Spicilegium observationum de Indorum morbis et medicina

2쪽

cpicilegium post messem instituere, uti iud omni disciplinarum genere, ita in arte cumprimis salutari juvat. s CFIOLION.

mplam post messem rerum in omni doctrina pulcherrimarum, obviarum, reconditarum, utilium, necessariarum, jucundarum, aequo & industrio rerum scrutatori spicilegium usque relictum esse, intelligentibus constat. Neque vero, id ut planum sing lis 1 manifestum fiat, vel falcem in alienam mittendo messem, vel per varia scientiarum argumenta errando, in ductionis ope, probationem aggredi ne cessarium erit, cum vel sola servandorum hominum disciplina, quod agamus,quod dicamus, scribamus que, abunde suggerat. Ea vero, uti ex sanioris philosephiae, qua naturam ejusque affectiones mutatione que scrutatur, fontibus originem trahens, observationibus sedulo factis incrementum debet, ita ear in non neglecta applicatione usuque continuato

3쪽

specte adornandis erectioris viri ingenii malis hontempore insudarunt, & quae circa corporum natura. lium inque primis humani indolem , conditionem varietatem sensuum ministerio, Visusque prae seuelim annotarunt, editis eam in rem an atomici, phr. sci, medici, pathologici, semiotici, therapeutiet at. gumenti haud contemnendis observationibus, euci erudito communicarunt orbe. Ingens equidem hienotatur di steri men, obvia nonnullis & ex trivio pe. tita, vera, falsa, certa, incerta, Vlsu an auditu coepi. ta corradentibus, aliis non nisi singularia, rariora,

admiranda, & felici beata successu enarrantibus, ad. versos vero & funestos praesidiorum effectus astute celantibus; selecta denjque, & veram spondentia utilitatem, tristia pariter di laeta, obvia simu lyra

riora, sed vera utrinque &certa, ita ut eorum qur ad rem pertinent, nihil temere omittatur, elegapti ct concinna ratione tradentibus aliis. Ac licet iis,

quae ab integris collegiis & societatibus litterarum ac scientiae inprimis naturalis incremento dicatis, a seculo superiori ac praesentian Gallia. Britannia, itaqlia, Russi a &Germania passim erectis, hodieque Vi gentibu S, eorumque membris & sociis sunt profecta

observata, palma prae reliquis a multis tribuatur; re ramen peniti Us expensa fatendum omnino est, is actis, ut communiter vocantur, in ephemeridibus, in annalibus, in miscellaneis istis observationibus, annuo vel menstruo spatio edi solitis vera non raso fallis, incertis certa. iicilia minuς talibus, rarioribu

&selectis proletaria & ubivis obvia, malis smferri

4쪽

hona. Mirum ut non sit, tantam post observationum messem,alios inter,doctissimorumBigar Medicorum,rgg0DORo ΚΕRΚR NGIO,& FRANCISCO HILDEsHEIMio, illi quidem anatomicum huic vero pragmaticumenafieiendi spici legium relictam esse provinciam. Neque vero etiamnum, neque imposterum inventis dictis,enarratis obsiervatis aliquid addendi deerit oc- ealio. MMulsum enim, Verba sunt SENECAE: egerunt, , qui ante nos fuerunt, sed non peregerunt, muli, tum adhuc restat operis restabitque multum. Nais, tura enim, studio quasi quaerentem fugit, &o , cultat, quod ostendat revisenti. Veniet tempus,

, quo illa quae nunc latent in lucem dies extrahat, &, longioris aevi diligentia.

la historia naturali & medica Indiae orient lis non deficit spicas post messem coli gendi materieS SCHOLION.

Illos inter, qui de aere. aquis&locis Indiae Orientat lis id quod se ossibus usurparunt ii ters rum monu

Arari

5쪽

eeamus, nec sine elogio commemorandi veniunt. Neque vero itinerum illuc a variis factorum rela. tiones hic prorsus sunt negligendae. Non pauli

me inservientia. Sed uti haec talia vastis plerumqe operibus dispersa non sine labore plerumque colli. guntur; ita post laudatissimos priorum in hoc ope. re conatus, & studia inde sessa illud dissimulandula

non est, inter multa egregia, uno ore adserta a confirmata non pauca occurrere, quae lectorem iailla autorum dissensione & repugnantia dubium ei, mittunt, id quod doctissimi R EMPFERI observatio

nes exoticas , quibus complures veritates antea ah

sconditas in aprico posuit, cum reliquis conferenti ad oculum patebit. is Enimvero illustris Societasse Indiae orientalis Belgica, ut M. B. vALENTINI fidesse facit, non sine laudabili cautela legatos illos, ad ., ut Vulgo audiunt, commissarios ad plantati dari

