Observatio de calculo enormi in urethra reperto Joseph Ventura

2쪽

FRANCImo vARGAs in I ci EQUITI HIEROSOLYMITANO .REGLE CAMERAE PRAESIDENTI FISCIQUE PATRONO 'FERDINANDO LATILLAE ω - PATRICO CAPUANO. SUPREMI s. CLARAE SENATVs CONSILIARI DOMINICO FIGLIOLAE REGIAE CAMERAE PRMIDENTIFRANCISCO ΜARIF MIRELMO CARAFAETHEORAE PRUCIPI :PETRO MARMULEIO VALETUDINARIAE COHORTI ARCIQUE ADCARMELITARUMPRAEFECTO U. VIRIS CLARISSIMIS TEMPLI NOS OMII AMPLISSIMAEQUE DOMUS D. IACOBI APOSTOLI HISPANICAE NATIONIS CURATORIBUS IOSEPH VENTURAMUSDEM NOS OMII TUM INCURABILIUM PRIMARIUS MEDICUS CHIRURGusLUCUBRATIUNCULAM HANC S

GRATI ET OBSEQUENTIS ANIMI TESTEM.

CAlculoruin plerisque humani Corporis partibus eoalest re, Anatomici, Medicique passim observarunt; at nusquam facilius, quam ubi urina intercepta aliquandiu taret. Quod

3쪽

coincidentia potuit obiervatores decipere; qui proinde vesicae,si urethrae opificium , pro uteri eiectamento accepere. Atqui iti urethra ipsa, non tam promptam, nec tam facilem esse hujus modi congestionem, & coalescentiam, is facile intelliget, qui

reputaverit nativam ejus canalis levitatem, lubricitate ue: tum etiam pronum, citatumque, per eum, urinae Ut ut autem sit, cum mihi nuper evenerit, calculum satis insignem in urethra deprehendisse; e re chirurgica fore putavi, quicquid de illius ortu excogitatum, quidve in eo extrahendo, aegroqure curando, sit factum, in publicum edere. In uno e nostrae urbi ς clivis, cui Vulg*re nomen Pi- .rozetoli, haud longe a Sinensium collegio, domum habebat

Joannes I avolarius, qui natus amo ΜοCxCI. sic arctum habuit a nativitate praepimum, . ut naturali mictus effluvio

resistens, in orbiculumqui se expandens, lotium, non juxta urethrae modulum, emitti sineret, sed ab exiguo ipsius praeputii ore, quasi per silphunculum exsilire.

Trigesimo aetatis anno uxorem duxit; cumque ex maritali ministerio spes foret, ut, laxatis praeputii compagibus, glandeque detecta, vel ipsi generationi, ne dum mictui expeditior colis evaderet ; hymen haudquaquam votis arrisit rspemque omnem sesellit dilaceratio, eamque secutae hae mor- . rhagla; conglutinatis siquidem inter se partibus, quas com cubitus divellerat , ipsa compactionis crepido angustum praeputii soramen radeo araavit, ut nedum seminis iacula. tionem , sed vel erumpentem lolii fluxum plusquam antea cohibuerit. Immo cum annum attigisses XLV. eo excre-

. vit angustia ν tantamque minge odi dissicultaten, aeger expertus est, ut singulis mictionibus ternos horae quadrantes albquando insumeret. Rebus ita se habentibus, Tavolarius' nonnullos medicos consuluit, qui, explorata parte, gentianae radicem Prae .' putii foramini immittendam censuerunt : ea spe , ut, ex illius inflatione , aliqualis fibrarum exte o , ampliorque arcti foraminis hiatus haberetur . Haud Trustra tentatum hoc praesidium fuit ; quamvis enim . praeputium non satis aperuerit, mingendi tamen difficultatem, integro sane decennio, quoiammodo imminuit. Sed , post tanti temporis db

4쪽

uturnitatem, aeger paxilli illius fastidio pertaesus, alios adivit, ut ipsum Sc eo liberarent incommodo, & sibi opem, quam

possent, utiliorem praestarent. Ex multis hinc illinc conquisitis consiliis quod certe expeditius futurum fuisset, repudiatum est,aonra scilicet praeputii incisio, per quam contracta hinc inde scissarum paratum Iabia, nullum amplius urethrae ori impedimentum asterre possent; & sic glans, hacte nus delitescens, in lucem prodiret. At pusillus aegri animus,

panico timore nerculsus, cultrum, omnemque cruentam chirurgiam perhorreicens, mitem, blandulumque medicum accivit; qui metui potius, quam morbo prospiciens , comiter eum adhortatus est , ut ad intermissum gentianae usum rediret: ac non male. secum agi putaret, si, usque ad extremum vitae diem, ea uteretur: hac amplius opitulatione adjecta, ut, quinties hujusce radicis irritatione, lars recrudesceret, Iubulum 'Plumbeum urethrae, Per praeputii hiatum, aptaret, cujus da Bu, urina proflueret . .

