Matthaei Gribaldi iurisconsulti Cheriani, in florentissimo Patauino gymnasio iura ciuilia ex ordine profitentis, Subtiles atque perutiles interpretationes in difficillimam l. ij. c. commu. de lega. & in l. verbis legis, de verbo signifi.

71쪽

commisi relictis, tam res ectu mentis, quam pote a statis uerborum qualitas spectar non debeat sed quiab his clinq; erbis dispositio concepta dire ctis, siue precariis, plenum euentum, idest effectum, uel exitum sortiatur prout testit. ruoluit, απι potκiti. uel negare, quem ad testa. aperian acutissimi, ibi,planissimum ei donamus clientum X defodeicom. Vna enim fuit Iustiniani intentio, uoluntates morientium modis omnibus ad effetium peruenire. l. consulta in s. .l seque n. Me testamen. I 'tex in omnibus nascanαtur in rem actiones , de ei omnibus pers hales, ere omnibus hypothecariae Iustini nu Merepeti qriodi sege praecedenti iam indlixerat. Nam ibi tam pro lagatis, vim fideicomisi, triplicem adito αnem dedit . nec tamen superflua dicetur baec repetitio, quis deseruit casia subuecii de legati resideicommis sis uerbalibus , quae fecundum mentem inpotestatem ut toties di Cium fuit reg:dantiir de quibus ex. i. supra eo ti non di bonit. D autem iustinianus dicit, ese omnibus stippi legatis Idri commisi, omila, tres nasci actiones, manifeste illorum opinionem conuincit, qκi realem pro legalis tantum , personalem profdei' commissis competere Actius. it si dicatur, quom οῖο pro uero naturali legato potest orietere persona: ilis L profdeicommis ore uendicati cum substan

tia iam que residii desilani repugnet Ad hanc b.

72쪽

c humiaiora sunt fideicommissa tegatis, utpote quiu

73쪽

bus latior ac stinguior natura indita est,ut quibuscune Dilli de lega se ideo quemadmodun apud Grammdὰ flictas omnis pars orationis,cum desinit esse quod est', in Adverbium migrat, teste Seruio sic omnis ultima uodlκntas , cu m iure directo ualere non potest, in uim βαὸricommissi sustinetur nisi mens disyonentis refrageδibur d. l. filius. q. ut quis haeredem de legari. d. I istis. 'Lusius de lega. q. d. I Scaevola ad Trebellesiunc is uerbis de uulga Hinc confunditur communis opinibiuae foliis Doc. inta. l. . de lega. i. nolintium per hunc I substantia naturam omnem legatorum, ac

iudicitur 'eru'n praediED declaratidiunu legenti, Se derio satisfacere non uidetur, neque omnem scrufutui dissolueri, cat amuis enim illa uersa, si crintrarium ilhq - e fideico minissis eue inae , rest et tria renim ueristari, tamen reolisti. 'Eicommissoruis difesti non conuenit 'xomam rellato infigura fideicommi , ubit 'obstaresa vi , quomin iure aled Lami- , ut totidue dictu est , delaommissum est in Moyροδι anior dispositio,in vim exterae omnes in Abiasidium t a se eunt. Uuter ex uuli illud relictum fis

74쪽

ergo in fὀeicommissi nihil

test quod eim nataram excludat.Dodiores hunc uersi

vis p tum, fugiunt, nec nil modo se expli

care luerint.

verus sensui se videtur, ut dicta clausu i non debeat si uniformiter ad legata deicommissa referri atrum respeeiu deicommisi sx sibi imme latὸ contradiceret igitur ad legata tanti

jum referri debet,uillusens t. id istositi faela infrura legati, uel etiam fideicommissi aliquid, tra, τium patia , ut scilicet iure legati ualere non possit, ecundum naturam fdeicommissi iudicetur fisi inus inditas istositionis adde g ta . taxat refertur Nam sit a Iustini. E iido ante dixerat,qηρ legatum est,fα deicommivum intelligatur quod descommili η .',scilicet uerbaliter, legat ri censetatur: nuc μtar ex Vtionem in legam tri tuminisi talibus legatis , uel α

deicommissi ne libui aliquid obstet, ut scilicet iκre ueri legati ualere non possint, qui semper in uim '

deicommisi talia relicta ualebunt. Othoc modo texilis nisi erit, , Usubit omnis difficultas. Et si dicatκr, duae dub itastis esse poterat reluctu fdeicommissi Μηr: balis, quomina iuresdeicommissi naturalis ualere deberet si tondeo, quia Iustinianus dixerat. Relicta in I r. fi Micommisi e co ara uoluntatis in vim directi legas i dccipienda: git tur ad abundantem decla rationem sibiunxit, quod siue tectator leget, si es xi committat cintelligo, semper reste tu uerbprum .iuli diij iti aliquid con auri: tu ineat silicet sa

