장음표시 사용
11쪽
jus generis alia; hinc peritos in hac arte exoptamus
non Medicos tantum sedet Iuris consultos, et Can-sidicos, et criminiam Vindicatores, et Judices Noscit et tum praesertim cum cadavera secat quaenam sit causa interitus vel occultissima; ea nempe nonnisi in laetore, et sanie cadaverum declaratur plerumque in iisque tantummodo conquirenda At progredior non solum Anatomes detegit quae sint arma retundenda, sed homines instituit, et fingit qui retundere norin medicos aio Summa laus Medici Anatomicis penitus ornari studiis. Nullo quippe fi
miori nititur fundaments medica ars, quam si corporis partes humani, earumque munera, robur actiones, usus, motusque sciat. Qui morbos cognoscere velit, ait Anglias quidam Medicus, Anatomen cognoscat necesse est alterum quid nesciat, ignorat et alterum: adeo ita sancitum esse opporteret, ut nemo auderet curationem corporis sucipere, quin structuram ejus, sermam, partesque, claranotione pervaderet: non enim macchinam perficere potest is, vel reseere dirutam, si oculos, aciemque eorum effugiat.
Quanti sit hoc paulo diligentius vidcamus. Principiis philosophicis ducimur, ut sedula observatione omnia circumspiciamus, tum Medici practici simus;
iis si adda latur praecepta Anatomes, et ex ea ratiocinationes, ars erit firmo tuta ratiocinio. Illa series
exhibet analogiarum, experientiae repotitae Probant physica illuminat hac aptat subjecto corpori et individuo, illa theorias invenit, quae hominis
naturae vix aut ne vix quidem aciunt, haec revocat theorias observationem, et experientiam ad
12쪽
rem Exulant hinc hypotheses et phantasiae commenta, quibus nonnulli medicam artem scatere passi sunt. Locum tenent aequius meccanismi animales lanctionum scientia, minuta et accurata
systematum historia et plura physiologica quaehre vita negligit. Exulat hinc color ille, fraus
medica pervetus, quae medicamentorum immensa Prorsus turba, semper constipata, dum ore leno, erectoque collo barbara vocabula eructat, et arc
num nescio quid loquitur imperito Medico, et praesentium stupore accit venerationem et cultum. Locum tenet simplex hodierna eaque suavis, et expedita, et rationalis medendi methodus, quae morbos Penitus dignoscens, exitus praedicens, ut magis lases morbi varias in dies iacies aperiens, periculosum plenum opus aleae, inutile quid et dispendiosum tulit, evertit, profligavit. Hactenus quae sanitatis humanae pars Medicorum est; nunc ea quae tota Chirurghi expedita Nemo enim ignorat, quam belle, et tute, etsi in atrocitate lenitas concipi potest, quam leniter Chirurgicae manus secent, terant hominum corpora, eaque omnia praestent, quae vel omissa, vel imperite praegiit a Iunera rogosque miseris olim quotidie parabant si nam barbari olim se pectora Chirurgorum Non exorato stant ada- mante viae; ,, de iis jam a priscis temporibus Pro-
pertius canebat Horrebant effuso cruore nervoseontundere, secare, membranas incidere, avellere,
quin et ossibus ictus instigere, et medullis, et igne vivas carnes adurere heu quanto vitae periculo caedeque hominum scitet igitur tutum hominem,
13쪽
securumque per studium nato me reddi. Nunc quonam modo excolat et ornet videamus Amoenior haec pars erit faciliorque excurret oratio. ornat Anatomes, et primo quae hominum, bilior scientia excogitari unquam potest ea, quae hominem homini detefacit et demonstrant Nulla inquam. Vegetabilium corporum naturam, sol in s.fructus, succos, cortices scimus sedimus viscera terrae, et metalla odinis extrahimus praetioso cxillis aere consecto lactamur animalis regni sines pervadimus omnes, et seris et volucribus, et piscibus
insidias struimus. ut sciamus nec s*lvarum recessibus, sinubusque maris curiosi lati hominum rapiuntur mannisque effugiunt ornari et excoli iis credimus hominem quanto magis, hominis ipsius solerti consideratione Si laus est, obscuriora illa nosse,
sumina Iausi, nec excellentiora: excellentiora inquam,
eo Semper, eoque magis, quod animalis regni et
animantium, quae in eo sunt, cum humano corpore
similitudines disp&ritates eruantur, modumque quo ab iis avolant, quasi abreptae idea et in nos insiguntur. Percipimus Ratum igitur, firmumque sit, quod vel non acuenda sit oculorum acies in reliqua animantia, si curiose in illa, curiosius et firmius in hominum inspicienda naturari genda sit, qua ni hil sit in immensitate prorsus naturarum mirabilius et praestantius. Id et Bo te pluribus commendat, ut refert Langrisius: ,, si vitia morum et esseae nata, sensus licentia nos non redderet adhuc haebetes, , ratio doleret ratiocinans mens sane, se nescire, donum quam excolet, et per quam ea cognoscit
14쪽