Quoniam aurem aeger, ex frequentissimo usu, tubulum hunc plumbeum ficillime immitteret coli, forte sertuna eo tandem tinniti sus descendit ut totus se abdiderit in urωthram . Hi ne fictusta, ut nstula plumbea, quae aperiendis tum urethrae, tum praeputii oris, ao proinde expeditiori mictui, inservire debebat, meatum ipsum urinarium, mole sua, excaecarit . Ad antiquas hinc angustias remeante praeputio, urinaeque semita plumbo obstructa, mingendi facultas duplici caepit impedimento praesecari. Cum hinc. ardores, doloresve in dies lacerescerent , aeger ad gentianae opem iterum frustraque recurrit. Interim live quod doloribus Olcalluerat, . ve quod chirurgici cultri metum animo ejicere nunquam potuit, ad eam segnitiem, socordiamque silentio abductus est, ut. per sexennium, ultra, nunquam, de plumbo illo ex trahendo, consilium ceperit. Marbo subinde' ingravescente, eo res devenit , ut pridie idus Novembres MDCCLxII. aeger per quam difficulter micturire caeperit, immo post b, duum omnino lotium suppressiam est ; magnus hinc exortus rigor, cum vehementi sebri , mentulaeque tumor mirum in .

modum excrevir. , '

His territus Tavolarius, affinem suum arcessivit Din. Thomam Bon incontrium , virum in re medica praestantissimum, qui novissimam morbi causam, aliam sorsan, quam abditum plumbum existimans; ut aestuantem aegrum reficerer, primo

5쪽

phlebotomiam praescripsit, oleiq. dulcium amygdalarrum, eum violarum. Mupo propinationem: peni deinde, ac pectini, iam tumidis, malvae cataplasma, ex lacte, & aqua florum Iamb ci paratum, apposuit: indicta insuper frequenti malvacet dococti potione, nec non clysteris identidem uis , ipsi auctor

suit, ut chirurgorum consilium, de operam advocaret.

Cum haec audivisset aeger , amicum chiruriae professorem Consuluit, quippe qui vetustum dius praeputii vitium

bene callebat. Hic, parte inspem, cum penem, lapidis instar,

sere obduruisse videret, colorem ex . purpureo mgrica tem praeseserentem , resolventia medicamenta admoveri jussit ; 3ceum ne sc quidem durities illa evinceretur , ad ultimum, remedium, amputationem scilicet membri, deveniendum inocensuit. Sed malactica quaeque vana suere : visque morbi omnia id genus praesidia frustrabatur. Tumor enim gras ritam caeperat, ac penem. pubemque , & inguina, atque scrotum iptum invaserat. Haec autem omnia ad x Iv. diem No.vembris, cum febris incremento, omnimodaque urinae sur pressione, perdurarunt. Eadem die, diversis iamia horis, ad aegrum vocati submus ego, 3c ethilippus Palusndus, non parva nominis ch, rumus: uterque in ea fiamus sententia , latii desectus , a que progressae in attiguas partes luis , aliam non esse camiam, quam plumbeum illum tubulum, urethrae inhaerentem, qui nisi extraheretur, atque urinae liber exitus pateret, padites assectas facile in necrosin dilabi posse . Inclinante autem die, ut spatium captaremus , praesentiora remedia excogitandi , susceptam curae rationem vel in crastinum servari placuit ; uno tantum cauto: ne scilicet magnam aquae vim aeger, ut antea inlatum , hauriret maxime namque per timescendum erat, ne exundans inde urinae creta partes magis magisque urgeret, atque intenderet . .

Postridie ad aegrum visendum accedens , ibi dum alios, aeque claros chirurgiae prose res ostendi, Pompeium Pizz μgrossiam , 3c Cajetanum Marti ilium ; sed erat ibi etiam aegroti assinis Medicus Bon incontrius . Enarrata hinc omni bus morbi causa , partibusque diligentissime inspectiς , ac

perquisitis, una mecum omnes in eo constiterunt , tubulum plumbeum sexennio 3c ampliuri aegro tacente, in urethra delitescentem , omnino extrahendunc esse ; arque ad id omnes

vires impendendas, unanimi iudicio conclusum; alioquin g

6쪽

nitale m-bmna, fimul cum vicinis partibus, brevi gangraena

corruptum iri. -

At obstruentis plumbi situs erat ignotus, diuque haesit,

tum, in media ne, an extrema parte urethrae, aut in aliquo

ejus peculiari situ, num in collo vesicae, an in sphinctere ,

vel circa perinaeum Iatitaret; omnes enim hae panes intu- 'Inuerant, atque extenta videbantur. In communi hac haesi,

latione, cuidam placebat perinaeum pungere; sed ab hoc con- filio ut discederemus, duo suasere: primum excedens partium tumor, qui incommodum huiusce operationis situm, apparatumque, aegro dissicilem faciebat: alterum, quod ex hac pumctione effectui potius, quam morbi causae, medicina aditiberetur; exuberans quippe urinae pondus' eo praesidio extractum suisset, minime vero plumbeum illud repagulum. Quapropter tutiorem, a me latam, sententiam omnes sequuta sunt, aperiendi nempe praeputium , ut detecta glande , per ur . thrae stramen, plumbum inseruri, aptoque initrumento do

rahi posset. - .

