Ioannis Mevrsi Gvlielmvs Avriacvs, sive, De rebus toto Belgio tam ab eo, quam ejus tempore gestis; ad excessum Ludovici Requensensii ..

181쪽

GVL. A V R. LIB. V. I fectura videretnr, post sexennium, altera centes a si aerario subuenirent lauic rei deliberandae mensem XI dedit. initio aequior quibusdam visa fuit sed expediendi ratio, graui pridem aere alieno, perdissicilis censebatur ali opinari, temere consensum

dici, quamdiu Vltrajecyini detrectarent: cum non aliter promt ipsent, quampi omnes acquiscerent erantctiam , qui vicesimam , decimamque leuiorem existimarent, per tot profugos dissidium An- dicanum , detriti vehemento commerci s. nonnulli priuatim amplius rato ab se exigi quaerebantur. quippe olim in litotu , vipecante, princi bus rogarae Flandriae trientemsoluere Brabanti quadrantem. Hollandia Flandrici tributi quadrantem Artes , Han-ρ oma,accaeterae prouinciae extante inguia penderent. quibus temporibus bellum contra Galliam sum, placu se, ut limitaneae tributi expertes haberentur m/nc pacatu,valde im quum vi andriae trientu nece iras, Erabantiae quadrantis maneat re Diri tributum omnibus legitimum distinctum iri contra Arrciij, Hannoni j, Insulani, Duaceni, Orchienses ac Namur- cense contendebant amarorum instituto nil omnino recedendam. His dissi dijs dissicilio rorum sta-LLIS, ac prouinciarum diuersa fit dia noxias postea turbas dederunt quin augente Albani odio, plurimi mutationcm CX optabari etiam illi, qui majorum cligionem sequebantur publica passim querela erat,&perpetua seruitutis ingens metus. ac plerique ita sibi ire suadere; post decennium bonis omnibus euolutos, nondum tamen a tributo iniquis mo

182쪽

IO ANNI MEvRs Ier, I conscientia, curas animo occultare,nusquam prootest fiteri ausi, cogebantur . quippe empti delatores, qui,colloquiis sese hominum inserentes innoxia saepe verba proderent. In tam justa populi querela, aut occulta indignatione deploratas Belgi res ad Auriacum defert Paulus Busius, tunc Leidensis

urbis stridicus, post Hollandi aduocatus qui alijs

ab Hollandiae ordinibus BruXellas legatis collega

datus, cum redirent donatim caeteri, simulato Ant-

Uerpi et negotio, S quibusdam ali)s locis,clam Dil- lemburgum diu noctuque iter festinat ibiq; Auriacum allocutus,iniquam Albani pertinaciam,S Belgarum communem ostensam, multis exponit. inde biduo quam venerat discedens,suosque quantocius subsecutus, non multo tardius in Hollandiam redit. atque ex eo tempore crebra illi cum vvetano, ac Catilagio consilia; occulta nonnunquam in

Albinianis,ubi aedes Calsagius habebat, colloquia fuerit t. exorientis disi di fama ingens profugis spes

affulsit, breui fore, ut, mutatis rebus, patriae,ac fortuniS,redderentur. Auriacus vero, noua de Belgio liberando consilia agitans, omnia rerum momenta

expedit,prioris propositi fortunam correcturus ut certior accessus esset, cunctandu aliquantisper ratus,interim Lancelotum Brederodium centiu-suim , Albertum Egmundum Mercst cinium, Adrianum Menningum, Bartholemaeum Entestium, Embisium Ruichauerium, aliosque naves bellicas parare iubet classemque uniuersam Adrianus Bergo suis Ollianus duceret qui, dum mare pas sim infestat , tempestate in Flevum actus, naues Prius scaeaginta, quae clania, uectaque, adueniebant;