quae circumstanti se Ac plura attendite ac sublimiora ornant homines tam variae, acutae, elegantes scientiae, Physica nempe Ηγdrostatica Hydraulica, elaphysica, Astronomia, et At quae sunt, reliquas Anatomes iis omnibus sui studiosum imbuit. Nihil opus est exemplis hoc sacere longius, est enim perspicuum Naturali gaudes histori Quae Pars pulcrior ea quae vitia humani organismi, nunciat Metaphrsicis speculationibus delectarisy
Quae sint fibrilla rvin cerebri mollissimae qua Contentae et adductae, quomodo aliis aliae nexae, quomodo nervis subtilioribus in tota universitate membrorum aptae, ut in animo, excitatis deis, et sui cuique fibra tremitu consonet, et in corpore accitia motibus ea quam celerrime animae deserat, ita inquam, ut a motu animae pulsae quodammodo sonenti, ut nervi in fidibus, et anima a motu stirili rum excitata ideas proserat ut fidium voces Anatomi docet , et ut elegans ille: Di ci ch elinode, o v ede, o gusta, o tOCCaTenace impronia in lens imprime e stampa. Enim vero sine Anatona Metaphysica tiaretur in contemplatione animarum. Quid plura Z Corporum clemcnta tradit Physica, et primum confusa, in ordinem postea adducta, mente divina et e putata simul variis nexibus, ita ut ex diverso eorum
Concursi diversae exurgant corporum species. Praestantioris corporis elementa tradit Anotomes.
Miratur Hydraulicae macchinae ingenium ad ex- Primendam aquam eastulis, et in elato pellendam pMirantur pondera se se invicem in altera lance su-
15쪽
stentantia ad aequilibrium'Mirantur et fluidis quae
innatant corpora Dissiciliora mirere in Anatome. Quanto artificio sanguis e corde per arterias mittitur, et in omne corpus dissunditur, et quam celerrime aberrans, redux tandem pervenas influit in cor' Quam aequa vi se sulciunt ossa Quam belle suis ci
cumdata humoribus, et mergitur et supereminet Purpilla Mirari terram et planetas se summa celeritate circa solem convertere et torquere lunasque suas
cuique famulari et subsequi Udera quae suis fixa
locis fraude nocturnas mutationes mentiuntur et hinc vicissitudines dierum atque noctium, quadripartitas temporum commutationes Solem omnium moderatorem ac ducem Lunam adauctione, et diminutione luminis notantem dies candorem caeli stellis ornatum terram eminentem a mari, et in te ra homines stantes, adversis contra vestigia vestigiis, idque adeo undique aptum ut nulla senectute et diuturnitate temporum dilapsum occidat Λnato me horum omnium speciem exhibet in corpore humano, et insonte hominis, veluti in arce sitos oculos, ut ea contemplentur, quae hominem circumstanti, et animae e sua medulla fraena quodammodo regentis solidorum et fluidorum, quae intus alunt hominem, mireris imperium, cui scrutant minuscula omnia, et si a sit addere, mireris conversiones
corpusculorum quasi ab altero sole dirigi et gubernari. At paucis expedio, si qua sunt reliqua. Agnosce inhumana macchi navim prorsus divinam, quam iacile solvi, turbari ve possit Quae sint vitia corporum et valetudinis conquassationes Quanta hinc
16쪽
moribus regula Quanta hinc Politicis ars popul
rum ganitati, propagationi, viribus robori prospiciendi Nonne coniunctiones marium cum De minis, et aequam civium amplificationem fovere perinde esset, ac sunera parare sepulcris, et non populos urbibus, sed urbium velle populationes Hinc etiam excurret tacilior et concitatior oratio in eos, qui salsas venditant di meo, de homine, de nutura doctrinas; acilior, inquam, ea quae ex academicis oritur cavillationibus, qui ex scolasticis Theologorum sontibus, nimiis, hul nimiis tenebris circumsus alSi Atheus omnia sine Deo esse facta: si Epicureus
Per atomorum conCursus, caecamque eorum coalitionem ex asperis, levibus, humatis, uncinatisque mole culis si Stoici cuneta sat re ri; si Deistae Dei
majestatem deducere dedignentur et erubescantusque ad culicum, sormicarumque persectionem, et solertiam providi Numinis .i viperarum venena; nonne assurgeret numen orationis, et Anatomia duce, non salo non casu, non atomis, sed divina
aliqua mente infinita rem tam eximiam ei sci potuisse ab eaque regi, gubernari quae secerit suinino
Consilio, doceret, demonstraret, eruditosqtie ad humanum corpus inspiciendum tantummodo provoc
re pissiceretque hoc inde gestiens et exiliens in
eos: nihil sentire esse melius quam tam prava gentire sed tamen cum de landibus disserimus Anatomes, dissicilius est exitum quam principium invenire ornatus pictoribus tacit, archit cotis proportio, consonantia quaedam et musicis. Quid corpore humano ornatius, quid magis consonans, et aptum,
17쪽
quid architecturae legibus magis subditum p Quid,
si adderem, haec eximia et in humano cadavere ninlari 'Perbelle an vagesius: In cadavere vigent, facultates vegetabilibus et macchinis hydraulicis D comunes, ut gravitas, attractio, elasticitas, et quae ex iis sorte pendent, sementativus et putrefactivus mobus, dissolutio, condensatio, pilorum et u se guium vegetatio, fluidorum lapsus, et pressio ver D sus imas partes, colorum et odorum et firmitatisse mutatio.