Iraque ad operationem manum admovens , aegrum sit pinum iacere iussi: serfice dein reciso praeputii latere sup xiori inserior namque pars freno vincta, crassior erλt, at que obesior ) speeillum in urethram immisi, quod vix transmeata glande , 'solidam offendit obstaculum . Adhibui cito serrum illud, quod Ioan. Andreas a Cruce hastam , Hilda nus speculum caecum vocat. At frustra ; nam 3e ipsi sol, dum illud nihilominus oblittit. Re perpensa, ore omnes assirmavimus, plumbum, sexennali adhaesione, adeo carni ad glutinatum esse , ut unum, cum ipso pene, quasi membrumessiceret. Quamobrem necesse suit, glandem ab ore aur naincidere , eandemque hastam iterum immittere ; quod cum etiam frustra tentassem , dentatam forcipem intrudere c. 'actus fin:; eaque, non sne immodico nisu, aegrique dolore, lae pidem quendam oblongum, non parvae molis, extraxi, coni eam qirasi formam habentem, scabrum, arque friabilem. Cum unusquisque, vice plumbi, lapidem extractum aspice.

re sanequam mirabamur, mentemque animumque nunc huc,

nune illue dividebamus , haerentes, an in imo urethrae sum do plumbum illud adhuc lateret. Ut anxia hac dubitatio ne excuteremur, iterata specilli immissione opus erat; iam- 'que ad eam peragendam animum inluxeram. Sed mihi. m. ram secit illa non levis suspicio , sine ut plumbeus ille tinbutus

7쪽

bulus in ipso lapide occuleretur, eoque propemodum ci ope riretur. Et quidem, fracto lapide, patuit tubulus, subtiliora

lapidis parte circumquaque resertus, in eoque concretus.

De lapidis hujusce ortu, mole, ac serma, priusquam plumbum repertum fuerit, quisque pro libito suum protulit

judicium. Cum vero constiterit, quod in medio sere veretro' tubulus ille insederit, ac plumbea sua inertia , per sexennium naturali mictus estuvio oblitterit, ejus coalitionis ratio iacile fuit excogitata. Siquidem urina, plumbeo ame'.

re praepedita, ac mi Aurientis conatu, per tubuli foramen , vel inter tubuli , urethraeque angustias erepere, & exilire coa

Eta ; ut istis expediretur anfractibus , secerni certe oporte bat; plumboque illo, corpulentiores latii partes, veluti quo dam colo sejungi. Cum hinc secretae partes, utpote arenaceae, ac sabulosae , facili negocio plumbo adhaerescerent, tubuli foramen sensim obstrusere . λdaggerata proinde quotidiano lotio ipsarum partium adhaesione , obductoque ab ipsis uin .

de quaque tubulo , hic lapidescere, atque calculi instar coalescere caepit. Qui, sexennali mictus aggestione, cum ea o longa excreverit forma, qua ipse urethrae modulus, ipseque

erepentis urinae fluxus sive int coalescere , eo tandem ada

ctus est, ut unciali serme crassitudine , urethrae ductum , per palmi sere quadrantem, omnino obstruxerit. uoniam vero penis Valde intumuerat, ac rubro quo dam, & sane livido erat colore suffusus; atque glandis apex quodammodo Grosim minabatur ; non abs re duxi ejusdem veretri superficiem leviter exarare, atque, ut ajunt, scarificare; ut, qua data porta, sanguis efflueret, & vasorum o si luctio minueretur. Hoc enim praesens necrosi obstaculum vi debatur. Iussa insuper Venae apertione, solitam aquae epota tionem vetui, ne urina quoque, copiosius inde secreta, ex beraret . Cui curationi sedula Bon incontrii, ad sui affinis sD Iutem tuendam, atque provida, consilia accessere. Eadem die major urinae vis, ac liberius emissa, mit, gata febris, partiumque affectarum tumor paullatim de

crescere caepit . Uno tamen incommodo angebatur aegro tus, urinae nempe ardore, per incisas, a tque a lapidis divul- .none laceratas, partes permeantis. Veruntamen solis, illitisque de more partibus, xiv. post die , febri liber is suit ;quamvis ulcera non occalluerint , ad cicatricem tamen tendere videbiantur , lotiique ardor plurimum deserbuerat Tot