183쪽

cibusque direptis,terror ingcnt CC mmercia Coia LXIX. cussit. eadem alijs quoque mandata insuper ipse, nullius laboris parcus, passim Omnes, quos causae suae fauer crederet, arat atque Obsecrat oppressa grauiter lilertate; AE proviMciar te desererent per literas quoque ubi uis locorum profugos hortatur: iam egregiam volantat m vi pecunia limarent , sine

qua frui ra quicqηaλ tentari, nec patriam berari in hoc proposito pra claram illi operam dabant, Didericus Sono ius, Albertus cliten brotic quius, Adrianus vVetanus Jacobus mesen be-cius. Ioannes Basilis, cinerus Cantius , alij lve. quin ut tuto commutare literas possent, inuentae arcanorum notae quae neque interceptae consilia proderent. EhZabezlia Angliae regina, Henrisiushil si dicebatur Daniae reX, Petrus Petri Nauarrae, ntonius Iacobi Ferdinandus Albanus, rutilo AD Q. Gulielinus Auriacus, Marirnus Golielmi. Megensis, Vultur Didoricus Sonotus, Daniel antenus , aut Nathanael Calcariensis Albe tus clitenbroucquitis, do his Son ius. res naeus, Gerardus Traiectinin Dein Vrbibus quoque, ac prouinci)s, nouata nomina; S appellata ollan

dia, Aes Enchusa, Tmon. Orna, v. Medem . lacum, Castor Alcmaria, luto Ams clodamum, Saturnus. EdamVm, Hercules Monachodamum, Ahadamanthus Brita, Vulcanus. Ager ornensis,

AEucui Delphi, Apollo Haga, Iupiter Loida,

184쪽

cI I , sire . UltraJectium, Proserpina. tiro- stadium, Thetis Getria, Chalybs. Transiiselania,

Stannum Bommelia, Ida Daucia tria, Venus. ZUt-phania, Ar ne Campi, Iuno Zvvolla, Pallas. Arnhemium . o. Noviomagum, Ino Groninga,

1 praea. Embda Brunsvicum Hamburgum ie-deuhrgum Dillem burgum, anti cum vesalia, HUnia. Ac haec ii Zodiaci signa totidem anni menses erant dies gradin nuncupabantur Albanus interea , grauiter Vltraiectinis succensens, quorum pertinaciam prouincijsali sexemplo esse aegerrime ferebat, cum insolenti valde praesidio assensum extorquere frustra sperasset, medio Decembri ad causam dicendam coram Senatu adesse iubet id cum constanter aliquoties fecissent, multorum precibus, qui gratia in aula, S aues oritate valebant, ostensam mitigare conantur instiper ad centena millia, quae obtulerant, alia quinquaginta addunt sed ille, neque sic placatus, sine exceptione parere iusibs, etiam ante a Zorum veniam sentices

postulare voluit, arbitrium exspectare aliter nec jus remis trum , nec praesidia de uicturum quod ubi ipsis intellectum , etsi iudicum haud occulta iniquitate , patientiae obstinati jure porro experiri; neque integra conscientia, infamiam tantam in f,

suosique admittere statuum. In caeteris prouinciis id effecerat,vt e vicies centenis C Io , in biennium proximum dandis, singulae partem ratam promitteret.

paucis aliquot, quae Philippi dominatum pridem

acceperant,permissa redemptio ac Getri quidem, quingenta quinquaginta cla,Frisij cxxviii , Trans- iselani

185쪽

cem cII alerorum imperata per haec annUS ex

spirauit. adies vero crescente in Albanum odio, eqvix ultra obscurus adfectus erat; c clam agitari plurima, palam per occasionem mox tentanda. sed Auriacus explorat , pridem per aerari ino piam se consili frustia fuisses; quosdam etiam parum fidei constantes qui simul in Belgium cum exercitu aduenilsci, urbes se aliquot tradituros, aut auxilio adiuturos, promisissent iterum inceriata casuum experiri haud consultum arbitratus, symbolam prui ubique rogare mensibus singulis,&septimanis, colligendam etiam in ipsis Albani prouincijs, ubi terrore cuncta oppleta Arionolo justi hanc operam concionatores quidam praestare, qui ignoti per Hollandiam, caltrajectinum

agrum,vcrsabantur & occultis domicilijs apud realigionis sua: bcios usi, vim pecuniae satis magnam corradebant quippe incommuni negotio, vindicandis conscienti)s, patriaeque libertati, instituto, nulli magis efficaces cum homines forte haud inadiserti, si non eloquentia sua, at pietate, facile animo commollerent S fuerunt, qui,asi hectu in Au riacum,patriamque se quoque ipsos, sanguinemque suum, osterrent. Idem mandatum Leidaeac. ceperat Petrus Adrianus meruius, S cum coc eorgius Epo; qui cum illic, tum Dor iraci, Ro-terodami, Delphis, Hagae, alibi que symbolam

