Assertiones de vero Dei cultu propositæ in disputationem a Nicolao Hemmingio, anno 1562. mense Februario.

11쪽

IJhus contemnantur ac vitentur, non

secus atq; serpens, qui in Paradiso

decepit Hevam. Donec enim steterit vox Dei,&ressula quam sequimur, fieri aliud non potest, quam Vt omnes cultu S, Quos non tradit verbum Dei, sint cultus daemoniorum, quemadmodu&Paulus testatur. Sequitur secundo loco fundamentum cultus Dei, quod in quovis homine volente Deum rite colere, iactum esse oportet. Huius fundamenti dua: sunt partes cognitio Vei&cognitio nostri. Cognitionem Dei consequimur duabus rebus, nimirum verbi te stimonio Hae enim duce res coniunctae docent nos, quod Deus sit fons omnis virtutis, iusticiae, sapient Lae, veritatis, salutis quod Deus sit adiuuandum promptus sua natura:

quodque illi soli omnis gloria sit

tribuenda.

Quod

12쪽

sit Quod autem haec Dei cognitio is

sit pars fundamenti cultus Dei, testatur ipse Deus Isaiae 9. Cognoscent Egipti Dominum in die illo, facient acrificia Moblationem, vovebutq; vota Domino ac reddet. Cognitio nostri, quam dixi at 1

teram partem esse fundamenti cultus Dei, ex trium rerum contemplatione petenda est nimirum ex fine creationis , ex virium prauentium aestimationes, e facilitate lap- .sus in peccatum. Finis docet olfficium, quod est 3 referre imaginem Dei in sincera pietate: iusticia vera vires praesentes docent, quod prestare Deo debitam obedientia minime valeamus ciapsus frequentes nos admonent fragilitatis nostrae Minfirmitatis. Harum rerum consideratio non hypocritica, facit, ut omnem gloriandi materiam abij ciamus,4 noss0li diuinae bonitati committam US,

13쪽

omni fiducia salutis coniecta in filiuDei Dominu nostrum Iesum Christum. Nam ipse, fons ille est, de quo

Pater coelestis vult nos aquas salutis haurire. io Tertio loco proposui cultus Dei definitionem certam tenendam esse,

I qualis est haec Cultus Dei est opus imandatum a Deo, fatium ex fide, in celabrationem gloriae Dei princi

paliter.

1 In hac definitione sent tria, quae necessario coniuncta sunt in vero

Dei culti opus praeceptum,ides, celebratio Dei. Nam si unum ex his dempseris, actio quantumuis specio- fa,non habet rationem cultus Dei. ii Opus praeceptum est materra cultus Dei, sine qua cultus Dei esse non potest. Verum si quis peregri nam materiam substituat,cultu Dei

h hii.Vt inuocatio sanctorum est

opus, celebrare missam est opus, rosarium peragere est opus sed quia a Deo

14쪽

Secundum, quod necessario requiritur in ratione cultus Dei, est fides. Nam opus prata eptum non est cultus, nisi fides sit eius effectrix. Castus fuit Zenocrates , alius fuit&Ioseph: viriq; castitas erat praecepta. Sed quia ille fide vacuus erat, eius castitas non fuit cultus Dei huius vero, quia fides producebat, cultus Deo gratis, imus, qui in gloriam Dei in toto Rgipto cessit. Similiter Dauidis militia cultus Dei fuit, Scipionis minime. Quod autem fides necessariore aqquiratur, Ut que formet opus, mulis sunt rationes. Ribi A nullum opus

placet, nisi prius persona placeat, placet autem fide. SECUM', opus non placet nisi sit iustum nunc autem ut persena iustificatur de ita opera, quae facit iustificatus, iusta ha- bentur

15쪽

bentur propter fidem Tinaesh, fides facit ut voluntari sit nostru obse quium,& non veluti coactum minis legalibus, quod in cultu Dei requiritur. QvAia, fides facit ut opus externu sit spiritualis cultus Oportet enim omnem Dei cultum spiri- tualem esse. Qui NTA, disterentiam facit fides inter cultum verum Dei,&alias omnes superstitione S. SEXTA, rides tegit defectus operum & infirmitates multas, quibus alioqui contaminaretur cultus Dei. a Proinde omne opus , cui non pra iacet fides, siue praeceptum fit, siue liberum: impurum , superstitios im,carnale est. Impurum, quia ex impuro corde proficiscitur : superstitiosium, quia non regitur fide

carnales, quia spiritu Christi desti

tuitur.