8쪽

. Tot tantaque igitur a sere argumenta curationis, brevi ac feliciter cessurae, ut aeger cibo refocillari caeperit. Sed intra paucos dies febriς iterum exarsiit; cumque tumores duo, in pube unus, alter in scroto emerserint, ac emarcuerint; ex illorum suppuratione febrim exortam esse, cum

aliis iudicavi; quandoquidem pure ex iis ejecto, si nubusque

ipsis detersis, sebris aestus oblanguit, licet, nunquam aegrum deinde dimiserit ; qui praeterea ea stomachi nausea , & lamguore afficiebatur , ut quicquid esculentorum ei asserretur ,

impense fastidiret.

Sane muliis ab hinc annis. podagra laborabat , eique pedes, bc crura aedemate ingravescebant ; cumque humoresisti , huius curationis tempore, evanuissent, ex inopina hac merastasi , Medicuς Bonincontrius non temere conjectabat, fibrim enatam esse . Et vero exitiosum aegro fuisse hune Mematis reuocessum , quo vitalioribus corporis partibus labefactatis, ipse ad interitum tendere visus est, vel ex eo facile dignoscebatur, quod licet praeputii, ac penis ulcera

probe abstersa serent , eoque sano niterent colore , ut mox catricem ductura cernerentur is tamen non minus expectore , quam ex ventre multaur saniem egereret . Quod

cum per lex dies , magno cum febris ardore, & gravi

capitis sopore, eum incesserit ; tandem VII. Kal. Decembres MDCCLx II. die vero xxxax. poth calculi extractionem, profecto immedicabilis occubuit. Ex hactenus dictis, duos sere morbos recensitisse mihi videor , alterum quo mictus , alterum quo spiritus aegroto praereptus est . Sed non mihi animus erat, utriusque morbi historiam perscribere. duae de secundo sunt adiecta , non sane lubens adieci. Siquidem cum fatifera ejus morbi vis, subrepens & inopinate devenerit, ut spem omnem aegrotan ti Tavolario, ac vitam denique ipsam ademerit ; ex hoc ipso quidem coactus sum, vel leviter hujusce accedentis morbi exitium perstringere; quod operae, a me , in ejus Iscburia . curanda , impensae , Ductu propemodum certo orbaverit . . Hinc nonnisi patentiora saevientium ejus virium signa percensui, quae, pridie quam extremum obiret diem, aeger, e creta sanie , ac aestuosis febribus , depromsit. Ceterum quod amicorum impulsu apud me statui, illud sene erat, ut quae in primo, eoque non unius anni morbo, eiusque curatione observatu digna visa sunt studiose

9쪽

iuventuti proponerem. Sane species haes morbi eum miH. aeque ac aliis, ad medelam accitis, rara sit visa , non dubito quin aliquid novitatis vel iis afferat, qui medicinam morborumque causas, ex id genus chirurgicis, anatomitasve observationibus, haurire moria habent. Scio, innumeras ea, culorum species a nostris auctoribus referri , sive inremis, sive externis causis enatas. Et praeter inaum Borrichium,

rium, H aliosque viros Clarissimos, qui medicinae, ac rei publicae bono, plurimas hujusmodi observationum centurias collegere; locupletissimus quidem , di ut in ceteris omnibus, ita & in hac re est accuratissimus Morgagnius se); v. rum inter millenos ab ipsis notatos lapides, nullum, quod me minerim, in urethra virili efformatum re peri. Quodque spe ciet huic inest undecumque singulare, & admiratione dignum, summa certe aegroti patientia , qui ultra sexennium pertu lit, occlusum plumbum, ipsa se urina sensim aggerante, eo usque obstrui, ac lapidescere, ut mole sua totum quasi uis thrae ductum oppleverit. Postremo quicquid gratiae mihi habuerint adolescentes,

quod hanc observationem eis, veluti parvam , pro tenuita

te mea, symbolam, inter multiiuges, magnificosque huius generis, ab aliis extructos, apparatus, contulerim; satis mihi superque erit, si amici, quibus morem gessi , eandem, pro

sua erga me benevolentia, veluti merum observantiae argumentum excipiant.

a) Dissertaris de lapidum generarione in macro, er microcosmo. b) Additio ad Olai Boisiuit dissertationem . e Obser sisnes medici Girurgica. M OUervariones variae. H μ sedibus , π eausis morborum per auaumen indagatis. Icones integri hujus.calculi, ac duorum eius frustorum, nec non tubuli plumbei, in uno ipsorum concreti, litera Asignati . videsis in adjecta tabula num. I. II. III. In qua

etiam exhibentur instrumenta in chirurgica operatione adhibita, nempe num. IV. Specillum. V. Speculum Caecum. VI. sorti x. VII. forcepS dentata . .