non conicinnendam impetrarunt. In Frisiae sele

186쪽

LY nuntiant, nulli antea serriri obnoxios; neque quemquam,ut esset,peti l tamen bonis loliatos,ceu communes nox orent ita a patrioa ergo,, libertatis, niceps, ad vim propulsand m, Auriaco auxi ia ferre certos quae tametsnulti ipsis tunc inpromptu,in proximam iumen Penteco en clopos trecentos parare velle . Interim ad remp. ordinandam Alba1riis fertur ac Dor-draci monetaeir: efectum, aliamque adulterandae administrum in carcerem coni)cit. illi quidem, pciona capitalis indictat, huic, ob imprudentiam rati S, multoriam interuentu , gratia facta. tque porro fraudem prohiberet, Id. Marti; edicto cauci, ne moneta qui argentea qualicunque teretur,

squae Philippo anctore usa, aut gnata fiet. Res tilissima publice visa magis priuatim ipsi quaestuosa,

inde ad religionem animum aduertens,l miis plane ab mere jubet: Theologis Academiae

Lovaniensis dat negotium vi, notatis auri rumlocis lisae majorum pietatem L erent, indicem facerent: editum postea, hac cautione , ne in eo nepraefecit, aut senatus, auctoritate, qui quam aliquid mutaret. Additur curae isti Arias Montanus, vir egregia iterarum fama qui, mandata a Philippo Bibliorum c ditione, recens ex Hispania aduenerat. Tum typographis quoque, cludi literari magistris, leges praescribit Cameraci, ac liniae, synodos habet , in quibus iscopi multa decreuere, secundum concili Tridentini statuta a quibus discedere quenquam, fas non esset item de iudiciis criminalibus multa constituit,in speciem non ini illa;

quaer

187쪽

G v xv R. 14. V. 7r quae nullo priuilegiorum, legum immunitatum, laaut consuetudinum, respect i, tantisper obserua LXIX. rentur, donec de ijs, scriptore praesentatis, plenius cognouis et fornatilam quoque sacramenti proponit, os sequendam, qui ad judicum osticium, aut aliud ali quod munus publicum promouercntur. Per hoc tempus, cum comitia Spira Nemctum Maximilianus haberet, profugi Belgae, com- numicato cum Auriaco consilio, de vi. oppressione, Albani conquerentes, .rsarem, atqlle Im perii principes, stipplices orant, ut suo nomine apud Phil pons terce crent idem Culemburgensis, Bergensis, ornana, Z Batem burgictis,fccc runt; debitum imperii clientibus patrocinium implorantes ac fauentes C principibus multos sis habuerunt quid. causani adiutare , δ orare etiam

Caesarem quando pars Imperisse iam esset, nisertus

aerumnarum pacem religionis, qua Germania frueretur, i is quoque procurarct jam sic elapud Philippum egi se, nec propositum tam laudabile destitueret per

geret pacis istud ludium praes ferre ac uaderet porro

regi, ne vim vitam conscientis in negotio de aceret: neve vita, ac fortunis, a b ltos upplices uorteret. Et inclinabat in rem aequam adii milianus cum legati ab Albano S Catholica religionis relictui

principes optimum aes irem in contraria omnia agorei uilicere regi, in rebo espro arbitrio animadue, ter m neque hanc curam ad Imperium ertinere. Tunc

sentcntia in Ultra edi in os lata qua ustragium in comiti; clero iuxta, ac nobilitati creptum magistratu urbano, ali sque ciuitatibus tertio ordinis, a ctiam

188쪽

172 IOANNI MEvns Ictiam priuilegia omnia qui hoc quasi fulmine percussi ad regem prouocant idque Albani iram

accendit. Igitur deprecatum mittunt in Hispaniam Gulielmum Vehasellum,ad D. Petri Decanti, antiqua pietate ac praestanti eruditione, virum; quamuis periculosa legati crederetur, recenti cXitio cum Montinij,tumBergensis,aliorumque. isque

cordate factam ab Albano injuriam regi supplex

repraesentat. sed Albanus, spreta prouocatione, per literas Vltrajectinis nuntiat et sil sententiam

