Hortulus genialis sive rerum iucundarum, medicarum, & memorabilium compendium, quo naturae arcana, multae rerum sympathiae & antirpathiae, & Auctoris observationes referantur. Cum indice locupletissimo...

71쪽

BARI CELO

conceptuna eulorari non posse natum est. Cognoscinatis tamen signo e

uidenti & in fallibili indicio praegnantes mulieres in primis mensibus Metren ch tae siue Specilli, quo liquores in Uterunt iniiciuntur, auxilio : hoc apud veteres in magno usu erat. Prosecto, si illius in fora-ane Vlcri externum apicem immittimus, quod sun ira a cum dexteritate snsdrae manus digito indice inueniemus non enim quilibet inexpertus inuenire sciet, est siquidein externum V teri foramen in viiluae apice particula oblonga,& duriuscula, quae exigui penis puerorum exprimit imagii mo si ex apice specilli liquor aliquis suauissinius, sicut esset vini tenuissimi pauxillum, ne forte existente conceptu sequat tir abortus, cxprimitur, breui tractu votum assequemur. Si enim obturatum cst intimum uteri soramen, quod fit conceptu peracto liquor Vterum non

ingreditur,& mulier fastid ij nihil persentiet. Sin autem ex intromisso liquore vellicationem paruam pertulerit mulier, quod facile fiet ex maximo sensu parti si xter utique grauida non erit, & uteri in-- timum foramen alterium reperietur, ut AExpericiatia liquoi is ostendet. Sanctor.

72쪽

Periculosum est riseres frixos in timido lo

co reseruatos comedere.

I.Nter magna venena pistium frixorum, qui reseruantur in humido, vel qui steterint coopelli calido vasculo,esus est. hi

enim in lethalarum commutantur ven num,&syinplomata pernici hsorum fungorum corporibus inserunt,quae quando-

que non statim,sed post diem, vel biduum eueniunt: oportet igitur fiixos pisces in i loco aperto ffiigeanti demittere, si reneni malitiam cupimus euitare. Ex Arq ldo Villan.in lib. de venenis. Eris balneum pro corporis decora tione multum praestare. A Pud veteres lactis Balneum maxi-Idcino erat in usu,illius siquidem toti Me, corpora,& candore, & vcnustate vigebant. Hinc memoriar proditum est P peiam Neronis uxorem quingentas 1 eum asellas ducere consueuisse, quarum ut tandescret, totum corp8S. .bo

73쪽

ς1 BARI CELLI

neabatur.Mercurialis de Decoratione. German, antiquitus corporis firmi disi

λ η Agna profecto laude Germanorum Ni consuetudo digna iudicatur, in corporum hominiim vigore confirmando: ij cnim legem habuerunt , ne ante aetatis vigesimum annum , quispiam Venereis amplexibus commisceretur , recte compensantes corporum vires a nimis tempossivo coitu enervari. Caesar 6. de bello Gallico Rem in Mero gerentesa benter marem

admittere: bruta autem graui danequaquam.

QVam dissideat mulier a brutis graub

dationis tempore bene nouit Arist. 7. de laist animal. cap. . Haec enim sigra uida est, marem admittit, brutorum vero omnium sola equa coitum patitur a conceptu,reliqua autem minime. Manifestis sinum est hoc in specie humana mulie tem grauidam coitum pati,dc appetere i

74쪽

Icet cicuta in tet trigida connumeretur venena praecipue quae in aquis, &lacubus inuenitur, furoris tamen uterini, siue Satyriasis remedium est. Hic affectus veneris est immoderatus appetitus, cum uteri ardore, Sc delirio. Narrat Diuus Basilius quasdam vidi sat sceminas, quae Cicutae 'otione rabiosas cupiditates extinxerunt. Hoc legitur 7.Ηomit . sup . Hex naeron, cuius verba nonnulli intelligunt de ciborum appetitu, ego tamen potius ad furorem uterinum, & ad venereos in centivos appetitus deducerem , cuius auxilio compescuntur quippe Athenienses sacerdotes cicutae usu, libidinis incendia extinguere consueuisse pr0ditum est. Variolas,re morbillos, morbo/essemuos, π hareditari re paterna propriet te sagari.

R η Agna est distordia inter scriptores

rei de Variolarum, morbiliorumque origine. Afferunt multi, hos sub nomine

exanthematum,veteres intellexisse, caulasque illorum reliquias esse excret menae

75쪽

iano uinis nacta strui, crito nutriuntur Ἀ-tuS in utero, sa naturam, siue calorem naturalem,ita exprimunt materiam & efficientem. Alij minime a veteribus His cognitos volunt. digladianturque num vitio coeli, vel ab internis corporis princi piis apparuerint: qui pse Arabes, quorum tempore caepisse hic morbus creditur. ccis pestem ess ctique in peste in a cor

rupto. coelo contendunt. Γ quidem. ante.

