De insomniis (Ed: Andreas Brentius)

11쪽

partibus uel inopia assectis aut satietate Mum. ii: quorum uterc modus animi ac corporis bonum babitum edere solet: haec unde cur boc magis .illo modo proficiscantur ratio reddi potest. luia istorum effectus causas probant occicausis uicissim euenta cognoscuntur. Ati igiturbaec cum ad naturam cuius at affectum reuocanin oc coniectura oc obseruatione percipiuntur:cum uero ratio explicari possunt uidentur certe posse merito artis preceptionem exigere.

Cuius explanatio oc scientia ad nullos magis p

tinet ς medicos:qucibus multae possunt dari ex insomniis bonae aut malae ualitudinis signiflcati ones nequaquam obscuritate inuolutae naturae. sed e bus facile aut corporis itegritas:aut morborum uel uarietas uel aduentus uel discessus intelligamr.Hanc Drur insomniorum cognitione diuinus o singularis uir Hippocrates ac omniumedicorum facile petestantissimus: quod arti suae maκime necessariam esse arbitraretur: instituiteγam sicut reliqua medendi facultatis precepta magna in parte adinvenerit adinventa excolueritat perlicerit:nequaquam intactam omittere. Ita pinsomniorum indicia oc signa quibus uel boni abitus cognoscerent aut instantes no

12쪽

tationes: Item quae malis situris cauendis reme, dia essent: quaec ualitudini conseruadae praecepta forent: omnia ipse paucis complexus est ocibunc bellum contulit. qui de insomniis inscribitur: In quo cum multa meo quidem iudicio continerentur oc cognitione dima oc ad ualitudine

cui y maxime conducentia uolui eum exercen.

di ingenii causa conuertere di tibi Pont. Max.

mittere: utili uiudices: qui naturalium rerum dic

supercoelestium scientia es ochaberis excellentissimus Simul etiam ut debito meo satisfaciam. Nam cum hoc bibliotheca tua sumpserim omni u celeberrima: quae litteratis omnibus , doctis uiris summo solatio ac studiorum incremen to est: et in quam a curis tan in portum me coferre saepius: θ totos denic dies partim legen/do partim scribedo consumere soleo: iccirco ut debar mibi esse animi infrati , im memotis nisi quemadmodum uillicus delera abile quid e villa, hortis domino res urbanas fastidientu assert: ita ego ubi animum amesociis oc imperii admi/nistratione laxati aliquid e bibliotheca excerptum offerrem tuo studio: tuo docto octo , sin

gulari sapientia dignum. Nam licet nobis nulla

13쪽

facultas sit tibi pro meritis gratio reserendae:ta me delectat nos quadoc tibi bis mediocribus

exercitatioibus animi nfi gratitudine ostedere.

Hippocrates de insomniis:. insomniis ea nobis bona sun qnae ad ultimam noctis partem intelligetiae representat res eo quo interdiu agebanin modo:aut de illis

deliberationes ata consilia. Sanitatem enim signant. Quia diurnis in cosiliis animus permanet: nulla impletione: nulla exinaniticte:nulla alia deni re extema aut aduenticia superatus. Quae uero bis contraria ac inter se repugnantia sunt: si ebementer:uehementem: si modice:infirmam

in corpore perturbationem esse testatur. An igitur a negociis abstineri oporteat nec ne iudici um non sero:Verumtamen corpus ideo purga dum esse consulo: quod e materia quapiam se perant contigit secretio animum re intelligen/riam perturbas. Quod si inementer discrepet: prodest uomitum mouere , in quintum diem modicos, leues cibos summere Exin cum de ambulatibus multis di acribus tum mediocri

bus exercitationibus utendum. Sin minus: uomiiOS: Ocium et tercia pars cibis demeda:Rursus Iade uictus ratione quaentum us 3 diem utere: ad

