C. Velleii Paterculi Historiae. Romanae ad. M. Vinicium. cos. libri. 2 ab Aldo Manutio, Paulli f. Aldi n. emendati, et scholiis illustrati.

21쪽

rumquesuperior fuerit, magnamq. partem Graeciae in societatem suam perduceret. OLGnI' --

dij quoque, fideli silmi antea Romanis, tum dubia fide , speculati fortunam, proniores regis partibus fuisse usi sunt O rex Eumenes in eo beIo medius fuit animo, neque fratris initiis neque suae re*ondit consuetudini. Tum senatus populusq. 'manus L. Aemilium Paullum, qui Opraetor, o consul triumphauerat, uirum in tantum laudandum, in quantum intestigi uirtu spotest, consulem creauit, filium eii s Paulli, qui ad Cannas quam tergiversante perniciosam reip. pugnam inierat, tam fortiter in ea mortem obierat.

is Perseum ingenti proelio apud urbem nomine Udnam in Macedonia fusum, fugatumque, castris exsul ; deletisq. eius copijs, destitutum omni spe coegit e Macedonia profugere quam ille linquens , in insulam Samothraciam profugit, rempliq. se religioni supplicem credidit ad eum . Octauius praetor, qui cla silpraeerat, peruenit: ratione magis, quam ut, persuasit, uise

manorum dei committeret . ita Paullus maximum, nobilissimumq. regem in triumpho duxit. quo auno. Octaui , praetoris naualis, ct Aniacis, regem Ist yriorum Gentium ante currum age

ris, triumphi fuere celebres uuam sit auidua eminentis fortunae comes Inuidia , alliseimisq. adhaereat, etiam hoc colligi potest, quod, cum Anicis, Octauisq. triumphum nemo interpellaret,

22쪽

fuere, qui Tausti imperire obniteretur: cuius tantum priores excessit, uel magnitudine regis Temfei,urispeciesimulacrorum,uel modo pecuniae,ut bis milites centies Hri aerario contulerit, o s-mnium ante actorum comparationem amplitudine Miserit Peridem tempus chm Antiochus Epiphanes, qui Athenis Olympictim inchoauit, thm regem Syriae,Ptolemaeum puerum Alexandriae obsideret missus est ad eum legatus M. Popillius Laenas qui iuberet incepto desisPere ma= dataq exposuit in regem, deliberaturumse dicentem, circumscripsit uirgula, ius itque prius responsum reddere, quam egrederetur nito are nae circulo. sic cogitationem re iam Romana disiecit consitantia obeditumq imperio . Lucio autem Pausio, magnae uictoriae compoti , quattuor li uere . ex iis duos, natu mesores,inum P. Scipioni, P. Africani filio, nihil ex paterna maiectate, praeter speciem nominis, vigoremq. eloquentiae retinenti in adoptionem dederat; Aterum Fabio Maximo duos, minores natu, praetextatos , quo tempore uictoriam adeptus

es, habuit. Is cum in concione extra urbem, more maiorum, ante triumphi diem, ordinem actorumsuorum commemoraret, deos immortales precatus en ut, siquis eorum inuideret operibus,

ac fortunae suae , in ipsum potiti saeuirent quam in remp. quae uox, veluti oraculo emissa, magna parte eum Joliavi angmni ui nam al

terum

23쪽

terum ex iis, quos infamilia retinuerat, liberis, ante paucos triumphi, alterum postpauciores amisit dies. Aspera circa haec tempora censura Fu-

ui Flacci, O Postumi Albini fuit quippe FAL

Mi censoris frater, O quidem consors, Cn. Fui uiu enatu motus est ab ijs cessoribus Tost uictum, captumq Perseum, qui quadriennio ponin libera custodia Albae decessit, seudophilippus amendacio simulatae originis appellatus, quis Philippum, regiaeq.sirpis ferebat, climesset ultimae , armis occupata Macedonia assumptis regni insignibus, breui temeritatis poenas dedit quippe Q. Metellas praetor, cui ex uirtute Macedonici nomen inditum praeclara victoria ipsum, gentemq. superauit, O immani etiam Achaeos, rebetare incipientes fudit acie. Hic est Metellus Macedonicus,qui porticus,quae fuere circumdatae duabus aedibus sine inscriptione positis, quae nunc Octauiae porticibus ambiuntur fecerat; quiq. hanc turmamstatuarum equeBrium, qua rontem aedium spectant, hodieq.