Pharisaeus in Evangelio liberalis fuit in pauperes, fuit castus fuit sobrius,ex iuste partis vixit. Haec si

16쪽

a re i

praeceptum tantum consideres, praeclara fuerunt omnia sed quia vacuus erat fide, omnia ista sunt impii ritate animi contaminata, atq; ideo abominabilia coram Deo. Contra autem Corneli aulici eleemosina, castitas, sobrietas, iusticia, placuerunt Deo, ut spiritualis cultus. Nam practucebat fides.

Hinc facile est iudicare , quid sit a

sentiendum de operibus quae Papa Vt cultum Dei, tyrannide, sophistica, hypocrisi tuetur qualia sint, monastica vita, vota impuri coelibatus, aqua lustrali aspergi, iniungi, n-guento pontificio, inuocare sanctos, peregrinari ad loca longinqua religionis ergo, adorare reliquias fanctorum, missare pro vitiis mora

tuis, circumgestare panem, reponere panem intra cancellos ut adoretur,&eius generis pene infinita quae omnia sunt apertissimi caracteres Antichristi. Huiul-

17쪽

18 Huiusmodi itaq; Papalia opera

qui ponitis cultu Desi, quid sit cuitus Dei nunquam didicit. Nam nihil in j est, quod ad cultus Dei rationem pertinet. An non aperte contra

regulam supra traditam pugnant ΘAnio omnibus partibus destitutans tur, quae requiruntur in vera cultus Dei rationes Quare illa relinquamus Satanae Toparche hoc est, Antichristo: Sc nos sequamur facem verbi Dei, lasesela hos veram viam cultus filutaris monstrat. 29 Tertium definitionis cultus Dei membrum fecimus, ut Opu praeceptum ex fide factum, tendat in celebrationem gloria Dei Vt enim a si, de propicisci debet omnis cultus Dei: sic tendat in gloriam Dei principaliter necesse eli, ita ut gloria Dei sit vltimus finis operis. 3 Hoc confirmatur suae dicto: Omnem qui inuocat nomen meum, in gloriam meam creavi eum, formaui

18쪽

maui eum, seri eum. Et Dominus apud t Hatthaea Sic luceat lux vestra coralis minibus, ut glorificent Patre vestrum coelestum. Huc&illud Au, gustini aduersus Iulianum: Noueris itaq; non officiis, sed finibus a vicijs discernendas esse virtutes officium autem est, quod faciendum est finis Vero propter quod faciendum est. Cuis itaque facit homo aliquid , ubi peccare non videtur sed non propter hoc facit, propter quod facere

debet peccare conuincitur.

Et si autem ultimus6 principalis finis cultus Dei est gloria Dei: tamen nihil prohibet gradus este mediorum finium, qui ultimo destinantur. David militat, ut defendat ciuesci defendit ciues, ut incolum sit respublica: vult incolumem rem publicam, ut doctrina religionis co- seruetur,i Dropagetur: idq; ideo ut Deu glorificetur. Postremum, quod spectandu in culiu

19쪽

cultu Dei proposui, este Ius in suas

formas seu potius modos sectio. Hecsectio ideo obseruanda est diligentius, quia non solum ostendit quam

late pateat cultus Dei Verum etiam errorem eorum confatat, qui Oc1O

sos homines, propterea quod non attingant rempublicam, solos Deuin suo octo colere existimant quasi non multo melius militi, iudici, marito c. pateret via ad colendum Deum, quam ocioso ventri qui fu

mos auro commutat.

In uniuersum itaq; cultus Dei

quorum posterior sine prioli, cultus ratione misi habet. Prior est animi: posterior est corporis. 3 Vterq; Deo iuste debetur.Nasa quod ad animam, creauit hominem ad imagine suam, corpus inxit ex

limo terrae ac omnes vires contulit

ac coseruat.Huc illud Pauli Glorificate Deu in corpore vestro e in spiσritu vestro, luso sunt Dei. Vt

20쪽

ut internus cultus est motus scordis purificati fide, congruens culege Dei ita externus est actio externa, quae motu cordis regitur, congruens ad normam voluntatis Dei. Vterque differentias recipit, iuxta gradus praeceptorum Decalogi , discrimina vocationum in statibus a Deo approbatis, hoc est, in oeconomico, politico, ecclesiastico. Hi enim tres status, soli approbantur a Deo cu omnibus artibus4 officiis, quae faciunt ad eorum incolumita

tem conseruandam.

Haec varietas cultus diuini non in euertit quod supra tradidimus, videlicet quod omnis cultus Dei sit spiritualis. Haec enim disserentia non sumitura qualitate operis, sed a quas litate animi, qui agitur spiritu Dei. Propter hunc spiritus motum, Om ne opus factum ex fide in celebrationem Dei, dicitur Mest spiritualis

cultu S.

Solos