14쪽

iecta deambulationis tu cis exel citatione. Ceinde postea Cus imortalibus supplicandu Sol luna coelum Stellae e consuetudi purae lucidae splendida conspectui subiectar in bonis suntrindicantes quippe omni ex parte corpus bene ua lere. lare hic babitus presenti uicti conseruandus est: Si quid uero contra aparuerit: morbum corpori a ualidis ualidiorcm: ab infirmis leuiore in stare mani Astissimum est Are si stellarum externus circuitus: solis medius: lunae:qui cauis ad iacet:extingui ad aut tedi aut occultari aut om/nmo impediri uisus fuerit: eidem circuitus parti morbum superuenire: tenuiorem quidcm si ab acre uel nube stellarum aliqua assiciatur: si ab aqseu grandine uebementiorem. Signo nam p est humiditatis ocrituitae excretionem in interiore circumseretiam incidisse. Huic igitur expedit in uestimetis sudori. maxime euocadi causa: primo quidem sensim: deinde uehementer currere: post uero exercitationem multis subinde deam. Iamibus uti: pradio termittendo: Ac tercia de/mu cibis ablataite: qntu diem parrassumere: Tum si maior offensa a paret: fouere. Siquidem ea de re corpus per supersici expurgari cofert: quia in exteriore circumserentia deti metu inest.

15쪽

Praeterea cibis siccis: acribus austeris meracis: oc exercitationibus maxime siccis uti. At uero

si quid eiuscemodi pati luna uideatur: intus euulsionem fieri: prodes ab acribus: salsis lenibus

cibis uomitum excitare magna ui currere: uocem exercere: prandium intermittere: utic cibi detractione de uictis moderatione habita. De inde uomitu iterum facto in quintum diem mo

dicum cibum adbibere. Vbi autem sereno cc lo circuitus a siccitate affligi laborare superari uidetur: egrotationis periculum est. Igitur opus est laboribus demere victahumidiore leni bal

neis: maiore quiete: somno multo: donec consi

stat: uti. Si igneum quid re incensum stellis illis repugnans cospicitur: bilis excretionis nota est. Si uictae demum occultenmr periculum est ex egrotatione mori. Si in sesam aut uertumr: aut uersae celeriter fugiunt aliis deinceps insequenti bus futurae nisi bomo curetur insania merus est. His itac omnibus ueratro in primis evinci: uictum moderari conuenit:aliter uictim ab aqrepeti no alienu est:uinu nequa* ustare pre tenuissimulene dilurum.Item ab acribus siccan/tibus: salsis calfacientibus abstinere necnon exercitatoibus naintalibus obcursbus i uestimeto

16쪽

utiquam plurimis absit frictio lucta saliatiore uehemens exagitatio: molliter cubeti desideat preterquam a naturalibus laboribus. Post coenam deambulet. Bonum etiam est oneri se cundum fomenta subinde uomere. Ad rigesimum diem ne impleatur: Impletus bis in mense uomitum a dulcibus humidis obleuibus prouocet. Qigae aliunde alio nulla necessitate aut ui ur. Rente uagantur .animum solicitudines curias fici docent. Huic nempe prodest ex toto con quiescere: eammum ad spectacula risu praeci

pae mouentia uertere: Si minus ad id saltem' dper biduum aut triduum speetando mens exhiγlareturis os issetiui id non proderitnegrotationem esse metuendam. Omnino stellae quae e cidicum rentia purae fc splendidae delabi ac orientis partem petere uidentur: bonae ualitudinis te γ' imonia sunt proptereas quicquid uel in cor pore est separatim uel in aluo excretum: uel in carne pululans: id probe omne ab occidui circuitu: cui recte adberet: excidit Quae uero e illis nigrae di obscurae siue ad occiduum sue in mare siue in terram sue paulo supra deferri uidentur morbos denunciant. Quae supra grauedines: quae in mare: malos alui babitus: quae in terram:

17쪽

tubercula in carne maxime nascentia. Hisconserttertiam portionem cibis demere: excitato O mitu in quintum diem metu temperare: alio de inceps quinto die cuiuslibet generis cibum adbibere:Tum iterum faeto uomitu ad eundem is periorem uietum redire.His denic coelestibus iudere quicquid tibi uidebitur purum di humi dum: bonam ualitudinem ostendit. Quoiam id ab emere descendisse in bominem.Tale autem animo representari:quale bominem intrauerit.E contrario nigrum quodlibet impurum, mini me illustre mali morbi:non ab impletione certe aut exinanitione: sed ab externa causa instantis indicium baberiir. Huic ergo conducit multa uicurrere:utsi minima corporis liquefactone ac

spiritu spississimo usus aduenticiu malum propellat: protinus secundum cursum acribus deam ἡbulationibus utendum: uictus aut in quartu die mollis , leuis adbibeas. Quodlibet tibi a deo purum dari uisum: secundae ualitudinis simume:* ingredientia corpus pura snt. ius cum borum cotram inspecieto extiterit no e bonu.Morbu. n.corpus inuasisse constat. Ideo hunc sicut priorem curari opus est Aquam lenem sereno coelo sne uehementi quidem madefac ione aut