Ind. Merat. se sua Sahosque locos transmittendos primum sacro

prρα , juris urandi vinculo adstringit, ut in relationi hais suis nil nisi veritatem illibatam proferant, quibiliis ea de causa major semper fides adhibenda eliis Quandoquidem vero & hi tales rerum naturaliun ,, prorsus sint ignari, atque de iis, quae ad res mei ,, catorias mage faciunt, solliciti tantum sint: his ,, tutius ab eruditis &curiosis in locis indiae viven ,, tibus ea, quae studium naturae artisque medica se concernunt, & ab iis curatius &persemus explo'

6쪽

7 NU

. rari possunt eXpetere atque expectare possumus. Quem in finem tot membra S. R. I. AcademiaeNais, i turae Curiosorum in Germania , Volcha merus

scilicet, Schroeckius, MentZelius O Potentissimoi, Borussae Rege hunc in finem lautissimo stipendio donatus) Schefferus, ut & inclytus Ludolphus . aliique cum eruditis in orientali india , Cleyero, , Jagero, Rumphio, ren Rhyne, similibusque, commercium litterarium aluerunt, quorum ob ii servationes & epistolae jam ex parte in Miscella- . neis curiosis occurrunt. Majorem vero lucem . illae nobis litterae atque scripta foenerari possunt, . quae posteriores in India ipsa orientali inter se reis, et pro carunt, quibus se mutuo aemulando, & in. multis contradicendo se ad uberiorem & curatio, rem inquisitionem excitarunt, & stimulum non, inutilem addiderunt: quo fieri non potuit, quae, alioquin in abscondito mansissent, in apricum, deducta fuerint. Sed chm & hi vel praejudiciisior an occupati, vel relationibus aliorum nimium

eonfiii fallere & falli potuerint, integrum nobis erit, quid veri falsique hisce relationibus insit, quoad per

autopsiam mihi, Respondenti innotuit, per lancem quasi saturam ostendere. non eum quidem in Mem,lli,quae in locis remotissimis congrua deprehenduntur, sanitatis praesidia ad nostra corpora imprudenter applicemus, sed ut ex sollicita omnium, quae hic Oeeurrunt circumstantiarum collatione judicium a datur, cujus maximam in languentium medela

7쪽

Aeris conditio in moderanda Indorum va letudine maximam obtinet emcaciam. fCHOLION.

Aeris quaenam sit in India orientali ratio, ex stile.

jus versus solem discimus. Cum enim aequatori vel proxime subjaceat, vel saltem non adeo procuab eodem distet quicquid orientalis nomine India Venit, prono inde fluit alveo, id quod autopsita cost stat, perpetuum ibi aequinoctium, regionum tamea diversitate & majori vel minori ab aequatore Mall. Ua , quam latitudinem locorum, vel ιχ elevationen poli appellare Geographi solent, hic neutiquam ne glecta, assiduum adeoque ver, vel si mavis, auid

mnum, summamque aeris amoenitatem, optatam que temperiem matutinis praesertim dc vespertipis

horis, sed circa meridiem per aliquot horas aestuci vix tolerandum, noctu vero frigus sat notabile non raro observari, veraque is illa HORATII deprehendi: Matutina parum cautosiam frigora mordedi.

Vnde quid de aeris indici salubritate habendum sit,

facile patet. MEx tempestatibus, A. C. CALso judice, ,, pessiane, quae maxime variant. Quo fit, ut auia D mnuS plurimos opprimat. Nam fere meridiani is temporibus calor: nocturnis atque matutis i Sisimulque etiam vespertinis frigus est. Corpyit. II. C. R ,, ergo di aestate & subinde meridianis caloribus re is laxatuae

8쪽

laxatum subito frigore excipitur. Sed ut eo tem' pore id maxime fit, quandocunque evenit, noxium est. Videlicet, ut ovimus autor est: ' cum modo frigoribus premimur, modo solvimur aestu, Τempore non certo corpora languor habet. Apposite hasce, &si quae sint aliae aeris aequinoctialis qualitates ad Indiarum regionem applicat, eumq; argumentis non contemnendis minime si1ccum, sed humidum valde in circumjacentibus insulis non solum, sed & in continentis regionibus deprehendi,sAcopus ostendit BoNTIus, qui de aere, qui circa Ba taviam occurrit, sigillatim sequentem loquitur in nodum: is Aer in circum vicina regione non admo-

