cruta Haec sontib' flumibusq; quit, ' oia ochiatur uitae fccssaria abiadat. Haec olum psiecto pulcherrimo colla tissimo benaco lacu nuc Nie a quoda in eo paruo in

pido garda dicto: doc' sinu tuesta oppidii piscari minii ille largiluui' iii, tu per Mantua defluit miris acccxornatur. Q ut lacu limpido aquarum decursu quom toru tepeli me fluctuat aurcas Endit, euoluit arenas: quit, 'iapascitur gei, piscis gustu perluauis mi ut scrtur alibi qua in coicpcrti:que accola carpione uocitataue eoo ipse uidi re quo ipsa degustavi. Hic siquide S bicipiti quod amne que sarcha habitatorcs notant ex altis Gerarania m6tibus pssues: ptim inter apeninos partim maei alia praerupta motivi iuga ne saXofa praecipitia:ysundisi mi eoq; patio trigintia toria millia passiculogis ino:deceq; cocto latis linio decurrit:aquaru cursu ueloci limo: eoq; uisu Iocundissimo:uario ac porpulchro olearii culici ad radices illor imbriu scptus pomoria cuiuscuque generis su ac gustu dclectabilis mira Iarici te ornatus:pluribus iisq; cx napiis inter se sic parum distati, oppidis ac uillulis cuctoria animaliu uium quae doue ad Cc aucupadi faculta castcru uberri nis resere':otui diuersorupisciu siue/utia ita uacomem

29쪽

rauimus Cai pio inuW cre siue corvi quo Truttas non insulsas ac magni pocicris asserticissimc Anguillam in caqua uolueris itaaginis .cli Iluc Samcllaru quae modi criores sunt siue polircino quoi lacuque aliorum qui gustu expeti pollini copia abundantistina'. uiuariis e non paruis ictibus magno labore ac sumptu labo/ratis quottidi capititur. Hic paludes ad pistes:hic syIbuae ad ligna a dcndae: auoria sinita scrme pertrahunc per Athesim gelacra: quibus d militiciosa domoria tabulata c5sti uiatur:& not a fabricantur naualia Hic herbe pluribus in molntibus o prccipue in eo cui suprcino cacumine in cadit isticolo nomine Baldo omnitibus mor

cat tactio desunt hyb a apes:quae tu incilis issima tucaeras uirgineas tacui. Haec pc dii uelle tenuissimo atq cadidissimo ita aliis ciuitatib'praeeminet:ut ultra ad duodcna milia pannoru quolibet anno incre/dibile dictu corificiat. Q uoru magnas si uideres ossi cinasmilii copiosius in eo laborassi opcre lanificii existimares adeo pannis iisq; optimis/ac ulcherrimis u/tarat ut nus alibi tata copia esse, aut sutura putares. Q uae non ficta sestre ita compcrta tu ipse si uidi se cui ego ' primi in iudicares frumcnto ucro ac uinookoquc recisset at s caseo optimo

30쪽

ita pinguesctimi no solum urbibiis sinitimas: sed, o dum remotis omnibus i crinan partibus sua rerum

omnium abundantia: ac uestium ut dixi copia opem scxat:caeteraq; municipia atq; colonias ta propinquaS; qicmotas mirifice alat Q uante uero Venetorum illus rissimo dominio sint huiusce urbis uectigalia utilitati:

anuoq; cmolumento:quae exportantur silentio praetcri erim:quom ultra critum milia aurcorum illuc deserant

praetc illa: tuae modo ab hoc: m6 ab illo dono uel gra/ tia ita ut sit quottidic deuehuntur. uot uero diui liis:opibus amplissimis dodomi: dc foris omplurimi ciues praestantissimi questri:ac senatoria dignitate hone stati omnium et optimarum artium studiis cruditissimi: sinaisq; apud uarias nationes magistratibus perfuncti polleant non tam paucis perstringereri silentio ipso magis cXornarem. Q ut gubernandarum reriura prudentiae rei militaris scietia doliberalib' artibus:ac bonis moribus sic praediti sunt: dc olim instituti sucruci ut d amore aduenas atq; honore suo dignos semper iudicarent: dc amari ab omnibus facile uideantur. Q uo sit mi maronanime Ioannes ut alteram Florentiam nostram rob' omnib' Florentissima ipsam cronam intuear: quom tamen haec ipsa: doacris cmpcrie: doloci oportunitate: rerum omni t ' faecundissima: ubertate longe sertiliorem dc antiquitare nobiliorem: dorinus cstis Iariore: domonuinctis maiorum illustriorem nostra Cuciata tam in tua dixerimo interdia mihi praeponendam pcrsua/serim. hiauis nostra ipsa ciuitas cum a disiciori splen