Haec enim apprime novit Husterus cum ait: - Est operum mirabilium supremi Numinis in co se pore humano cognitio, et admiratio, cum artifi-
ciosissimae fabricae contemplatio, partium admi-- randa figura, connectio, communicatio, et actio, , et usus, Creatoris non solum existentiam, sed et immensam et stupendam sapientiam manifestissi- se me contra Athacos demonstrent, et ad cultum ac
se venerationem ejus invitent; ideoque finis prima- se rius Anatomiae gloria Dei esto atque hoc sensu Anatomia phFlosophica, aut phrsica, imo theolo- , gica vocari potest, omnibus vero sapientibus, ac , Theologiae cultoribus utilissima.=Hucusque H
sterus. Proh quanta et quam vera barbaris pene verbis concluduntur Minus dure et fracte celebe rimus Cocchius subdit: Igitur ut universim poli- Maioribus hominibus, et ad augendam scientiam, et se ad mores temperandos opportuna est corporis, humani exquisita cognitio, ita quorumdam prae sertim lacultas ea maxime cresci se Ne irascinii-ni pluribus ex auctoritate in unum collectis. - Ru-
18쪽
tio ea tandem est, ait Grotius, plurium ex conis sensu illatio ex rationibus in unum coalescentibus
Sed jam satis de Anato me disputatum arbitror; iam satis ea incolumem ornatumque reddere hominem demonstravimus. Huc tandem pluribus disputata reddeant, aeque ac radii in acie oculorum pingendia rerum imaginibus colliguntur, ita huc illuc dinfusa, quae de ea diximus, congerantur, formamque integram praeseserant scientiae, prorsus a Deo h minibus servandis ornandisque Concessae, paucis colligite. Anatomes aperiens, Persecans, dividenss. inspiciens corpora, ea penitus noscit eorum vitia, si partes dissident inter se et valetudinis perturbationes, vitiosi talem tollit morbos arcet, remedia Parat, Causas morborum Extenuat Medicos peritos instituit, mollit barbara Chirurgi manus, interitusque arma refringit, tardioremque enici moriendi neccessitatem securitas hominum huic ergo credita ornat et hominem, et dignitate scientiae et foecunditate nihil enim nobilius, quam scire sei-Psum: si te scias, naturas rerum omnium hinc agnOsces, scientiarumque pene Omnium in una Anato- me penitiora reperies. g tandem Philososophus naturae recessus dere sui corporis Praestantinui assequi, hominum vitam, elicitatemque lucri, ingenium excolere, ditare pluribus, humanum tandem genus Ornare exoptat. Tanta haec, et tam 3-gna in Analome sita sunt quippe quae securitati, et cultui uitiani generis a summo opifice data sit. Haec iter arripiciis dicenda, haec deflectetis di et videtis.
19쪽
Textus celludaris in organismo est rinceps; caeseri istius modiscationes.
Arteriolae, es per anastomosim, pes in mganorum arenchimas ad nutritionem Parandam, pel ad Particularem reticulum capi rem intermediantum cInstituendum sniunt.
Anatomia, frue scientia corporis humani famdescriρω quam generalis, mec*ua ac integralis medicinae ars. IV. Experientia docet artem bene in adapera prospiciendi longam ac persocilem esse, sic t illa aegros bene medendi.
Acidum russicum, quod e Chaemicam anadisim ex sanguine Obtinetur, ρ δε-ctum est, minime eductum.