Diam, omnium in prouincia munerum penes regem

potestat esset tamen vulis magistratum prorogare, δε-

nec aliterfacro invideretur interim prouiderent , duo, ne quid injure dicendo, aut ciuibin regendis, resp. detrimenti caperet tum prouinciae quoque praesidem, ac senatum, comitia deinceps vlla habere , aut ordinum munere defingi vetat Franciscum Bothium, aerari quaestorena, rationes publicas Bru-Yellas transmittere, pecunias vero fisci quaestori tradere jubet. Hujus quoque rei certiorem C-gem faciunt,' quoscunque fauentes sibi in aula ejus existimabant interim, quia intoleranda Hispanici praesidi ferocia vexabantur,omnino satisfacere Albano,& placare iratum, student sed illi rei Florentius hinnius te ablegatus, re infecta domum redijt. obtulerant, si comitia antiqua daret, ac praesidium euocaret, florenorum centum

octoginta millia. Rex Philippus,pontificis consensu, consilio Albani, ac senatus, Madriti anno superiore diploma dederat xvi Kal. Decembres, quo turbarum veniam Belgis promittebat; sed tam lata

189쪽

Iata exceptione, ut paucorum beneficium vide retur illud, hactenus dilatum , nunc Aniuerpiae promulgat, XVI Kal. SeXtileis. In foro maximo, ante curiam theatrum ligneum rectum erat,

aliquanto sublimius, panno oppansum in summo,sblium magnifice ins alum regis locum repraesentans in hoc consedit, fistu nulli legatorum in id tempus usitato ad utrumque latus, deprelliore paulo sedili, cuminae duae Antia expianae, pr stanti forma quod indicium populi erat Iam pia catum regis animum, ac clementer ipsium deinceps esse habendum pro icuntem ad gradus usque stipatores deducebant: forum miles obsidebat ita cum a

n armortim terrore pacem pronuntiat gratiamque delictorum, minus acceptam, quia paucis adeo utilem, omnibus dubiam . quamobrem rari confidere ausi domum redierunt, homines nullius fere loci, quos tenuitas fortunae,numerique infrequentia,tutos praestitit Mense Augusto Anna Austriaca, Philippi matrimonio destinata, in Belgium venit proficiscentem fratrum minimi Albertus, ac mencessatis, selecta nobilitas, comitabantur. Deducendam Caesar dederat Ioanni Holo, Monasteriensi episcopo, S Boructici ordinis praefecto. Sub aduentum, profugi Belgae Emerica cX-

acti ubi tunc Arsicotanus, ac NoarcarmiUS, Crant,

honoris orgo obuiam missi. Cum regina Novio magum appulisset, solenni ritu in Albani manum traditur. illi Gelria: Holiandiae, Ultra)ecti, Frisiae, Transiselania , Groningi, nam elandiae, ac Tubantum obuios legatos hah et matrimo-

190쪽

I, 14 iὶiuna nouae nupta gratulantes, tum egregia Iloque munera onerentes inde Albano deducente, Antueri iam abi)t ubi regio plane apparatu excepta, a caeteris Belgi sui prouinciis, ultra Mosam, o Scaldini,positis, vota itidem, ac munera,accepit. Hinc profecta in clandiam , Iasiemalistingae conscendit ducente Maxiliano Bofluuio intris praefecto In Hispaniam abeunti comites ab Albano dati, Ferdinandus Toletanus filius Rodericus Toletantis, S chris ophorus Mondragonius, cum legione sua eam ob caulam Dauentriam chaocatus si se Albanus, cum d antea successi rem

dari sibi a Philippo postulasset, id potis imum nunc

agebat, ut nouam dominam ad regem maritum deducere liceret sed obtinere commeatum nota potuit. Dum haec fiunt, sedulo Auriacus de restituendo Belgio agitare pridem naues plurimae,cjus jussu mare commerci s infestum reddebant. nunc de urbibus quoque capiendis cura erat itaque clanculum per Sonotum Enchusam sollicitat: isque pene rem perfecerat, occupatis ciuium plurimorum animis cum obortum tamen aliquod improuisi impedimentum, summo, quod muzndum valde, consili secreto in sesquiannum disterre coegit. Intcrim symbola in ollandia boreali, duorum maxime concionatorum opera, per pago plurimos institutae conventicula item crebra, nullo Albani metu, habita. Illi ad populum commeare frequentissime, periculum alternare literas ferre, ac referre quae interceptae, ne arcana consiliorum reuelarent, de frumero, aut commer