Arabit tempora nullus reperitur auctoria quo morbos hos, aut generatos, aut clareeYplicatos habeamus. Propterea multii Latini, & nonnulli inter ipses Arabes, propter labem menstrualem lactis corruptionem, victus rationem, & alias eatis asseri scripserunt. In tanta rerum dissicubtate, & obscuritate Hieronymus Mercurialis vir doctissimus , hos esse morbos haereditarios,ortumque a coeli vitio, tempore scriptorum Arabum ,& proinde a veteribus haud fuisse eognitos enucleauit. Ad huius viri opinionem libenter deuenio, quippe si a menstrui vitio, homines inflcerentur, quia hoc ab Euae pec arato a mundi origine sempiternum fuit, labuissent homines hac menstruoriana, l

labe contacti semper Variolas,& Moγ

76쪽

ΠORTULUS GENIALIS. s

billos pati, tamen nec in priina aetates nec post Noe nec ante scriptores Arabes quempiam hos habuisse; aperte legitur. Aperiunt istorum fundamentum esse inualidum bruta sanguinea haec enim testimonio Aristor. 6. de histor animal.a8. menstruas purgationes habent, S intercae era Equus, Canis & Asinus, tame haec a Varioli ,& Morbillis non tent latur. Ad quod huius rei magis negotium conuali dat, si Indos ante Hispanorum tiransit si nequaquam Variolas passos e circo nona reliquiis nutrimenti a menstruo fa guine vel ab istius excremento ortum ducunt Morbilli quia si a lasi fuissent vari

larum morbillo ruinque originea , utique

si hos morbos experti fuissent. Legitur apud Ram usu Indi e ncolas, vitio Coeli penς plurimos Variolis fuisse cxlii ctoS, eoque tempore, quo nostri ab illis gallisam luem acceperunt, eosdem metricissim a nostris Variolas,& Morbillos recepisse. Sunt ergo hi morbi noui a Coelo producti primo, cuius vitio adeo homines scedati sunt, ut in posteros per haeredi a tem mali seminarias causas. trans

mittant, proinde morbi haereditari j dicia Orcatur, quia paterna proprietate V

77쪽

σς BARI CELLI

gantur. Ex Mercuriali.

De araneorum telis earumque bum medicina.

MIro artificio Araneus telas orditur, quibus muscas pro victu capiat: has ad Tertianae febris circuitus depelle-d6s,inulti pra stantes & celebres tempe statis nostrae medici, non sine felici su cesu in usium praestitere i si quidem ex iis,& populeo unguento pitulas parant,

eo moritque locis, horis aliquot ante ac cessionem,in quibus arteriarum euidens deprehenditur puIsiatio colligant, & r linquunt , inde volunt consequuntur: Ioannes MoibanuS. rura cautela in menstruasi mulierum sanguine purgando maxima est. .

MAgna est,in deputandis foeminas

corporibus a menstruali lue , natu rae lagacitas quippe si occiiisos habuerit meatus, quibus singulis mensibus illam id Ponere cchia lacuerit, nouas ad illius e Pu Isiola in vias molitur. Propterea sesiuiuarum urultae , eη oculis cruento; la; ilchry-

78쪽

ΠORTVLVS GENIALIS. 6

chrymas, aliae ex narium venis sanguinis profluuium emisere, nonnullae sputa rubentia passi sunt iii menstruorum cessatione. Ipse in quadam ancilla nostra, cui menstrua occlusa erant, ex gingiuis sanguinem profundere obseruaui. At quod magnam infert admirationem,multae per minimum manus digitum,& per annui rem singulis mensibus sanguinis fusione habuerunt,ut in religiosa quadam foemiana n pia menstruante ter in sinistra manu Lud silicus Mercatus famigeratus medicu) obseruauit. Inter rutam, π brassicam nusiam inesse antipathiam.

X scriptoribus in re rustica multi, si Alsecus rutam seratur, brassicam illiebarescere tradun* Aliam non adducunt causa sc rationem, quam antipatitiam,& disparitatem quandam inter talius' naturam .Futile Rutem est hqru' argum qntum, n uti a en im in ter in tam, & bi aD

sicam contrarietas est, quia tamen altora secus alteram arescit, id in causa esse potest, quia utraque calida, & sicca est. i de facile euenire potest, ut ob hutnid

79쪽

tatis inopiam altera, vel ambae ariditate

perdantur. . p d mlos mor entium corpora mira sagacitate restin uere.

Oii leue a Medicis praesagiunt a pe- I diculis in grauibus hominurri valetudinibus carpitur. Ili profecto in mor, ruris, quando ad cointensa est humor m. corruptela, ut calor in natus res luaturi vel putr cat, circa ventriculi regio item, vel sub meto,ubi maior est alia itus coh-.gregantur, partesque extrenias tari quam calore proprio orbatas derelinquunt, quod calorem proprium, si penitus exol. iii cognoueritas, ab infirmi corpore mira celeritate lonatus abesse conspiciuntur.

Lemnius. -

Dὰ M aris lastidis miri. i5 naturis Achates lapis,qui ex India fertur, ia

coloribus diuersis, funi' venis vatiari conspicitur ex quorum intersectione di uersae imagines multoties fibricantur. Uod autem mirabilius 'est, nunc seraro 4:nctasqres,aut nemora nunc volucre ,

80쪽

HORTULUS GENIALIS. 'iis,

aut Regum naturales hic lapis portendit effgies : quippein Achate Pyrrhi R egis fertur, I caput ipsius, & scpte in arbores in quadam planitie appirentes extitisth. 'EY Camillo Leonardo de lapidib.

Ferarum natura rin bominibus mirum in modum dete Eatur.

Non est a ratione alienum, quod de

Rege At ita circumfertur,quod Canis in molem l itrasset: quippe Ioannes Langius clara nominis medicus ab equi tibus Comitis Palatini se audiuisse retulit, quod in Austria hominem , qui latratu,ac cursus pernicitate cum canibus c5- tenderet, & cum illis in sylvis illaesum enaretur, vidissent. Haec autem natura,

absque dubio detestanda est, quippe tales immanes sunt,& in hominum occisiones proclives , - ut Attila crudelissimus fuit,in viventium caedes pronus, a quo tot Vrbes, 'populi suffossi sunt. . Non modo in foeminin laseivire homino

serum atque bruta cernuntur.

Homines lasciuire in sceminas. - nocnouum,nec inauditum ambo