maximum ornamentum eius loci ex Macedonia

detulit cuius turmae hanc caussam referunt: Magnum Alexandrum impetrasse a Lysippo,siη-gulari talium auolore operum, ut eorum equitum, qui ex ipsius turma apud Granicum flumen ceciderant, expressa similitudine figurarum, faceret fatuas , ipsius quoque j interponeret. Mi idem primus omnium Romae aedem exinar

more

24쪽

more incise ipsis monum,ntis molitus, uel magniamentiae, uel luxuriae princeps ivit. Vix ullius

gentis aetatis, ordinis hominem inueneris, cuiusfelicitatemfortunae Metelli compares . nam, praeter excellentes triumphos,honoresq. a iij simos . principale in rep. fastigium , extentumq uitae spatium, O acres, innocentesq. prorep. cum inimicis contentiones,quattuor lios suftulit, omnes adultae aetatis uidit omnes retia qui superadites, O bonorat imos mortui eius

lectum pro Rostris sustulerunt quattuor flij, unus

consularis, O censorius, alter consularis,tertius confiu quartus candidatus consulatus, quem honorem adeptus eri Hoc est nimirum magis feliciter de uita migrare , quam mori. Universa deinde, ut praediximus, instincta in bestum Achaia, cum pars magnari eiusdem Metelli Macedonici uirtute,armisque, tracta erat, maxime Corinthiis in arma,cumgrauibus etiam in Romanos contumeliis,instantibus desdinatus ei bello gerendo consul Mummius. Etsub idem tempus , magis, quia uolebant I omani, quidquid de Carthaginiensi bus diceretur,credere,quam quia credendi ferebantur, natuit senatus Carthaginem excidere. ita eodem tempore . Scipio Aemilianus, uir auitis P. Africani, paternisq. L. Paulli uirtutibus simillimus, omnibus besti, ac togae dotibus ingenijque , ac nudiorum eminent imus saeculi

sui, qui nihil ini ita, nisi laudandum, autfecit,

25쪽

ai t dixit, ac sensit, quem, Tai do genitum, adoptatum a Scipione, fricani lio, diximus, aedilitatem petens consul creatus est. Bolium Carthagini, iam ante biennium a prioribus consulibus illatum , maiorem intulit cum ante in Hispania murali corona , in Africa obsidionali donatus esset; in Hispania uero etiam ex prouocatione, ipse modicus is trium, immanis magnitudinis hostem iuteremisset. Eamq. urbem, magis nisi ita imperij, quam ultius temporis noxiae, inuisam Romano nomini furi litus si Hulit fecitq suae uirtutis monumentum, quod juerat avi eius clementiae Carthago diruta est , clim stetisset annis DCLXVIa , abhinc annos CL xx via Cn. Cornelio Lentulo, L. Mummio cos. Hunesinem habuit Romani imperi Carthago aemula cum qua bellare maiores noriri coepere Claudio, o Fuluio cos. ante annos CCXCVI,quam tu, M. Vinici,consulatum inires. ita per annosi xv. aut bestum inter eos populos

aut belli praeparati , aut infida pax fuit neques Roma , iam terrarum orbe superato securam sperauit fore si nomen usquam stantis maneres Carthaginis adeo odium, certaminibus ortum, ultra metum durat Onem uictis quidem deponitur, neque ante inmsum esse desinit, quam esse desiit Ante triennium , quam Carthago deleretur, AI. Cato , perpetuus diruendae eius auctor , L. Censorino, I. Manlio cos . mortem

obj . Eodem anno, quo Carthago concidit L.

26쪽

Mummius CorinibuJost annos DCCCCLII,qua

ab Halete, Hippotis filio, erat condita funditu

eruit uterque imperator, deuictae a segentisistmine honoratus, alter fricanus, alter appellatus en Achaicus nec quisquam ex nouis hominibusprior ummio cognomen uirtutepartum uindicauit. Diues imperatoribus mores , diuersa

fuere studia quippe Scipio tam elegans liber

lium nudiorum , omnisq. doctrinaeo auctor , admirator fuit, ut Polybium , Panae iumque, praecestentes ingenio uiros, domi militiaeq.secum habuerit neque enim quisquam hoc Scipione elegantius interualia negotiorum otio dispunxit: semperq aut belli, aut pacis feruli artibus:semper inter arma, ac studia uersatus, aut corpus periculis, aut animum disciplinis exercuit. Mummius tam rudis fuit, ut, capta Corintho, cum maximorum artificum perfectas manibus tabulas, ac datuas in Italiam portandas locaret, iuberet praedici conducentibus si eas perdidissent, nouas eos reddituros. Hon tamen puto dubites

Vinici, quin magis pro rep. fuerit manere adhuc rudem Corinthiorum intellectum , quam iutantum ea intestigii quin hac prudentia ista imprudentia decori publico fuerit conuenientior. Cum facilius cuiusque rei in unum contracta species, quam diuisa temporibus , oculis, an misq. inhaereat natu ipriorem huius uoluminis, poste-

27쪽

ponerioremq. partem, non inutili rerum notitia in artum contracta, distinguere, atque huic loco inserere, quae quoque tempore, post Romam a Gallis captam, deducta sit colonia iussu senatus. nam militarium ci caussae, ct auctores, ct ipsarum praefulgent nomina huic reiper idem tem pus ciuitatespropagatas, auctumq Romanum nomen communione iuris, haud intempesdiue subtexturi videmur . Post septem annos , quam Galli urbem ceperunt , Sutrium deducta colonia est, pos annum Setina nouemq. interiectis annis Nepe; deinde, interpositis duobus uriginta, Aricini in ciuitatem recepti abbin annos autem CCCL, Sp. Positumio, Veturio Caluino cos. Campanis data eri ciuitas par . Samnitium sine suffragio , eodem anno Cales deducta colonia. Interiecto deinde triennio Fundani, Formiani in ciuitatem recepti, eo ipso anno, quo Alexandria condita eri . insequentibusq. consulibus , a Sp. Postumio, Thilone Publilio censoriabus Acerranis data ciuitas post triennium Tarracinam deducta colonia interpositoq. qu driennio Luceria ac deinde, interiecto triennio , Suessa Aurunca , O Saticula Interamnaq. II biennium. Decem deinde hoc munere anni uacauerunt tunc Sora atque Alba deductae coloniae , O Carseoli post biennium aequinctum Fabio, Decio Mure quartum conm in qu0

