Dissertationum ludicrarum et amoenitatum scriptores varii

671쪽

formaverunt antremos

adhuc rostra vocabulum NOS , avium partes illa exporrecta , acuminata ex aete , ferrove in proraeminentes: velaria:pius alas nuncupant Poe

tae proinde uo cecin it rum Gn- ala , Hesiodum imitatus,qui olim etiam vela, se, id est , navis alas

nominavit ubi Proclus commentator ab avibus desumptum hoc ait este. prudentisima a vero antiquitas, leo Quidem Judicii, reuitientius Cycnum , quam alias

aquaticas aves pro Ornamento navibus

addebat non tam ob insignem ejus in natand , peritiam senatat etiam Helerrime, t suo post loco diceturi quam quod micreas aspecti longe se venustior , ataue invigantibus faustus, elixque haberetur.

Q fppo propῖer pulchritudinem suam

qua contemplantes remoratur in summo semper honore habitus sit, atque etiamnum est apud magnaic , virosque principes, prata pue in Belgi O, Gallia atque Anglia , ubi quis perennibus ac riuulis, qui domus, aut palatia alluunt, enutriuntur acriterque in occisores animaduertitur. Innumeri, re rente Iohanne Bruvermo Gallo , in agro Eugolis mension Tenuri Osente vertantur, atque educantur perdi' egum maximi Francisci adesi ejus nox eo mi ni

672쪽

minis primi Agrigentini piscinam summis sumptibus Geloni tyranno longe mi

nificentissimam. tque pulcherrimam, maximamque construxisse leguntur, In eamque fluvios, sontesque deduxisse , a Cycnorum tanquam avium nobilissimarum pulchritudineque, specie sua eiusmodi preciosi loca summopere adornantium, multitudinem coniecisse. Est enim inter acuaticas omnes longe speciosissimus Cycnus indeque lor, id est, totus pulcher nuncupatur quam prosecto formae prae tantiam Laeda fabula egregie innuit: quae a Iove in candidum lorem immutato , hoc est , candidissimam formam in diato, compressa, tiliam toto terrarum Orbe formosissimam, Helenam, inquam, illam cujus amore totius Gra cla heroes principeSque conflagarunt, ex ovo, quod ex eo congressu conceperat, exclulisse sertur Cycneoque allo candore membra

ejus perornasse quo sane sensu antiquissimus Euripides Helenae, o Min κυκνοπτερον,

id est, formam Cycneam appellat. Et apud Lucianum Paridi quaerenti, qualis aspectu esset eadem Helena , respondet Venus

οἰέτρο φῶ m,liocis, candida quidem, aua in consentaneum e p esse a Cycno

prognatam uenera autem ut qua in Vo

673쪽

CYCNI ENCOMIUM. enutri afuerit. Et alias apud eundem Lucianum Gallus de Helena loquens , di, inquit, quandam canaida procera ceret ice , rhinc Cygnos unatam ad -- mularent. Ita pariter a malis de fiat ri

Et Pontanus de fridano

Caudi a semine mirantur brachia cogni,

Inter alias modo dotes quae in h.ac alitequam plurimae, celebratur tantopere, a 'oetis Ma soluta oratione cribentibus cantus sua .:s, ari ia nimirum omne melos omnis alia, etiam ii laudabilis harmonia, atque inprimis ipsa Musica Cycnea cantio nuncupari meruit eoque aneca teris aquaticis praelii terit Cycnus: quod solus, testante Alberto Magno , gravissimo Philosopho inter magnas , laquati casave muticus existat. Oppianus aut otest canente Cygno Scopulos, valles respondere , omniumque avium musicumferri, eoque nomine Apollini consecrari: canere autem non lugubri, ut Alcedines, sed suavi, mellito cantu, velut tibiis, aut

citharas adhibitis. Verum aron ob solam Ee s Musi-

674쪽

sco VLissis ALDROVANDI Musicam Apollini artis mulicae vento: is acri habiti sunt Cycni, sed quia etiam, ut Cicero , Socrates , aliique gravissum voluere Philosophi , sam iam imminentem sibi mortem vaticinentur Vaticiniumque ab eo Deo accepisse credantur. Quomodo vero suturum interitum radicinant;