75쪽

u distonentis propin rem, imi legatLEHere,iae men ed 'osimo in uiliter pereae . dii inodo facta appareat, in uim deicommissi, uelut humanioris, μα lineatur Vel etiam dici potest inescribendo oco currit alia solutio 3 dicta clausiti si quid conistrarium in legatis fidei ominissis eueniat, non ad potestatem, sed potius ad mentem testantis refeitur. Vt sit sensas, si intuli distositione facta uerbis

rectis te precariis contrariae mentis donieEiurae cohae

xiurrant, ut rotabiliter de mense di bonentis dubitari fit utrκm illud relictum iure legati uel deicom αν in sit ualere uoluerit artibus tacilluc' ut uer o uo finito ut 0ysensumis mentem di trabentibus tunc isti dispositio, qualitereunque factae, niis controuero fas contrarietate, ut fideicommissi hi iudicit u . Et 'si si 'tur, in rebia volu fite a uerbosum qualitate R ODI: a non receditur. l. non aliter de lega iij ideoq; i ν lictu uerbis direcisis sic infigura legati, potiμ serandum natura suam interpretari deberent praec sertim cum fauorabiliussit diredism,q:ιὰm oblis.sum. f. ubi Bal. n t C. qui manu ἡοnp 17. Difficilis sine hueleemo , es res unde obiectum procedere in dubio, mando nassa subest coniectura uolunt diis uerborum 3 qualitati resisten rua loquitis tex. kὸ. hon Mos Mem tis Mur sibi adessent adtra 'ferbi. 'la α rura uoluntatis, aedibystionem ambiguam redde, i u hi quia fune ii niuem euentum in uim deicomae

missi ualctet, tanqlia ni humaniori fauorabilioris. 'Necos idt qaod directis censitatus fauorabilius obli

76쪽

ano, quia mili liberine uerissimum est, sed in alii

relictis particularibus contra irum puto. q ra rasi radii nibus modi impediotvir, quam oblηκα, nec tam facile sustinentur ut patet ex supradictu tamen cogita, iam maluerissiationem amplactere. S EQVI TVin intex. Et nemo moriens putet suam legitimam uolimtatem reprobari, sed nostro semper utatur adiutolio. Nam, ut toties supra dictum fuit, ueteres csos scite notat hic Iustianianus, uerbornm formulis, et subtilitati nimi mi

barrentes, multas distositiones minus proprie sonu erue explicatus reiiciebant. Cui malo iustinianus semper occurrere uoluit , ne propter huiuscemodi uerbo*r m formas e proprietates, uerus sensus o intentio

deperirint Chide ubiqκ professus est se adiutorem

prote iorem supremorum iuditiorum.l. in. .depostis bare. Insti. g. distonat Auc.de ni p. c AD DR V indiligenter obsierlitaum est verbum iri,d legitimam, qκia ultima uoluntas eatenlis tuenda est,quatenus e legibus,uel bonis moribκ non ad Mersatur l. pen. condi. I, li. l. utilitatem de Urman. tuto.bonlis ex. n. l.Cu aaestio.C.de liga ibi in omnibus enim uoluiitate iri, tua Iegitima est,clom, nari censemus .fiast etiam rex in. l.nem potest,deliga.i.oe .l nulκ res in pri c. c. de testa quinimo neciatima uoluntas iurata contra seres, uel bonos mores admittitur l. si qκisti uiuilinos. 6. i. de liga. i. SEQUITUR

77쪽

S E T V in rex Et quena admodum uiuentibus prouidimus, ira δ mbrientibus sui it bonoratis competentibus remes sio actionibus honorem,sem emolumentum sibi relictum conseo qκerentAr,ut in.l i. supra eo. hac. l. tibi de actioni L loquitur: sit etiam Orientibus consulere uoluit, eorum ultimae uoluntates modis omnibus seruaren. 4κr. Similis textus eiusdem Imperatoris habetur in Lien in s. c. ad Dalaia. ibi, quare non in prae, senti casia,et uiuentibus d morientibus prout demus, et eorum ultima elogia conseruantes, et commodum haereditarium non minuentesio in.l cum antis uitas , sit autem longiori c. de te, sta ibi, sic enim et naturae medemur, ET MOR

S EQV Ii, intex et si specialiter legatirantummodo faciat testato x mentioneni, hoc et legatum, et si cicommissum esse intelliga, r. id est inte igi Osu secundum mentem , poteru flutem istinentis si enim relictum in f κra Cay

Ie uerbum lego, net cum mentione ligat tantum,' Ia fundum Tri legρ,i e legati iure relinquo,diredio modo ualerepsichmen eo patiaten ora repi gnantis us utique et os dicetur,emiure legasi ualebit.δ. l. non alitur de leni. iij j uero iure iredi uilere non

78쪽

e 'sic una e eadem dis ostio iisque ab initio talis in

terpretabitur, qualem mens uel potestas patietur non

ut duplex dispositi simul intellitatur,ut supra litigi,

me demonstra: i Ex quibus adnotari possunt tres causus, tui per banc clausulam decidantur.