18쪽

graui tempestate pluere uideri:bonum.temperatum nai re purii e coelo spiritum intrasse demostrat. Econitario magnam impurae aquae uim cuprocella di grandine pluere: morbum ab aduenticio spiritu notata Similiter inunc tenui utini, cibis omnimodo per paucis uti oportere. Sic qui coelestium astrorum signa cognoscendi iudicio preditus fuerit: debebit ex illis cum sibi suaec ualitudini uictus genere prospices: tum e tiam diis supplicare. Pro bonis quidem: Soli Ioui coelesti: Ioui terrestri Mineruae terrestri Mercurio: Apollini. Pro contrariis autem: Diis malorum auersoribus Terrae N heroibus ut om/nia gravia, aduersa a nobis auertant Insuper

etiam ex somno propinquum quid acriter intu eri: aut audire tuto incedere: secure di sine ulla semidine currere: Item terram planam bene cultam: arboressorentes di fruetuosos ocmit. tes: quuios pro more aqua limpida: nequaquam iusto pleniores minoresve queres: fontes itidem, puteos in somno ante oculos obuersari bis omnibus indiciis cum corpus bene habere tumo oles circuitus di uictus alip excremera nutura esse cognoscut Quicqd isto cotrariu apet: mali detrimenti est. Nam auditum edi:circa ca

19쪽

put esse noxam docet.Igitia matutinae: Quinetiam secundum coenam aptissimae erunt deambulationes addito superioris uictus genere Cruruossensa momitu conuellenda est: pleniore ueta

utendum: seruata eadem in cibis ratione Aspera: corpus impurum esse dicit. res amat plures post exercitationem deambulationes Arborus erilitate: bumani corporis pernicies ostendit .

Siquidem sine foliis arbores: ab humidis, fri gidis detrimetu: cu foliis autem: sed sine fructu a

calidis dic siccis. utiliter uictus aloebaec frigera tur di bumesiunt: illa siccantur, calfiunt. Flu

uti non pro natura fluentes: sanguinis circuitum

signat:largius quippe: excessum. minus desectu. Commodum igitur est uic tu hoc implere illud tenuare. Si impuri suunt perturbationem spiscant. purgantur autem cursibus oc deambulatioibus multo spiritu citati. Noctirnae sontium

di puteorum imagines: uentos circa uesicam esse indicio sunt. Res igitur urinam mouentes ad

purgationem aptissimae sunt. Mare turbatum: suis malum subesse testimonio est . Auxilio sunt res aluum soluentes leues dic molles Terra uel domus mouens sano aduersam ualitudinem. Egro sanitatem di instantis mutationem pollice

20쪽

tur Ualent ideo uictum mutare periitile est: φtotum a presenti corpus assicitur, rotanti au/tem in eodem persistendum:quia ab instate cor puS mutatur. Terram uel a mari uel ab alia quapiam aquarum multitudine inundari egrotationem multae: quae in corporeaest: bumiditatis κpectandam esse testatur. Quare uomitus: pran/dii intermissio:exercitationes sicci uictus perne cessarii sunt: inde e modicis oc parum assu/mendo: ad consuetudinem reuertendum . cynec id in bonis est in somno terram nigram aut crematam uidere. Quandoquidem, uehemen. tem di mortiferum morbum incidere peri.

culosssimum est. Siccitatis enim exuperantiam carni instantem deprebendit Laboribus ergo. item cibis quicquid sicci calidi acris ex uirinam mouentis: demendum. uictus esse debet ptisanae decoctamnus: res dems p omnes molles leues te modicae quidem: potui ramum dilutum albuco piosius dandum est.Balneo frequentiore occa/hdo utendum: Sed uero minime ieiuno . emoluatur: conquiescat: frigus: sole caueat. Tellurri Mercurio heroibus diuinam rem faciat. In palude siue mari siue suminibus natare uideri non bonum: Quia bumidi excessum testatur oportet