cluamvis fabulosum videatur, fide minime lignum, ita proillii: Oppianus Poeta. Philosophus Moriturus secedit ali quo ubi nulla avis canentem audiat nec Olores alii luctuose terpellent, si qui sorte adessent, ciuissimilem vitae exitum sibi imminere intelligerent Socrates ciuO-que apud Platonem Cycnos affirmat tum magis , dulciusque caneres cum se brevi praesentiunt morituros quasi laetantes Deo gratias agere videantur , quod ad eum, cujus ministri sunt, migrationem parent. Addit, homines quosdam; cum pia mortem expavescant Cycnos troaue falso criminari, cantusque liti jusmocli dicere,

doloris argumentum esse Cuem ex adventante morte conceperint: sicut sensisse videtur Lucretius, dum canit. Cum iuba depresso graτiter sub murmure mugit,

Et gelida Cocni , nec torti ex antro Heliconis, Cum liquialam toliant l. gub. Noce querelam.

Sapientissimus vero Socrates hoc deo maxime redarguit quod ejusmodi homines

675쪽

pem, quas eruami a querimoniam canta re lugentes Itaque ibi neque has praedolore videri canere neque Pycnos: sta quia Pluaebo sacri sunt, divinatione praeditos praesagire alterius vitae bona ideoque cantare alacrius , gestireque ea die, quam superiori tempore. Qiunim Pythagoras credidit, Cycnas animam elle immorta. Iem ae propterea laetata imminetnte

Videntur sane omnes antiquiores ea in opinione suisse quod nimirum Cycnus cantu suco sese moriturum signiricet: Nam S refert apud Athenaeum Chrysippus , in libro de bono voluptate , quendam quod dicteriorum facetiarumque eri et stu diosus cum esset a carii fice jugulandus, dixisseri velle se velut Cycneum cantum. ubi cecinisset, mori. Scio multis non uia taxat illud fabulosum videri. Manilia deliramenta sapere 'quod mortem suam

praecinat ejusdemque incommoda cantus luavitate consoletur verum etiam , quod caetero vita tempore dulciter canat. Erant

enim etiam hac in re ambigui, dubiique vel cicso ac inprimis Elianus, qui nempe

676쪽

id modo addubitare videtur, modo asserere. Ego suo postmodum loco veritatem rei indagab, lectorique ni fallor satis faciam. . Elianus vero sic inquit Cycnus, quem non solum Poetae, sed multi etiam solutae orationis scriptores Apollinis ministrum saciunt quid Musica , vel cantu possit, non habeo quid affirmem Veteres tamen persuasum habuerunt, Cycnea, ut appellant' modulatione decantata , mox eum expirare Quod si ita est, liberalior in

hanc avem natura, quam in homines bonos,

bonestos fuerit nesaape his laudem , ac luctum a morte tribuunt alii Cycni vero ipsi sese vel laude, vel luctu moribundi

prosequuntur.

Alibi autem hominibus Cycnum ait praestares quia non modo novit , quando apse appropinquat, ut moriatur sed quod etiam placidissime, ac lenissime mortem serat, a naturaeis placidissimum donum consecutum. In morte enim, inquit, tantium acerbi doloris sensum inesse, se in optimam spem induxit. Homines autem quod nesciunt, id & exhorrent, iummum malum existimant. At olori tanta animi est tranquillitas in extremo vitae spiritu;ut sibi tanquam naeniam canat. Canit

igitur Cycnus Epicedium, Iunebre sibi carmena sive Deorum hymnos decantat; sive

677쪽

CYCN ENCOMIVM σ3 sive suas ipse laudes, Dad mortem se praeparat. Sunt praeter ea in Cycno alia ornamenta praeclara Tima. Quin ipsemet PlHlosophorum coryphaeus , communis praeceptor, Aristoteles, C vcnum autor est, nec probitate victus , morum , prolis, senectutisque vacare Animi corporisque robur in hominibus laudatur plurimum sed in iis maxime, qui eo non abutuntur: hoc est, quidum possunt,alios neque opprimunt, neque opprimere student sed si ab aliis, quanquam fortioribus lacessantur aut ad pugnam provocentur, egregie se xdefendant, Quindicent. Qua in re mirum est, quantum laudandus sit Cycnus, quae cum ales sit, quae plurimum viribus polleat, nulli suapte natura, aut vim aut injuriam infert unde tam eleganti, quam apposito Epitheto Ovidius olores innocuos hoc inversu appellavit:

IEic innocui late pascuntur olores.