Pa I M V S actus est , si testator abqi id simplici

ter leget,uel pecialem tantum legati mentionem disciat nec mens uel potestas uerbis aduersetur, talis dispositio legatum erit, legati iure tantium valebit quia alio non apparente a uerborum proprietate non recoditur. dd. non aliter. .dd. Labeo in i desuppedec. te, ga tantum abest,ut etiam ideicommisipιm intelligatκra electionem legatari ;qura feret contra mentem diαstonentis,si uerba directa, quae iure suo ualere possunt, citra necessitatem obliquarentur. d. l. uerbis de lista. Dc vim VI easius est, Aundo uerba diues iure legati ualere non debent, quia mens testatoris repagnat, qui de elyeetu obliquo cogitauit,ut ex praecedentibus seu praefationibus colligi potest. Titia. .i de verbo obliga. l. Item quia . q. t. de puc. Doc inu. iiij deleae xa i. in .l ita stipulatus in princ. de uerbo oblita. hoc casu receditur a uerborum proprietate , ut mens struetur. d. no alite π. c. intelligetia de uerbo signi. TAE R TIVI casus, quando uerba directa iure leugati ualere non possunt, qκia legis authoritas refragaturi, Ἱκnc talis dispositio similiter deicommissum dicetur, ,bliquo iure salabit.da. Scaevola ad Tres

79쪽

sellia d. l filius. q. ut qui haeredem,de lege. i. q: olue oris est,nisi etiam mens ipsa per te euidenter legis authoritati refragetur ut quia testator modum direis elum in codicillis ab intestat expressiit uela legatario explicite directo legauit, ut it fandκ ipso iure, et recto esse iubeo, uel Titio fundum lego, ab eo rectauia in Sempronium pertienire uolo . nam bis casibus putarem de relictum non ualere propter replignan, tiam uoluntatis potestatis. Li. de Iu codicillo. l. mul. tum c. si quis alie uel sibi. c.cum si per de ossi delega. nulla enim tam fauorabilis est disjositio, issae contra Moluntatem expressam sustineatur. d. l. uerbis, . l. iam hoc iis insu ibi, si uoluntas nota res getur de uulga. l. eontra. C. de manu testa constat autem oeluntatem magis enixum esse circa modum si ecialiter explicatum,tieluui ego fundum directo uel ipso iure, qui circa modum verbis implicite designatum; velti,ti fundum ego Titio,vel fundum Titi esse iubeo licet enim uerba sint per se directa, mod:ι tamen non est expressas facit tex. in . l. centurio,ibi, dirofio subiimiit de uulga. .seruo tuo C. de manu. testa. l. uxore f. erauerat delega. iij. cum simit tamen cogita,quia nuIus haec tangit. SI VH T VR intex dessi fidei haeredis uel legatari ala quid committa cur, hoc et legatum esse ideatur. His versic ut o Hemus, ita omnium disticitimus reputatur,et in eo scribetes ualde laborat Nam impossibile uidetur,ut relidium algatario, prae

sertim infigura deicommio en uerbis obliquis, lega

80쪽

tim uera propne iselligatur cum adhuc hodie ec indum veriorem opinionem a legatario directo legiri non posit i Insti de sing reb in princ. Quare dicunt aliqui, quod fideicommissum relictum a legatario, inestea a in legae twm, scilicet ubinae rede. Sed haec solutios it superius reprobata in undecimo argumento conaetra secundum intellectum, ubi ostendimus relictum a

legatario ad haeredem referri non posse, nisi ut fidei α ' fp - .s Uus delega ij. cum alijsibi Mnesis. E o aliter res odeo,c relictu ab haerede uellegatario in gura deicomissi, legat κ uere in tedigi pol,q; id costaret te latore eos elegisse, ut nudos minitapros er executores tantum suae uoluntatis iuxta texta

in is qui Titio rein i si quis quos de lega ij.l filio de dona, .mi r t. ilio: i matri secundum intellediugio. e. adi. letalis,lim reprobetur u sartol. in. Iuni D

ut nudus minister, i andoquidem nudus ministernaltum inde commodum sentit iuribus praeallegatis, mi Lurius. β ita lega ij sed relictum ab haerede si quovis modo non transferatur, apud ip*m remanet eius commodo cedit. d. lini. β.in primo C. de cad. toll. Rest)ἄdeo,' aere intelligitur,ut nudus minister,quundo eigat malet, segnscitur . quia licet ab eo,uelut meaero executore praeste Ar. l. non est dubium c. de lega. Inαμ. eo. ti. gi nunqlsam tamen aede m pertinuisse censietur. l. legat lim est delibatio, delegacissilaratu, cita in