28쪽

quo anno Pyrrhus regnare coepit Sinuessam, Minturnasq. misit coloni poni quadriennium Venusiam Anteriectoa biennio, mi Curio, O Rufino Cornelio cos. Sabinis sines fragio data ciuitas id actum ante annos terme CCC cc. at Cossam O Paestum abhinc annos ferme CCC, Fabio Dorsone, O Claudio Canina cos interiecto quinquennio Sempronio Sopho . Appio Carci liocos Ariminum, Beneuentum coloni misse; si fragi,ferendi ius Sabinis datum at initio primi belli Punici Firmum, castrum colonis occupata . O pori annum Aesernia, postq.

xx II annos Aesulum, o Alsium, Fregellaeq. post biennium proximoq. anno, Torquato, Sempronioq. cos. Brundisium, Opori triennium Spoletium quo anni Floralium ludorum faelumen initium postq biennium deducta Valentia, O ,sub aduentum in Italiam Hannibalis Cremona , atque Placentia . Deinde , neque dum Hannibal in Italia moratur, neque proximis posiexcessum eius annis uacauit Romanis colonias condere; cum esset in bello conquirendus potius miles,quam dimittendus , post bellum uires refouendae magis quamlpargendae. naeo autem Manlio Volsone M. Fuluio 2Vobiliore cos Bononia deducta colonia , abhinc annos ferme CCXVVI. pore quadriennium, Pisaurum, ac Potentia; interiectoq. triennio Aquileia, Gravisca,

29쪽

tias

Gravisca, ct post quadriennis in Luca.Eodem temporum tractu, quamquam apud quosdam ambigitur Puteolos, Salc umque , O Buxentum misit colonici Auximum autem in Picenum abhinc annos ferme CL xxxv II ante triennium,

quam Casaius censor, a Lupercali in Palatium uersus theatrum facere in stituit: cui in demoliendo eximia cistitatis seueritas, ct consul Caepio renitere quod ego inter clarisiima publicae uoluntaris argumenta numerauerim Casilo autem Longino. Sextio Caluino, qui Sallues apud aquas, quae ab eo Sextiae appellantur, deuicit, consulibus, Fabrateria deducta est, abhinc anno emeCLVI . , ponannum, Scylacium mine uium , Tarentum N cptunia, Carthagoq. in Africa prima, ut praediximus, extra Italiam, colonia condita eri de Dertona ambigitur Narbo autem Marcius in Galila , M. Porcio, Q. Marcio cos abhinc annos circiter C LIII. deducta colonia est post tres, O uiginti annos in Vagiennis Eporaedia,Mario sexies,Valerioq. Flacco cos. P eque facile memoriae mandauerim, quae,

nisi militaris, pos hoc tempus deductasit. Cum haec particula operis uelut formam propositi excesserit quamquam intelligo, mihi, o hac tam praecipiti ieiunatione, quae me rotae, proni egurgitis , ac uerticis modo, nusquam patitur consistere , paene magis necessaria prae-B a tereunda,

30쪽

tereundi, quam superuacua amplectenda: n queo tamen temperare mihi, quin rem saepe agi ratam animo meo, neque ad liquidum ratione perductam signem si 'lo. Quis enim abunde miraripotest, quod eminent ima cuiusque profestonis ingenia, in eam formam, O in idem artati temporis congruens spatium, O quemadmodum clausa capsa, alioq. saepto diuersi generis animalia, nihilo minus separata alienis, in unum quoque corpus congregantur; ita cuiusque clari operis capacia ingenia insimilitudinem et temporum, profectuum semetipsa ab aliis separauerunterna, neque multorum annorum spatio diuisa, aetas , per diuini spiritus uiros , Aeschylum, Sophoclem Euripidem, illustrauit tragoedias:

una priscam istam, O ueterem sub Cratino, aristophane, o Eupolide comoediam ac nouam comicam Menandrus aequalesq. eius aetatis, gis, quam operis, Philemon, ac Diphilus inuenere intra paucissimos annos , neque imitanda reliquere Thilosophorum quoque ingenia Socratico ore destuentia, omnium, quos pausto ante enu erauimus, quanto post Platonis, Armotelisq.

mortem floruere patio ' aridante Isocratem

quid post eius auditores, eorumq discipulos clarum in oratoribus fuit adeo quidem artatum angunt' temporum, ut nemo memoria dignus alter ab altero uideri nequiuerint neque hoc in Graecis,