, dum salubris existit, tum, quod calor & humidiu tas putredinis effectrices&genitrices phy sicis diu eantur, tum propter stagna & loca paludosa hicu frequentia, dum enim venti e montibus spirant, u laetidos dc crassos, ne dicam, propter multitu, dinem insectorum venenatos vapores supra ut i, hem nostram adigunt, ac ita aerem inficiunt, ita, que ventus e continenti oriundus serio nobis ca- . vendus est . atque is praecipue qui post gallicinii, uta e montibus spirat, ob primarum vigiliarum, tepidum calorem ac aperta inde in homine sud 1, ria, seu corporis poros, vehementius propter sub-u tilem & penetrantem qualitatem corpus assiciunt, ii quam vel frigidissimus Boreas media hyeme in ii patria. Quo eodem loco duo anni tempora avia-

9쪽

a linea aequinoctiali non longe recedentem plerum. que semper aequali existente in Indiis, his quae se quuntur verbis constituit, fustiusque describi is JEstas incipit, ubi perpetuae pluviae cadere incipi.

o unt: nam tum sol propior aequatori e directo notis feriens, ac e mari, paludibus & stagnis nubes in ,, altum cogit, incipitque haec tempestas a Novem. , , bris initio ac usque initium M i excurrit, cala,, tum temporiS tam irriguo, ac tam pluviosio, tunis cadentibus tam continuis pluviis, ut insolitis me se rito secundum Deucalionis diluvium metuatur. E contra a Maii initio usque ad Octobris exitum ,, siccus plane & serenus est aer, viX pluvia toto ser,. mensium intervallo decidente contrario plantari modo,quam in patria nostra, ubi recedente so se pluviosus fit aer, appropinquante vero sole siccioris evadit. Et de anni quidem temporibus pluviis que in India cadentibus diversae occurrunt, & repa

gnantes invicem relationes. Idem quodJ.B0NTI

Vs modo de Java sua, 1. II. sΕYFRID de Cambria & lit toribus Malabaricis assirmat, sed mox addit eo, quo hyemalis in dictis littoribus occurrit,id vero est ple-viosa tempestas, in littoribus Coro mandet aestatem Me tu siccam vigere,utroque,ut ipse LINDsCHOTTratrinq 'M nixus, addit, loco sub eadem poli elevatione si tiS, & ViX. 3O. O. FO. aut ZO. milliaribus jn vicem di stantibus. Suratae vero tres anni partes J. 4 hiner, Ind. de MANDELsLo, calidam, Februario, Martis, Aprili str. L I, 9, &Maio, pluviosiam Iunio, Iulio, Augusto&Septem'

10쪽

bit&Januario mensibus notavit; cujus quidem rei

Veritatem ego, Responden S, per integros no vem an in nos inBengala, eadem fere cum Surata latitudine ga dente commoratus, toties deprehendi, hoc tamen

adjuncto discrimine, quod aestus initium Martium, jusque finem Iunium,pluviarum initium Julium,finemque Octobrem, frigoris vero qualiscunque initium Novembrem finemque Februarium menses, Ventosque illic ex oriente & meridie, istic ex occidente, hie vero ex septentrione plerumque spirantes videte mihi licuerit. Reliquas quod attinet regiones, illud notatu videtur dignum, quod eo, quo in Benga la& vicinis regionibus pluviae desinunt, tempore , in lava initium capiant,Novembris nempe initio,& usque ad Februarii finem mensis continuent, reliquis octo mensibus perpetuam aestatem referentibus; eo vero, quo hic pluviae desinunt tempore,Martii nempe initio mensis in oris Cormandet illae iterum cadere incipiant, & usque ad Junii finem perdurent, reliquis octo mensibus perpetua iterum aestatis temperie, aestu &siccitate conspicuis. Quae sit recte aest, nentur, ut autopsia mihi constant, ea, quae supra eX aliis sunt citata, non parum illustrabunt. An vero

st Coromon det oris eadem latitudine gaudentibu Z nun multum ab invicem remotis, sibi e diametro contrarias adserentium fides in dubium vocari debeat 3 affirmare non audeo, qui Commandet, non

autem Malabariae oras visiti vavi, sed si per analogi - ῆri argumentari licet, simile quid in Iava&Suma-B et tra