Cum aquila avium omnium , ac psal ulnetiam rapacium sortissima, ideoque regina nuncupata , bellum acerrimum quidem

gerit verumtamen nunquam nisi lacessitu ab illa, Mad praeliandum provocatus; nec aequali tantum Marte dimicat, sed etiam vincit quemadmodum perquam eleganter idem Aelianus qui sane in hujus ce alitis en comit celebrandis, diu pluri

mus s

678쪽

66 VLYss: ALDROVANDI mus, hisce verbis testatum reliquit. Neque ver inquit, ad mortem , verum etiam ad pugnam fortis est Cycnus injuria item non lacessit ira quam sane moderatus vir prudens, sic lacessenti ac moderanti de animi robore nihil concedit. Caeterae quidem aves cum eo pacem labent, ac quali .edere devinciuntur ab aquila vero saepe hostiliter appetitur , ut Aristoteles refert: nunquam tamen vincitur, sed eam plovocantem animi non solum robores, sed jure etiam optimo vincit. Quin ricali gera utor est ut Cycni ala pulsetur Aquila, delia actum esse. Non minori laude inlignis illa quam praedicat Albertus Magnus, verecundia in Cycno animadvertenda est: eaque in coitu. Eum etenim perhibet, quOtiescunque inieritiae mellam, eo usque contristari; imo vero prorsus a cibo abstinere; donec vivo sese fonte abluerit ac ii in aqua

occultum quid latere non ignoret, quo peccata abluuntur quem admodum Omnes nimirum ea maculae, sordesque expurgantur qua de re per otium consule M. Antonium Marii lium Bonaniensem Archiepiscopum Salernitanum Possiem D do pariter ingenium avis celebrare sed id ad propriam rubricam dit sero de usu ejus in mentis nonnihil hic allaturus Arbitrari

enim quispiam possit Cycnum, qaodi:

aram

679쪽

CYCNI ENCOMIVM. 66sgram habeat carnem , duramque ac ventriculo inobedientem , An se a1us caro fortassis laudabilior atque salubrior existit, posthabendum esse Verum cum mycnus noster carnis suae habuerit optimos cultores, non minori quam ipse Anser apud veteres in pretio, in honore habitus sit ut ex Plutarcho in primis colligere est, non m metato Cycnum praeturale videmur , ipsi etiam Anseri quem innumeris aliis nominibus antecell: t. Apud Athe --lmetiam Dipnolophistis apponuntur Alexandrades apud eundem , oiteaquam carpit et Thracum rigis convivium;Cycnum inter aves lautas subinde numerat. Sed Mapud recenta ore saepe inter delicias huiusmodi aves tabentur.Nam Platina inter epulas lautioriim praecitare pullos spectari asserit. Moscovitarum duc CS, HO-tiescunque carne vescuntur , hospit bus suis Cycnos as Cos apponunt, ut luculenter narrat Sigismundus Earo. Et revera Principc illi harum alitum esum plura mi ficere videntur. Etenim tres e caeteris, quae plurima apponuntur duci cultro pungens, ineliores. casteris pra serendas explorat;

quas lapiseri discerptas, in partes quamplurimas divisas in quinque minoribus,

quam ei antii imae palmis duci iterum apponunt reliquas vero fratribus ejus consilia

680쪽

g6 VLYssis ALDROVANDI 1iliariis, oratoribus, aliisque ordine dibuunt uni rari embammate ex sale,

Scribit quoque Ornithologus Cyc

serum apud suos denariis, sive draclargenteis quinque cum triente venutum esse. Caeterum , quod apud multinentis improbetur inde sortassis evirit quod nunis annosi ad nos per veno Has itaque ob ratrones Cycno Inter aiticas aves principem locum assignavi quod pariter Petrus Bellonius in su. avibus historia facit quem tamen, caquaticas terrestribus praeserat, launon pomum. Sunt enim hae aquaticis praestantiores, ad edendum alubric